Goeden eetlust.
^Goed^
iijsverte^ing.
Gemengd Nieuws.
De Tain ia den Winter.
RECLAME.
Ten voordeele van Amersfoort.
Dit zijn geen woorden van een inwoner van
Engeland of Duitschland, doch die van een
buurman
De Heer 3. Oclilmann, wonende Beneden
Buurt 338 te W«geningen, deelt ons mede:
Sedert geruirnen tijd heb ik gesukkeld met e«.n
vlijmende pijn in de leden en in den rug Onop
houdelijk had ik h>er last van en langzamvh md
had zich hieruit rheumatiek gevormd, die zich
nn eens hier dan weer daar-openbaarde ik had
eveneens duizelingen en vet^ benauwdheden,
we'ke door plotse'ifige huivennen werden ge
volgd. De ui ine kwam veelal fïnet een pijnlijk,
lrmderig gevoel en met mij® eetlust was het
treurig gesteld, al het goed «wat vertelt werd
omtrent Foster's Rugpijn ïïtercn Pillen was
voor rnij een aanleiding lvfer eens een proef
mede te riemen. Ofschoort ik in den beginne
daar niet veel verti ouweqpn had, verheugt het
mij toch daartoe te ziiff overgegaan, want na
een da£ of zes. bekwam ik reeds een groote
verlichting en tien dagen later was ik geheel
en al van mijn pijnljylfce ziekte bevrijd. Wanneer
ik ooit nierlijders Tiiocht onmoeten, zal ik iet
nalaten hun op Uw geneesmiddel te wijzen.
Ik' ondergeteekende verklaar dat het boven
staande waar is en machtig U het publiek te
maken op elke^jyijze die U goeddunkt.
Wat is de ^orabak van rheumatisme? Rh
mirtiek sprjjlt vgjbrt uit het urinezuur, dal
kiistalliseaft in id-* spieren en in de gevaffhts
ver bindinjgen Lester's Rugpijn Nier^r Pillen
lossen ^Jit urine^hur op en loipen djffiieren het
af Vvoeren uit het lichaam rgpChet water.
Daar deze pilleiSde oorzaak vurde ziekte weg
nemen, verzekerïji zij een voOjjRurende algeheele
genezing. 4
Verzeker U tl^i men^Jjeiie échte Foster's Rug
pijn Nieren Pilfgti dezelfde die de Heer
Oehlmann gehad neeft. WIJ WAARSCHUWEN
TEGEN NAMAAK en maken koopers erop attent,
dat op iedere doos de handteekening van James
Foster voorkomt Zij zijn te Amersfoort verkrijg
baar bij den Heer A. van de Weg. Toezending
geschiedt franco na ontvangst van postwissel a
f 1.75 voor één of f10.voor zes doozen.
In hun a.Ivies omtrent het adres,
door de afdeeling Amersfoort van den
Algemeenen Nederlandschen Typo
grafen Bond, aan den gemeenteraad
gericht, zeggen Burgem. en W'elh.
o a. het na«olgenden:
Ten einde U te kunnen vooi lichter,
in hoeverre inwilliging van het ge
vraagde wenschelijk en mogelijk ware,
hebben wij zoowel de typografen-
patroons als de requestreerende af
deeling van den Bond uitgenoodigd
in onze vergadering te verschijnen,
ten einde ons de gewenschte inlich
tingen te geven
Voorop wenscben wij de bevoegd
heid van Uwe vergadering te eonsta-
teeren om, waar zij eene opdracht
lot een zeker weik doet, tevens zoo
veel mogelijk waarborgen te eischen,
dat dit werk onder gunstige arbeids
voorwaarden verricht worde. In 1901
heeft Uwe vergadering gebruik ge
maakt, van deze bevoegdheid en
iniiiinium-ai beiils voor waarden vastge
steld, onder welke de aannemer van
Gemeente bouwwerken, zijne werk
lieden moest laten arbeiden.
