BINNENLAND.
GEMENC.D NIEUWS.
een der hardste werkers van den Raad
en hij zit altijd in de voornaamste
commissies. Volgens de Cape Times
is de heer De Witt Hamer een der
krachtigste tegenstanders van presi
dent Kruger, als deze voor de regee
ring te veel de vrije hand verlangt
Gedurende de laatste onderhandelin
gen, vertelt het blad verder, werkte
hij voor den vrede, maar toen de
oorlog onvermijdelijk was geworden,
bood hij dadelijk zijn diensten aan
en hij was een der ijverigsten in het
vormen van het Hollandsche korps.
De heer De Witt Hamer is oud
officier (kwartiermeester) van het
Nederlandsche leger.
Deze biografie van den heer De
Witt Hamer, ons persoonlijk bekend,
is volkomen juist. De heer De Witt
Hamer ontving zijn opleiding tot
officier bij het Instructie-Bataljon.
Aanvankelijk studeerde hij voor irifan-
terie-officier, doch daar hij bijziende
was, ging hij over bij de administra
tie en werd hij luitenant-kwartier
meester. Hij was om zijn humor
bij zijn collega's, die hem de sneus"
noemden wegens dit vrij groote
lichaamsdeel, zeer gezien.
Uit een Transvaalsclien brief.
Van een hooggeplaatst Nederlander
te Pretoria aan een vriend te Utrecht:
«Engeland moet er in Zuid-Afrika
onder, anders zijn wij allen verloren
Even nobel en goed en eerlijk als
sommige afzonderlijke Engelschen
zijn, even gemeen en verraderlijk is
hun optreden als natie.
Ik heb de Engelschen nooit bewon
derd, maar als men ziet hoe ze hier
huisgehouden hebben, kan men niet
anders dan ze verachten en verfoeien.
'tZijn huichelaars en lamlendige
bangaards. Indien zij 'tzouden winnen,
blijf ik niet hier; onder zulk gespuis
kan men niet dienen, tenminste niet
in een land, dat gedrenkt is met het
bloed van eerlijke mannen, die voor
hun onafhankelijkheid gevochten heb
ben. Ik heb soms het gevoel dat
Engeland niet winnen kan, maar dan
komt de vrees voor de kolossale over
macht! Het recht is ongetwijfeld aan
onze zijde.
Hoe heerlijk zou het wezen, indien
nog in deze eeuw het grootste roo-
versrijk der aarde vernietigd werd
Niet dat Transvaal volmaakt is, waar
lijk niet, maar het gaat hier als eerlijke
staat tegenover den gemeensten
schelm, Chamberlain, dien deze eeuw-
gezien heeft. Ik heb nog meer eerbied
voorden eersten Napoleon. Die waagde
zijn huid tenminste in de veldslagen,
maar deze smiechten doen het alleen
door en om der wille van geld, en
blijven in hun leunstoelen thuiszitten.
Indien wij er nu tijdelijk onder
raken, is het met het Afrikanendorn
voor de eerste dertig jaren uit! Eerst
wanneer onze zoons groot zullen zijn,
kan weer een nieuwe opstand gewaagd
worden. Voor iederen Boer, die valt,
zullen er zes zoons zijn, die hem
wreken zullen. Maar dat is te lang
om te wachten. Laat Europa en
vooral Holland helpen! Laat elk
eerlijk man helpen. De valsche Brit
moet er onder.
Ligt het dan buiten het bereik der
Europeesche machten om tusschen-
beide te treden, als ze zien dat een
kleineChristenstaat vermorzeld wordt?
Waar is het nageslacht van de Hol
landers, die 80 jaar tegen de Span
jaarden gevochten hebben
Waarlijk, ik heb mijn oogen niet
toe voor de vele gebreken, die hier
zijn, maar als natie moet men het
diepste respect voor de Afrikaners
hebben.
Indien ook ik word opgekomman-
deerd, ga ik onverwijld, hoe slecht
ik ook kan schieten.
