NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT en GELDERLAND
ARMINIUS.
Zaterdag 3 Maart 1894.
Drie-en-twintigste jaargang.
VOOP.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG
Een Nabetrachting.
BINNENLAND.
feuilleton.
No. 18.
abonnementsprijs:
Eer 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Kijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentien:
Van 16 regels f 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De Neerbosch-kwestie behoort tot het
verleden. Tot vreugde van alle wei
denkenden is eindelijk door het rapport
der comissie licht verspreid in een duis
tere zaak, is een oordeel uitgesproken
waarbij wij ons kunnen neerleggen. Want
dat oordeel verdient alle vertrouwen als
uitgesproken door een groot aantal on
partijdige, bevoegde en zeer geloofwaar
dige beoordeelaars. Gelukkig zij, die hun
oordeel tot hiertoe hadden opgeschort;
een leering voor heil, die niet zoo onpar
tijdig waren, maar beschuldigingen en
lasteringen geheel of gedeeltelijk overna
men, die getuigden voor de waai In id
van het .laster er maar op los, ei blijft
licht iets van hangen." De kwestie-Neer
bosch heeft ons weer doen zien, boe
belust hel groote publiek is op schan
daaltjes. Voor velen is het alles behalve
prettig, dat het zoo met een siss- r is
afgeloopen; voor die velen n.l., die de
brochures van v. Deth met graagte ver
slonden, die de zalen hielpen vullen als
er onthullingen werden aangekondigd;
die de opvoering van »de weesinrichting
te Meerbosch" gingen zien of teleurgesteld
werden zoo die opvoering verboden werd.
Belustheid op en ziekelijke belangstel
ling in schandaaltjes vorderen van de
nieuwsbrengende peis afzonderlijke ru
brieken en kolommenmoordtooneelen,
famillie-drama's, opzienbarende procesren
worden met walgelijke welbehagelijkheid
gelezen en hei lezenverslagen van rechts
zittingen worden uitgespeld, en men gaal
er eens goed voor zitten om heel lang
zaam er alles van te genieten. Een heer
lijke lijd als een zaak-de Jong aan do
orde is, als geheimzinnige gemeenheden
ontsluierd worden; gietig wordt de cou
rant ter hand genomen en het eerste
kgken is, of er niets van onze gading is
de bladen maken het zoeken zooveel ge
makkelijker dooi met vetgedrukte opschrif
ten op dergelijke Inrichten de aandacht
te vestigen. De pers volgt in deze de
stroomir.g der gedachten, maar zij heeft
ook machtigen invloed op de richting
van den tijdgeest. Mocht zij dien invloed
altijd ten goede aanwenden, en niet lan
ger ruimte beschikbaar stellen voor de
gemeene schandaal-pers! Laat zij in
verbond treden met de opvoeders om
den trek naar het luwe eu liet gemeene
door edele neigingen le vervangen; dan
alleen kan het kwaad met goed gevolg
bestreden worden.
Het speculeeren op de kwade harts
tochten van bet groote publiek, waarvan
in de zaak-Neerbosch een ruim gebruik
is gemaakt, mogen wij verafschuwen;
toch is er iets goeds uit voortgekomen,
of liever er bijgekomen. Alleen is het te
betreuien, dat hnt op deze wijze geko
men is. Er is gebleken, dat inrichtingen
als Neerborch onder behoorlijk toezicht
moeten staan, dat zij niet aan de ver
antwoordelijkheid van één man mogen
worden toevertrouwd, al is gebleken dat
die man achting en vertrouwen waar
dig is.
De ruim duizend verpleegden worden
eenmaal toegelaten in onze maatschappij
wij hebben er allen belang bij, dat zij
oo'n opvoeding hebben genoten, dat wij
ze ook met vertrouwen in de maatschappij
kunnen zien intreden.
De weesvader zelf is door het oordeel
der commissie voldoende gerehabilileeid.
Er is geen enkel bewys gevonden, dat
de directeur van Neerbosch het oogmerk
zou hebben gehad om zichzelven of zijn
gezin ten koste der instelling le verrij
ken en evenmin, dat door hem eenige
onzedelijke handelingen zouden zijn ge
pleegd. Wij vertrouwen nu, dat hy ook
eer. open oog zal hebben voor de gebre
ken die zijne inrichting aankleven, en
dat hij zich de goede raadgevingen der
commissie zal te nutte maken. Dan zal
allereerst een raad van toezicht aange
steld moeten worden, die boven den
directeur staat en contróle uitoefent op
zijn bestuur. In de tweede plaats moet
het aantal verpleegden, dat reeds veel te
groot geworden is, zooveel mogelijk wor
den beperkt, en rnen moet zich bij één
categorie van weezen bepalen. De ver
menging van arme met verwaarloosde
weezen is voor de eerstgenoemde hoogst
nadeelig en voor beide soorten is niet
eenzelfde opvoedingssysteem van toepas
sing. Trouwens van opvoeding is toch
al weinig sprake, waar honderden in
kazernes bijeen zijn; aan ieder kind kan
niet gegeven worden wat hun toekomt,
en tot het aantal staat de waarde der
opvoeding in omgekeerde verhouding.
