NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND
IEL DEM ON 10,
No. IA.
Zaterdag 16 Februari 1895.
Vier-en-twintigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG
Janmaat en Soldaat.
BINNENLAND.
F euilleton.
MEBSFOO
HE COBSAMT.
VOOR
abonnementsprijs:
Her 3 u.«!Liiden f 1.Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentien:
Van 16 regels f 0,40 iedere regel meer 6 Cent.
Advertentien viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend
Droote letters en vignetten naar plaatsruimte.
voor
Van den liederen-bundel «voor Jan
maat en Soldaat" is een nieuwe
uitgave verschenen, met 55 natio
nale liederen, bijeenverzameld en ge
wijzigd door luitenant Clockener
Brousson. Dat zoo'n boekje in den
smaak valt, bewijst wel dat er van
de vorige uitgave in één jaar vijf-
en-twiritigduizend exemplaren wer
den verkocht. Het nieuwe ziet er
met het portret onzer Koningin, om
lijst door de nationale kleuren, aan
trekkelijk uit; de prijs is slechts 10
cent. En omdat onze stad zoo rijk
is aan militairen, èn omdat het boekje
niet minder voor het volk bestemd
is, willen wij het boekje gaarne aan
bevelen en een paar redenen opge
ven, waarom wij wenschen, dat dit
nog meer succes moge hebben dan
het vorige.
Er zijn liederen in, die meer bij
zonder passen voor janmaat en sol
daat, doch de meeste zijn voor 't
volk in 't algemeen en kunnen daarom
bijdragen tot de verbetering van ons
volksgezang. Die vetbetering is noo-
dig zoolang wij nog de zoutelooze
zangen «niet zoo hobbelen" of „trek
maar aan 't touwtje" en dergelijke
langs de straten hooren uitgalmen.
Dergelijke liederen zijn toch al een
zeer vreemde uiting van den geest
drift, die zich op nationale feestda
gen van het volk meester maakt.
Neen, dan kunnen de liederen voor
Janmaat en soldaat beter onze ge
voelens vertolken.
Feestvreugde geeft zich lucht in
gezang. Het jubelend gemoed zou
zich vanzelf in poëzie uitspreken,
wanneer ieder maar de gave bezat
om onze schoone taal in die vorm
te gebruiken. Bij het gemis van die
gave is het goed als men van an
deren kan leeren en overnemen.
Vaderlandsliefde is uitnemend ge
schikt het dichterlijk gevoel op te
wekken en uit te storten. Een be
wijs hiervan werd ons in De Gids
gegeven door Charles Boissevain met
zijn stuk «ons vaderland."
Dat is een proza-stuk, maar vol
poëzie, ja de dichtregels zijn er kant
en klaar bij menigte in te vinden
liet zou dien schrijver weinig moeite
kosten datzelfde stuk in den vorm
van een lang gedicht te geven. De
vreeselijke November storm klonk hem
als de oude zeemuziek der vrije Ne
derlanden, deed hem denken aan
den ouden heldenstrijd, den grooten
wateroorlog der zeven staten, die
vaak tot bondgenoot de orkanen
kozen.
«Daar komen de trombones en de
krijgsmuziek en 't rommelend geplof
van trommelen, brommend dof, met
rollend hol en bol gebom, met zwa-
ren klank van baritons en bassen,
met wondere davering van den don
derklank der zee. O, ik hoor ka
nonnen in de verteik hoor
de trommelen en trompetten op het
dek van BestevaerBevelen bulde
ren tot entering van twee konings-
vloten. Zoo ge ooit een vreemdeling
die hier vertoeft, wilt doen gevoelen,
wat Holland voor 's lands kinderen
is, wijst hem dan 't erideel van de
groote vaderen bij zwaren storm uit
zee. Die haven om den Noord (IJmui-
den) die grond achter het duin
die breede vaarten door de
groene weiden 't is alles werk
van 't noeste ras der strandbewo
ners. Waar duin ontbreekt, verrijzen
dijken, hoog boven 't leeggemalen
land der polders brandt de zee, de
meren werden akkers, de moerassen
velden, het dorre zand een roode
bloementuin. Gebreideld werden ko-
ningsstroomenop water is hun
land gewonnenja, al dien
grond, dat land, ze maakten 't zei
ven, bloed is het van hun bloed,
been van hun been, hun kind, hun
hart! En met een huivering van ont
zag voelt hij de kracht van 't oud
godvreezend ras van zeelui, landver-
overaars, rijkenstichters.
