NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
FEUILLETON.
BUITENLAND.
No. lx7.
Woensdag 13 Juni 1906.
Vijt-en-dertigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
HET KIND DER PRAIRIE.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad f 0.75;
Franco per post door bet geheele Rijk f 1.
Afzonderlijke Nnmmers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER.
BureauLangestraat 77. Telephoon no. 69.
ADVERTENTIËN:
Van 16 regels f 0.50; iedere regel meer 7'/> Cent.
Advertentiên viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte
De toestand in Russisch-Polen
schijnt met den dag ernstiger te wor
den. De wederzijdsche baat tusschen
volk en autoriteiten is onverzoenlijk.
In Bialystock werden 's avonds op de
Suraska-straat op den chef van politie
Derkatcbef verschillonde schoten ge
lost. Aan het hoofd getroffen, stierf
hij binnen enkele oogenblikken. De
daders ontsnapten. In de Sosnowa-
straat werd een politie-agent zwaar
gewond.
In Piecla werden 's avonds op straat
op den burgemeester, den secretaris
en een politie-autoriteit verschillende
schoten gelost. De beide eersten wer
den doodelijk gewond. De daders ont
kwamen.
In Lodz werd gevuurd op een wagen
van de electrische tram. Een politie
agent werd doodgeschoten.
De autoriteiten trachten door zeer
streng op te treden, wanneer het ge
lukt de daders te pakken, vrees in
te boezemen. Zoo veroordeelde de
rechtbank te Warschau tien jonge
socialisten, die een brandewijn-winkel
plunderden in Wiskitno, district Lodz,
tot den dood met den strop.
In Lodz staken thans, behalve de
7 a 8000 werklieden, de kellners, koks
en slagersjongons. Er is bijna geen
vleesch te krijgen. Alle café's en res
taurants zijn gesloten. Zelfs mag in
de hótels, op last van de socialistische
leiders der staking, niet voor de gasten
gehaald worden.
Per luchtballon naar de Noordpool.
Het zal dezen zomer juist tien jaar
geleden zijn dat de ongelukkige Zweed-
sche luchtreiziger Andrée den tocht
ondernam, waarvan hij nooit zou
terugkeeren, den pooltocht in een
luchtballon. In weerwil van de waar
schuwingen die van alle kanten op
de publicatie van zijn plan waren
gevolgd, in weerwil van bet feit, dat
op het oogenblik van vertrekken zijn
voertuig niet geheel in orde was, ver
trok Andrée in den zomer I89G van
Spitsbergen in den richting van de
Pool. Een beschadigde boei, bij de
kust van Noord-Amerika aangetroilen,
is al wat van zijn expeditie ooit weer
onder de oogen der beschaafde wereld
gekomen is.
Thans gaat een tweede waaghals
zijn voorbeeld volgen. Een Amerikaan,
de heer Walter Wellman, zal dezen
zomer voor rekening van (en dos
gedeeltelijk als reclame voor) bet
Chicagosche blad «Record Herald",
opnieuw trachten per luchtschip het
onbekende, nooit geziene punt te be
reiken, waar alle meridianen samen
vallen. En als het iemand gelukken
zal op deze wijze den voet te zetten
op het veelbegeerde plekje grond,
dat de natuur zoo hardnekkig buiten
's menschen bereik schijnt te hebben
willen houden, dan lijkt deze door
tastende Yankee, wien alle hulpmid
delen der moderne wetenschap ter
beschikking staan, daarvoor wel de
aangewezen man.
De ballon, waarmede de heer Well
man de reis van Spitsbergen uit zal
ondernemen, is natuurlijk een be
stuurbare en even natuurlijk
gebouwd door Fransche ingenieurs, die
in het construeeren van «dirigeables"
tot dusver onovertroflen zijn. Na lang
durige beraadslagingen, berekeningen
en practiscbe proefnemingen, kwam
men tot de volgende bijzonderheden,
die wij ontleenen aan de mededeeling
van den heer Wellman, onlangs in
de Parijsche «Académie des Sciences"
gedaan.
