NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
FEUILLETON.
BUITENLAND.
No. 6.
Woensdag 21 Januari 1903.
Twee-en-dertigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
De democratische Coalitie.
VERZOEND-
Amersfoortsche Courant
o /m
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Rijk
Afzonderlij ke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER.
BureauLangcstraat 77. Tcleplioonu». 09.
ADVERTENTIÊN:
Van 16 regels f 0.50; iedere regel meer 7'/i Cent.
Advertentiên viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte
In de Gids heeft Mr. van Deventer
aangeprezen een aaneensluiting van
alle vooruitstrevende partijen met in
begrip van de sociaal-democratische
bij ile verkiezingen van 1005, ten einde
te kunnen komen tot oeoe regeerings-
meerderheid. die de grondwetsher
ziening in democratischer) zin kan ter
hand nemen.
Daarvan wil Mr. Troelstra evenwel
niets weten.
Het (oogenblik daarvoor is volgens
hem al zeer ongelukkig gekozen, waar
de Fransche sociaal-democratie in
hopelooze verdeeldheid verkeer t juist
wegens een regcerings-coalitie, door
het grootst gedeelte der partij met de
republikeinsche meerderheid aange
gaan. En dat vooral met, nu Dr. Kuyper
zelf dag aan dag saanschouwelijk
onderwijs geeft in het gevaarlijke van
dergelijke coalities voor de verslgaaride
partijen". De leider der sociaal-demo
craten hier te lande wijst dan ook een
dergelijke coalitie, die o.a. door de
heeren Staalman en de Vries nog al
wordt gepropageerd, vlakweg af. Vol
gens zijn innige overtuiging kan daar
van alleen sprake zijn, als de sociaal
democratie de leiding heeft. Daarvoor
is niet alleen eerst noodig, volgens
Mr. Troelstra, dat het algemeen kies-
lecht wordt verkregen, maar ook dat
de burgerlijke democraten »de onaf
wendbaarheid van het sociaal-demo
cratisch einddoel zoodanig hebben
ingezien, dat zij verderen tegenstand
daartegen nutteloos achten en in de
arbeiderspartij niet slechts de drij
vende, doch ook de herscheppende
kracht van onzen tijd erkennen".
Tot zoolang wil de heer Troelstra
de zelstandigheid van de sociaal-demo
craten zoowel bij de verkiezingen als
in de Kamer zien bewaard. Vrij blijven
dus om oppositie te voeren tegenover
elke regeering, ook eene democratische
regeering. op de wijze zooals wij dat
van hen gewoon zijn. Afbrekende
critiek dikwijls zonder in de gelegen
heid te komen, indien zij zelf het roer
in handen namen, diezelfde critiek te
ondervinden. Behouden de bevoor
rechte positie van eene oppositiepar tij,
die principieel weigert mede de ver
antwoordelijkheid voor de leiding van
's lands zaken te aanvaar den, zoolang
niet de meerderheid des lands de
juistheid van hare beginselen en doel
einden heeft erkend.
Nu weten wij het. Ook voor liet
vervolg wordt, tot in een onafzienbaar
tijdvak de mede-verantwoordelijkheid
van den leider der sociaal-democraten,
daarin waarschijnlijk wel gevolgd door
de meerderheid zijner partij, ver
schoven.
Maar laat men nu, afgezien van
de waardeering der redenen, die tot
dergelijke opvatting leiden, vaststellen
de gevolgen.
Een eerste gevolg, dat geen demo
cratische regeering in de eerste tijden
mogelijk wordt, en dat dus daarmede
de actie voor grondwetsherziening,
om tot algemeen kiesrecht te komen,
wordt vermoord.
Zóó schitterend staan de voorstan
ders van algemeen kiesrecht er in het
land niot voor, dat zij eene meerder
heid in de kamer kunnen brengen,
geheel buiten de sociaal-democra
ten om
En welke politieke partij of coalitie
van pat tijen zal de verantwoordelijk
heid voor het in handen nemen van
de regeering kunnen aanvaarden,
wanneer deze gedurende liet tijdvak,
waarvoor zij is geroepen, zou moeten
steunen mede op een partij, die ver
klaart tot de oppositie te blijven
behooren
Het ontstaan en den groei der
sociaal-democraten hebben eene re
geering van de andere partijen der
linkerzijde alléén onmogelijk gemaakt.