Op verschillende gebreken heeft de
commissie nog de aandacht gevestigd
Die gebreken zijn niet alle direkt te ver
wijten aan den directeur; bij de ei e-
naardige ontwikkeling van de stichting
is hun ontstaan zeer wel ie verklaren,
want men moet met vergeten dal de
weezen-inrichting niet naar een vooiaf
beraamd plan, maar van lieverlede lot
haren tecenwoordigen toestand gekomen
is. Dit neemt niet weg, dat de gebreken
moeten worden erkend, en dat wenscbe-
lijk gebleken hervoimingen zonder uitstel
moeten worden aangebracht.
De directeur heelt zich hiertoe bereid
verklaard, dus wij mogen vertrouwen,
dat de moeielijke arbeid van de commis
sie niet vruchteloos zal geweest zijn.
Veel goeds heeft de inrichting te Neer-
bosch reeds tot stand gebracht gedurende
haar dertigjarig beslaan, maar van meer
nut kan zij nog voor de maatschappij
worden, als Neerbosch in alle opzichten
een model-stichting t on genoemd worden.
Dan kunnen wij eens nog dankbaar zijn,
dat er een Neerbosch-kwestie geweest is
Pliotografeeren ran bankbiljet
ten.
Men leest het volgende in de Maart
aflevering van Helios, tijdschrift voor
tijdschrift voor pholografie, naar aanlei
ding van het gevaar dat er bestaat voor
het vervalschen van bankbiljetten met
behulp der photographie
Het komt er dus op aan hel photogra-
pheeren van bankbiljetten onmogelijk te
maken, of op die biljetten iets aan le
brengen, waardoor een daarvan gemaakt
photogram zich dadelijk en aan een ieder
verraadt.
Hel eerste heeft men gemeend te kun
nen bereiken door het drukken in ver
schillende kleuren; maar de oilhochro-
raatische platen en het gebruik van licht-
filters hebben dezen waarborg vrij wel
illusoir gemaakt. Bovendien schijnt het
mogelijk, indien men bet model bankbil
jet er aan wil opofferen, den kleerendruk
zwart te maken, waardoor aan het pho-
tographeeren niets meer in den weg staal.
Ons medelid de heer Joh. Ruijs meent
een zeer eenvoudig middel gevonden te
hebben om aan het gephotographeerde
biljet een onuitwisclihaar brandmerk te
geven.
Oude, gekreukte biljetten laten zich
niet pliotograheeren zonder allerlei licht
en schaduwpartijen de vervalschers zullen
dus altijd nieuwe nemen. Indien nu de
Bank in elk nieuw biljet, vóór de uitgifte,
eene vouw laat leggen, dan zal men die
vouw noch door vochtig maken en strij
ken, noch op andere wijze, zóó goed er
uil kunnen ki ijzen, dat zij zich op het
photogram niet door eene streep verraadt.
En wanneer de vouw in den bovenkant,
door de oogen der Nederlandsche maagd,
gelegd wordt, zal die streep niet kunnen
worden weggeretoucheerd zonder de gelij
kenis te doen eiloren gaan.
De lieei Rn ij- deelde zijne vinding mede
aan de directie der Nederlandsche Bank,
met inzending van pholograminen van
oude en gevouwen biljetten en ontving
een schrijven ten antwoord, waaruit bleek
dal het denkbeeld zeer hare aandacht had
getrokken."
Zaak-De Jong.
Volgens de N. R. O. schijnt het, dat
de justitie thans tegen De Jong eene
nieuwe instructie heeft geopend ter zake
zijner vermoedelijke oplichting van den
café-houdar Kramer op de Martelaars
gracht, wiens dochter De Jong voorgaf
te zullen trouwen en van wien hij aan
het Centraal-slation eene som gelds ter
leen ontving om daarmede nog even stad
waarts te gaan, na welke de lieer Kramer
den aanstaanden schoonzoon nimmer
terugzag.
Woensdag werden de heer Kramer en
diens dochter te dezer zake door den
rechler-commissaris opnieuw gehoord.