Het langwerpige lichaam van den
ballon is onsymmetrisch de grootste
middelijn, ten bedrage van 16 meter,
ligt op twee-vijtde van zijn lengte,
die 50 meter bedraagt. Gewoonlijk
bouwt men de «dirigeables" smaller
in verhouding tot hunne lengte, doch
men moest er hier op bedacht zijn
een voldoend gasvolumen voor een
langdurig verblijf in de lucht te
kunnen bergen. Op zijn minst toch
rekent de heer Wellman tien dagen
voor zijn reis noodig te zullen hebben:
Het luchtschip wordt voortbewogen
door een motor van 50 pk die een
voor het schuitje gelegen schroef in
beweging brengt. Eon tweede, zoo
genaamde hulp-motor van 25 pk., die
een kleinere schroef aan de achterzijde
van den ballon drijft, zal zoo noodig
de eerste kunnen vervaugen of daar
mee kunnen samenwerken; werken
de beide motoren te zamen, dan kun
nen zij den ballon een snelheid van
32 K.M. per uur geven.
De stabiliteit van den ballon, die
reeds groot is door de geringe lengte
in verhouding tot de breedte, wordt
nog verhoogd door een stelsel van
horizontale en vertikale vlakken, die
zicb aan de achterzijde, op zij en aan
den onderkant bevinden, en tot aan
den onderkant doorloopen. Dit laatste
is vertikaal geplaatst en tamelijk groot;
om het gevaarte de gewenschte zij
waar tsche afwijkingen gemakkelijk te
kunnen doen aannemen. Het totaal
gewicht van ballon, schuitje, motoren,
«nz., bedraagt 2800 K.G.daar de
ballon een hefvermogen van 7048 K.G.
heeft, blijft er dus voldoende speling
voor de equipage met de vrij aan
zienlijke bagage, bestaande uit levens
middelen voor 75 dagen, instrumenten
voor wetenschappelijk onderzoek, ben
zine, olie, water, vier motorsleden,
een lichte stalen kano, het stuurtouw
en den noodigen ballast om de rich
ting in vertikalen zin te wijzigen.
Aangezien bet plan is, zicb op
slechts geringe hoogte boven den
grond voort te bewegen, heeft de
heer Wellman aan zijn voertuig een
inrichting doen aanbrengen, die het
den naam van «dirigeable mixten
doet dragen. Het is een stuurtouw
de eenige stuurinrichting die Andrée
bezat een stalen kabel ter lengte
van driehonderd meter, die door over
den grond te sleepen, moet mede
werken tot het verkrijgen van een
groote stabiliteit. Op den trommel
die dient om dezen kabel op te winden,
is bovendien een tweede kabel, de
zoogenaamde «retardadeur," aange
bracht, die afloopt wanneer de eerste
wordt opgewonden. Eveneens van
staaldraad en van groote weerhaken
voorzien dient deze, zooals de naam
reeds aanduidt, om in geval van tegen
wind den ballon tegen te houden en
zoodoende niet te veel terrein te
doen verloren gaan.
Aldus voorzien van alle hulpmidde
len die de aëronautiek hem aan de
hand kan doen, denkt de heer Well
man einde Juli of begin Augustus van
Spitsbergen te vertrekken. In dezen
tijd van het jaar is de temperatuur
op een hoogte van 4 a 500 meter
van 0 tot 3 graden Celsius, de lucht
heeft een constante vochtigheid en
gedurende 10 of 15 dagen per maand
schijnt de zon, omstandigheden die
voor het opgevatte plan gunstig zijn.
