BINNENLAND.
Plaatselijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
door deskundigen dringend noodig
heeft overigens kapitein Scott,
bevelhebbereener uitnemend geslaagde
zuidpool-expeditie, genoopt tot een
nieuwe reis om voor Engeland altbans
de zuidpool te veroveren. En de
Duitschers gaan met een afdeeling
luchtschepen het noordpoolgebied
in!... Waar drommel zal bet Onbe
kende zich voortaan nestelen?
Meldden wij reeds in een vorig
nummer dat prinses Juliana voor
spoedig blijft opgroeien, thans kunnen
wij dat bericht aanvullen met de
heugelijke tijding dat bet eerste
tandje bij Hare Koninklijke Hoogheid
is doorgekomen.
H. M. de Koningin zal op 24
Sept. a.s. in de legerplaats bij Milligen
den nieuwen standaard uitreiken aan
het le regiment huzaren.
Een goede maatregel.
Door den Minister van Oorlog is
bepaald dat, ten einde het gebruik
van ongekookt drinkwater zoo niet
gebeel dan toch zooveel mogelijk te
bepeiken, aan den troep voor Rijks
rekening op ruime schaal kofiie of
thee moet worden verstrekt.
Bij de oefeningen zal een dezer
dranken in de veldflesschen worden
meegegeven, terwijl bij groote rusten
mede voor de verstrekking van koffie
of thee de noodige maatregelen moeten
worden genomen.
De campagne op de steenfa
brieken langs Rijn en Waal loopt ten
einde. Half April heeft men een begin
gemaakt en sinds enkele weken was,
ten gevolge van het natte weder, de
productie niet groot. Het getal ver
vaardigde steenen is echter oneindig
veel grooter dan verleden jaar. On
danks deze aanzienlijke productie blijft
de handel vlug, terwijl de prijzen 10
a 15 percent hooger zijn. Bovendien
hebben vele fabrikanten ook hun ouden
voorraad opgeruimd.
Ook de groote zandsteenfabriek aan
den Grebscben berg onder Rherien
heeft het geheele séizoen full speed
gewerkt en millioenen steenen afge
leverd. De arbeidende stand vaart bij
dezen stand van zaken zeer weldui
zenden handen hadden den geheelen
zomer volop werk en ruime verdiensten.
Werkeloosheid.
In de provincie Groningen beerscbt
nu reeds eenige weken werkloosheid
niet alleen onder de landarbeiders
maar ook onder de vaklieden, vooral
die van bet bouwbedrijf.
Gedurende den geheelen zomer was
reeds slapte merkbaar in zoo goed
als alle bedrijven; en nu, bij bet
tegenvallen van den oogst, is het getal
losse arbeiders, die nog werk hebben,
veel kleiner dan in jaren wanneer het
weder meewerkt en de vraag het aan
bod van arbeidskrachten overtreft.
Het aantal van hen, die sedert
Augustus werk zoeken in Duitscbland,
is thans ondanks de waarschuwingen
der Nederlandsche Consulaten, zeer
groot.
Droogmaking Zuiderzee.
De minister van Waterstaat, ver
gezeld van de ingenieurs H. Wortman
en V. J. P. de Blocq van Kuffeler,
benevens het lid van de Eerste Kamer,
den heer Breebaart Kz. beeft een be
zoek aan Wieringen gebracht van
waar het per dienstboot over het
Willem kwam toen de boef weg
was... Ze gingen secuur kijken, of de
straatdeur wel goed-dicht achter 'm
was... En uit de gang kon-ie niks weg
kapen, dithr hadden ze natuurlijk voor
gezorgd... Willem hoorde 't geval en
verklaarde dat 't hem niet beviel. Als
Kees zulke royale kuren had, dan
school er wat achter, hoor!...
Ze vertelden 't aan den notaris. En
deze zei er weinig van. Verklaarde
6leehts, dat-ie voor Annetje en haar
bruigom, blij zou zijn als Kees op den
bepaalden tijd verscheen... Was scep
tisch gezind...