Ware het mogelijk, eene dergelijke
regeling nu ook voor lret typografen
-werk te treffen, dair zouden ztker
de zelfde redpnetr, die geleid hebben
tot liet besluit van 1901, ook thans
oen soortelijk besluit kunnen recht
vaardigen
flet springt evenwel in 'l oog, dat
het Iricr een gelieol andere zaak geld,
dan bij het vaststellen van de arbeids
voorwaarden hij de bouwbedrijven.
Indien de Gemeente de arbeids
voorwaarden vaststelt, waaraan een
aannemer heeft Le voldoen bij een
bouwwerk, zooals het bouwen van
een school, dan regelt de Gemeente
uitsluitend de arbeidsvoorwaarden,
zoolang er werk geleverd wordt voor
de Gemeente. Indien de aannemer van
van een dergplijk werk nog andere
weikkrachten laat at beiden voor wer
ken, welke de Gemeente hem niet
heeft opgedragen, dan is hij volko
men vrij de arbeidsvoorwaarden voor
die werklieden te bepalen, geheel
afgescheiden van de arbeidsvoorwaar
den, waaronder de weiklieden arbei
den die de bestelling van de Gemeente
uitvoeren. De Gemeente grijpt slechts
in het particulier bedrijf van den aan
nemer in, zoolang en voorzoover de
ainnemer voor de Gemeente werkt.
Hiertoe heeft de Gemeente als werk
geefster het recht, maar verder gaat
onze meening hare bevoegdheid niet.
Zij zal zich moeten onthouden, in le
grijpen wanneer een aannemer voor
een particulier werkt.
Bij bet drukkersbedrijf nu is het
onmogelijk, eene scheiding te maken
tusschen de werklieden, die aan het
Gemeente-drukwerk arbeiden en die
werk voor particulieron verrichten.
Wij hebben zoowel de patroons als
do arbeiders uitdrukkelijk gevraagd
of een dergelijke splitsing doorge
voerd kon worden, m. a. w. of het
mogelijk ware, de arbeidsvoorwaaiden
vast te stpllen onder welke hpt Ge
meente-werk ve richt moest worden,
«ui haarlui tevens «len patroon vi ij te
laten in «Ie vaststelling «lei arbeids
voorwaarden, onder welke aan weik
voor anderen gearbeid wordt.
Zoowel patroons als arbeiders gaven
epiistemmig te kennen, dat een der
gelijke splitsing in de piactijk onmo
gelijk was, aangezien het onvermijdelijk
was, dat een gezel het eene nur ain
Gemeente werk, hel andere uur werk
voor particulieren verrichtte. Blijkens
de Memoiie van toelichting op hun
adres hebben adressanten dit ook wol
begrepen.
Het behoeft geon nader betoog, dat
inwilliging van liet gevraa leeeri ge
heel andere beteekenis «I hebben
dan de boven besproken h palingen
voor de bouwbediijven. Bepaalde de
Gemeente zich hier uitsluitend de
arbeidei svooi waaiden te regelen, zoo
lang voor haar geaibeid wordt bij
het typografenvak zou de Gemeente
ir.direct voorschrijven naar welke voor
waarden 1e patroon zijn geheele be
drijf heeft in te richten, wil hij voor
genè levering aan de Gemeente in
aanmerking komen
Indien Uwe vergadering hel thans
geviaagde ingewilligde, zou «Ie con
sequentie eischen (en belanghebbenden
zouden hierop wel wijzpn) dat ook
voor alle mogelijke andere leverantie's
zooals smids-, verf-, behangers,
schildersweek, enz., de aibeidsvoot-
waarden werden vastgesteld, waaraan
de patioons hebben te voldoen om
opdrachten van «Ie Gemeente te ver
krijgen ook dan, wanneer zij geen
werk voor de Gemeente verrichten.
Hoezeer wij ook gaarne den typo
grafen de behulpzame hand willen
bieden om hunne maatschappelijke
positie te verbeteren, zoo meenen wij
toch, op grond van het bovenstaande
inwilliging van het thans gevraagde
niet te mogen bevorderen. De Ge-
moente zoude indirect iets voorsclu ij-
ven, waartoe zij naar onze rneening
niet bevoegil is.
