NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor do Provincie Utrecht.
FEUILLETON.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
No. 9.
Zaterdag 30 Januari 1909.
Aoht-en-dertigste jaargang.
VERSCHIJNT WOEPISOAft EN ZATERDAfi.
Plaatselijk Nieuws.
OP HET TERREIN DER MONNIKEN.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS»
Per 8 maanden met Zondagsblad 0.75;
Franco per post door het geheele Rijk 1.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER.
BureauLangestraat 11. Telephoonns. 69.
ADVERTENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere regel meer Tl, Cent.
Advertentiên viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte
Herhalingsoefeningen
voor het reservekader in 1909.
De Minister van oorlog heeft bepaald,
dat de vrijwilligers van het reserve
kader die in 1907, of vroeger, voor
de laatste maal onder de wapenen
zijn geweest, en aan wie nog niet
is of zal worden toegestaan dit jaar
voor den tijd van ten minste drie
weken onder de wapenen te komen,
in 1909 voor den tijd van vier weken
voor den werkelijken dienst moeten
opkomen
De korps-commandant zal hen
oproepen tegen een door hem vast
te stellen datum, tenzij door de bedoelde
vrijwilligers alsnog vóór I Mei e. k.
wordt aangevraagd, in 1909 voor ten
minste diie weken vrijwillig onderdo
wapenen te mogen komen.
Een sportfeest.
De Ned. Bond voor lichamelijke
opvoeding is voornemens op een nader
te bepalen datum in den nazomer van
dit jaar gedurende zes dagen groote
sport- en gymnastiekfeeslen te houden
in het park Zorgvliet en op het terrein
tusschen het Ververschingskanaal, de
Beek en de Boschjes van Poot te
Den Haag.
Voor deze wedstrijden, welke op
zeer groote schaal ontworpen zijn,
heeft het bestuur van den Bond zich
reeds tot den Haagschen gemeente
raad gewend met het verzoek hem
gedurende drie weken het genoemd
terrein te willen afstaan en aan den
Bond een subsidie te verleenen van
f1000 als tegemoetkoming in de
kosten. (s>N. C.")
Utrechtsche Zuidwester
tramwegen.
Bij het Gemeentebestuur van Utrecht
is een verzoek ingekomen van den
ingenieur A. J. Krieger, te Amersfoort,
om vergunning tot het leggen van
stoomtramsporen, ook geschikt voor
paardentractie, van het goederen-
station der Staatsspoorwegen langs den
Leidschen weg tot aan de grens der
gemeente in de richting van Harmeien,
IJselstein, (Schoonhoven) en Montfoort
(Gouda).
Nationale Tentoonstelling voor
Huisvlijt.
De algemeene commissie van de
Nationale Tentoonstelling voor Huis
vlijt, welke in 1910 te 'sGravenhage
onder de auspiciën van den Volksbond
tegen Drankmisbruik zal worden ge
houden, heeft thans het plan voor
de tentoonstelling in groote trekken
vastgesteld. Dit plan houdt een twaalf
tal afdeelingen in en toont ten duide
lijkste aan hoezeer het streven heeft
voorgezeten om de tentoonstelling zoo
breed mogelijk op te vatten, haar niet
alleen te doen zijn nationaal in den
meer ergeren zin, maar baar tevens
te doen strekken tot leerling voor
reder, die de huisvlijt-bewegrng in ons
land nauwkeurig wil kennen. Ze zal
daartoe niet uitsluitend zich bepalen
tot de huisvlijt van deze dagen, doch
tegelijkertijd trachten een beeld te
geven van het vele schoone en kostbare,
dat de verleden tijd opleverde.
Een der eerste afdeelingen der ten
toonstelling is daaraan voornamelijk
gewijd. Ze zal bevatten een keur-
collectie van voorwerpen op dit gebied
uit vroeger tijd, die in ons land als
misschien nergens anders in zoo groote
verscheidenheid te vinden zijn, zoowel
in de huisgezinnen van families, die
oude stukken in waarde houden als
daarbuiten in openbare verzamelingen.