Maar bleek ook te pessimistisch,
klokslag-elf uur was Kees er op den
afgesproken dag. Heel bedaard, rustig,
zonder eenig vertoon .van vaderlijk
gewicht en zoo, waar ze zoo bang
voor geweest waren. Luisterde naar
het voorlezen der akteteekende op
de plaats, hem door den notaris aange
duid, groete beleefd, met een paar
vingers tikkend tegen z'n hoofd, ten
teeken van respect voor meneer den
notaris-zelf, iets mompelend tegen de
anderen... Zei, vroeg verder heelemaal
niks...
Zoodat ze toen hij weg was
Wieringermeer naar Medemblik ging.
Dezo excursie staat in verband met
de plannen tot droogmaking van dit
gedeelte der Zuiderzee.
Zondagsrust.
Naar aanleiding van de circulaire,
door Minister Talma uitgezonden, ter
voorbereiding van een wetsontwerp,
dat zooveel mogelijk den arbeid op
Zondag wil verbieden of bepeiken van
de arbeiders, die in de onderneming
van een ander voor loon werkzaam
zijn, schrijft het «Centrum".
Een Zondagswet dus, en toch niet
wat men tot nu toe veelal onder die
benaming verstond; evenmin wat de
oude, thans tot mummie verstijfdo
Zondagswet bedoelt.
De zaak wordt hier niet algemeen
met 't oog op het geheele volksleven
aangevat, doch voor een bepaalde
klasse van menscben, die thans vaak
Zondagsrust moeten derven, wordt
onderzocht of zij niet te helpen zijn.
Zeker zal zoo spoediger een prac-
tisch resultaat worden bereikt, dan
wanneer beproefd wordt bij wet den
Zondag al de reabten te hergeven,
die deze dag in den loop des tijds
verloor.
Maar er wordt toch ook iets ge
mist.
«Die in de onderneming van een
ander voor loon werkzaam zijn."
Moet daaruit worden opgemaakt
dat men in eigen onderneming mag
doen wat men wil?
Of wil de wet, die nu in studie
wordt genomen, slechts een eerste
stap wezen op den goeden weg?
In elk geval is het zulk een stap
en als zoodanig toe te juichen.
En met kracht te steunen, vooral
ook door de organisaties, wier advies
opzettelijk wordt gevraagd.
Prov. Staten van Utrecht.
Bij K. B. van 13 Sept. is de Com
missaris der Koningin in de prov.
Utrecht gemachtigd de Staten van
dat gewest in buitengewone zitting
bijeen te roepen op 15 October, ten
einde aan de orde te stellen de ver
kiezing van een lid van Gedeputeerde
Staten, ter voorziening in de vacature
ontstaan door het optreden van J. H.
de Waal Malefijt als Minister van
Koloniën. St-Ct
De centrale liberale kiesvereeni-
ging «Viijheid en Orde," in het
distiict Breukelen, stelde gisteren
candidaat voor de Provinciale Staten
in het district Breukelen, (vacature-
J. H. de Waal Malefijt) deu heer
J. van Doorn (lib.) lid van den Ge
meenteraad te Maarsseveen.
De scheidsrechters voor de ma
noeuvres zullen worden ingekwartierd
in Hótel Reichman, de commissie voor
schadeloosstelling in het Berg-hotel.
Van en met 15 tot en met 21 Sep
tember worden te Amersfoort inge
kwartierd de mitrailleur-afdeeling, de
bouwitser-afdeeling en de 4e compag
nie wielrijders; van 18 tot en met
21 September bovendien de staf van
het le regiment veld-artillerie (Hótel
Smolders van Osch; en de 4e com
pagnie veldpioniers.
Op de hoeve «De Eult" nabij de
Naald te Baai n is een paarden-zieken
depot opgericht, waarvan chef is de
kapitein-paardenarts M. E. baron
Benlinck.
Het le regiment infanterie blijft in
de legerplaats bij Zeist.
elkaar met groote, verbaasde oogen
zaten aaD te kijken.