Ja, wij zijn trotsch op 't land der
groote vaderen, zoowel in heden als
verleden.
Die trots is sterkend als de zee
lucht zelve. Want hoe onduldbaar
grauw is het leven, als men niet
lier kan zijn op eigen volk en niet
met vroolijke opgewektheid uitziende
in 't verschiet, 's lands kleuren hoog
kail dragen. viesiaCuteil vuige., op
geslachten en steeds rijst de vraag,
of Holland trouw blijft aan 't ver-
leên, en nog altijd, het hoofd om
hoog, de Statenvlag, met het tinte
lend Oranje wimpelend in den wind
van zee, mag hijschen in den Oost
en 't Westen. Wij jubelen ja in
dezen tijd." Met ja antwoordt de
«dichter", als hij hoort het Wilhel
mus blazen in den Oost, en het land
van Maurits en De Ruijter groet zijn
zonen in den Oost. Met ja antwoordt
hij, als hij ziet naar het kleurenland
van Hals en Rembrandt, want die
kleuren van ons land zien wij thans
zoo hoog als ooit gedragen als hij
hoort hoe oude dichters schijnen te
herleven, als ook het land van
Leeuwenhoek en Huijgens jubelt. Ja,
want »er is groote hope voor ons
land."
Of het dan mogelijk kan zijn,
vraagt de schrijver, dat eene zwarte
wanhoopsnacht valt over Holland?
Neen, is het antwoord. Niet!
als men aan de vaderen denkt, en
eveneens ons Holland maken wil en
scheppen en voltooienNietals
wij bijtijds nieuwe dijken leggen,
thans aan landzij.
Aan de vaderen blijven denken
moet ons volk. De herinnering a
het roemrijk Holland van weleer
blijft bewaard in onze nationale lie
deren, blijft ook het volk bij, zoolang
het die liederen kent en op feestge
tijden uit volle borst doet klinken.
De liederen-bundel bevat een stuk
vaderlandsche geschiedenis, zoolang
ons volk die geschiedenis kent, wordt
de vaderlandsliefde niet uitgebluscht.
Holland blijft sterk wanneer er
liefde is voor volk, vaderland en
Oranje, wanneer deze drie vereend
zijn.
Dat de volkszang een machtigen
invloed heeft, is bekend. Die invloed
kan aangewend worden ten kwade,
maar gelukkig meer ten goede. Men
heeft dit terecht begrepen en daarom
is er in den laatsten tijd zeer veel
grdaan, om tien vülicszcu.g 18 zuiveren
en te verbeteren.
Van de kracht der muziek, zegt
de'dichterlijke verbeelding, datleeuwen
er door getemd werden, watervallen
er zich door lieten tegenhouden, en
steenen er zich door zamenvoegden
tot muren. De gescuiedenis ver
haalt, dat de Thraciërs, woest als
leeuwen, door Orpheus' snarenspel
werden getemddat de Spartanen,
door vele nederlagen ontmoedigd,
door de nog bestaande krijgsliederen
van Tyrtéus met nieuwen moed be
zield en nieuwe geestkracht versterkt,
de vijanden overwonnen. De eerste
zendelingen in Paraguay hadden wei
nig succes en konden moeilijk ingang
vinden bij de verwilderde inboorlin
gen. Toen bedachten zij een nieuw
middel. Zij hadden gemerkt dat deze
wilden zeer veel van muziek hielden.
Zij roeiden toen onder het zingen
van liederen de rivier op, en de In
dianen vielen in dien zachten strik.
Zij kwamen van hunne bergen naai
de rivier, om beter te luisteren;
velen sprongen in het water, en
zwommen het betooverde vaartuig
achterna. Boog en pijl gleden den
wilden uit de handf en weldra waren
zij voor de goede zaak gewonnen en
leerzame volgelingen. Hiermede stemt
onze dagelijksche ondervinding over
een. Al zouden wij enkel maar hier
aan herinneren, dat jonge kinderen
ophouden met schreeuwen, als de
liefelijke tonen van de lippen dei-
moeder hun in de ooren klinken. De
invloed van het gezang is groot in
vele opzichten.
