NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT en GELDERLAND
Gemengd Nieuws.
LIBUSSA.
No. lx3.
Woensdag 29 Mei 1895.
Vier-en-twintigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
BINNENLAND.
Feuilleton.
IMEHSFOOITSCIE C1UI1MIT.
VOOR
abonnementsprijs:
Per 3 inaanden f 1.Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. .1 SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentien:
Van 16 regels f 0,40 iedere regel meer 6 Cent.
Advertentien viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Naar wij vernemen heeft een milde
gever te Enschedé I 3000 aangeboden,
om het Volkspark, indien althans HH.
MM. de Koninginnen bij haar bezoek a n
die plaats aldaar zullen worden ontvangen
en verwelkomd, voor eene waardige ont
vangst in gereedheid te brengen.
Ook zullen waarschijnlijk de schoolkin
deren der verschillende lagere, zoowel
openbare als bijzondere, scholen te En
schedé in de gelegenheid worden gesteld
HH. MM. te begroeten, terwijl door de
kinderen der hoogste twee klassen van
elke school een feestlied zal worden ge
zongen.
De Koninginnen zijn volgens een
telegram uil Innsbrück te Ischl aange
komen.
De commissie van rapporteurs voor
het wetsontwerp tot wijziging der arbeids
wet, heeft gisteren een langdurige bijeen
komst gehouden in het gebouw der
Tweede Kamer, die des avonds werd
voortgezet, ter overweging van voor te
stellen wijzigingen met het oog op de
a. s. openbare behandeling van deze
vooidracht.
Over het ingediend ontwerp op de
personeele belasting zjjn reeds tal van
beschouwingen verschenen. Men moet
echter zeer voorzichtig zijn met de be
oordeeling van eene, trots alle aange
brachte vereenvoudigingen, nog vrij in
gewikkelde regeling. Men ziet anders
licht belangrijke dingen over het hoofd.
Zoo is aan het ontwerp er reeds een
grief van gemaakt dat het bij zijn voor-
naamsten grondslag: de huur; geen pro
gressie heeft toegepast. »De kleine burger
voor wien de woning niets meer is dan
een eerste levensbehoefte, betaalt even
goed 8 pCt. als de rjjkaard voor wien
zijn paleis niet slechts woning, maar ook
weeldeartikel is."
Deze tirade zou achterwege zijn geble
ven als op art. 13 van het ontwerp gelet
ware. Daar staat wei vermeld dat 8
pCt. wordt geheven van de belastbare
aurwaarde, maar er gaat vooraf boe
belastbare huurwaarde wordt bere-
Jj. Zij is niet de werkelijke huurprijs
maar daarvan wordt afgetrokken een
zeker voor allen vrij bedrag, dat in de
verschillende gemeenten uiteenloopt van
f 10 tot f 110.
Ten behoeve van het regeerings-
verslag over den toestand van het lager
onderwijs in 1894, zijn door den minis
ter van binnenlandsche zaken aan de ge
meentebesturen eenige vragen ter beant
woording voorgelegd en wel onder
A. Negentien vragen omtrent de toe
passing der wet op het lager onderwijs,
betreffende het aantal scholen, gemeen
schappelijke scholen met andere gemeen
ten, regeling omtrent de toelating van
kinderen uit de eene gemeente op de
scholen der andere, aantal leerlingen, het
schoolgeld dat geheven wordt, de getrof
fen voorzieningen ter opleiding van on
derwijzers, aantal vacatures, de gevallen
welke mochten zijn voorgekomen, waarin
beroep is geschied op Gedeputeerde
Staten of de Koningin c. a. den uitslag
enz. enz.
B. Uitgaven der gemeenten ten behoeve
van het lager onderwijs in 1894.
C. Ontvangsten der gemeenten ten be
hoeve van dat onderwijs in 1894.
D. Opbrengst der schoolgelden, door de
openbare onderwijzers gelieven voor ge
geven onderwijs buiten de gewone school
uren, over 1894.
N ar men verneemt, worden de
correspondentiën tusschen de betrokken
autoriteiten in zake den zeeroof op het
Nederlansch schip Anna nog steeds voort
gezet en zal deze quaestie in den minis
terraad weldra een punt van beraadslaging
uitmaken.
Volgens De Telegraaf bestaat bij
de regeering het plan om een geheel
eskader naar Marokko te zenden.
D t eskader zal bestaan uit bet fregat
Atjeh en Hr. Ms. korvet Alkmaar, die na
afloop van de feestelijkheden te Kiel naar
Cadrx zouden vertrekken alwaar zij de
fregatten Johan Willem Friso en Van
Speyk zouden aantreffen, die thans beide
op de terugreis zijn uit Oost-Indië. Het
geheele eskader zal waarschijnlijk staan
onder de bevelen van een vlag-officier.
