nieuwe
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
UNDER 'T OORDEEL.
l\o. 17.
Woensdag 1 Maart 1893.
Twee-en-twintigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER, Amersfoort.
VLINDERS.
BINNENLAND.
Feuilleton.
AMERSFOORTSGHE COURANT.
VOOR
abonnementsprijs:
Per 3 maanden 1 Franco per post door het geheele Kijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
advertentien:
Van 16 regels 0,40 j iedere regel meer 6 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
flet buitengewone bezit een groote
aantrekkingskracht. Wie in staat is
iets nieuws of ongewoons te vertoo-
nen, kan er op rekenen, dat hij een
groot publiek zal trekken en daarbij
goede zaken zal maken. De Eifel-
toren was het groote aantrekkings-
punt voor de Parijsche tentoonstel
ling Chicago en Antwerpen zullen
op dergelijke wijze trachten te specu-
leeren op de bekende neiging der
menschen voor het buitengewone.
En als er iets bijzonders, iets buiten
gewoons gezien of gehoord kan wor
den, er is geen bijkomen aan. On
danks de slechte tijden, dan is aan
geld geen gebrek, maar het moei
werkelijk iets buitengewoons zijn.
Dat zagen wij nog den vorigen week
in Mannheim, toen de bekende wa
terdokteren matigheidsapostel pastooi
Kneipp een voordracht zou houden.
Een zaal, die 3000 personen kon
bevatten, was bij '1 Mark entrée nog
de lielft te klein. Ook in Heidelberg
was de zaal propvol, ofschoon de
voordracht niet eens geannonceerd,
maar alleen van hooren zeggen be
kend geworden was. En wat brengt
Kneipp eigenlijk voor nieuws? Niets,
wat niet reeds Hippokrates voor meei
dan tweeduizend jaren gezegd heeft:
water, beweging, diëet. Schrijver
dezes is zelf zoo half een aanhanger
van Kneipp, maar slechts half, want
vooreerst, in uitersten vervallen is
nooit goed, en ten tweede, niet alles
is voor iedereen geschikt. Over het
geheel genomen leert Kneipp voor
zeker veel waars, maar den grooten
opgang, dien hij met zijne leer ge
maakt heeft, en de vereering, die hij
zich gebracht ziet, dat alles heeft
hij toch wel voor een deel te danken
aan de sociale stelling, die hij inneemt,
en voor een ander deel aan het
buitengewone van zijn leer.
Behoorde Kneipp tot een klein en
gering kerkgenootschap, zijn water
kuur zou wellicht spoedig in het wa
ter gevallen zijn. Maar al brengt
Kneipp nu eigenlijk niets nieuws
voor den dag, hij heeft een oude zaak
in een nieuw licht gesteld en op
grooter schaal toegepasthiervan
komt hem zeker de verdienste toe.
Wij zeiden reeds, dat Hippokrates
hetzelfde leerde. Deze beroemde
Grieksche geneeskundige heeft het
gebruik van koud water aanbevolen,
als een geschikt middel om de ge
zondheid te bewaren en om in som
mige gevallen een verloren gezond
heid terug te bekomen. Eerst in
deze eeuw is men weer begonnen om
dit eenvoudig middel toe te passen,
nadat door ondervinding gebleken
was hoe bevordelijk het kan zijn voor
de gezondheid. Indien het inderdaad
waar is, dat zoo'n eenvoudig middel
die heilwerkende kracht bezit, dan
verkiezen wij het zeker wel boven
de vele andere, die wij tot behoud
of herstel van onze gezondheid aan
wenden. Gezondheid is toch zulk een
groote schat, die ons zooveel waard
is, en gezond zijn wij eigenlijk allen
dan, wanneer alle organen van het
lichaam tot de voor hen bestemde
werking geschikt zijn. Wanneer wij
water gebruiken, moet het natuurlijk
zuiver zijn of althans geen schadelijke
bestanddeelen bevatten. Ook voor in
wendig gebruik is zulk water goed.
Het gebruik van koud water bewaart
in liet lichaam de natuurlijke warmte,
terwijl andere dranken vaak het
lichaam verhitten, sommige deelen
ervan prikkelen en in een voor ont
steking vatbaren toestand brengen,
dus ziek kunnen maken. Andere dran
ken geven door aangename of prik
kelende smaak dikwijls aanleiding tot
onmatigheid, waarbij men een groo-
tere hoeveelheid neemt dan tot be
vrediging noodig is, wat natuurlijk
nadeelig is voor de gezondheid. Het
water brengt ook in het lichaam
geen schadelijke zelfstandigheden.