Bij de Nederlandsche Centraal-
Spoorwegmaatschappij zal liet oude
systeem der treinvejwarming met warm
waterstoven ook weldra tot het velleden
behooren. Sedert eenige dagen worden
al hare personentreinen door stoom ver
warmd.
In verband met de omstandigheid,
dit de militairen, die zich' sinds Nov.
1892 voor onze overzeesche bezittingen
vei binden, verplicht zijn het Koninkrijk
der Nederlanden zoowel in als huiten
Europa te dienen, en bij hun terugkeer
naar Nederland voor dat doel gehuisvest
moeten worden, bevond zich gisteren te
Harderwijk een door den minister van
koloniën afgevaardigde commissie, be
staande uit de heeren jhr Six, referenda
ris aan dat departement en Van Gelder,
gepens. kolonel van den geneeskundigen
dienst in Indie te 's-Gravenhage, ten
einde aldaar de militaire gebouwen van
het Kol. Werfdepot in oogenschouw te
nemen.
Ook te ZutpheD zal die commissie voor
datzelfde doel een bezoek brengen.
Door den Alg. Nederl. Wielrijders-
bond zullen dit jaar drie wegwedstrijden
uitgeschreven worden, waarvan de eerste
ongeveer Juni zal plaats hebben en de
laatste een handicap zal zijn. De strijd
zal zijn om het meesterschap van Gelder
land, en loopen over5u kilometer afstand,
n. I. van Apeldoorn via Voorst naar
Zutfen, vandaar via Voorst uaar Deven
ter, en dar, terug naar Apeldoorn.
Neptunus deelt mede, dat het
gezamelijk bedrag der in ons land en in
den vreemde bijeen gebrachte gelden ten
behoeve der nagelaten betrekkingen van
de noodlottig omgekomen redders aan
boord van de Amsterdam is f 30,000.
H. M. de Koningin en Hare Moeder
gingen voor met een flinke gift.
Daartoe gemachtigd door het Rus
sische ministerie van financiën, kondigen
de heeren Lippmann, Rosenthal Co.,
te Amsterdam, aan, dat van 5 dezer de
aandeelen, de actions de jouissance en
de oprichters-aandeelen der Groote Rus
sische Spw.-maatsch. te hunnen kantore
kunnen worden ingeleverd tot verkrijging
der soulte, betaalbaar met Rb. 5 voor
elk aandeel of action de jouissance en
met Rb. 22 voor elk oprichters-aandeel,
tegen uitreiking der couponbladen.
De stukken zelve ontvangt men terug,
ten eii de die later in te wisselen tegen
4 pets. goud-obligatiën 6e missie van
1894.
Deze verwisseling geschiedt stuk voor
stuk, d. w. z. voor stukken van 5 aan
deelen ontvangt men ook stukken van 3
obligatiën. Wenscht men andere verdee-
lirig, dan dient dit voor 15 Maart e. k.
schriftelijk te worden aangevraagd en
moeten de ingeleverde stukken tol den
dag der uitgifte van de nieuwe obligatiën
bij de heeren Lippmann, Rosenthal Co.
gedeponeerd blijven.
3) «Welnu dan, ik zal u zeggen, wat de
goden mij toeslaan u te openbarenreik
mij nogmaals uw hand.
De oude nam eene doos, van welke
zy den deksel opende. Er bevond zich
eene soort van was in, dat slechts bij
hooge temperatuur vloeibaar werd.
«Wees zoo goed om uwe hand met
dit vocht te bestrijken en haar in deze
doos af te drukken." Arminius deed wat
hem bevolen werd. «Voortreffelijk gelukt,"
hervatte de vrouw daarna opende zij den
pot naast haar.
Een scherpe reuk verspreidde zich in
het vertrekzij hield de doos eenige
oogenblikken boven den groeukleurigen
rook, daarna beschouwde zij de was op
lettend, zij sprak eenige onverstaanbare
woorden en zweeg toen een wijle stil.
Duidelijk kou men het ademen van den
hond hooren.
«Ik zie, sprak zij eindelijk, hare oogen
strak op den damp van het kokende
vocht vestigde, «een man, eeQ eenvoudig
landman. Hij voert zijn broeders ten
strijde, wordt aanvoerder, veldheer,
koning. Hjj wint veel, zeer veel,
doch zie, daar komt verraad vreest
gij niet?"
«Neen."
«Ik zie eene bloedroode streep.sid
dert gij niet?"
«Neen, zeg ik u, neen."
«Welnu ik zie eene bloedroode streep
om zijnen hals hy.hij sterft."
