NIEUWE Nieuws- en Advertentieblad voor de Provincie Utrecht. Ba de spoorwegstaking. BUITENLAND. No. 15. Zaterdag 21 Februari 1903. Twee-en-dertigste jaargang* VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG. BINNENLAND. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden f 1.Franco per post door het geheele Rijk Afzonderlijke Nummers 3 Cent. Ingezonden stukken intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag. Uitgever O. J. SLOTHOUWER. BureauLaiigestraat 77. Teleplioniino. 60. AD VERTENTIEN: Van 16 regels f 0.50; iedere regel meer 7 'h Cent. Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend. Groote letters en vignetten naar plaatsruimte Zoo'n spoortrein wekt altijd eigen aardige gedachten bij mij op. Hij gelijkt op eene groote slagader van de wereld, waardoor het levenssap der aarde, de beschaving heen en wederstroomthij is het type van den onophoudelijken vooruitgang onzer dagen; hij gelijkt op de zevenmijlen laarzen van het sprookje en voert ons, kleine Duimpjes, met bijna onver klaarbare snelheid van Noord en Zuid, van Oost naar West; hij is een model van reuzensterkte, die zich door een verstandig kind laat leiden hij is een type der rechtvaardigheid onzer dagen, en behandelt alle menschen volgens de wijze waarop zij in staat zijn hem te betalen hij is de standvastigheid zelve, hij is de geregeldheid en de orde in persoon,en maaktgeen kromme sprongen, tenzij de menschen door hunne slordigheid hem, tot hun eigen nadeel, daartoe dwingenhij is ook een despoot, die onbarmhartig alles vernielt wat hem in de weg komt; hij is kleingeestig en schreeuwt niet als één maar als honderd magere varkens om eene kleinigheid; hij is de zwarte slaaf der nijverheid, die hem steeds onbarmhartig voortzweept hij isDeze en dergelijke ge dachten wekte de spoortrein op bij den ouden lieer Smits. Ik las het bovenstaande juist in de dagen der stakingen. De tegenstelling was nog al groot. Altijd had ik met veel genoegen de brieven van den oolijken ouden heer gelezen, maar nu vond ik hem al te sarcastisch. Enfin, hij had nog geen ondervinding van een spoorwegstaking, anders had hij den spoortiein niet zoo opgehemeld. Wij hebben nu even gevoeld wat het zeggen wil, als de groote wereld slagader stilstaat; wij hebben in den spoortrein gezien het type van stilstand en onrechtvaardigheid, van ongeregeld heid en wanorde; hij heeft zich doen kennen als een despoot, onbarmhartig, onbewegelijk en stom blijvend tegen over de wenschen en klachten van duizendenj maar voor anderen was hij de zwarte slaaf, die onophoudelijk voortgezweept opeens komt tot hot bewustzijn van zijn kracht en pal blijft staan, zich schrap zettend tegen zijn drijver. Toch werd ik spoedig met den ouden heer verzoendevenals wij door ziekte eerst recht de gezondheid waar- deeren, zoo hebben wij beter begrepen de groote beteekenis van het spoor wegverkeer door de staking. Wij waren op dat stuk tamelijk verwend en meenden gerechtigd te zijn, tot mop peren als een trein wat over zijn tijd vertrok of onderweg vertraging onder vond. En over het personeel, wie had ooit billijke reden tot klagen? Altijd even oplettend en voorkomend! Er zijn daaronder weinig lieden die aan eene slechte spijsvertering lijden waar om aan grompotten reizen al een goed remedi kan worden aanbevolen. Dat personeel, altijd zoo wellevend, liep kans de sympathie van een groot deel der clientèle te verliezen, want te velen werden op eens in hunne hoogste, voor de meesten wil dat zeggen in hunne financieele, belangen geschaad. Doch dat zal wel bij loopen. Zooals gewoonlijk is er onder de eerste indrukken van beide zijden overdreven. De politiek maakte zich van de staking meester. De sociaaldemocraten riepen victorie en hielden zich tot vele groote daden in staat en droomden dat de verovering van het staatsgebouw nabij was. Anderen meenden van de staking te kunnen maken een storm ram tegen liet ministerie, dat zij al zagen wankelen. Anderen sloeg de schrik om 't hart en zij drongen aan op voorbeeldige bestraffing van de leiders, een wet tegen stakingen, enz. Nu do boosheid over het onder vonden ongerief wat is bekoeld en men kalm over het gebeurde gaat nadenken worden verstandiger woor den gehoord en men gaal zeggen nde sociale toestanden zijn tegen woordig van dien aard, dat men spoor wegstakingen niet zoo maar opeens veioordeelen mag." Men wil eerlijk zoeken naar de oorzaken der staking en dan vreedzaam middelen beramen om haar in de toekomst onmogelijk en onnoodig te maken. Zoo zal het nog blijken, dat deze staking iets goeds uitgewerkt heeft, zij het dan ook eenigszins anders dan de leiders zich hebben voorgesteld. Zie maar, het komt al. Overal bijeenkomsten met het doel meer