Alleen een welwillende beantwoording
van het beroep op de medewerking
van allen, die daartoe in staat zijn,
zal deze afdeeling natuurlijk kunnen
doen slagen, en daarom verzoekt het
comité de aandacht er op te vestigen.
Mochten er zijn, die reeds nu be
wijzen van instemming met deze af
deeling zouden willen betuigen, hunne
aanbiedingen zullen door den alge-
meenen secretaris van het comité te
Den Haag en door den secretaris van
het comité voor regeling en voorbe
reiding, den heer G. J. Blees Kzn. te
Zaandam, dankbaar worden geaccep
teerd. Hunne namen worden dan
voorloopig ingeschreven op eene lijst
en tegen den lijd der tentoonstelling
ontvangen ze daarna eene nadere op
roeping. Aan dit historisch deel der
tentoonstelling een geheel bijzonder
en zooveel mogelijk volledig cachet
te kunnen geven, zou voor het be
stuur der tentoonstelling eene niet
geringe voldoening zijn.
Bij deze afdeeling sluiten zich twee
andere nauw aan. Zij handelen over
den oorsprong en de ontwikkeling
der huisvlijt in deze streken, en zullen
anderszins een complete toepassing
der huisvlijtschool in de praktijk
trachten daar te stellen. Daarbij zal
zich eene demonstratie der nieuwste
hulpmiddelen uitnemend aanpassen.
De overige afdeelingen bevatten in
systematische volgorde de verschillende
huisvlijt artikelen gelijk deze van de
verschillende locale tentoonstellingen,
aan welker totstandkoming de Volks
bond het overgroote deel bijdroeg,
meer dan bekend zijn. Er zijn af
deelingen voor hout- en metaalbe
werkingvoor papier-, leder- en riet-,
touw-en stroovlecbtwerk; voornuttige
en fraaie handwerken, dit alles zoo
danig gerangschikt en gegroepeerd,
dat het geheel van elke afdeeling een
blik schenkt op de trapsgewijze ont
wikkeling van het eenvoudigste tot
het meest kunstvol bewerkte product.
Daarnevens volgen de afdeelingen voor
teeken- en schilderkunst, voor boelseer-
en klei-arbeid, en voor die tallooze
verscheidenheden, die in postzegel-
werk, scherfwerk en dergelijke ver
sieringskunst uit waardelooze grond
stoffen zoo fraai te maken zijn. Hier
viert de echte buisvlijt haar hoogtij,
en hier ook zal men in groote mate
die aardige en dikwerf zeer ingenieuse
vindingen kunnen bewonderen, die
op zoo menige kleinere tentoonstelling
reeds aller aandacht trokken.
Dan vermelden wenogdealdeelingen
voor verzamelingen van den meest
uiteenloopenden aard.de afdeeling voor
inzendingen van bijzondere personen
en instellingen, die zeer uitgebreid
belooft te worden, en de zoogenaamde
buitenlandsche afdeeling. welke natuur
lijk geheel uit voorwerpeu buiten
mededinging wordt opgebouwd, maar
vooral tegenover het goed vertegen
woordigde Nooische genre interessante
vergelijkingen zal toelaten.
Het totaal der tentoonstelling wordt
bekroond door de laatste afdeeling,
die zich ten doel stelt in de huisvlijt
het groote moreele middel te toonen,
dat in den strijd tegen het kwaad
van tiet drankmisbruik reeds zulk
een dagelijkschen en zich bij bet leven
aanpassenden bondgenoot is gebleken.
De afdeeling dus, welke het best
beantwoordt aan het doel der tentoon
stelling zooals het reglement dat in
een der eerste aitikelen omschrijft;
daadwerkelijk te toonen de opvoedende
en sociale kracht der huisvlijt.
Hieruit misschien wel het sterkst
blijkt bet etisch karakter, dat deze
tentoonstelling toebehoort en dat baar
met zooveel andere dingen sterk
onderscheidt van de komende tentoon
stelling van huisindustrie, die èn in
opzet èn in werking zuiver sociale is
zonder meer.