Maakt u over ons niet ongerust;
indien het ergste tot het ergste komt
en wij óók moeten vechten, dan geef
ik er niets om; ze kunnen mij met
vrouw en kinderen doodschieten, lie
ver dan onder Engelsche dwingelandij
te staan, en dan zal ik blijmoedig
gaan."
Het volgende adres is aan de Tweede
Kamer gezonden:
Het was het laatst in het najaar
van 1890 dat van regeeringswege twee
Nederlandsche officieren naar Zwit
serland zijn gezonden om zich aldaar
op de hoogte der militaire toestanden
te stellen, juist in een tijd dat er,
behalve eenige cursussen, geen oefe
ningen werden gehouden.
Sinds dien tijd schijnt het Zwit-
gersche leger groote vorderingen te
hebben gemaakt. Blijkens vele arti
kelen in buitenlandsche tijdschriften
wordt dat leger zeer geprezentelken
jare wonen officieren van verschillende
Europeesche mogendheden dernanoeu
vres aldaar bij en zijn vol lof over
de verkregen uitkomsten. Ook uit
een tweetal geschriften, dit jaar hier
te lande uitgekomen (H. J. P. A.
Kiersch, Een Volksleger, en Kapitein
M. A. E. J. Meijboom, het Zwilsersche
stelsel) spreekt de groote ingenomen
heid met de Zwitsersche weerbaarheid,
uit eigen aanschouwen verkregen
Het is uit den aard der zaak voor
ons volk van groot belang om trouw
bare gegevens, door eigen aanschou
wing van kundige en onbevooroor
deelde Nederlandsche officieren en
burgers te verkrijgen omtrent de wer
king van het Zwitsersche legerstelsel.
Daarom wenden de ondergetee-
kenden zich tot U om bij de behan
deling der staatsbegrooling er bij de
Regeering met ernst op aan te dringen,
dat in het jaar 1900 eenige onzer
officieren en burgers in commissie
naar Zwitserland worden gezonden
o.a. tot bet bijwonen, en in bijzonder
heden nagaan, der aldaar dat jaar te
houden oefeningen op meer uitgebreide
schaal.
Slechts op die wijze kan, als de
uitkomsten van dat zelf aanschouwen
en onderzoeken bekend worden ge
maakt, het Nederlandsche volk en zijn
Vertegenwoordiging zich beter een
eigen oordeel vormen omtrent de
bruikbaarheid voor ons vaderland van
het, ook door buitenlandschen des
kundigen, geroemde Zwitsersche
stelselhetgeen met het oog op de
toekomst hoogst wenschelijk is.
Dit adres, dat in deze dagen uit
muntend ad rem komt, is geteekend
door tal van bekende personen uit
twintig plaatsen van ons land, maar
't zou zeker geen moeite kosten in
alle plaatsen van ons land er onder
teekenaars voor te vinden.
De Ned. Centraal-Spoor wegmaat
schappij zal een nieuw salonrijtuig
in gebruik nemen, in haar werkplaats
gebouwd. Het heeft acetjleen- en
electrische-verlichting en is prachtig
ingericht. Het is bestemd voor spe
ciale doeleinden.
AAN DE DOOVEN. Een rijke
dame, welke genezen is van hare
doofheid en gerommel in de ooren
door de Artificieele Oortrommels van
het Instituut Nicholson, heeft aan
genoemd Instituut de somma van 25,000
franken gegeven, opdat alle doove
menschen die geene middelen hehben,
zich de Oortrommels kosteloos zouden
kunnen verschaffen. Zich te wenden tot
het Instituut, «Lonqcott," Gunneks-
büht, Londen, W.
PLAATSELIJKE BERICHTEN.