Afgescheiden van dit theoretische
bezwaar, gelooven wij, dat inwilliging
van het verzoek wel eens zoude kun
nen leiden tot gevolgen, die door
adressanten niet voorzien en niet
gewensclit zijn. Wij hebben van de
patroons vertrouwelijk mededeeling
gevraagd van de door hun betaald
wordende loonen en Yan de inrich
ting van hun bedrijf, onder mede
deeling dat de gegeven inlichtingen
niet geplubliceerd zou worden. Uit
deze inlichtingen bleek ons dat geen
der patroons aan de gestelde eischen
geheel voldeed en dat slechts een
enkele deze nabij kwam. Gesteld nu.
«lat de Gemeente do gevraagde ar
beidsvoorwaarde vaststelde, dan zou
ieder patroon moeten overwegen wat
voor hem voordeeliger zou zijn of de
voor geschreven voorwaarden vervul
len uf de bestellingen van de Gemeen
te missen En nu lijdt het geen twij
fel, dat, wegens het betrekkelijke ge
ring bedrag van het door de Gemeente
te bestellen drukwerk, hel voldoen
aan «Ie voorwaarden veel hoog ar uit
gaven van den patroon zou vorderen,
dan het geheele bedrag, dat de Ge
meente hem zou betalen, zelfs al
werd meer voor het drukwerk betaald.
Vermoedelijk zou dus het Gemeente
drukwerk niet meer aan stadgenoo-
ten gegund kunnen worden, 't peen
wij vermoeden, dat niet door adres
santen gewenscht wordt.
Maar ook indien de Gemeente
haar drukwerk op Iraagt aan den
patroon, die de gestelde voorwaarden
lifit dichtst nabij komt, ook dan zal
voor de meesten der typografen geen
beteren toestand intreden.
De andere patroons zullen de
Gemeentelijke bestellingen missen;
hun strijd om hel bestaan zal niet
gemakkelijker worden en dat dit op
de arbeidsvoorwaarden een ongunsti-
gen invloed zal hebben betwijfelen
wij niet.
In het aUemeen is de hoeveelheid
drukwerk die de gemeente jaarlijks
noodig heeft, veel te gering, dan dat
zij invloed zou kunnen uitoefenen op
de verbetering der arbeidsvoorwaarden
in het typograven-vak, gestcdd al. dat
zij meende, dat dit op haar weg ligt.
Ook op dezen grond moeten wij
U inwilliging van het gevraagde ont
raden.
De boven besproken kwesties brach
ten ons van zelfs tot de vraag, of het
wenschelijk is, de onderhandsche aan
besteding van het drukwerk, zooals
deze plaats heeft te wijzigen
Ook wij gevoelen de bezwaren van
deze wijze van aanbestedingen hebben
reeds meermalen de mogelijkheid om
verbetering aan te brengen overwogen.
De dikwijls geuite bewering, dat
de Gemeente door de gebruikelijke
wijze van aanbesteding do loonen zou
drukken, moeten wij tegenspreken.
Wij hebben de inschrijving van den
laatsten tijd onderzocht en vergeleken
met de loonen, door de verschillende
patroons betaald in hen nu de hoven-
staande bewering juist ware, zouden
die patroon-, w.-lke de laagste looneri
uitbetalen, doorga mis de laagste in
schrijvers moeten zijn. Dit nu is niet
gebleken; er kan zelfs niet liet n in-
sle verband gebraeiil worden lussci.eo
Ie hoogte dei' loonen en «I* inschrijvin
gen; de patroon die onder «Ie gunstig
ste arbeidsvoorwaarden laat wei keu
schrijft soms de hoogste, soms vum
de laagste sommen in zoo ook oinge
keerd de patroon «lie de minst guustig-
ste arbeidsvoorwaaiden heeft, is nu
eens de hoogste, dan weer da laagste
insein ij ver. Eenige regelmaat in ver
band met de arbeidsvoorwaarden
is roet te ontdekken
Een voordeel van de gebruikelijke
aanbesteding is, dat thans voorkomen
worden de klachten diein vele Genieen
ten, waar geen aanbesteding plaat-
heeft, gehooid worden: eene onbillijke
verdeeling tusschen de leveranciers.