De heer Troelstra heeft volkomen
recht dat te verklaren, al zal het de
vraag zijn of de geschiedenis van ons
volk in deze jaren hem op den duur
het recht zal geven zich daarop te
beroemen als een heugelijk feit. De
overige vrijzinnige groepen, democra
ten en riiet-democraten, kunnen te
zamen, ook in het vervolg, geen 51
zetels bezetten weigert dus de sociaal
democratie elke coalitie met demo
cratische groepen, dan is onverbid
delijk gedurende vele jaren de rech
terzijde, misschien door eenige con
servatieve liberalen verstel kt, de re-
geerende meerderheid.
Door eene oppositie, die onmachtig
is liet roer zelf in handen te nemen,
wordt eene regeeiing buitengewoon
versterkt. En met alle recht zal Dr.
Kuyper, zoodra een volgend jaar een
principieel debat over richting en
beleid der tegenwoordige regeering
zich ontspint, kunnen zeggen Toe
gegeven dat wij onze fouten hebben,
dat wij ons naar elkander moeten
schikken en niet allen doen zooals
wij wel het liefst zouden willenmaar
wij zijn althans eene coalitie, die
regeeren kan, en dat zijt gij anderen
niet en kunt gij ook nooit worden,
zoolang gij niet allen opgaat in de
sociaal-democratie.
Misschien zal de lieer Troelstra dat
dankbaar accepteeren en geestdriftig
voorspellen de nadering van den
nieuwen tijd, waarin het einddoel
der sociaal democratie, het gemeen
schappelijk maken, het ophouden van'
liet privaat bezit der productie
middelen, door eene meerder heid in
het land als onafwendbaar zal worden
erkend.
Welnu, de werklieden, die thans
voortdurend worden vergast op liet
verhaal van de wandaden der Christe
lijke regeering, mogen zich eens af
vragen, of ten slotte deze regeering
en de meerderheid, waarop ze rust,
niet het sterkst worden gebaat met
eene felle oppositie in woorden, die
afwijst de verantwoordelijkheid voor
eenige daad.
Chamberlain heeft op een hem te
Johannesburg aangeboden feestmaaal
een rede gehouden waarin hij er op
wees dat Boeren zoowel alsEngelschen,
bewoners van het platteland zoowel
als stedelingen de belangen hunner
medeburgers in liet oog dienden te
houden, daarvan hing de heele toe
komst van Zuid-Afrika af.
De gesprekken door den minister
met de Boerenleiders gevoerd hadden
hem een gunsligen indruk gegeven
van hun welwillendheid en hij ge
loofde daarom, dat als de Boeren
bemerkten, dat men hen rechtvaardig
en edelmoedig behandelden zij zouden
eindigen alle verdenking en vijand
schap op te geven.
In betrekking tot financieels ver
houdingen zeide Chamberlain: l-Iet
ligt in onze bedoeling aan de goed
keuring van het Britsche Parlement
te ontwerpen een wetsontswerp voor
een gewaarborgde leening van 35
miljoen pond sterling, onder onder
pand van de inkomsten van Trans-
vaal- en Oranjerivier kolonie. Deze
leening zal worden uitgegeven zoodra
zij door liet Parlement is goedgekeurd.
Dit bedrag zal worden aangewend tot
delging der bestaande Transvaalsche
schuld, aankoop der bestaande en
aanleg van nieuwe spoorwegen in de
beide nieuwe koloniën, voor uitgaven
voor openbare werken en een ver
deeling van 't grondbezit. Aldus zullen
Transvaal- en Oranjerivier-kolonie
onmiddellijk worden voorzien van de
noodige kapitalen ter ontwikkeling
van 't land in de eerste jaren.