Wijn en jenever geven een ver-
hittenden geest, nadeelige zuren en
dergelijke meer; bier laat droesem
en slijmstollën achter, kolUe koolzuur
enz. Het water drinken zal het bloed
en de levenssappen niet bederven,
dat doet alleen liet onmatig gebruik
van andere dranken. Ook voor de
inwendige zuivering des lichaams is
koud water nuttig, het reinigt de
maag en de ingewanden, maakt on
reine stollen vloeibaar en geschikt
om afgevoerd te kunnen worden, en
door zijn lijnheid en doordringbaar
heid kan liet gemakkelijk overal zijn
weg vinden. Het bevordert zoodoende
de gezondheid der maag en de goede
spijsvertering. Natuurlijk willen wij
hiermede niet alleen water als drank
aanbevelen en het gebruik van an
dere afkeuren, integendeel, overdrij
ven moet men nergens, en een matig
gebruik van alles wat niet bepaald
schadelijk is, zal aan de gezondheid
geen kwaad doen. Wij wijzer, enkel
op het nut van de eenvoudigste en
goedkoopste drank, waar wij gewoon
lijk niet aan denken, juist omdat die
drank zoo gemakkelijk verkrijgbaar
is. Ook het uitwendig gebruik van
water is met minder bevorderlijk
voor een goede gezondheid. Het be
waart de reinheid der huid, die door
de poriën onreine stollen kan uit
wasemen en voedende en versterkende
stollen opneemt. Zijn die poriën buiten
staat hun gewone
werking te ver
richten, dan is dit oorzaak van veler
lei ongesteldheden des lichaams. Het
water houdt de huid in gezonden
toestand, versterkt de huid en het
lichaam, maakt het gehard tegen de
verschillende invloeden der lucht
zoodat het koude, warmte, vochtig
heid en plotselinge veranderingen
der atmospheer kan verdragen en
daardoor bevrijd blijft van allerlei
ziekten. Het ware te wenschen, dat
ieder in de gelegenheid was om ge
regeld baden te gebruiken, maar de
wateikuur van Kneipp kan ieder toch
wel gedeeltelijk aanwenden, en ieder
heeft daar wel gelegenheid voor en
veel middelen worden daartoe niet
vereischtwat water en een hand
doek is voldoende. De beste tijd is
s morgens vroeg na het opstaan,
daar dan het lichaam het minst ge
voelig is voor het koude water.
Na het wasschen is vrijven ook
goed, en dit hoort ook bij de water
kuur. Heeft men deze bewerking
eenigen tijd volgehouden dan zal
men er den gunstigen invloed wel
van bemerken. De spieren worden
sterker en men zal weinig last heb
ben van verkoudheid, hoest, rheuma-
tiek enz. Echter moet men voorzich
tig zijn en niet alles, wat als bevor
delijk voor de gezondheid wordt aan
geraden, op zichzelf willen toepassen,
maar alles past niet voor iedereen.
Opdat mijn praatje over 't water niet
al te verwaterd mocht worden, zal
ik het dezen keer hierbij maar laten.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot
luit.-generaa), bij het wapen der cavalerie,
de generaal-majoor, adjudant in buiten
gewonen dienst van Hare Majesteit de
Koningin, W K. L. van Helden, inspec
teur van het wapenbij het wapen der
genie, de generaal-majoor J. H. Kromhout,
inspecteur van het wapen; is aan den
gepens. Ie luit. O. D. van Diepenbrugge,
van het wapen der cavalerie, de tang
verleend van ritmeester.
De miliciens van de lichting van
lö92 van het 5. en 8. regiment infan
terie, die voor het niet blijvende gedeelte
zijn aangewezen, keeren 1 Maart a. s. met
groot verlof naar hunne haardsteden
terug.
Het is gebleken, dat het gebruik
van postzegels, die reeds eenmaal gediend
hebben, meer voor komt dan aanvankelijk
werd vermoed. Uit den aaid der zaak kon
dit misbruik hoofdzakelijk op de kleinere
kantoren worden vastgestelddoch daar
het nu voor de hand ligt, dat liet kwaad
ernstige verhoudingen heeft aangenomen,
is door de administratie der posterijen
een scherp toezicht aan alle kantoren
bevolen.