Gelijk bekend is wordt aan den
Dolderschenweg een gebouw gesticht
voor gezondheids- en vacantiekolonies.
Een dezer dagen te Amsterdam
gegeven feestavond, waar sMeikonio-
gin" werd opgevoerd, bracht ten bate
van dit gebouw niet minder dan
f8000 op.
De Cbineesche vrouwen gaan mee
doen aan de politiek en aan de
vrouwenbeweging. Zij zijn duizenden
jareri klein gehouden door de mannen
zij werden niet meegeteld; een vader
die alleen dochters had beschouwde
zich als kinderloos, en de meisjes
kregen niet eens eigen namen, maar
werden i»de eerste", »de tweede",
sde derde", enz. genoemd. Maar in
den laatsten tijd, onder de regeering
der pas overleden Keizerin-weduwe,
die veel deed voor het onderwijs en
de ontwikkeling der vrouwen, is dat
anders geworden. De denkbeelden der
vrouwen-emancipatie worden meer en
meer verspreid. Vele vrouwen verzet
ten zich tegen de slavernij waaraan
de Chineesche vrouw in het huwelijk
is onderworpenzij lieten zich door
geen straffen dwingen bij hare man
nen te blijven en onlangs is te Kanton
een politieke vrouwenvergadering ge
houden, waaraan 10,000 vrouwen deel
namen, en waar mej. Poen Koet Fang
de vrouwen opwekte, op te komen
voor haar recht om mee te werken
aan het heil des lands, sik weet",
zeida zij, sdat de vrouwen nooit te
kort zullen schieten in vaderlands
liefde en ik spoor u allen aan te
toonen, dat China op ons kan rekenen
als het ons noodig beeft."
Dit was de eerste politieke ver
gadering waaraan Cbineesche vrouwen
deelnamen en het kan een nieuw
tijdperk in de geschiedenis van China
zijn, het begin van den strijd voor
de rechten der vrouw.
De vereeniging van 85 dames
hier ter stede, welke zich ten doel
stelt het verschaffen van versterkende
middelen aan onvermogende zieken
en zwakken, verstrekte in het afge-
loopen jaar, aan gemiddeld 10 patiën
ten per dag:
427 eieren en 6412 L. melk.
Tot districts-correspondent van
het Centraalbureau van Weldadigheid,
dat te Utrecht zetelt met het doel
meer eenheid te brengen in inzame
lingen voor Christelijke philantropische
Uit het Zwecdsch
DOOR
SOPHIE ELKAN.
(Slot.)
Hij was er niet al te zeker van en wilde gaarne
troosten, maar voelde zich bang te moede. De
stervende zag zoo duidelijk de schimmen, waarvan
hü sprak en de kloosterlingen hadden alle reden
wrok te koesteren tegen Grönhagen. De hoofdinten
dant wist immers hoe diep de ontheiligde kerk en
de verwoeste kloostergebouwen hem zelf gesmart
hadden. Van de plek, waar hij gezeten was, kon
hij de prachtige booggangen aan de vleugels van
het gouvernementshuis zien. Hij wist van welk
gedeelte van het oude klooster zij genomen waren.
Hij blikte op naar den dakrand van het hoofdge
bouw. Daar zag hij een grijnzend gezicht, gelij
kende op dat, hetwelk aan het dak van zijne H.
Mariakerk te Visby prijkte. Het was gelijktijdig
met het dak van de kloosterkerk weggenomen.
Zouden zij alles terugwenschenZeer zeker
Maar hy was hier om te vertroosten. Het was
het vermogen van den ander om te zien, dat hem
deed vreezen dat er waarlijk iets te zien was.
De stervende sloeg met de handen voor zich
uit, alsof hij iets afweerde.
„Spreek my toe! Zeg een woord van opbeuring!"
De bisschop antwoordde met eene zachte stem, die
hij volkomen rustig mocht doen klinken:
„Het zijn slechts zinsbegoochelingen, die enkel
en alleen daaruit voortvloeien, dat mijnheer de
gouverneur in dagen van gezondheid te veel over
die lieden Dadacht, op hun grond woonde, hunne
nalatenschap bestudeerde en in vele opzichten hun
spoor volgde."