Ds. Graswinckel vraagt plaatsing
van het volgende
Als toevoeging aan de collecte in
den Bidstond is nog ontvangendoor
ds. Graswinckel f 0.50, f2.50, f2.50,
f 1.van leden van «onze gezellige
avond« f 1.45, oud lood f 1.50; door
ds. Ter Haar Romeny f J.door
ds. Meiners f 1flmakende
met de collecte van f238 25 de som
van f 250.70, welk bedrag door mij
verzonden is aan den Algemeenen
Penningmeester der «Ned. Zuid-
Afi ikaansche Vereeniging«.
Hartelijk dank aan allen.
De ledenvergadering van de
«Vereeniging tot stichting en instand
houding eener Ambachtsschool voor
Amersfoort en Omstreken zal worden
gehouden op Vrijdag 15 dezer, des
avonds 8 uur in »De Arend«.
Wie nog lid wenscht te worden,
meldde zich vóór Vrijdagmiddag aan
bij den Secretaris mr. J. C. H. Prikken,
Muurhuizen by de Kortegracht.
Bij een uitvoering in de Onder-
officiers-societeit is Zaterdagavond ten
behoeve van bet Roode Kruis ge
collecteerd een bedrag van f 8.50.
De Heer J. A. Huisman onder
wijzer aan de Openbare School a/d
Beekstraat alhier verwierf dezer dagen
het diploma Stenographic (stelsel
Groote).
Bedroeg het gemiddeld getal per
dag aangekomen niet doorgaande reizi
gers op de beide stations alhier volgens
veertiendaagsche nauwkeurige waar
neming dezen zomer 1080 en dezen
herfst 880, nu in dezen winter werd
dit tusschen 27 November en 11
December geconstateerd gemiddeld
per dag 740 te bedragen.
Vice versa moet dus het dubbel
dezer cijfers in rekening worden
gebracht, om zich eene voorstelling
te vormen van het reizigersverkeer
to dezer stede.
De conclusie uit deze waarnemingen
getrokken, toont volgens deskundigen
de levensvatbaarheid der ontworpen
stadstram meer dan voldoende aan,
zoodat na vaststelling der concessie
voorwaarden door onzen Gemeente
raad, onverwijld de stappen zullen
geschieden, om de totstandkoming
van dit voorgestelde vervoermiddel te
verzekeren.
Bij da Maandag ten Raadhuize
gehouden aanbesteding van den bouw
van het Politie-bureau werd ingeschre
ven als volgt: T. van Hoogevest,
Amersfoort, f16 635; T. van Daal,
aldaar, f 16,360; Chr. Eckhardt, aldaar,
f16.198; A. van Genderen, Nijmegen,
f15 650; C. J. Kuntz, Amersfoort,
f15.425; N Wolfswinkel, aldaar,
f 14 990W. van Achterbergt), aldaar,
f14.989; Th. II. Jansen, Rumpt,
f14.490; J C. van Eibergon, Amers
foort, f14.075.
Het werk is den minsten inschrijver
opgedragen.
De twee inschrijvingen waarbij
voorwaarden werden gesteld, zijn bui
ten aanmerking gelaten.
Gevonden voorwerpen.
Omtrent de volgende in November
jl. gevonden voorwerpen zijn inlich
tingen te bekomen aan het Bureau
van politie alhier:
een koperen broche;
een stuk gouden oorknop;
twee portemonnaiès, waarvan een
met eenig geld
een uitte meisjeszak met zakdoek;
een loodgieters schaar.
De Commissaris van Politie te
Amersfoort brengt den ingezetenen
in herinnering de volgende artikelen
voorkomende in de verordeningen der
gemeente Amersfoort, betrekking
bobbende op sneeuw en ijs en glad
heid der straten.
Straalpolitie.
Art. 5. Het is verboden op of aan
den openbaren weg te werpen met
sneeuwballen.
Art. 7. Het is verboden op den
openbaren weg glijdbanen te maken
of te gebruiken.
Art. 19. Binnen de kom der ge
meente moeten de hoofdbewoner van
een gebouw, de gebruiker van een
erf, de eigenaar of beheerder van
eenig onbewoond gebouwd eigendom
of van eenig ongebruikt onbebouwd
e-f, bij gladheid der straten, destoe
pen en straten ter breedte van één
meter uit den stoep, voor, terzijde
en achter hun pand gelegen, met
zand of asch bestrooien of doen be
strooien.
