NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
Schetsen uit de rectaal.
No 64.
Woensdag 11 Augustus 1909.
Acht-en-dertigste jaargang»
VERSCHIJNT WOENSDAG M ZATERDAG.
Ontslagen Gevangenen.
Plaatselijk Nieuws.
FEUILLETON.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 0.75;
Franco per post door het geheele Rijk 1.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER.
BureauLangestraat 77. Telephoonn". 69.
ADVERTENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere regel meer 7'/i Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden Biecht, driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Onlangs hadden wij een gesprek met
een opzichter van een onzer groote
gevangenissen over het leven der ge
vangenen. Hij vertelde onder meer,
dat wanneer zij een tijd lang in de
gevangenis waren, het leven veel van
het akelige verboren zij zich langzaam
met den toestand verzoenden en zich
niet meer zoo eenzaam en verlaten
gevoelden.
Zonder uitzondering zagen meestal
allen, en niet het minst zij die niet
geheel verdorven waren, op tegen het
tijdstip dat zij de gevangenis moesten
verlaten. Was het wonder? Hoe wer
den zij die «gezeten» hadden door de
maatschappij ontvangen? Het brand»
merk hunner misdaad stond immers
overal waar zij kwamen op hun voor
hoofd geschreven. Overal werden zij
gemijd die paria's dar maatschappij,
totdat ten slotte de gevangenisdeuren
hen weder als een welkome gast ont
vingen.
Het is zoo uiterst moeielijk voor die
duizenden van landgenooten, die met
de gevangenis kennis maakten een
plaats in de maatschappij te veroveren.
Wat brengt de mensch gewoonlijk
tot misdrijf? Armoede, huiselijke om
standigheden, ziekte, werkeloosheid,
verleiding, zucht tot speculeeren en
beel die lange rij van misdaden, die,
boe groot de verscheidenheid ook moge
zijn, altijd de grondoorzaak hebben
»de leugen," en »het gebrek aan ver
trouwen."
Nu komt de straf, natuurlijk moet
de misdaad gestraft worden, doch de
straf moet ook verbetering brengen,
en dit doet de celstraf veelal niet.
Onze Beets zegt hiervan zeer terecht:
»Als men het celstelsel moet be
schouwen als straf dan is er geen
fijner straf denkbaar. Moet het dienen
om de maatschappij te wreken, dan
is er geen bitterder wraak! Wanneer
de misdadiger, de man met de anti
sociale neigingen de cel verlaat, is hij
daar nog meer anti-sociaal gezind
geworden.
Nederland is zoo rijk aan inrichtingen
van allerlei aard, voor ongeiukkigen
en gevallenen, waarom ook geen in
richting voor deze, die bedenkelijke
geestelijke afwijkingen vertoonen?
Wat wordt er voor ontslagen gevan
genen in ons land gedaan?
In 1823 werd te Amsterdam opge
richt het Nederlandsch genootschap
tot zedelijke verbetering van gevange
nen, een vereeniging die ook heden
ten dage nog zijn zegenrijken arbeid
verricht en in ruim 30 plaatsen afdee-
lingen bezit.
Het doel van dit Genootschap, de
naam duidt het reeds genoegzaam
eigenlijk aan, is om in gevangenissen
en aanverwante gestichten opgenomen
gevangenen of verpleegden, door gods
dienst of andere gepaste middelen op
te heffen van hun val en te wapenen
tegen herhaling van strafbare feiten.
Mede om ontslagen gevangenen be
hulpzaam te zijn tot het verkrijgen
van een eerlijk bestaan, kortom om
met alle middelen de meeste zorg te
besteden voor ontslagen gevangenen.
Het devies is prachtig, 't is een
mooi streven, een heerlijk streven,
doch... er is gebrek aan levende werk
krachten en doode weermiddelen.
Er is tekort aan personen, die zich
met toewijding en volharding willen
geven aan het werk van het celbezoek
en dit gebrek aan persoonlijke offer
vaardigheid doet zich niet alleen ge
voelen in het werk der gevangenissen,
maar in nog grooter mate daarbuiten
en toch er is niemand, die meer be
hoefte heeft aan steun en voorlichting
dan juist de ontslagen gevangene.