Men schatte dit voordeel met tegeiing;
het heelt ons geliollen, dal in ver
schillende Gemeenten bij Int vast
stellen der Rekening of Begiooting
dergelijke klachten gehoord zijn.
Ook bij de besprekingen met de
patroons en de gezellen bleek ons,
dal men met te spoedig de eigen
regeling moet afkeuren en die van
andeie Gemeenten aanprijzenzoowel
een der patroons als de afdeeling der
typografen noemde ons ieder een
Gemeente, w-aar de regeling model
mocht lieeten en die ook onze Ge
meente moest invoeren. Bij nader
ondeizoek bleek ons, dat de regeling
in die Gemeenten (beiden grooter dan
Amersfuori) zoodanig was, dat geen
der stadgenooten voor levering in aan-
meiking kou komen en al het «li uk
werk builen de Gemeente gereed
gemaakt werd.
Op giond van een en ander meenen
wij U te moeten voorstellen, afwijzend
op het adres te beschikken Intusschen
verklaren wij ons diligent teu opzichte
van de besproken kwestie en zullen bij
eventueelo voorstellen tot vei ander ing
ook gaarne letten op du belangen van
adiessanten.
Zaterdagavond omstreeks elf uur
werd zekeren J. R. door A. v. E.
tijdelijk hier ter stede werkzaam, bij
eene twist om een meisje, een mes
steek in de linkerdij toegebracht.
Hevig bloedende werd de getroffene
naar het politiebureau gebracht, waar
hij door de doctoren Schrouder en
Groneman werd verbonden, om den
volgenden dag per brancard naar zijne
woning te worden vervoerd.
De dader weid nog denzelfden nachl
opgespoord en ook deze bleek zich,
door het dichtslaan van het knipmes
ernstig te hebben verwond aan een
zijner handen. Hij heeft een volledige
bekentenis afgelegd
Tegen eenige personen die zich bij
zijne arrestatie tegen de politie ver
zetten is mede eene vervolging inge
steld.
Het departement «Amersfoort"
der Maatschappij tot Nut van 't Alge
meen zal op Donderdag 30 November
as. 's avonds te 8 uur in «Amicitia"
vergaderen ter behandeling van hel
Vei slag van de Commissie belast met
het nazien van rekening en verant
woording van den Penningmeester
eene ingekomen circulaire der vei-
eeuiging «Handel en Nijverheid";
eventueel te brengen punten op de
beschrijvingsbrief en evenlueele rnede-
deelingen.
De luitenant kolonel W. F. K.
Bischoff van Heernskerck, van het 5e
regiment infanterie is toegevoegd aan
den generaal-majoor, inspecteur van
het wapen der infanterie, te 's Gra-
vonhage.
Deze hoofdofficier is uit de sterkte
van het koips gevoerd en heeft zijn
nieuwe bestemming gevolgd.
De officier van gezondheid le
klasse A P. G. F. Giese, van het le
regiment veld-artillerie, is overge
plaatst naar het Militair hospitaal te
Maastricht.
De Ulrechtsche Jachtvereeniging
houdt 30 Nov. a. s. een terreinrit
onder leiding van den 2e-luitenant
J. Doorman van liet le reg. veld-art.
Er wordt te Vit uur afgereden nabij
de halte C. S. aan de Groenekansche-
dijk
De heer J. Klaassen slaagde voor
hel 3e gedeelte van het notarieel
examen en is mitsdien bevorderd lot
caudidaal-uotaris.
Tot controleur der Gemeente
belastingen en van het Bevolktngste
gister is benoemd de heer G. Dekker,
thans Commies der Gemeente-secre
tarie hier.
Waarschuwing.