samenwerking te brengen tusschen de werkgevers en de werklieden, het besef te verleven digen dat elkander te helpen de roeping is. •Geen revolutie, maar ook geen reactie; een kalm en gestadig voort- werken aan sociale verbeteringen, dat is de weg. Er zijn inderdaad rechtmatige grieven, het moet worden erkend, grieven omtrent loon, Werktijd en rust. En men mag niet doof zijn voor rechtmatige klachten wanneer ze op bescheiden wijze ter kennis worden gebracht waar dat behoort. Hieiaan heeft wel iets ontbroken, trouwens gezondigd is er aan beide kanten. Het gezond verstand echter gaat zijn recht hernemen, er kornt gaandeweg orde in de zaak, en men gaat inzien dat het beweren van de eene partij tot de andere: »ik heb U niet noodig," Onverstandig is. De strijd tegen den alcohol in Frankrijk. De Parijsche correspondent van 't N. v. ii. D. schrijft o. a. 't Is nu hier gekomen tot een open baren strijd tusschen de vrienden en de vijanden vaa den alcohol. Op het oogenblik wordt die strijd overal gevoerd: op de straat, in de couranten en tijdschriften, in volks vergaderingen, door de betrokken syndicaten, in de academie van ge neeskunde, in den gemeenteraad, en zelfs heeft deze week in de Kamer, bij de beraadslagingen over de wet op de middelen, de alcohol-quaestie, in den vorm van het privilegie der zg. bouilleurs de cru (waarop ik straks terugkom), een rol van zoo groot belang gespeeld dat de stemming er over lot heden is moeten worden veidaagd. Op de straat is 't niet alleen het overal duidelijk zichtbare officieeleaan plakbiljet, waarop de vermaning te lezen is, door den prefect der Seine en den directeur der Assistacne publique tot de bevolking van Parijs gericht, vermeldende al de gevaren voor lichaam en geest, waaraan het misbruik van alcoholische dranken blootstelt; liet zijn tal van andere affiches, verscheiden van kleur als'van inhoud, maar allen hetzelfde dool be- oogerid; den alcchol af te schilderen als de vijand van den menscli, van het gezin, van de gemeenschap. Bevat de officieele waarschuwing, onder het opschrift «Alcoholisme en zijn gevaren," enkele zeer ernstige waarschuwingen, steunende op genees kundige adviezen en statische cijfers, tegen bet. gebruik van likeuren en spiritualiën, die tot eetlust-opwekkers heeten te dienen eetlust-bedervers noem ik ze gaarne, n'en déplaise mijn «bitterende" landgenooten de propagandeerende philanlhropen en humanisten gebruiken meer pittoresko, meer de aandacht trekkende vormen om hunne goede bedoelingen door het volk te doen lezen. Dooreen afwisseling van woorden met groote en met kleine letters, door uitdrukkingen die om de een of andere reden een meer dan gewone beteekenis hebben verkregen, prikkelden zij de nieuwsgierigheid. Zoo lees ik op een rood papier, afwisselend met groote dikke en dan weer kleine leters, den volgenden tekst: «Men heeft verloren zijn moeite en zijn tijd wanneer men, na een geheele week gewerkt te hebben, op Zaterdagavond zijn loon verteert, dat een goed huis vader behoort Thuis te bezorgen Eene be-looning wordt beloofd aan den matigen werkman, bestaande uit welvaart, gezondheid, huiselijk geluk. De straf voor den drinker is ellende, haat, krankzinnigheid, ge vangenisstraf zelfmoord. Men zegge het voort." Elders wordt de aandacht gelrokken door het in groote letters gedrukte J'accuse, waaronder dan een reeks van beschuldigingen ten laste van den alcohol volgen. Weer elders heet het: «Het vader land is in gevaar!" Op een andere plaats zag ik den zin: «Het biood is duur" met groote letters vele malen herhaald tusschen een in kleine letters gedrukten tekst, waarin eene ver gelijking tusschen brood en alcohol gemaakt wordt, en onder meer men moet het om de goede bedoeling vergeven de vergissing als een koe wordt verkondigd, dat één kilogram brood voedzamer is dan duizend liters alcohol. Een affiche, dat «Au feu!" tot opschrift heeft en begint met: «Het huis staat in brand," geelt een statistiek, die op het eerste gezicht bijzonder zorgwekkend schijnt Daarop zien wij Frankrijk ver boven de andere natiën uitsteken in de vergelijking van het alcoholgebruik, met veertien liter per jaar en per persoon, terwijl b.v België en Duitschland tusschen 10 en 11, en Nederland tusschen 6 en 7 staan aangeduid; echter moet er bij die vergelijking in het oog gehouden worden, dat daarin het wijngebruik (zij het dan ook hei leid tot zuiveren alcohol van 100 giaden) is begrepen. In Duitschland is een officieel rap port betreffende de bestrijding der tuberculose veischeneu: Volgens liet rappoit waren in 1899 in Duitschland '226.000 longlijders gehepl buiten staat tot werken, en van 1892 tot 1900 stierven er 1,006,722 aan tuberculose, dat is ongeveer 118.525 per