Ook Rotterdam zal een huldebetoon
brengen aan generaal Vetter, en in hem
aan het Indische leger. Op 1 Juni zal de
generaal op zijne reis van Brussel naar
Den Haag Rotterdam passeeren. Des na
middags te 12 uur 56 miD. (stadstijd)
komt hij aan het centraal-station aan. De
civiele en milituire autoriteiten zullen dan
aan dat station aanwezig zijn om den gene
raal te begroeten.
In de jongst gehouden vergadering
van den Raad der gemeente Zaandam
is o. a. besloten, in handen van B. en
W. te stellen, om advies, het rapport,
door prof Van Pesch uitgebracht in zake
de pensionneering en uitkeering aan we
duwen en weezen van gemeente-amhte-
naren, die zich indertijd met een daartoe
strekkend verzoek tot den Raad wend
den. Uit dat rapport bleek, dat hetgeen
door de ambtenaren wordt aangeboden
niet voldoende is, dat zij mintens 5pc.
van hun traktement zullen storten en dat
dan nog door de gemeente f 3500 moet
worden bijgedragen Ofschoon dit rap
port juist niet bemoedigend is, dringt de
rapporteur op invoering van penaionnee-
ring aan,
Te Geldrop is Zaterdagavond de
groote fabriek van wollen en bukskin-
stoffen, toebehoorende aan den heer
Eyken, aldaar, de zoogenaamde fabriek
van Karp, gesloten.
Een zestigtal arbeiders zijn daardoor
werkloos geworden en daar de overige
fabrieken te Geldrop ook niet kunnen
bogen op grooten bloei, zal het huD
moeilijk vallen, werk te vinden.
Aan het Scheveningsche strand
heerscht thans groote bedrijvigheid.
Tal van werklieden herstellen het dezen
wintei weggeslagen strandriool naar hel
waterverversching kanaal; zandtreinen
rijden af en aan, naar en van het Kur-
liaus voor de zaadstorting langs den duin
rug, waarop rails zjjn aangelegdandere
treinen voeren van het slation van den
Holl. stoomtramweg groote blokken steen
en -ander materiaal aan voor de aan te
leggen hoofden.
Bij een en ander komt het gereedma
ken der schuiten, die de schrobnetvis-
scherij eindigen om tot de haringvischerij
over te gaan en het victualiseeren dier
bodems, terwijl daarbij nog de drukte
komt van de aankomende en ter schrob-
netvissctierij afgaande schuiten, en einde
lijk de opstelling voor het Kurhaus v in
de montagnerusse, winkelgalerij en andere
gebouwtjes, waarvan een deel nog wacht
op liet herstel van het wegg^'agen hooge
duingedeelte.
Caiubriolenrs
In de Rotterdamsche dievenwereld heeft
men een poging gedaan om op z'n Parijsch
te werken. Zondagavond wisten een paar
dieven zich toegang tot een huis te ver
schaffen, waarvan de bewoners afwezig
waren, zij naalden vervolgens een ver
huiswagen en laadden daarop een groot
gedeelte van den inboedel. Jammer maar
dat de politie het verdacht vond, dat
iemand op Zondatravond aan het verhui
zen was; in de Jonkerfransstraat werd
de wagen aangehouden en de eerste Hol-
landsche canbrioleurs deden de ervaring
op, dat zij nog niet in het »vak" door
kneed zijn.
Keuzeufeestcn.
Ter gelegenheid van de groote Pa-
rijsche tentoonstelling van 1900 zullen
in den omtrek van Vincennes groote
feesten worden georganiseerd voor hen,
die aan lichaamsbeweging doen. Eene
ministerieele commissie, die reeds nu,
vijf jaar van te voren, zich mei deze
zaak bezighoudt, heeft verschillende
plannen opgemaakt voor uitvoeringen
en wedstrijden in gymnastiek en mili
taire oefeningen, concoursen in het schie
ten met het geweer, met deD boog en
met het kanon, wielerwedstrijden, luclit-
ballonraces en andere. De verschillende
subcommissies hebben berekend, dat zij
te zamen een crediet van 4 millioen
noodig zouden hebben. Dit is echter in
een gezamenlijke zitting verminderd tot
2 millioen plus een administratiegebouw.
Men hoopt echter door recettes er nog
twee millioen bij te krijgen.
De Shahazada te Louden.