«Wat zeg-je me daarvan zei oome
jan, wien een pak van 't hart was ge
vallen.
«Hij kon 't altijd nog intrekken...
Op het stadhuis... Als ze voor den
ambtenaar staanzei de notaris
voor de grap meer dan wijl hij 't
meende...
Maar dat schertsende woord maakte
dat ze allemaal, op den trouwdag,
beefden, zweetten van angst. Eene van
de tantes werd, een kwartier vóór 't
trouwen, onwel. En oome-Jan, die ge
tuige was, beefde er toen hij moest
teekenen op het register nog zoö
van na, dat de bode, die hem 't boek
bracht en voorhield, moeite had zich
goed te houden. Dacht: «nou, die is
al vroeg begonnen met de bruilofts-
pret..."
Alles liep goed af. Annetje en haar
vrijer waren wettig getrouwd. Yan
Kees was geen spoor te bekennen...
En op de bruiloft werd toegegeven
in de fluistergesprekken over schand-
vlek-der-familie dat de man zich
netjes had gedrageD... Zoodat, zelfs,
door een neef, die in zeer gemoedelijke
Het 9e regiment infanterie, thans
in het kamp van Laren, wordt van
18 tot 22 September gedeeltelijk onder
gebracht in een tentenkamp bij «De
Eult", gedeeltelijk ingekwartierd te
Baarn en Eemnes.
De le afd. van het le reg. veld
artillerie uit Utrecht wordt ingekwar
tierd te Soest (le, 2e en 3e batterij)
het 3e en 4e escadron van bet le reg.
huzaren komen in kwartier te Hoog
land en te Hoevelaken.
Aan de divisie-maneuvres nemen
dus deel
de staf der IVe divisie
de veldpost
het le, 5e en 9e regiment infanterie
het le regiment huzaren
het le regiment veld-artillerie;
de mitrailleur-afdeeling
de houwitser afdeeling
de 4e compagnie wielrijders:
de 4e compagnie veld-pioniers:
een telegraaf-afdeeling.
Bij besluit van den Minister van
Financiën is de 392e Staatsloterij vast
gesteld, welke aanvangt 22 Nov. 1909
en eindigt 11 Febr. 1910.
Het bestuur der «Amersf. Ver-
eeniging tot bestrijding der Tubercu
lose" heeft besloten tot wederoprich
ting van het consultatie-bureau. Te
beginnen met Woensdag 6 October
e. s. zal het buroau zitting houden
den lsten en 3den Woensdag van de
maand. Het onderzoek door de op het
zittings-uur aanwezige medici zal
geheel gratis geschieden.
De Staatscourant (no. 214) bevat
o. m. de statuten van de naamlooze
vinnootschap: Amersfoortsche Glas-
verzekering Maatschappij te Amers
foort. Doelde verzekering tegen
schade, ontstaan door het bieken van
spiegelglas, ruiten, benevensglasplaten,
en zulks tegen een jaarlijksche, vooruit
betaalde premie, volgens vastgesteld
tarief. Duur: tot 31 December 1934.
Kapitaal: f 1000, verdeeld in 200 aan-
deelen van f5, die alle zijn geplaatst
en volgestort. Het bestuur bestaat
uit 7 leden en wordt ter zijde gestaan
door een administrateur.
Voor de eerste maal zijn tot bestuurs
leden aangesteld de lieeren S. J. van
Duinen, koflerfabrikant; L. A. Houbaer,
manufacturier; J. van der Wal Kzn.,
fabrikant van melkproducten; Th. C.
V. ter Maat, apotheker; Joh. van der
Meiden, koopman M. R. N. Oosler-
veen, koopman, en S. W. Melchior,
boekdrukker, allen te Amersfoort.
De temperatuur van het water
in de Amersfoortsche Bad- en Zwem
inrichting was op Dinsdag 14 Sepl.
des morgens 7 uur, 58 graden Fahren
heit.
Handel en Nijverheid.