Herhaalde malen werd er door een
Oostenrijksche (Irma geannonceerd, dat
trei oor reu zeker bedrag een reeks
artikelen zou ontvangen, welke volgens
die firma, verre in waarde hel bedtag
overtreden, dat er vooi betaald was.
liet geheel zou onder rembours ge
zonden worden; en indien het niet
naar genoegen was, zou het geld ge
restitueerd. wor len Zoo soliede moge
lijk lijkt het; maar indien men op
die mooie beloften inging en tegen
i emhours zoo'n pak ontving, bleek het
bij opening een handjevol prullen te
bevatten die samen niet de helft van
het betaalde bedrag waard waren. En
als men daar dan over sclueef kreeg
men ten antwoord, dat lipt niet terug
genomen kon worden. Alzoo was men
liet geld plus de onkosten van ver
zending geheel kwijt.
Men zij rlus gewaarschuwd, niet in
te gaan op die annonces, daar men
dan bedrogen uitkomt. F. v. \V.
(Wij hebben één bezwaar tegen dit
sctn ij ven. »Zoo soliede mogelijk"
noemt de inzender de zaak. Maar is
t niet al vooraf tamelijk insoliede, als
iemand toezegt, veel meer waarde te
zullen leveien dan waarvoor betaald is?
En verder ja, herhalen we nog
maar weer eens den raad: koopt bij
stadgenooten, dan kunt ge eerst zien,
alvorens te betalen. Bed.)
Een meevallertje.
Men schrijft uit Driebergen:
Sedert tal van jaren leefde hier eene
weduwe in zonderlinge eenzaamheid.
Ze bemoeide zich inet niemand en
dreef zelf haai boerderijtje De luiken
der ramen waren steeds gesloten, want
de ruiten waren meet malen hel mik
punt geweest van de straatjeugd Nie
mand werd in de woning toegelaten,
en was dit bepaald noodig, dan bracht
men het toch niet verder dan op de
deel. Bij do vervallen omgeving paste
geheel de persoonlijkheid der weduwe
Hare kleeren waren in den regel slor
dig, de gelaatstrekken waren dikwijls
moeilijk van onder liet vuil te voor
schijn te brengen en een grijs haardje
bedekte de puntige kin. Ze leefde
ai moedig, al was men overtuigd dat
ze het wel had Papieren geld ontving
ze niet, want dat kon rnen ook wel
uit de courant knippen, zeide ze. Het
liefst ontving ze gouden tientjes.
Eenige dagen geleden bleef de deur
gesloten en toen vermoedde men dat
er iets met de weduwe niet in orde
moest zijn. Toen de deur door de
politie geopend werd, vond men haar
kreunende eti klagende voor liet bed
liggen in een toestand van vervuiling,
die zich niet laat beschrijven, doch
ze was 77 jaren nog helder van
geest. De dokter, die bij vooi baat ont
boden was, stelde toen voor, haar in
't wijkhuisje te doen verplegen, doch
daarvan wilde ze niets weten. De oor
zaak was spoedig gevonden, in een
hoek der kamer stond een ijzeren kist
en die wilde ze niet verlaten. Toen
oveieengekomen was, dal die ook mede
zou vei huizen, was ze spoedig in 't
wijkhuisje opgenomen, alwaar ze lief
dei lijk werd verzorgd.
Lang zou ze echter niet van die
riooit gekende verzorging genieten,
daarvoor hadden hare klachten blijk
baar te veel geleden. Ze stierf na
enkele dagen en toen werd door notaris
en familie de kist geopend. Zij bevatte
bijna f9000 aan geld, waarbij ruim
f300 aan gouden tientjes. Een viertal
familieleden, die het goed kunnen ge
bruiken, zullen bij billijke taxeeiing
der vaste goederen zeker f30 000 a
f35 000 te verdeelen hebben.
(Voor tuiniers en liefhebbers van
tuinieren.)