De zoon van den emir van Afghanistan,
Nasrullah-Khan, is Vrijdagavond te Lon
den aangekomen en ontvangen door tal
vau hoogwaardigheids-bekleeders. Aan
het Victoria-station was een eerewacht
der Scholsche garden opgesteld. De prins
droeg een donkerblauwe uniform, rijk
met gouden leliën versierd, en zware
gonden epauletten. Aan zijn zijde hing
een zwaard met een gouden gevest. Na
de gebruikelijke plichtplegingen stapte
Nasrullah Khan in het voor hem gereed
staande rijtuig en reed onder de dave
renden toejuichingen der duizeudeD nieuws
gierigen naar zijn hotel.
Tot het gevolg van den prius behooren,
behalve een heirleger van bedienden, een
afdeeling Afghaansche infanterie en een
escadron Afghaansche cavalerie.
De landkolouie van het Leger
des Heils.
Men schrijft uit Groningen aan de
Pr. Dr. en Ass. Cl., dat drukke onder
handelingen worden gevoerd over den
aankoop van terreinen voor de landkolo
uie van het Leger des Heils. Zoodra de
kolonie in exploitatie is gebracht, heeft
men het plan in den omtrek van Veen-
huizen, bijv. Assen of Steenwijk, plaatsen
alwaar vele ontslagen bedelaars der Rijks
werkinrichting komen, een post te plaat
sen, ten einde den ontslagen kolonisten
te verzoeken zich beschikbaar te stellen
voor het maatschappelijk werk van het
Leger des Heils. De bedelaars en gevan
genen worden na opname in een Door
gangshuis geplaatst, van waar zij later,
met eigen goedvinden, naar de landkolo-
nie worden overgeplaatst.
Joug-Amerika.
In alle Europeesche landen kan men
klachten hooren over de groote onver
schilligheid, die een groot deel der bevol
king toont tegenover de politiek. Wij
vooral, in Nederland, kunnen daarvan
meepraten. Jong-Amerika denkt daarover
anders dan Oud-Europa. De Amerikaan-
sclie pers houdt zich thans ten minste
zeer ernstig bezig met de stichting eener
nKinderrepubliek", dat is een vereenigirg
van kinderen, die het zich ten taak heeft
gesteld: vaan de openbare zaken deel te
nernen." In elke stad zal de Bond een
locale vereeniging hebben, in eiken staat
zijn Provinciale Bonden, in Washingtou
zijn congres, zijn afgevaai digden, zijn
president. Deze verschillende vereenigin-
gen zullen vragen van algemeen en plaat
selijk publiek belang bespreken en zich
tevens bezig houden met de politiek in
het groot
Het bericht komt uit Amerika, voorals
nog gelooven wij niet aan zoo'n onzin.
98
V)
Ondertusschen had tijdens zijn afzijn
een man uit den volke, een molenaar
van beroep, den gezonden, rechten eiken
stam uitgelezen voor een molenas en hjj
toog met zijn knechts op weg om den
boom te vellen. De beangstigde Elf
zuchtte, toen de vraatzieke zaag met
haar stalen gebit begon te knagen aan
de grondvesten van hare woning. Zij
keek van haar hoogen top angstig rond
naar heur trouwen kampioen, maar haar
scherpe blik kon hem nergens ontdekken,
omdat haar verlegenheid den voorzeg
gende geest, dien haar geslacht bezit,
thans zoo werkeloos maakte, dat zij het
lot hetwelk haar nu te wachten stond
met durfde ontcijferen.
Maar Krokus was reeds in aantocht
en zoo dicht bij het schouwtooneel van
de treurige ramp, dat hij de zaag kon
hooren knarsen. Dat geraas in het woud
was hem een slecht voorteeken hij kreeg
als vleugels aan zjjne voeten en zag tot
zijne ontzetting, hoe zeer de boom dien
hij in zijne bescherming bad genomen,
in doodsgevaar was. Als een razende
stormde hij fluks op de houthakkers los,
die hij niet zijn scherpe lans en zijn
blank zwaard van hun moorddadigen
arbeid verjoeg, want zij geloofden een
berggeest te zien en vloden vol angst en
ontzetting henen. Gelukkig was de wonde
van den boom nog te genezen en binnen
eenige zomers was er geen litteeken van
te zien.