Maandag 13 dezer hield Handelen
Nijverheid haar gewone maandverga
dering in De Zwaan onder veorzitting
van den heer Van der Meiden. De
heer Van Duinen was uitstedig. Nadat
de uitvoeiige en nauwkeurige notulen
gelezen en onveranderd goedgekeurd
waren kwam punt 1 van de agenda
aan de orde: Ingekomen stukken.
Vooraf deelde de voorzitter nog
mede, dat hij zijn benoeming in de
commissie tot onderzoek van het tram-
plan Krieger heeft aangenomen en dat
de heeren A. M. van Bemmel en M. A.
van Bemmel en de firma Morsink
Ittmann te Zeist bekroond zijn. Laatst
genoemde firma ook te Nijkerk.
Bij den leider der Middenstands-
enquête zijn pas een 50-tal antwoorden
ingekomen.
feeststemming verkeerde, in een der
laatste toasten... onderwijl hem tranen
in de oogen kwamen... heel raadsel
achtige woorden werden gezegd... Zéér
ingewikkeld en mysterisch... Over af
wezigen, die als ze hier aanwezig zou
den... Doch die nu eenmaal... Neef
slikte bet verdere maar op. De feest-
disch, bang dat neef duidelijker zou
worden, applaudisseerde... De familie
van pasgetrouwden echtgenoot be
greep gelukkig niet, op wien de ge
voelige neef doelde... Annetje had er
een kleur-als-vuur van... Doch ook dit
liep goed af...
De neef, wien men gauw van nieuwen
feestdronk voorzag, vergat alweêr z'n
toast... Ook deze schaduw was ver
dwenen...
Een minuut of tien nadat Kees bij
Geurtje was binnengekomen, was ze
tot bedaren geraakt.
Waagde zij 'torn te gaan zitten
tegenover broêr, aan het tafeltje.
Merkte zij, dat Kees inderdaad een
andere kerel was geworden.
Hij was vermagerd. Maar hij keek
haar rustig aan... En hij sprak zoo
bedaard. En stonk niet naar sterke-
Van de vereeniging «Winkeliers-
en Handelsbelangen" te Rotterdam is
een uitnoodiging ontvangen tot bij
woning van het feest van haar 10-
jarig bestaan. Het Bestuur zal een
gelukwensck zenden.
Ingekomen een brochure in zake
gesplitste bestekken. Zal aan alle Mid
denstanders gezonden worden met
begeleidend schrijven.
Het Bestuur heeft overwogen of
er dezen winter een serie lezingen
zullen worden gehouden en heeft reeds
stappen gedaan om tot dit doel le
geraken. Het zal sprekers uitnoodigen.
Op een vraag van den heer Frederiks
deelde de voorzitter mede, dat ze niet
alleen voor de leden zouden optreden,
doch voor allen. Alzoo wordt nuttige
kennis verspreid en propaganda ge
maakt. De regeering steunt deze zaak,
zoodat de onkosten zeer gering zul
len zijn.
De Amersfoortsche uitgevers van
adresboeken hebben medegedeeld, dat
ze de bedrijven rubrieksgewijzen
zullen vermelden. Lijsten zullen ter
inzage worden gelegd om mogelijke
fouteu te herstellen.
Nog werd een mededeeüng uit Haarlem
ontvangen, nl. een waarschuwing tegen
Rinke Gouma en Egbrink Gouma, die
wel koopen, maar niet betalen.
Ingekomen een brochure: Wach-
man of Berlitz ter lezing Varken
markt 44.
Twee candidaat-leden hebben zich
aangemeld.
Bij rondvraag deelt de heer Dowma
mede, dat bij telegrammen soms 3
kwartier te laat ontvangt. Op zijn
klacht ten postkantore kreeg hij ten
antwoord: te diuk. Het Bestuur zal
onderzoeken na ontvangst der bewijzen.