jaar. In Frankrijk, Rusland en Oostqnrijk- Hongarije is de toestand nog erger; maar in Nederland, Engeland, Zwit serland,-België en Denemarken is die beter dan in Duitschland. Middelen ter bestrijding van tuber culose zijn, gelijk bekend is: lichaams oefeningen, zindelijkheid in de huizen, streng hygiënisch toezicht op de werk plaatsen, beperking van kinderarbeid en vooral afzondering van de long lijders en hunne behandeling in sana toriums. In October 1902 bestonden in Duitschland 57 openbare sanatoriums en 16 groote bijzondere inlichtingen van dien aai d, waar jaarlijks ongeveer 30,000 zieken worden verpleegd Voorts zijn er 10 andere sanatoriums bijna voltooid en 23 in aanbouw. Omtient de daar verkregen uit komsten deelt het rapport mede, dat van de 100 patiënten 87 zooal niet geheel hersteld dan toch aanmerkelijk beter uit de sanatoiiums komen; 8 hetzelfde zijn gebleven, 3 verergerd zijn en 2 overleden in de «Erholing- s lellen". «Geen werk," besluit het rapport, «is menschlievender en meer in'tal- gemeen belang dan het inrichten van longlijdersgestichten". De dagbladcorrespondenten in Zuid- Afrika zeggen dat bij Chamberlain's ontvangst te Kaapstad hetzelfde ge beurt als in de andere deelen der Kaap kolonie: de Afnkaanders te Kaapstad blijven meerendeels weg. De Bonds mannen Htfmeyr, Sauer en Merriman waren niet tegenwoordig bij de open bare begroeting van den minister. Ons land maakt in 't geheel geen melding van Chamberlain, en do Soulh Afrikan News steekt den draak met zijn triumftocht. De correspondent van de Times te Kaapstad seint dat de houding der Afnkaanders tengenover Chamberlain ontegenzeglijk voortvloeit uit achter docht, wegens de medeplichtigheid van den minister aan de Jameson-zaak. Uit goede bron wordt vernomen, dat er bij de Regeertng ernstig aan gedacht wordt de afdeelingen Onder wijs en Arbeid van het departement van Binnenlandsche Zaken tot één afzon derlijk departement onder ministei Kuyper, te vereenigen. Aanleiding tot dit voornemen zou zijn het nu reeds bestaande nauwe verband tusschen beide afdeelingen, welke bij de tot standkoming van de in bewerking zijnde regeling van het technisch onder wijs nog meer tot samenwerking ge roepen zouden zijn. Dc Ongevallenwet in werking. Men schrijft aan de Ned De Ongevallenwet is nu ruim 14 dagen in werking. Dat deze wet ver bazend veel werk met zich brengt, hebben deze 14 dagen duidelijk doen zien Er zijn fabrieken bekend waar men met deze administratie een afzonderlijk ambtenaar beeft belast, een admini stratie die, geldt ze een fabriek van eenige honderden werklieden, heusch niet gering te schatten is. Doch dit niet alleen. Ook commis sarissen van politie zagen wij in deze 14 dagen overvoerd met adminivtratief en ander werk, getuigenverhoor enz. enz. Wij zagen gelukkig leeds enkele agenten in functie, en 't is te hopen dat dezen onze zuchtende commis sarissen wat ontlasten. Ook de particuliere verzekerings maatschappijen, die het risico over namen, kunnen over het weik, dat deze wet met zich brengt, meepraten. Een dezer maatschappijen had onge veer 1500 aanvragen, een veizeke- ringsbedrag van f22 000,000 bedra gende. Daar dit werk in duplo moet, kan men nagaan dat ook de P. M. handen vol werk hebben. Van het werk der agenten valt nog niet veel te zeggen. In de centra van het fabriekswezen zal natuurlijk heel wat voor hen te doen zijn, en dat meer agenten zullen moeten aangesteld is riu reeds te voorzien Dit zou èn voor de R. V. èn voor het Rijk, met het oog op de hooge traktementen dier agenten, niet gewensebt zijn. Dc plannen der Rcgeering. Gisteien was de Tel. iu de gelegen heid een hooggeplaatst officier te spreken die, gevraagd naar zijne mee ning over het militair vertoon, ver zekerde dat men in officierskringen algemeen van opinie is dat de regeering eventueel van den toestand zal gebruik maken om een mobilisatie-oefening te houden. In groote landen wordt zulks meermalen gedaan, bij ons echter niet, omdat een gevolg van dergelijke oefeningen steeds schade meebrengt voor handel en nijverheid. Wanneer nu echter door een of anderen maatregel van regeenngswege het spoorwegpersoneel zou gaan sta ken, vervalt dit bezwaar, en zou dit een prachtige gelegenheid zijn om eens te zien hoe de mobilisatie bij ons werkt. Zooals men weet worden bij een dergelijke oefening de sporen terstond voor het militair vervoer gerequireerd en de treinen ook door militairen gereden. Om deze reden zouden dan ook verschillende forten zijn bezet. Vanwege den «Bond van Orde" bij de II. IJ. S. M. is bet volgend rondschrijven verspreid onder liet spoorwegpersoneel «De Bond van Orde van personeel,

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1903 | | pagina 1