In de vele moeielijkbeden, waarin
hij komt, moet hij weten dat er
iemand is, die hem tot steun kan en
wil zijn en die steun moet zich niet
beperken tot den ontslagene alleen,
maar gedurende zijn verblijf in de
gevangenis moet nauwlettend toezicht
gehouden worden op het gezin, waar
uit de gevangene is voortgekomen,
want de toestand waarin hij zijn ge
zin terugvindt, bepaalt in niet geringe
mate zijn toekomst.
En nu is het eenige Genootschap,
dat in ons land ontslagen gevangenen
steunen wil, gedoemd tot niets doen
door gebrek aan levende werkkrachten.
Hoog noodzakelijk is dat de regeering
hier ingrijpt en eene vereeniging tot
steun en hulp van ontslagen ge
vangenen opricht of boven genoemd
Genootschap krachtige steun verleent.
Het is niet alleen een eisch van
de Christelijke liefde maar ook een
eisch voor de veiligheid van de ge-
meenschap. Geen politie overzicht, wij
hebben in andere landen gezien hoe
nadeelig deze werken, maar een ge-
nootschap, staande onder controle van
den Staat, uitgeoefend door een leger
van vrijwilligers.
Zal de Staat, wanneer de zaak van
de ontslagen gevangenen voor goed
geregeld wordt, kunnen rekenen op de
offervaardigheid van de besten van
ons volk
Van ganscher harte hopen wij dit!
Deze week zette voor onze ge
meente al heel ongelukkig in.
Maandagochtend viel bij de in aan
bouw zijnde Rijks-Tuchtschool aan den
Utrechtschen straatweg de werkman
J. V. boven van een ladder, brak daarbij
den linkerpols en werd op verschil
lende plaatsen zwaar gekneusd. Een
5-jarig dochtertje van G. van W. viel
al spelend in de Flierbeek en werd
levenloos opgehaald. Twee jeugdige
werklieden der Amersfoortsche Rijwie
len- Automobielen en Machine fabriek
v.h. D. H. Eysink, die zich nabij de
Luiaard in de beek baadden, werden
door den sterken stroom meegesleurd.
Hunne lijken werden eerst den vol
genden morgen opgevischt. Een werk
man van de melkfabriek «Amers-
fortia" gleed in de pasteuriseer inrich
ting uit, viel daarbij in een bak met
nagenoeg kokend water en kreeg
daarbij aan de linkerzijde van zijn
lichaam hoogst ernstige brandwonden.
Na door Dr. Schreuder voorloopig
te zijn verbonden, werd hij naar 't
St. Elisabeths-gasthuis overgebracht
Mej. H. A. Harting behaalde
j.l. Maandag de acte Engelsch L. O
Door het ontsporen van een
locomotief en twee wagens van een
goederentrein nabij Baarn was de
dienst Maandagavond en Dinsdagoch
tend zeer ongeregeld.
De uitslag van den plaatselijken
schietwedstrijd, uitgeschreven door
het Amersfoortsche Vrijwilligerscorps
Zondag onder begunstiging van
prachtig zomerweer, op de Leusder-
heide gehouden, is als volgt:
Korpswedstrijd. Geweer, 200 M. Ie
pr. «Voor Koningin en Vaderland»,
25 treffers met 246 punten, 2e pr.
Amersf. Vrijw.korps, 25 treffers met
189 p.
Eerewedstrijd. Ie kl. Ie prijs G.
Wennekendonk, 54 p.; 2e pr. A. E
Blok, 52 p.3e pr. R. J. van Eimeren,
51 p.; 4e pr. L. B. J. Serré, 51 p.
Idem 2e kl. Ie pr. H. Lammers, 55
p.2e pr. J. Schuilenburg, 43 p
Vaste baan. Ie kl. Ie pr. J. Udding,
158 p.; 2e pr. R. J. van Eimeren,
157 p.; 3e pr. L. Th. van Zwol, 145
p.; 4e pr. L. B. J. Serré, 142 p.; 5e
pr. D. de Groot, 139 p.
Idem. 2e kl. Ie pr. A. Hassing, 142 p.
Geluksbaan. Ie kl. Ie pr. L. Th. v.
Zwol, 92 p.; 2e pr. R. J. van Eime
ren, 90 p.
Vrije baan. la kl. Ie pr. L. Th.v.
Zwol, 163 p.; 2e pr. G. van Eist, 157
p.; 3e pr. A. E. Blok, 152 p.; 4e pr.