Wij wenschen, dat ook de liede
ren-bundel goeden invloed mag uit
oefenen, en dat daarom deze zangen
goed verspreid worden. Met luite
nant Brousson zeggen wijKomt,
Hollandsche jongens en mannen, in
de bonte uniform of het burgerpak,
hier hebt ge 55 verschillende liede
ren; leert ze en zingt ze op marsch,
in de chambrée, zingt ze in werk
plaats en fabriek en 's avonds in uw
vrije urén". Laai ieder er '10 centen
voor over hebben. w—
Aan het «Maandbericht der ver-
eeniging van gepensionneerde onderoffi
cieren en minderen van het Nederland-
sche leger", ontleenen wij het volgende:
«Het verheugt ons ten zeerste, dit
overzicht te kunnen beginnen met de
aanvename rr.ededeeling, dat de algemeer.e
voorzitter op Nieuwjaars-morgen verrast
werd door een schrijven van den parti
culieren secretaris van H. M. onze ge
ëerbiedigde Koningin-Regentes, ter bege
leiding eener schenking van vijfhonderd
gulden, als blijk van belanstelling in het
streven der vereeniging.
Met niet minder waardeeiing vermelden
wij, dat Z. D H. monseigneur Snickers,
aartsbisschop van Utrecht, wederom een
vrij belangrijk bedrag ter beschikking
der vereeniging stelde.
De tooneel-uitvoering op 11 Dec. jl.,
door eenige onderofficieren van het 8e
regiment infanterie en van het le regi
ment vesting-artillerie te Utrecht gegeven
bracht een netto bedrag van f 149.57 in
onze kas, en de voorstelling op 6 Januari
d. a. v. te Breda door de onderofhciers-
looneel-vereeniging Kunstmin en Lief
dadigheid een som van f76.38, zjjnde
d<- helft van de zuivere opbrengst.
Op 3 Febr. jl. vergaderde het hoofbe-
sluur, tot overleg en afdoening van ver-
40
UIT HET FRANSCH.
Eene verklaring volgde, en daar de
ondernemende korporaal sterk bij het
jonge meisje aandrong, beloofde deze hare
hand onder zekere voorwaarden. Het
is onnoodig te zeggen welke en de lezer
kan ons gerust gelooven, wanneer wjj
hem verzekeren, dat Marina Mario's vrjj-
heid zeer duur betaalde.
»OI jufvrouw," zeide zij meteen zucht,
toen zj] Alma terugzag, «wanneer ik
bedenk, dat ik de vrouw van een Mustaccio
moat worden I"
«Hel icvon is slechts eene opoffering,"
zeide Alma treurig.
De kameni^-'tfok een zuur gezichtje;
maar zij heft beloofd Mario te redden,
en zjj wilde hare belofte houden, wat
dit haar ook zou moeten kosten 1
Den volgenden morgen ging Marina een
oogenblik naar beneden en kwam kort
daarop terug.
«Mustaccio heeft meer vernuft dan ik
dacht," zeide zjj. «Hjj heeft zjjn plan
gevormddezen avond zal bij ons eene
oude soldaten-uniform verschaffen en ons
in de gevangenis van uw neef brengen.
Zoodia deze den mantel en helm zal
hebben aangedaan, zal Mustaccio eene
patrouille in de voorste vestingwerken
uitzenden en Mario op het bolwerk op
post zetten, tegenover de vensters van
mejufvrouw, zoodat zjj hem zal kunnen
zien vertrekken."
«Lief kind," zeide Alma, «gij hebt uwe
fout waarlijk goed hersteld 1"
»Ja," antwoordde Marina; «maar ik
zou toch liever niet de vrouw van den
korporaal worden."
Toen het avond was, bracht Marina
de kleederen en den sleutel der gevange
nis. Zij was te gelijkertijd van een die
venlantaarn voorzien.
De beide jonge meisjes wachtten totdat
alles in het fort in slaap was, en toen
het elf uur sloeg, maakten zij zich tot
vertrek gereed.
Marina nam de lamp, opende zachtjes
de deur en ging vooruit, haar meesteres
den weg wjjzende.
Beide waren diep bewogen en liepen
op de teenen. Zij gingen deu trap van
den toren af.