Na de uitgifte der eerste leening
zal zoo spoedig mogelijk een andere
leening van dertig miljoen p. st. in
jaarlijksche termijnen van 10 miljoen
p. st. worden uitgegeven. Deze tweede
leening zal worden beschouwd als
oorlogsschuld en gedekt worden door
de Transvaalsche hulpbronnen".
Wat de arbeidsquaestie betreft,
merkte Chamberlain op, dat er vol
doende arbeidskrachten zouden zijn in
Zuid-Afrika als men de Kaffers tot
werken dwong, maar het meest noodige
was, quantiteit en qualiteit der blanke
arbeidskrachten te verhoogen.
Lord Milner had toegestemd onmid
dellijk een interkoloniale conferentie
bijeen te roepen ter behandeling der
gemeenschappelijke belangen, waar
onder ook behoorden bestuur en wet
geving voor de inboorlingen. Hij had
ook voorgesteld dat de rijksregeering
een koninklijke commissie zou be
noemen om de zaken te onderzoeken.
De rijksregeering zou gaarne aan de
nieuwe koloniën zelfbestuur toe staan,
zoodra voldoende was gebleken dat
de koloniën gereed waren dit te aan
vaarden.
Te Londen loopt het gerucht, dat
Chamberlain bij zijn terugkeer uit
Transvaal tot het pairschap zal ver
heven worden. Men zou hem den
titel geven van graaf van Birmingham.
Het Engelsche gouvernement gaat
een officieele geschiedenis van den
oorlog uitgeven. Het War Office
heeft al de officieren verzocht hun
herinneringen mede te deelen. Lui
tenant-kolonel Handcrson is belast
met het samenstellen van dit werk.
Wat zullen we er leugens in vinden I
Onder voorbehoud wordt uit Weenen
gemeld dat de Cretenzische quaestie
binnen enkele maanden zal zijn op
gelost. Overeenkomstig het verlangen
van prins George van Griekenland zal
Rusland het initiatief nemen en zal
het eiland door Griekenland worden
geannexeerd.
Dezer dagen besloten eenige jongelui
uit Uster een tocht te gaan maken
in de Höllochgrot in het Muotadal,
(Zwitserland). Zij stelden zich onder
leiding van een ervaren gids, en in
Zürich sloten drie aandeelhouders in
het consortium, dat deze grot gekocht
heeft, zich bij hen aan, en ook nog een
Duitsche dokter. Den '10 Jan. 9 uur
bereikte het gezelschap den ingang
van de grot. Zij hadden proviand voor
verscheidene dagen bij zich en voorts
naar het Duitseh van
FRBIÏÏERR YON SCHLICHT.
1)
De gemeenschappelijke maaltijd in het Casino
was afgeloopen, de ordonnansen waren bezig
met de borden en glazen van de tafel te nemen
en op de aanrechttafel te plaatsen, wat tot
ontsteltenis van de zuinige tafelcommissie,
zooals altijd, veel scherven kostte. De officieren
stonden ongedwongen hier en daar in groepen,
met de sigaar of sigarette tusschen de lippen
en het glaasje der Erven Lucas Bols in de
rechter hand, en beraadslaagden, wat zij doen
zouden, of zij het gezellige, warme vertrek
verlaten en naar den schouwburg gaan, dan
wel of zij heden avond voor afwisseling in het
Casino bijeen blijven zouden. Een gedeelte van
de heeren had zich naar het aangrenzend ver
trek begeven en daar plaats genomen, het was
een groote ruimte, welke zeer elegant was
ingericht, en door zware portieres en het mollige
tapijt, dat den ganschen bodem bedekte, zeer
gezellig was gemaakt. Tegen de wanden en in
de nissen stonden groote, gemakkelijke fau
teuils, voor ieder der dischgenooten één, een
geschenk, dat een rijk begunstiger aan het
regiment bij gelegenheid van het j ubileiim vóór
ongeveer een jaar vereerd had. Maar hoe ge
makkelijk die zetels ook wezen mochten, het
gezochtst waren na tafel toch steeds de vijf
stoelen, welke in een kleinen halven cirkel om
den schoorsteen geschaard stonden. «De