R. J. van Eimeren, 150 p.; 5e pr. J.
Hoedemaker, 149 p.Ge pr. L. B. J.
Serré, 147 p.; 7e pr. G. Wenneken
donk, 144 p.8e pr. J. C. Eek,
124 p.; 9e pr. J. D. Lamraerts van
Bueren, 141 p.
Idem 2e kl. Ie pr. J. de Bruin, 147
p.; 2e pr. A. Hassing, 146 p.;3epr.
J. G. Lammers, 144 p.; 4e pr. J. van
lEeden, 142 p.; 5e pr. J. Entrop, 136
p.; 6e pr. W. J. Lookhorst, 133 p.;
7e pr. A. Tdlemans, 128 p.; 8e pr.
J. Scbolte, 125 p.9e pr. M. D. Reems,
121 p.
De prijsuitdeeling zal plaats hebben
a.s. Zaterdag in de Arend.
Na afloop van den wedstrijd sprak
de heer Lammerts van Bueren een
woord van dank en hulde aan den
heer J. C. Eek, commandant van Am.
Vrijwilligerskorps, die zich zooveel
moeite heeft getroost om den wedstrijd
te organiseeren en te doen slagen.
Door een commissie van offi
cieren van bet 5e Regiment Infanterie,
bijgestaan door officieren van de 6e
serie, waren Zondag in de legerplaats
bij Harskamp voor kader en manschap
pen verschillende wedstrijden georga
niseerd, welke, door heerlijk weer
begunstigd, een uitstekend verloop
hadden.
Vooral bet nummer «Dwars door
het Terrein", een wetloop met hinder
nissen over 1000 Meter, was zeer
interessant. Hat parcours was Vrijdag
en Zaterdag zoodanig in orde gebracht,
dat de manschappen hierbij tevens
in het pionieren werden geoefend.
De deelname was groot en de
belangstelling niet minder. Ook uit
Amersfoort waren eenige dames en
heeren overgekomen, die tevens het
mooie zindelijke kamp in oogenschouw
namen.
De stafmuziek, onder directie van
den heer Bikkers, luisterde de wed
strijden op. Door de officieren was
een flink bedrag aan geld bijeengebracht
voor prijzen, welke des nam., met
een toepasselijk woord, werden uitge
reikt door den serie-commandant,
overste De Jager.
Voor de troepen in het kamp was
het een aangename Zondag.
Amersf. Dagbl.
Bij den te Loosduinen gehouden
nati'onalen schietwedstrijd werd in de
hoofd-korpswedstrijd den 3en prijs
behaald door een detachement van het
Tante Leentje.
Van 'n Vrijdag.
...Toen Annemie er 't eerst over
sprak, er op zinspeelde, daverde het
geschater van uitbundige jool door
de kamer. Carlien, toch al van goed-
lachsche natuur, verslikte zich in een
stuk peperkoek, die bij de koffie werd
rondgediend, dat ze er blauw in
't gezicht van werd en Annemie, door
berouw en wroeging gedreven, haar
liet drinken en op den rug klopte.
De andere dames, ter eere van tante
Keetje d'r verjaardag hier vereenigd,
gaven op verschillende manieren uiting
aan de vroolijkheid, door Annemie's
malligheid teweeggebracht. Sommigen
sloegen zich op de knieën, anderen
slaakten telkens rauwe gilletjes,
't Duurde wel een kwartier, voordat
men tot kalmte was gekomen... En
nauwelijks maakte Annemie een ge
baar of ze nog iets beweren zou, of
't gegil begon van vorenafaan.
«Schei uit, meid, je laat me nog
stikken!" schreeuwde Carolien, en ze
viel met haar gloeiend hoofd tegen
den schouder der andere... Oom Kees
zat, in z'n leunstoel te grinneken van
de pret. Op zoo'n verjaardag lette z'n
vrouw minder scherp dan anders op
het getal borreltjes, dat hij verschalkte.
En zóó kwam 't, dat oom bijzonder
welgemutst was; z'n kleine oogjes
schitterden van plezierigbeid, en hij
telkens als tante zich omdraaide om
koffie en koek te presenteeren, in 't
geniep een scheutje van zeker wit
achtig vocht uit zeker buikig karafje
in z'n glas goot... Dadelijk erop zon
der geluid slurpend, opdat tante niet
zou merken, hoe de inhoud van het
karafje slonk, slonk... Hij schudde van
't lachen. De pijp, die hij juist zou
stoppen, trilde in z'n handen, zoo'n
pret had ie. Die Annemie was toch
een grappenmaakster. Neen, laat die
maar loopen, hoor-jei...