De heer Van Zalingen stelt de vraag
of Amersfoort rijp zou zijn voor een
electrische centrale. Dit moest z. i.
eens onderzocht worden. Volgens den
heer Van Schaik is die noodig, daar
het gas voor de klein-industrie te duur
is Het bestuur zal ook deze zaak over
wegen. Te ruim 10 uur sluit de voor
zitter de vergadering.
301ste ST4 t rSL«'l'EhU.
De vijfde klasse, welke trekt van
20, 22—24, 28—30 Sept., 1, 4^7 en
1115 Oct. 1909, bevat behalve de
premie van f30.000 voor den laatst
uitkomenden prijs van f 1000 of hooger
en de premie van f 3000 voor het
laatst uitgetrokken lot, de navolgende
prijzen 1 van f lOO.OOO, 1 van f50.000,
1 van f25.000, 1 van f15.000, 1 van
f 10.000, 1 van f5000, 1 van f2000,
3 van f1500, 55 van f1000, 65 van
f400, 70 van f200, 170 van f100 en
3730 van f70.
Loten zijn ten kantore van den
Collecteur A. C. R. O. Leinweber te
Amersfoort (Breedestraat 22) verkrijg
baar 5, f3.50 per
Tegen verstikking door gas.
De heer W. A. J. van de Kamp,
lid van den Gemeenteraad te Haarlem
heeft aan verschillende vertegenwoor
digers van de pers een eenvoudig
toestelletje getoond, dat eenigen tijd
geleden door hem is uitgevonden en
dat het onmogelijk maakt, dat iemand
door uitstroomend gas om het leven
komt.
Wat wij er van kunnen meedeelen
is het volgende: Verzamelt zich in
een vertrek, door het openlaten van
een gaskraan of het ontstaan var.
een lek in de leiding, een hoeveelheid
gas, dan veroorzaakt dit, ontwijkend
door een buis, het neervallen van een
drank, vroeg niet om centen...
Toch deed 't Geurt plezier.
En toen ze las, dat getuigschrift
wat-ie haar liet zien... Van den baas,
die hem nu anderhalf jaar geleden,
ondanks alles in dienst had genomen...
Van dat Kees de Leeuw al dien tijd
trouw en eerlijk bij hem had gediend...
Zoodat hij hem «in gerust vertrouwen"
kon aanbevelen als een bekwaam bank
werker... Toen schoot Geurt d'r ge
moed toch vol. Most ze d'r oogen
afvegen, of ze wilde of niet... Wat ze
nooit gedroomd had... Over Keer z'n
bravigheid te moeten grienen...
En hij had zoo'n vergenoegd-
triumfautelijk lachje op zijn gezicht
van«Dat hadden jelui toch niet ge
dacht hè?..."
Was er zag Geurt in zijn
ziel van overtuigd, dat het vroegere
vergeten was, uitgewischt...
Zoodat Geurt zich afvroeg, hoe ze
't hem duidelijk zou maken, dat hij
moest uisstellen... tot later... waar-ie
over sprak...
Toen Kees 't had gezegd, van
dat Annetje te gaan verrassen met 't
getuigschrift, met die gelukkige tijdin
gen van zijn fatsoenlijk gedrag, z'n
gewicht, waardoor de hoofdkraan van
de gasleiding afgesloten en, door
oontact, een electrische alarmbel in
beweging gebracht wordt, die niet
ophoudt vóórdat zij opzettelijk wordt
stilgezet.
Bij de proef die de beer Van de
Kamp nam, bleef hij te midden van
het uitstroomende gas, rustig zijn
pijp rooken. Eóq minuut en negen
seconden nadat in de kamer de gas
kraan was geopend, viel daarbuiten
het gewicht, de hoofdkraan sloot zich
en de electrische bel begon alarm te
maken. In do kamer zelf heerscbte
toen wel een sterke gaslucht, maar
niet zoo, dat zij verstikking teweeg
brengen kon.
Een zwemmend hert.