Beneden gekomen, opende Marina eene
lage deur en ging vier treden af.
Zjj gingen nu door eene soort van
vochtigen gang, aan het einde waarvan
zij bij het licht eener aan den muur han
gende lamp, Mustaccio bemerkte, die de
verveling verdreef door een flesch wijn
aan te spreken van de eilanden, die hij
in dienst had bezocht. Mustaccio verberg
zijn flesch en sloeg aan.
«Haast u, jufvrouw," zeide hij tegen
Alma, «gij hebt geen tijd te verliezen,
want binnen een kwartier moet de
patrouille de ronde doen."
Hij schoof tegelijkertijd den grendel
van de deur en opende de gevangenis.
Alma nam de lantaarn uit Marina's han
den over, wie den korporaal bij de mouw
terughield, en trad binnen.
Sedert hij in de gevangenis was ge
worpen, had Mario geen oogenblik vrees
gevoeld. Het leven, zonder de hoop
eens Alma te bezitten, scheen hem een
treurig vooruitzicht toe, en de dood kwam
hem nog verkieslijker voor boven een
bestaan, doorgebracht met altijd eene
teleurgestelde liefde te beweenen I Daaren
boven bevond Mario zich onder hetzelfde
dak als de dochter van Ercole; Alma
had hem gezegd dat zij hem beminde;
hij hoopte wel dat het jonge meisje in
hare liefde, of ten minste in de herinnering
hunner vriendschap, moed genoeg zou
vinden om zijne redding te beproeven.
Toen Alma binnentrad, sliep Mario
gerust I hij droomde dat zijne schoone
nicht hem nog eens den zakdoek toewierp
ils een talisman tegen alle gevaren die
hem mochten bedreigen.
Op hel geluid, dat de deur metopengaan
maakte, sprong hij uit zijn slaap op, en
bevond zich tegenover het jonge meisje.
«Is het een droom I" riep hij uit, snel
met de hand over het voorhoofd strijkende
«Gij, Alma, gij hier!"
«Ik ben het, Mario,"antwoordde Alma
op treurigen toon, «ik kom u uwe vrij
heid teruggeven."
«De vrijheid riep Mario, «is het moge
lijk!"
«Ik was de onschuldige oorzaak van
uwe gevangenneming, ik heb het kwaad
willen herstellen, dat ik u tegen mijn
eigen wil heb berokkend, en kom u
daarom aan ben teruggeven, die u be
minnen en die gij bemint."
Zij sprak deze laatste woorden op
bitteren toon uit. Mario sloeg er in hel
eerst geen acht op.
«01 gjj zijt een engel, Alma zeide hij.
«Haast u, neef," hernam Alma«werp
dezen mantel over uw schouders en zet
dezen helm op, de man, die u buiten
het fort zal brengen, wacht u."
«Mijn God 1 zou ik zelfs den tijd niet
hebben, lieve Alma, om u te zeggen
hoe dankbaar ik u ben, hoe ik u bemin I"
«Spreek daar niet over, neef Mario
De tijd is kort, gij zoudt niet willen dat
ik liet slachtoffer werd van mijne poging."
«01 neen," zeide Mario, den mantel
omwerpende.
Op hetzelfde oogenblik klopte Marina
aan de deur.
«Hoort gij?" zeide Alma.
«Ik beQ gereed," antwoordde Mario
levendig, de bevende handen van het
jonge meisje vattende. «Alma, wat gij
heden doet, verbindt ons nauwer dan ooit,
bedenk dit; ik vertrek, maar het is om
u weldra uit deze vervloekte muren te
komen verlossen, en wanneer ik wederkeer
zult gij noch uwe liefde noch de mjjne
veigeten zijn, is het wel?"
En dit zeggende, bracht hij Alma's
handen naar zijn lippen.
Maar Alma trad een stap achteruit,
en zachtjes haar handen uit de hartstoch
telijke omvatting van haar minnaar los
makende, zeide zij met ernstige en lang
zame stem
Mario, wreede onthullingen zijn rmj
gedaan sedert ik u de laatste maal
zag Gij zijt vrij keer naar de
hergen terug, waar de liefde van anderen
u wacht; ik zal morgen aan den markies
de Santa Liore verloofd worden I"
Mario uitte een gesmoorden kreet op
dit onverwachte nieuws.