Adjudantenhoek" werd die plaats genoemd, om
reden darir na afloop van den maaltijd de
Adjudanten steeds hun koffie pleegden te
drinken en de stukken te bespreken, welke met
de namiddagpost aangekomen waren. Ten deele
was het dus eenvoudig nieuwsgierigheid, welke
de jongere kameraden naar dien hoek dreef,
in de hoop eens te vernemen, wat er toch
eigenlijk boven gaande was, ten deele was het
evenwel de wensch, met de adj udanten op een
vriendschappelijken voet te komenwant de
Adjudant is een veelvermogend man en van
tijd tot tijd is het van belang de aandacht eens
weder op zich te vestigen en te vernemen of
er niet spoedig weder een commando of iets
dergelijks open komt. Is dit het geval, dan
dingen allen den volgenden dag reeds met niet
genoeg te waardeeren ijver naar de openvallende
plaats en de Adjudanten ontvangen op zulk een
dag meer uitnoodigingen om een flesch sect
te helpen ledigeD, dan anders gedurende een
geheel jaar. Maar ook op andere dagen, als
het gesprek over den dienst rustte, was het
hoekje gezocht, en ieder achtte zich gelukkig,
als hij er in geslaagd was, eene door eenig
toeval ledige plaats te veroverende Adjudanten
zijn toch bijna altijd niet alleen degelijkste,
maar ook de aangenaamste kameraden, wier
gezelschap bij voorkeur wordt gezocht.
Ook heden stond om die stoelen weder een
groot aantal heeren, die gedeeltelijk eenvoudig
toeluisterden, gedeeltelijk zich mengden in het
gesprek, dat op dit oogenblik levendiger was
dan gewoonlijk. Was het een gevolg van de
aan tafel gebruikte champagne, of bestond er
een andere oorzaak genoeg, de anders ietwat
stille en, zooals zijn positie het medegebracht,
ietwat minder mededeelzame Regiments-
Adjudant, de Eerste Luitenant von Marbach,
was heden niet te herkennen. Hij was de spraak
zaamheid en de uitgelatenheid zelve, de eene
geestige zet volgde op den andere, de vaan
drigs en jonge kameraden waren voortdurend
het mikpunt zijner plagerijen, en niettegen
staande deze in de schijnbaar dartele stemming,
waarin Marbach verkeerde, juist niet altijd zeer
zacht uitvielen, dacht toch niemand er aan, ze
hem ten kwade te duidenhij had toch in het
regiment den naam, dat hij één van die men-
schen was, dien men niets kwalijk kon nemen.
Marbach was zoowel bij hen, die boven hem
stonden, als bij zijn kameraden zeer bemind.
Eerst vóór een jaar overgeplaatst bij het
Regiment, was het hem door zijne bruik
baarheid in den dienst, door zijne onberispelijke
manieren, door zijne geheele wijze van optreden,
in zeer korten tijd gelukt, de algemeene op
merkzaamheid op zich te vestigen, zoodat, toen
de verantwoordelijke betrekking van regiments
adjudant open kwam, hij daartoe benoemd werd.
Van alle zijden werd de keuze goedgekeurd, en
de gelukwenschen, welke men hem bracht, waren
oprecht en hartelijk, niemand misgunde hem
de onderscheiding en ieder was overtuigd, dat
Marbach de plaats, welke hij thans innam, op
waardige wijze zon vervullen. Hij rechtvaardigde
alle verwachtingenhij nam zijn dienst met
de pijnlijkste nauwgezetheid waar, hij was voor
zijne kameraden in elk opzicht een trouwe
raadsman en verstond de kunst, den kameraad-
schappelijken hand, welke onder zijn voorganger
wat losser was geworden, onmerkbaar gaande
weg vaster aan te halen. In het maatschappelijke
leven was, Marbach als aangenaam prater, wiens
kennis die van zijne kameraden verre overtrof
en als uitstekend danser zeer gezocht, en ook
hier wist hij de verhouding tusschen de burgers
en het regiment inniger en vertrouwelijker te
maken.
(Wordt vervolgd).