De heer Wellman denkt er evenwel
niet aan de fout te begaan die zijn
voorganger maakte en te vertrekken
ook wanneer niet alles in het voor
deel van zijn onderneming is. Hij zal
daarom een week ol drie van te voren
een reeks proeven gaan nemen op de
plaats zelf van het vertrek, te Spits
bergen. Deze proeven hebben ton doel
zich volkomen van alle omstandigheden
op de hoogte te stellen, te zien of
alle onderdeelen aan de verwachting
beantwoorden of de stuurinrichting
goed werkt, de motor behoorlijk lunc-
tioneerd, de snelheid groot genoeg is,
enz. Geven deze proefnemingen een
bevredigend resultaat en zijn ook de
atmosferische toestanden goed dan
vertrekt de heer Wellman terstond.
Is er echter ook maar iets dat een
ongunstigen afloop doet veronderstel
len, dan keert de ontdekkingsreiziger
terug met de onderdeelen van zijn
luchtschip die niet aan een overwinte
ring kunnen worden blootgesteld, en
wordt de tocht verschoven tot het
volgende jaar.
Gaat alles goed, en waait de zuiden
wind die voor het vertrek noodig is,
dan hoopt de Amerikaan zijn reis in
1015 dager: te kunnen volbrengen.
Aan de Pool, of tenminste binnen
den kring van onbekend land, gekomen
zal men trachten op de ijsvlakte neer
te dalen, tot het doen van weten
schappelijke onderzoekingen. Echter
kunnen ook reeds van uit het schuitje
vele observaties worden gedaan. Mocht
de ballon de reizigers onderweg in
den steek laten, dan hoopt men met
behulp van de medegevoerde motor-
sleden Spitsbergen, Groenland of Frans
Jozefsland te kunnen bereikenom
deze reden worden levensmiddelen
voor 75 dagen medegenomen. Zoolang
men in den ballon is hoopt men door
een inrichting voor draadlooze tele
graphic steeds met Spitsbergen in
contact te kunnen blijven.
Reeds is een deel van de expeditie
van Fromsoe naar Spitsbergen ver
trokken om voorbereidende maatrege
len te treffen. Einde Juli zal de heer
Wellman hen volgen om zijn proef
nemingen te beginnen en bij gunstigen
uitslag terstond te vertrekken.
Het is te hopen dat deze stout
moedige expeditie die zoo zorgvuldig
en met inachtneming van alle voor
zorgsmaatregelen is voorbereid, meer
succes moge hebben dan die van den
Zweedschen ingenieur die in het hooge
Noorden den dood vond, en dat de
heer Wellman bij zijn terugkomst in
staat moge zijn der wetenschap nieuwe
gegevens te verschaffen betreffende
het gebied dat nog niemand ooit heeft
betreden, gegevens waarvan de waarde
evenredig is aan de gevaren, waaraan
hij zich heeft blootgesteld.
De toestand in Natal wordt ernstiger.
Zooals uit een gisteren ontvangen
telegram blijkt, wordt een hevig ge
vecht geleverd, waarvan de uitslag
nog niet bekend was, toen het bericht
verzonden werd.
Overste Mackenzie heeft twee dagen
lang een drijfjacht gehouden in het
bosch, zonder resultaat. Zijn mannen
waren toen zóó uitgeput, dat er een
ossenwagen gezonden moest worden
DOOB
FRANZ TRELLER.
71)
«Mijn naam is Osborne uit Arkansas, groote hoofdman,"
de Cheyenne liet een lichten uitroep van verbazing hooren,
«en het verwondert mij dat gij ons vreedzame lieden zoo
behandelt. Wij leven toch in vriendschap met uw volk."
Met een blik van onuitsprekelijke verachting op de beide
bandieten sprak Cajugas: «vriendschap met wolven en pan
thers Neen, die worden door de blanken en de roodhuiden
beiden doodgeschoten. Zoo 1 zijt gij het dus die in de
prairie overvallen en wiens zoon vermoord werd 1"
«Ja, ik was die ongelukkige."
«Ge hebt die goede makkers opgezocht om in de Steppe
terng te keeren."