„Dat is waar. Wat willeD zy toch van my? Ik
heb deze plek liefgehad evenals zy; ik trachtte
haar, evenals zij, te verfraaien. Maar thans zegt
hy, dat ik mij vergrepen heb aan wat zy achter
lieten, om in eere .te worden gehouden door de
nakomelingschap en dat anderen op hunne beurt
zich vergrijpen zullen aan het my'ne dat wat
ik opbouwde en achterlaten zal."
„Niets blyft bestaan. Alles is vergankelijk."
„Hij zegt, dat hetgeen ik opbouwde spoedig in
verval zal geraken en eene wildernis worden.
Kippen zullen huizen in my'ne paleisvleugels, zoo
als koeien en ossen in zijne kerk stonden. Geen
sterveling zal naar den tuin omzienvan de oran
jerie daarginds zal men geen spoor wedervinden.
De hekken zullen omgehaald worden, de parken
verdwijnen. Niemand zal mijn naam met bewon.
dering noemen, maar slechts als dien van den
man, die het gewelf van de kerk wegnam, de
kloostergebouwen sloopte en de beenderen der
monniken uit gewijde aarde opgroef. Daar staan
zy wederom in hunne witte pijen, met spitse
kappen over de doodshoofden getrokken. Lange,
lange rijen. Ziet gij ze niet? Daar is de abt met
zijn staf. Hy schudt hem onder mijne oogen.
Hy zegt dat dit paleis zal vervallen, dat mijn
spoedig komende opvolger zich niet zal verwaar
digen hier te wonen. Hoort gij niet hoe hy my
vloekt en ons rekenschap vraagt? Ach, mijnheer
de bisschop, kunt gij het klooster van Roma niet
weder herbouwen zooals het daar stond? Gy, die
weet waar elke steen geplaatst was, elke zuil heeft
gestaan! Trek de kloostermuren weêr op en span
het gewelf over de kerk? Indien dit geschiedt,zal
mijn werk misschien gespaard blijven."
Het gelaat van den bisschop helderde op.
„Mijnheer de gouverneur moet daar niet verder
over tobben. Er zou weinig by gewonnen worden,
indien het klooster van Roma inderdaad opnieuw
werd herbouwd en de heerschappij en duistere
macht der monniken daarbinnen weder herleefden.
Maar de eer, die den kloosterbroeder toekomt
voor het werk dat zy achterlieten, die eer, welke
mijnheer de gouverneur vastberaden verkleinde en
gering schatte, zal ik hun schenken. Ik zal trach
ten Roma's klooster op te bouwen met woorden
en eveneens nauwkeurig dit gouvernementspaleis
beschrijven, opdat, indien het ongeluk wilde dat
de voorspelling van den abt dienaangaande vervuld
werd, men toch een helderen blik zou kunnen
werpen op hetgeen hier door u werd volbracht.
Want dat wat met woorden opgebouwd wordt,
kan blijven bestaan, ook wanneer muren en ge
welven in puin vallen en geslacht op geslacht der-
genen, die na elkander denzelfden grond hebben
betreden, daaronder begraven liggen."
Het moede hoofd van den gouverneur zonk op
de borst neder.
„En zij, die zich het voorrecht kochten te rusten
in de kloosteraarde en wier gebeente verstrooid
werd in den wind," zuchtte hy, ruw de hand van
den bisschop grijpende: Spreek den zegen over
hen uit, mijnheer de bisschop, ter liefde van mijn
eigen zielevredel Zegen ze goed, opdat zij rust
mogen verkrijgen en mij met rust laten!"
De bisschop aarzelde een oogenblik, hief zich
toen overeind en strekte de witte handen uit, zoo
als hij gewoon was te doen in het koor van de
kerk te Visby- En over de onzienlijke scharen
en den stervenden man, die alleen haar zag, sprak
hjj met trillende, plechtige stem den zegen des
Heeren uit.