«En wanneer?"
«Hij leeft langen tijd gelukkig, hij
heeft zijn volk bevrijd."
«Dank zij de ontsterfelyke goden weet
gy niets meer?"
„De goden verbieden mij meer te
zeggen."
„Het is voldoende, zie hier een kleine
belooning."
«Dank edele veldheer, machtig koning."
«En nu het poeder?"
«Ik zal het terstond bereiden." Dit zeg
gende nam zij uit verscheidene doosjes
een weinig poeder, roerde het dooreen,
en overhandigde het Arminius.
«Is dit voldaende?"
«Wees gerust het zal hen langen tijd
doen slapen."
«Heb dank, de goden zegenen u."
En met eerbied groetende, verlieten de
diie mannen de vrouw en weinige oogen
blikken later de grot.
In het eerst was het hun niet mogelijk
iels te onderscheiden, toen zij zich eens
klaps in het sterke daglicht bevonden.
„Op bevel van Arminius was de kist
spoedig geopendbehoedzaam werden
de vaten opengemaakt en het poeder er
in gestort. «Kan ik op u vertrouwen
vraagde Arminius Gualbus.
«Ik geloof, edele veldheer, dat ik reeds
meermalen bewezen heb uw vertrouwen
waardig te zijn en volgaarne wil ik u
den eed van getrouwheid herhalen dien
ik nog kort geleden heb afgelegd."
«Welnu, indien ge volbrengt, wat ik
u opleggen zal; dan zal uwe belooning
groot zyn."
«Indien het in mijn vermogen is, hen
ik bereid uw bevel te volbrengen,"
«Herneem dan uwe wapenen en begeef
u in allerijl naar Muttium, verhaal den
Romeinen dat hunne broeders aangeval
len zijn door Cherusken, dat deze de
kist verborgen hebben en dat gij, die u
verscholen hadt, hen hebt afgezien en u
toen, zoo spoedig gij kondet, naar Mut
tium hebt begeven zonder twijfel zullen
de Romeinen terstond eenige manschap
pen zenden, om den buit te hernemen,
wij kunnen in dien tusschentijd de kist
weder derwaarts voeren en vei bergen."
«Indien ik slecchts wele op welke
plaats."
«De spelonk, dien hunne broedeis wil
den ingaan om de kist in dc diepte te
werpen, is eene zeer goede bergplaats,"
zeide Sigmar.
«Dat is dus afgesproken," hernam Ar
minius, «indien de Romeinen nog heden
avond drinken en brassen en de wijn
en de slaap hunne machtige armen over
hen hebben uitgestrekt, zult ge omstreeks
middernacht een witte doek a in den
uilersten spits van den linker muurtoren
hechten. Dit zal voor ons een bewijs
zijn, dat alles rustig is."
«Wat gij onze vrienden in Muttium
moet melden, behoef ik niet te zeggen.
Doch voelt ge u wel tot zulk een ge
wichtig werk in staat?"
«Volkomen, de edele veldheer zal over
Gualbus tevreden zijn."
VEROVERING VAN MUTTIUM
Wederom goot de maan haar zilveren
licht over Gerrnaansche wouden en ber
gen. Ook de drie krijgslieden, op gind-
sche rots, werden door hare stralen
verlicht. Het waren Arminius, Berlliold
en Adgil. Berthold was een man van
omstreeks 30 jarenhoewel niet groot
van gestalte waren zijne schouders breed
en zijne armen gespMird. Adgil was daar
entegen vrij lang.
«Hoe zal hij dat kunnen Gualbus?
Reeds zoo langen tijd zwerft hij met zijne
dapperen in deze streken, doch
«Ik herhaal u, de edele veldheer zal u
halen; nog dezen nacht zal hij u in zijn
armen drukken."
«Ik begrijp u niet, want gij zegt het
onmogelijke."
«Gemakkelijker dan gij denkt. Gy weet
immers dat van morgen eene afdeeling
Romeinen geslagen is?"
«O ja en den buit hebben zij terug
gevonden."
«Ik was het, die hun de bergplaats heb
aaneewezen."
•G.J?"
«De edele Arminius had mij bevolen
zoo te handelen de wijn was met
slaapdrank gemengd."
»Ha!"
«Uit blijdschap over den teruggevon
den schat hebben zij leest gevierd en alle
dolia geledigd. Zij hebben zich alzoo in
de armen vun Morpheus nedergelegd en
de god zal heo langen tijd in zyn macht
hebben."
«Ga voort sprak Thusnelda.
«Op dit oogenblik ligt Arminius met
ruim 900 dappere jongelingen om de