Osborne was zeer onaangenaam getroffen, toen hij ver
nam dat de Indiaan ziin naam en de daaraan verbonden
gebeurtenissen kende. Hij moest zich goed houden, maar
kon toch pas na eenige oogenblikken vragen: «Wat wilt
ge met ons doen, groote hoofdman?"
«Niet veel," antwoordde Cajugas, »u naar Garfield naar
den rechter brengen, opdat gij hem meedeelt, dat niet de
Cheyennes de blanken overvallen hebben."
Zeer verschrikt keken de gevangenen elkaar aan*
«Te paard," riep Cajugas den zijnen toe, «zet deze
mannen op uwe paarden en bindt hunne voeten bijeen."
Met groote snelheid werd zulks gedaan en terstond daarop
reden Osborne, Jim en Ben met geboeide voeten te midden
eener sterke bende Cheyennes door de Steppe.
HOOFDSTUK IX
Ih de legerplaats der vluchtelingen ging het rustig toe.
Puck sliep na de bovenmatige vermoeienis der laatste
dagen en de trapper zat bij hem in nadenken verzonken,
nu en dan een liefdevollen blik slaande op zijn misvormden
pleegzoon.
Bill Stone had zich ook dichtbij neergevlijd en sneed
doelloos met zijn mes aan een Btuk hout. Walker en Paul
hielden een waakzaam oog over de prairie.
De peinzende trapper riep nu Bill Stone toe«mijn jongen
haal mij Sam Walker eens hier, wij moeten eens een soort
krijgsraad houden en overleggen hoe wij zullen ontkomen,
Sam is een ervaren prairie man."
«Best, Sir, hij zal terstond hier zijn." Hij ging en kwam
spoedig met den buffeljager terug.
«Ga zitten, Walker, wij moeten eens overleggen."
Walker en Bill gingen zitten.
«Wij moeten eens beraadslagen wat er gedaan moet
worden, wij zijn in een gevaarlijken toestand. Wat dunkt
u, Sam Walker?"
«Na hetgeen ik van u, Grizzly en van den jongen Kaw
gehoord heb vind ik het 't best, dat zoodra het donker is,
wij opbreken en zuidwaarts trekken."
«Best, Sir, ik ben 't er mede eens. In het zuiden stroomt
de Verdigris. Als wij die rivier met haar rotsholen bereiken
zijn wij voorloopig veilig, maar is voor paarden pas veel
verder naar boven te doorwaden.
Des nachts kunnen wij slechts op goed gelnk af de
richting naar het zuiden volgenzooveel weet ik dat
wij in 't zuiden de Verdigris voor ons hebben en in
't westen de Arkansas. Nu zegt de Kaw, en ik geloof
niet dat hii liegt, dat de krijgers van zijn stam van het
Zuiden komen en zoo konden wij licht in hunne handen
vallen."
«Ge hebt gelijk Grizzly, dat zou 't geval kunnen zijn."
«Ik zal u zeggen wat er van de zaak is. De Sioux zijn
verreweg de machtigste stam in het noordwesten, die
brengen wel zeven k achtduizend ruiters in 't veld. Ik
geloof niet dat de regeering altijd goed met die lui ge
handeld heeftnu, om 't even, om welke oorzaak, breken zij
den vrede en stormen los op den boven-Missourie. Zij hebben
naar ik vernam met de Kiowas en Kaws aan de zwarte
rots een verbond gesloten ofschoon dit hoogstens ten doel
kan hebben zich voor een aanval van de Cheyennes te ver
dedigen, want deze houden het met ons.
Het is onbegrijpelijk dat de Kiowas toegetreden zijn
tot een bond, die hen weinig voordeel kan opleveren en
ik geloof niet dat het vorige hoofd van den stam, de be
dachtzame Mangana daartoe zou zijn overgegaan. Maar die
nu aan het hoofd staat, Kraaienveer, heeft zeker de ge
legenheid aangegrepen om den gehaten Cheyennes een
slag toe te brengen en zijn beetje moed aan mij te koelen
van wien bij jaren geleden zoo bloedige klappen gekregen