Er komt nu onderhand voor den
tuini-r een tijd, dat hij in zijn tuin
opruiming kan houden. De meeste
bedden zijn kaal geplukt of gesne
den. De boonstaken zijn aan één kant
gezet of onder dak gebracht. Hier en
daar nog een hoekje met spruitkool,
maar overigens raakt de tuin zoo
langzamerhand leeg
Sommige tuiniers laten de bedden
zoo ongeveer liggen zooals ze nu zijn.
tot hel voorjaar weer in hel land
komt Anderen bezorgen den tuin
vóór den winter. En deze laatsten
doen veruit het verstandigst. Wan
neer de verschillende bedden nu ge
spit worden, heeft de grond in den
winter de gelegenheid om eens goed
uit te vriezen Do bodemdeel'jes ver
kruimelen en de grond wordt fijner,
muller, wat vooral voor de tuinvruch
ten van zeer veel gewicht is. Het >s
wel wat meer weil, want de voor-
jaarsarbeid vet mindert er nie' veel
mede, maar de moeite wordt dubbel
beloond. En er is tevens gelegenheid,
om in den tuin in zijn geheel te be
mesten. In den zomer baart de be
mesting altijd eenige moeilijkheden.
De bedden komen dan zeer ongelijk
leeg en voor overbemesting zijn alle
tuinvruchten ouk niet geschikt. De
winter en het vroege voorjaar zijn
dus de tijden bij uitnemendheid tot
algeheele bemesting van den tuin.
Tenminsto tot bemesting met die stof
fen, welke zoo vroeg vooruil kunnen
uitgestrooid worden. En tot die behoort
in de eerste plaats de Kalimest. Is
er Kali noodig in den tuin Antwoord
Ja en nog eens ja. En wel om twee
zeer gewichtige redenen. D'e zijn:
lo. Bijna alle tuiribouwgewassen
halen heel wat Kali uit den grond,
sommigen zelfs zeer veel
2o. De mest, die de tuinman ge
bruikt gewoonlijk beer of iets der
gelijks bevat betrekkelijk slechts
zeer weinig Kali. Wanneer we nu
daarenboven nog weten, dat verschil
lende proeven, die met tuinvruchten
gedaan zijn. aangetoond hebben, dat
de met Kali bemeste bedden hoven
andere niet met Kali bemeste, uit
muntten in hoeveelheid en hoedanig
heid van de opbrengst, dan is tiet
zeker niet meer noodig op kalibe-
mesting van den tuin aan te dringen.
Dat wilde ik ook niet doen. ik wil
de slechts wijzen op de geschiktheid
van den winter voor het houden van
die bemesting. En welke kalimest is
nu het geschiktst voor den tuin? Ge
woonlijk beveelt men als zoodanig
patei lkali aan. En inderdaad, er zijn
met patentkali proeven gedaan met
prachtige resultaten. Doch wanneet-
men nu bemest, zie tk in hel geheel
geen rrden, waarom we niet even
gord Kainiel zouden kunnen nemen
Kaïniet is tegenwoordig spotgoedkoop.
Eu de tuinman moet toch ook het
oog op zijn beurs houden. Strooi
daarom eens wat Kainiet in je tuin
Nu, dadelijk of op zijn laatst in De
cember of Januari, zoo ongeveer 8 a
10 K. G. per Are.
RECLAME.
De maag geeft vreugdo of pijn. Eene
goede maag is een fortuin waard. Een
arm mensch met een stuk brood, kaas,
water, een goedurr^eeTfri^t en goede
spijsvertering ireen prins V vergelij
ken met h^r ongelukkige «ach toffer
met eene^rfechte maag. Delpurgeer-
rniddelei^aoen niets voor henvdie eene
slechte jffnaag heeft, zij zij* eerder
nadeelif voor hem. De bestöftjehande-
ling mor de slechte magen i%fiie met de
i)> beste versterker der maag. De
Pink Pillen bevorderen den eetlust,
Siaken de spijsvertering gemakkelijk,
iajeven U eene nieuwe maag en her-
instellen tegelijkertijd het afnemen Uwer
jp krachten.
F Prijs f 4.75 de doos, f9.per 6
Jj doozen. Verkrijgbaar bij Snabilié,
Ti Steiger 27, Rotterdam, hoofddepot-
l houder voor Nedej^nd en Apotheken.
'.Franco toezendirfg racen postwissel.