Op den 18 Augustus kwam aan
de noordkust van het eiland Schouwen,
aan de zoogenaamde Osse, een hert
aanzwemmen, dat met behulp van een
boot door eenige dijkwerkers werd
opgevangen en gestald in de schuur
van een dijkopzichter aldaar, tot tijd
en wijle soms belanghebbenden zich
zouden aanmelden. Hot dier was wel
erg schuw, maar blijkbaar zoo ver
moeid, dat de werklui het ten slotte
konden vermeesteren. Opme'kelijk was
het, dat eenige dagen te voren bij
St. Philipsland aan de schorren van
den Prins Hendrikpolder, alias Slaak-
polder, mede een hert was opgemerkt,
dat evenwel direct vluchtte en, voor
zoover ons bekend, niet meer werd
opgemerkt.
Thans wordt medegedeeld uit
Duivendijke, dat een schrijven is ont
vangen van den directeur van Artis,
waarin vermeld wordt, dat met de
stoomboot «Willem IIIdie op den
hierboven genoemden datum te
IJmuiden aankwam, voor onzen Dieren
tuin een hert aan boord moest zijn,
dat evenwel verdwenen was. Ingeval
de verdwijning op dien dag is opge
merkt aan boord, dan ligt voor de
hand, dat het dier reeds in de Noord
zee overboord is gesprongen en, zoo
schrijft men aan de »Z. N.", dan
moet dit geschied zijn op de hoogte
van het vuurschip «Schouwenbank",
daar het anders onmogelijk aan de
Osse in het Brouwershavensche gat
zou kunnen aangekomen zijn. Zeer
groot is dan toch reeds de afstand,
die bet dier zwemmend moet afgelegd
hebben en is het uithoudingsvermogen
om te zwemmen bij dit dier verbazend
groot geweest.
Noodweer.
In den nacbt van Zondag op Maan
dag is Toulon geteisterd door een
allerhevigst onweder, gepaard gaande
met wolkbreuken, waardoor de straten
in rivieren werden veranderd en
kelders en benedenkamers onderliepen.
De stortregen hield tot den na
middag aan. zoodat alle verkeer was
stop gezet. Verschillende menschen
werden door het woest stroomende
water meegesleurd.
Op talrijke plaatsen sloeg de bliksem
in en deed brand ontstaan.
Er is voor duizenden schade aan
gericht. Soortgelijke belichten komen
uil Reims, Toulouse, Largentière
(waar liet sinds 48 uur onafgebroken
dondert en bliksemt en stortregent)
en Montpellier.
De Zwitsersche uurwerknijverheid
verkeert in ernstige crisis. De jongste
Britscbe patentwetten, het nieuwe
Amerikaansche tarief, het openen van
fabrieken in andere landen en krap-
beid van geld onder de welgestelde
klassen, worden als de voornaamste
oorzaken daarvan beschouwd.
ijver... antwoordde Geurt niets. Zocht
naar een middel om hem te beduiden...
«Laat ik er eerst voorbereiden vond
ze eindelijk «geloof mij nou, Kees,
dat's heter... Annetje is nog zwak,
mot-je denken... 't Kind pas drie
maanden oud... jongen..."
Even scheen Kees door het argu
ment getroffen. Maar de drang om te
toonen dat hij, vader, een andere
kerel was geworden, bleek te sterk...
«Ben-je gek, meid!" riep hij uit
«denk-je dat Annetje diirvan schrik
ken zal... Juist niet!... Dat zal er goed
doen. Daar kwikt ze heelemaal van op.
Zul-je zien!... En grootvader brengt
wat moois voor 't kleine poppetje
mee!... 'k Ben veel te nieuwsgierig
om m'n kleindochter te zien!... Neen,
Geurt, meid, dat snap-je nou weer
niet!...
Hij had haast geen geduld om haar
goeien dag te zeggen. Klauterde
een-en-al verlangen naar Annetje en
de kleine-pop de trap af...
Oude Geurtje dribbelde in haar
kamer rond. Weifelde of ze niet nog
gauw-effetjes naar Annetje d'r huis
zou loopen. Want ze voelde, dat als
't ging zooals ze dacht... En met