Maar Annemie-zelve was eigenlijk
nijdig over het onthaal, dat haar
mededeeling vond. Ze had iets anders
zich voorgesteld. Nu ja, dat ze
zoo'n jool hadden, vond ze wel leuk,
maar toch... klein tikje nijdig was ze
door het algeheel gebrek aan belang
stelling voor de zaak zelve... Voor
haar anders in den familiekring steeds
zoo geloofd en geprezen fijn-doorzicht...
Annemie was op weg om het orakel
in de familie te worden. Waren er
«duistere" dingen, men nam haar in
den arm. Ze had den naam van extra-
pienter te wezen... Herhaaldelijk kwam
't voor, dat men, om kracht en klem
aan eene bewering bij te zetten uit
riep: «Nou, vraag 't dan maar aan
Annemie, die is 't volkomen met me
eens!"... En zoo'n argument had dan
buitengewone kracht van overreding.
Maar nü liep 't anders.
«Neenzei oom Kees, door al de
scheutjes in het geniep uit het karafje
moedig en spraakzaam geworden
«Neen"... En lachen deed hem telkens
z'n woorden onderbreken. «Neen, Mie,
meidlief, je bent anders kwiek genoeg...
Dat weet-je wel, hoe'k over je denk...
Maar nou... Dat van tante Leen..."
En hij kon niet verder, zoo mal
vond-ie de gedachte, dat...
Waarop Annemie, echt-giftig wor
dend van gekwetste ijdelheid, een paar
woedende oogen richtte op het karafje,
welke blik oom dadelijk strak-ernstig
deed worden, terwijl hij zware, vettig-
grijze rookwolken de kamer injoeg...
En de kring der familie, beseffende
dat men niet al te ver moest gaan,
werd stiller. Annemie kón soms driftig
worden, en tante Keetje begon al
te vreezen voor een of ander incident.
Maar 't bleef uit. Want een magere
nicht, die Annemie graag te-vriend
wou houden, bracht ineens andere
stemming teweeg, door te zeggen
«Ocb, wie-weet. 't Zou kunnen zijn..."
Carlien maakte aanstalten om 't
weer uit te gieren, doch ze kreeg
wenkje... Pas-op, Mie wurdt nijdig
Waarna ze baar figuur trachtte te
redden door zeer langdurig en luid
ruchtig haar neus te snuiten.
En tante Kee, blij dat 't zoo afliep,
ging naar Mie toe; legde de hand op
haar schouder en fluisterde iets...
Eerst vertikte Mie 't om, nu ze haar zoo
uitgelachen hadden, iets verder van
de zaak te zeggen. Maar ze zag de
al-maar ernstiger wordende gezichten
om haar heen; voelde, dat ze midden
punt van de algemeene belangstelling
werd... Liet zich verteederen. Begon
verder te vertellen... Zelfs oom Kees
schoof naderbij-
De kring van Annemie werd nauwer
dichtgetrokken. De stemming ver
anderde heelema&l... Verontwaardiging
ging overheerscben... Zich richtend
legen tante Leentje de meer dan
vijftigjarige; de ouwe-vrijster, wier
duitjes al zoo ontelbare malen ver
deeld waren, in de vruchtbare ver
beelding der neven en nichten dan...
Van wie al zóó vaak bespiegeld was,
in de veilige stilte van binnen
kamertjes, als niemand dan echtpaartje
't hooren koD...
Bleeke, anaemische, schrale, nu en
dan schorrig-kuchende tante Leentje,
die in voor- en najaar altijd zoo ver
kouden was... 't Zoo erg op d'r borst
had... Zoodat Annemie, Carlien, nicht
Pietje, en nog verschillende anderen
bij haar kwamen met doosjes en
flescbjes... 't Eene middel al krachtiger
en miraculeuss dan 't andere... Zonder
dat 't tante Leentje iets hielp. En
naar wier groezelig-bleek-bloedige
wangen dan door tantes en nichtjes
getuurd, geluurd werd met och-zoo