's Avonds tijdens liet rustuur, nadat
de nieuw aangekomene een plaats op
gezocht had voor zijne toekomstige wo
ning en eene vrije ruimte, die omheind
voor tuin moest dienen, had afgetreden
en daarna nogmaals den geheelen aanleg
van zijn kluis overwoog, waar hij afge
scheiden van de menschelijke samenleving
zijn dagen dacht te slijten, in dienst van
de geestachtige Elf, verscheen deze aan
den boord van den plas en sprak hem
onder vriendelijke gebaren aldus aan:
»Heb dank, lieve vreemdeling, omdat gij
den geweldigen arm uwer broeders hebt
afgeweerd, toen zij den boom wilden
tellen, met welken ik moet leven en
sterven. Want gij moet weten, dat de
natuur, die aan mijn geslacht tallooze
krachten en machten verleende, evenwel
ons levenslot verbonden heeft met den
groei en den duur der eiken. Door ons
verheft de koningin der wouden haar
eerwaardig hoofd boven de nietige oudere
boomen en struiken; wij bevorderen den
omloop der sappen door den stam en de
twijgen, zoodat de eik kiacht krijgt om
legen den stormwind te strijden en om
eeuwen lang den tacd van den vernie
lenden tijd te trotseeren. Maar ook ons
leven is daarentegen aan dat van den
eik verbonden. Indien de eik, dien ons
liet lot tot levensgezel beeft geschonken,
oud wordt, dan worden wij met hem
oud en als de eik sterft, dan sterven wij
ook en slapen als de menschen, een
soort van doodslaap, tot door den eeuwigen
omloop van alle zaken het toeval of een
vei borgen werking der natuur ons wezen
met een nieuwen kiem verbindt, die door
onze levenswekker.de kracht ontluikt en
na lange, lange jaren tot een machtigen
boom opschiet en ons op nieuw alle ge
nietingen schenkt des levens. Daaruit
moogt gij afleiden, welk een grooten
dienst ge mij door uw bijstand hebt
bewezen en welken dank u daarvoor
toekomt. Voider van mij het loon voor
uwe edele daad, openbaar mij gerust
de wenschen van uw bai t eu onmiddellijk
zult gij ze vervuld zien."
Krokus zweeg. Het gezicht van de
bekoorlijke Elf had op hem meer indruk
gemaakt dan haar taal, van welke hij
maar weinig begreep. Zij bemerkte zijne
verlegenheid en kwam hem nu te hulp.
Zij greep een dor rietje, dat op den rand
van den plas lag, brak het in drieën en
sprak: iKies éen van deze rietjes, of
neem er maar éen zonder kiezen. In
het eene zit eer en roem, in het andere
rijkdom met deszelfs verstandig genot,
in het derde gelukkige liefde voor u
ingesloten." De jonkman sloeg zijn
oogen neder en antwoordde: ïDochier
des hemels, indien gij de wenschen van
mijn hart wilt vervullen, weet dan, dat
zjj in geen van uw drie rietjes zijn in
gesloten, want mijn hart tracht r.aar
hooger loon. Wat is eer? Een dwaallicht
voor den hoogmoed! Wat is rijkdom?
De wortel van de gierigheid! Wat is
liefde? Een valstrik van den hartstocht,
waarin zij de edele vrijheid des harten
vangt. Vervul mij slechts éen wensch
Laat mij in de schaduw van uw eik rusten
van mijn vermoeienissen en tevens uit
uw zoeten mond wijze lessen hooren,
die mij de geheimen van de toekomst
zullen leeren ontraadselen." »Gij be
geert veel," antwoordde de Elf, »maar
uw verdienste tegenover mij is ook groot.
Er geschiede dus, wat gjj gevraagd hebt.
De blinddoek voor uw lichamelijke oogen
zal verdwjjnen en de geheimen van de
verborgenste wijsheid zult gij zien. Aan
vaard echter met het genot van de keur
der vrucht tevens de schaal; want de
wijze man is tevens een geëerde man,
want hij gebruikt niet meer, dan hij
noodig heeft, en proeft den nektar der
liefde, terwijl hij die niet met onzuivere
lippen vergiftigt." nadat de Elf dit
had gezegd, gaf zij hem de drie stukjes
riet en zij verdween.
De jonge kluizenaar maakte zijne leger
stede van mos onder den eik gereed,
terwijl hij zeer vergenoegd was over
de ontvangst, dien hij bij de Elf had
genoten. Weldra overviel hem een vasten
slaap, vroolijke droomen omzweefden hem
en voedden zijne verbeeldingskracht met
het spiegelbeeld van gelukkige voorlee-
kenen. Zoodra hij wakker werd, begon
hij vroolijk zijn dagwerk. Hij bouwde
zich eene gemakkelijke hut, spitte zijn
tuin en plantte rozen en leliën met andere
welriekende bloemen en kruiden, bene
vens kool en groenten en ooftboomen.
De Elf bracht hem eiken avond in het
schemeruur een bezoek; zij verheugde
zich over zijne vlijt, wandelde met hem
hand in hand langs den bloemrijken
oever van den plas op en neer, en liet
bewegelijke riet floot het gelukkige paar
eer. welluidende avondgroet toe, wanneer
de wind er doorbeen suisde Zij onder-