Een ingezetene van Breda, die met
Carnaval gasten had, schonk aan een
dezer zijn hond, die j.l. Maandagmorgen
werd medegenomen naar Diei en (Gelder
land). Vrijdagavond echter stonJ de hond
weder bij den vroegeren eigenaar voor
de deur, door vroolijk blaffen kennis
gevende van zijne terugkomst. De eige
naar zal er nu niet licht meer afstand
van doen.
Naar men ons mededeelt, zijn eenige
arbeiders aangesteld, om zooals het ver
haal luidt, een looden kist, welke ver
borgen moet zijn in de welbekende pyra-
mide van Austerlitz te voorschijn te halen,
ten einde de daarin vervatte merkwaar
digheden te kunnen bezichtigen. Wij
hopen hieromtrent de volgende week
nadere bijzonderheden te kunnen mede-
deeleri, na ons omtrent een en ander op
de hoogte te hebben gesteld. De verhalen,
die nu reeds rondgaan zijn zooals altijd
zeer overdreven en romantisch men
hoort van groote schatten spreken, die
in den Franschen tijd in de pyramide
verborgen moeten zijn
Teiwijl de militairen te Maastricht
Maandag bezig waien met schijfschieten,
kwam eensklaps een vrouw op de baan,
juist toen een soldaat zijn geweer had
aangelegd. De bevelvoerende officier had
de tegenwoordigheid van geest door een
slag op het geweer dit eene wending te
geven, waardoor het in geheel andere
richting afging en de vrouw niet trof.
Tel.
De leden, die in de secties der
Eerste Kamer onbewimpeld hun afkeuring
hebben uitgesproken over het beleid des
Ministers van Koloniën in het algemeen,
en over zijn houding tegenover den af
gevaardigde Van Houten in het bijzon
der, zijn naar het Bat Ilbld. meent
onbewust de tolken geweest der hier
heerschende meening. Ondanks alle ach
ting, welke de peisoon des Ministers
verdient, is hij in geen enkel opzicht de
staatsman, dien de ernst der tijden vor
dert. Dit blijkt niet alleen uit zijne
weifelmoedigheid en zijn gehoor geven
aan de inblazingen van tijdelijke raads
lieden, alsmede uit zijne pogingen om
zijne fouten en tekortkomingen af te
schuiven op de Indische Regeering, maar
DOOK
MEVR. KAUTZMANN-VAN OOSTERZEE.
49) Beter, mijns inziens, dat hij haar
nogmaals verstiet, dan dat ze later zou
smeeken om een woord van verzoening
en het niet meer zou kunnen hooren."
«En indien hij herstelt?"
«Dan geve de hemel dat herstelling
en verzoening hand aan hand gaan.
De professor zag eenige oogenblikken
voor zich; toen trad bjj op zijn zwager
toe en zeide: ze heeft gelijk, onze Adel-
heid, zooals immer. Neen ge moogt uwe
dochter Diet van het ziekbed haar echt-
genoots weren, waar haar hart hem
vrede brengen wil."
«Papa wees niet te streng," bad Ada
«mij heeft hij diep gegriefd, u heeft hij
groove schatten gekost, maar het zal
alles' anders worden en beter; dit zegt
mij een inwendige slem daarbinnen, die
nimmer liegt."
«Welnu het zij, kind, wat God ver-
eenigd heeft, scheide de mensch niet
lichtvaardig. Adelheid beste vrouw, wilt
gij haar vergezellen? Ik mis u niet
gaarne, maar toch, ge zijl de beste ge
zellin en raadgeefster. Blijf zoolang ge
het noodig hebt."
«Des dokters vrouw knikte toestem
mend. «Ge hebt hier nog vele bezoe
ken temaken; zoudtge te vermoeid zijn,
indien ge van avond volgdet? Die dorps
dokter is misschien niet ervaren genoeg
indien het een wezenlijk ernstig geval is."
«Indien uw vijand hongert, zoo spij
zigt hem," zeide de professor zacht vooi
zich. «Vernande, ik wensch mij zelf met
zulk een zuster en u met zulk een vrouw
geluk. Het is een Godsgeschenk waarvan
de waarde nooit te hoog geschat kan
worden."
Het werd dus naar aller wensch be
paald, en de professor nam op zich een
rijtuig te bestellen, daar de dokter het
zijne niet missen kon. Meer opgewekt
dan in vele dagen het geval was geweest,
ging Ada haar kind helpen, dat inmid
dels was uitgeslapen en om de moeder
schreide.