Wanneer eenig gebouwd eigendom
geen hoofdbewoner heeft, doch door
meer dan een gezin bewoond wordt,
zijn de bewoners beneden aan de
straat, ieder voor het door hem be
woonde gedeelte, aan de bovenstaande
verplichtingen onderworpen.
Art. 22. De personen, in art. 19
vermeld, moeten op gelijke wijze als
in het vorige artikc-l is bepaald (waar
overburen zijn ten halver breedte en
waar geen overburen zijn of op pleinen
en grachten tot vijf meters uit den
stoep), binnen 8 uren, na aanzegging
of omroeping van wege Burgemeester
en Wethouders, de sneeuw of het
slijk doen wegruimen en zoowel na
gedane aanzegging of omroeping, als
wanneer wordt weggeruimd zonder
aanzegging, de sneeuw of het slijk
naar zoodanige plaats vervoeren als
door de politie zal worden aangewezen.
Art. 23. liet is verboden als het
vriest de straat te schrobben of de
giazen te wasschen, water op de straat
uit te storten of te doen uitloopen.
Gebruik van de haven, grachten
en beken in de gemeente
Amersfoort.
Art. 17. Het is verboden op het
ijs van de haven, grachten of beken
binnen het grondgebied dor gemeente
zich te bevinden.
Art. 18. De Burgemeester is bevoegd,
indien zijns inziens het ijs een vol
doende draagkracht heeft bereikt, bij
publicatie eene immer herroepbare
dispensatie van voormeld artikel (of
een gedeelte daarvan) voor een daarbij
te bepalen tijd te verleenen.
Kennisgeving.
De Secretaris der Gemeente Amers
foort, noodigt J. Malkenhorst, gehuwd
met C. de Èuijter uit zich in zijn eigen
belang zoo spoedig mogelijk ter Secretarie
te willen vervopgen tusschen 10 uur
voorm en 3 uur nam.
Amersfoort, 9 December 1899.
De Secretaris voornoemd,
B. W. Th. SANDBERG.
De Prov. Gr. Ct. deelt mede dal
Jaap Eden zich nog niet bij zijn familie
te Groningen bevindt met het plan
om zich als er kans is voor hardrijden
te oefenen en aan schaatsen wedstrij-
den deel te nemen. Wel had hij ge
schreven, dat hij plan had, binnen
kort eens over te komen.
Velen zegt het blad verder
zullen er zeker benieuwd naar zijn,
wat Eeden op de schaats nog pres-
teeren kan. Op de korte baan is hij
nooit uitgekomen en zal hij zich stel
lig als beroepsrijder nu ook wel niet
meer wagen. Maar de oud-kampioen
met zijn krachtigen slag zou al bij
zonder hard moeten zijn achteruitge
"aan, zoo hij op de afstanden van
500, 1500 en 2500 meter nog niet
heel veel kan doen.
Marlen Kingma schijnt van plan
te zijn, in 't geheel niet meer aan
wedstrijden deel te nemen.
Bij den Hilversumschen gemeen
teraad is van bijna 1700 gemeente
naren het verzoek ingekomen om te
besluiten tot het weder invoeren van
»een gepast najaarsfeest" gedurende
de vroegere kermisweek, «hetzij dan in
den oorspronkelijken vorm, hetzij in
den vorm van andere door het volk
evenzeer op prijs gestelde festiviteiten.'
Wat een vrouwenwil vermag.
Een Nooidweegsche journaliste,
Alma Keldselh, die een weddenschap
aanging, om zonder eenige andere
geldelijke hulpmiddelen dan die, welke
zij zich onder weg door journalistieke
werkzaamheden zou weten te ver
schaffen, een reis te doen van Gothen
burg naar Parijs, vervoegde zich
Woensdag bij de bureaux der Figaro.
Zij is dertig jaar oud en wandelt,
zonder gezelschap soms 8 uur per
Ja».
Den 15 Augustus verliet zij Gothen
burg trok door Zweden, Denemarken,
Polen en Duitschland, in welk laatste
land zij de meeste tegenspoeden onder
vond. Men hield haar daar voor een
landloopster en dikwijls wierp men
haar met vuil en steenen. Menig
nachtje moest zij bovendien onder
den blooten hemel slapen.
Over Metz en Verdun kwam zijin
Frankrijk, als eenige bagage met zich
meevoerend wat linnengoed en een
dagboek In Parijs zal zij nu twee
lezingen houden en door Nederland
weer" naar haar land tcrugkeeren.
Wij moeten er nog bijvoegen, dat
haar weddenschap haar geen andeie
voordeelen zal opleveren dan de op
brengst van haar merkwaardige reis
impressies, zegt de Figaro.
Etyleen als concurrent van
acetyleen.
Uil een afvalproduct van de ijzer
smelterijen wordt thans een gas be
reid, waaraan de naam etyleen is
oegeven en dat chemisch en in ver
brandingseigenschappen veel overeen
komt met acetyleen. Bij het produ-
ceeren van dit gas speelt de electri-
citeit eveneens een groote rol. De
voor de bereiding van het etyleen
oebruikt wordende slakken bestaan
uit calcium, aluminium, sillicium en
koolstof. Zij worden fijn geklopt en
dan met cokes in poedervorm ver
mengd. Leidt mer. door dit mengsel
een krachtigen electrischen stroom,
dan word carbolit gevormd, dat met
water op dezelfde wijze het etyleen
doet ontstaan als calciumcarbied het
acetyleen.
Het uit carbolit verkregen gas moet
coedkooper zijn dan acetyleen.
De eerste carbolitfabriek werd in
Amerika bij een ijzersmelterij te Ham
mond in den Staat Indiana opgericht.
Duur brood.
Menigeen heeft bier wel eens hoo-
ren bestempelen met den naam «vloei
baar brood". Wat daarvan aan is
moge blijken uit het volgende. Pro
fessor Strümpell heeft berekend, «lat
4 Liter (kan) bier gemiddeld '<osten
60 cent. Hierin bevinden zich .52
Gram eiwit en 240 Gram koolhydraten
(een stof noodig voor de voeding).
Voor 60 centen aan brood zou die
werkman echter 250 Gram eiwit en
2000 Gram koolhydraten hebben ge-
bad. Hieruit blijkt dat bier dus on
geveer 3 maal zoo duur is als biood
en toch wordt het zooveel gekocht en
gedronken, omdat het zoo «goedkoop",
zoo vvoedzaam" en zoo gezond is.
Dat de menschen niet wijzer zijn is
vaak een gevolg van de onbekendheid
met de waarheid van vele dingen.
Zoo ook hiermee. Dat de alcohol in
het bier bovendien schade doet aan
«hart", «longen", «lever", nieren, enz.,
is eveneens bewezen door vele dok
toren.
Hoe soms ile modes ontstaan.
Behalve fantaisie en smaak zijn er
nog veel andere redenen tot het
invoeren van nieuwe modes. Hieronder
zou men kunnen rekenen het toeval
en de noodzakelijkheid.
Zoo vond, naar men zegt, Lodewijk
XIII de pruik Uit, om de litteekenen
te verbergen van een vei zwering, die
hij aan het hoofd gehad had.
Natuurlijk volgden de hovelingen
het voorbeeld van den koning en
prijkte degeheeleFransche aristocratie
in korten tijd met gekochte haren.
De mode van een kanten zakdoekje
in de hand te dragen kwam in de
wereld door keizerin Joséphine. Deze
had zic!i aangewend om den zakdoek
voor den mond te houden, wanneer
zij lachte, omdat zij zulke leelijke
tanden had. Dit laatste hulpmiddel
is tegenwoordig onnoodig. Dank zij
de vorderingen die de tandheelkunde
gemaakt heeft behoeft niemand meer
leelijke tanden te hebben.