«Wees maar stil ventje," zeide ze,
«misschien komt alles nog wel terecht."
En terwijl ze het kleintje koesterde,
dacht ze na over den kranken echt
genoot dien ze voor immer verloren
waande.
ZEVENTIENDE HOOFDSTUK.
Het was reeds tegen den avond toen
de dames met de kindermeid en het
kind het dorp binnenreden. Ze gingen
de pastorie langs waarvan juist de blin
den gesloten werden. Het zag er haveloos
uit in den tuin, gansch anders dan in
vioegere jaren toen Adelheid daar met
haar broeder verblijf Ineld. Dominé Hes
ter stond voor de huisdeur en groette
toen het rijtuig langs reed en hij de
dames herkende. Het trof Adelheid bij
zonder te zien hoe bedrukt en moedeloos
hij er uitzag, en ze vroeg zich af of dit
nu ook een schijnuiterlijk was of wel,
dat de predikant thans werkelijk gebogen
ging onder het gevoel van schuld en
berouw.
Ze had zeer goed vernomen hoe treu
rig het den laatsien tijd in de ook door
haar geliefde gemeente gesteld was ge
weest. Hoe verdeeldheid, hoe liefdeloos
heid daar geregeerd hadden en de eens
zoo kalme gemeente thans ten prooi was
geworden aan strijd. Er hadden zich par
tijen gevormd, en niet het leste deel
was aan de zijde van den predikant ge
bleven. En op den laatsten Paaschzondag,
hoe waren toen alle gemoederen in be
weging. Neen bet was niet de zalige
vreugd door het Paaschevengelie teweeg
gebracht, die alle harten vereenigde, het
was een openbare opstand, die scheiding
en vei bittering teweegbracht. De mare,
dat niet de hulpprediker, die de nieuwe
aannemelingen geleerd had, deze ook in
het geloof bevestigen zou, maar dat de
predikant zelf dezen arbeid verrichten
wilde, had ter elfder ure velen weerhou
den zich aan deze daad te onderwerpen,
en gesteund door ouders en betrekkingen
hadden ze den hulpprediker gebeden hun
in de vergaderzaal tot de gemeente in
te wijden. Maar de hulpprediker weigerde.
Dan wachten op beter tijden, hadden
velen gezegd, en toen niet de hulppre
diker zooals gewenscht en beloofd was
maar de predikant zelf den kansel op
den eersten Paaschzondag besteeg, had
den meer dan de helft der aanwezigen
als volgens afspraak het kerkgebouw
verlaten. Dus was de invloed van den
predikant gefnuikt, eri hoewel de hulp
prediker overal zijn misnoegen over zulk
een demonstratie luide uitsprak, werden
zijn woorden in dit opzicht niet gehoord
ot verkeeid begrepen.
En toch zou misschien de predikant
langzamerheid zijn iniloed herkregen
hebben, was niet thans tot velen de mare
doorgedrongen, die hem in aller oog
onmogelijk maakte. Men zegt dat de
muien vaak ooren hebben, hier was het
waarschijnlijk de vrouw zelf, die het ge
heim dat haar echtgenoot haar, gedreven
door berouw ontdekte, aan dezen of genen
mtdedeelde in plaats van hem te helpen
het te bemantelen door lielde en verzoe
ning. Ze wilde er niet van hooren, dat
hij de plaats verlaten zouhoe menigeen
meende zij, was niet erger gestruikeld
dan hij en toch bij velen geacht. Maar
de predikant weigerde thans in zijn plan
nen gedwarsboomd te worden, en vast
besloten had hy zijn brief aan de synode
verzonden.
«Hij schijnt er toch berouw over te
hebben," zeide Adelheid halüuid, terwijl
ze hem nog eens nablikte.
De zon was nu geheel ondergegaan.
De torens der nabijgelegen ruine staken
schilderachtig af tegen den looden gloed
die nog de lucht tintte, en de nachtuilen
fladdeiden reeds rondom den torenspits
en stieten nu en dan doordringende kre
ten uit. Het kind door het schommelend
rijtuig in slaap gewiegd, hief nu het
kopje op en een glimlachje plooide zich
om de lipjes, toen de moeder het aan
haar hart drukte. «Zie," zeide Ada, «mijn
kind heeft gelachen het is als keurt
hij het goed, dat ik hem tot zijn vader
breng."
Adelheid sprongen tranen in de oogen.
Zou de ontvangst de jonge moeder teleur-