Een lijdgenoote van Joséphine,
koningin Louise van Pruisen, was de
uitvindster van keelbanden en gazen
dassen, omdat zij aan klieren onder
de kin leed.
Een aardige anecdote wordt ook
verteld omtrent een nieuwen hoed,
die la Malibran, de beroemde zangeres,
in de mode zou gebracht hebben.
Bij een feest in de open lucht te
Londen zou zij verschijnen in een
toilet, dat zij daartoe uit Parijs had
laten komen. Op tiet laatste oogenblik
wordt er gezocht naar den hoed
een prachtstuk, het nieuwste snufje
waar alle dames met ongeduld op
wachten, om er een model naar te
laten maken. Weg is de hoed. Iedereen
aan het zoeken, zelfs de vrienden en
bewonderaars van de zangeres, die als
de meeste mooie, beroemde vrouwen,
gewoonlijk door een eerewacht om
ringd werd. ook bij haar toilet. De
kamenier weet geen raad, zij zou er
een eed op durven doen dat zij den
hoed ergens neergelegd had, waar
weet zij niet precies, maar in ieder
geval in de kamer. Men kijkt zelfs
onder het bed maar zonder dat de
hoed gevonden wordt.
Malibran besluit eindelijk in vredes
naam een anderen hoed op te zetten
waarop haar vriend, de beroemde
zanger Lablanche. die zich niet druk
gemaakt had met Zoeken, opstond,
om zijn vriendin naar het feest te
vergezellen. Algemeene ontsteltenis;
daar ligt de hoed op den stoel van
Lablanche. Het Parijsche wonderwerk,
de nieuwste schepping der mode, het
kunststuk van mousseline en lint, ligt
daar. plat als een pannekoek.
De kamenier schreit, de vrienden
zijn wanhopig. Malibran bekijkt den
hoed eens. gaat voor den spiegel
staan, en zet met een coquetten zwier,
met behulp van eenige groote spelden
den hoed op het hoofd. wonder.
Hij stond haar goed. «Tout va bien
a la belle."
De hoed was een fantastisch hoofd
deksel geworden, dat geen modiste
licht zou kunnen namaken. De dames
dweepten er mee en moesten ook
zulk een hoed hebben; maar geen
viel zoo goed uit, als die der zangeres.
De hoed had zulk een eigenaardig
cachet, dat geen ander er bij kon
balen, en daarvan had alleen Lablance
het geheim.
De boed van Malibran had zijn
ontstaan te danken aan het toeval.
Een andere mode van den laatsten
tijd heeft tot moeder de noodzake
lijkheid.
Sinds een paar jaar is er in de
groote wereld te Paiijs een zonderlinge
manier van elkander de hand te geven.
Wie zeer chic wil zijn, licht de rechter
elleboog zoo hoog op, dat de hand
ongeveer ten hoogte van de kin komt
en drukt iemand dan met een vrien
delijk glimlachje de hand. Dat is een
Engelsche «shake hande".
De «shake hands" is in de wereld
gebracht door den prins van Wales,
en wel om deze redende prins had
een gezwel onder den arm in den
oksel, en daar hij eene groote offi-
cieele receptie moest bijwonen waar
heel wat handen gedrukt moesten wor
den, bedacht hij het bovengenoemde
kunstje, om zich zelf zoo min moge
lijk pijn te veroorzaken. Sinds dien
tijd is die handdruk gebruikelijk aan
alle Europeesche hoven en in alle
chique kringen.
Bijgeloof.
In een dorpje der Ft iesche gemeente
Dantumadeel, schrijft de N. R. Ct.,
verdacht een diaken een vrouw dat
zij «tsjoenena, d. i tooveren, kon.
Hij deelde dit een broeder der ge
meente mede, en deze was bereid
