NIEUWE Nieuws- en Advertentieblad voor de Provincie Utrecbt. Scheta uit de rectaal. BUITENLAND. i\o. 76. Woensdag 22 September 1909. Aoht-en-dertigste jaargang. VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG. FEUILLETON. Amersfoortsche Courant ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden met Zondagsblad 0.75; Franco per post door het geheele Rijk 1. Afzonderlijke Nummers 3 Cent. Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag. Uitgever G. J. SLOTHOUWER. Bureau: Langestraat 77. Telephoonno. 69. ADVERTENTIËN: Van 16 regels 0.50; iedere regel meer 7Cent. Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend. Groote letters en vignetten naar plaatsruimte. Het komt, helaas I nog al eens voor dat ontaarde ouders hunne kinderen op barbaarsche wijze mishandelen. Er zijn vaders, die er niets in zien al hunne mannelijke krachten in te span nen om hunne kinderen af te rossen ter bestraffing van eenig kwaad. Zoo zijn er ook moeders, nominaal be- hoorende tot de zwakke, de zachte kunne, die al hare vrouwelijkheid wegwerpen door als tijgerinnen af te vliegen op hare telgen wanneer deze iets doen, dat hare ontevredenheid opwekt. Vele vaders begrijpen niet, dat hunne vuist en kracht er van in geen verhouding komt met de ruggen of andere lichaamsdeelen hunner kinde ren en zoo ranselen ze er op los, zoodanig, dat een toeschouwer de baren ten berge zouden rijzen. Vele moeders weten niet, hoe hard haie poezelige bandjes! kunnen aankomen, weten ook niet, hoe ze kunnen knijpen in het vleesch van haar vleesch. 't Is ellendig hoe sommige ouders hunne kleinen kunnen mishandelen! We hebben het gezien dat een vader zijn zoontje een trap gaf, waardoor het kind kermend op den grond viel; we hebben het gezien, dat een moeder haar dochtertje zoodanig om het hoofd sloeg, dat het arme kind geheel ver suft waswe hebben het gezien, dat een vader zijn jongen allerbarbaarscht afranselde, enkel en alleen omdat bet ventje een kleinen fout begaan had in het werk, dat hem door vaderlief! opgelegd was; we hebben het gezien, dat een moeder haar dochtertje met een stok moeders handen waren niet voldoende sloeg, zoodat het jammerde van pijn, enkel en alleen, omdat het even speelde met een kind van een vrouw, waarmede moeder overhoop lag. We hebben veel gezien van mishandelingen door ouders, mis handelingen die voortkwamen uit een kwaad humeur of uit ruwheid van karakter die alle gevoel verstompt. En aan die mishandelingen is niets te doen. Wie den moed heeft tusschen beiden te treden, als een ontaard vader bezig is zijn kind meedoogenloos te kastijden loopt gevaar zelf ook op een pak slaag onthaald te worden en wie het waagt den beul de verkeerdheden zijner handelwijze onder 't oog te brengen, heeft weinig kans op succes en stelt er zich aan bloot met ruwe taal, misschien wel met handtastelijkheden beantwoord te worden. Dat een ouder zijn kind kastijdt als het noodig is, is goed. De wijze Salomo heeft eenmaal gezegd: »wie zjjn kinderen lief heeft, houdt ze onder de roede. Maar dat kastijden moet met kalmte, nooit in drift ge schieden. Dan heeft de straf doel en dan is er niet het minste gevaar voor mishandeling. Zeker vader had drie zoons, die allen op hun beurt eens iets uit haalden, dat niet in den haak was en dat vaders toorn verwekte. Was de maat vol en was alzoo een lichamelijke kastijding noodzakelijk, dan werd de delinquent verwezen naar een kamer of naar den zolder en na verloop van een kwartier had de strafoefening plaats. De verstandige vader was heel kalm, kastijdde met overleg en voorkwam de kans van het al te erg te rnaken. Die man handelde heel wat verstandiger dan een andere vader, die ook een paar zoons had en die zich bij het minste vergrijp woedend op zijn zoons wierp en hen afroste, dat het verwondering moest baren, dat hij geen dooden maakte. Straffen is een groote kunst en eischt veel overleg. Het moeielijksle van straffen is het lichamelijk kastijden. Daar vele ouders niet kunnen op voeden, daar er slechts weinigen zijn, die wel zouden willen leeren opvoeden, doch tot dat leeren geen kans zien, zijn er duizenden bij duizenden kinderen, die heel wat te lijden hebben door vaders en moeders te kort. Verreweg de meeste ouders denken niet meer aan bun eigen jeugd en weten alzoo niet wat een kind is en welke eischen het stelt en dit heeft tengevolge, dat een klein vergrijp huog, zeer hoog opgenomen wordt. Zeer veel ouders hebben geen geduld hebben de macht niet tot het kind af te dalen, kennen geen verschil tusschen groot en klein, tusschen kracht en zwakheid en zoo ranselen ze er op los, alsof ze, in plaats van eigen vleesch en bloed, den grootsten boosdoener onder handen hadden. Vaders, die hunne zoons van tien a twaalf jaar soms onthalen op vuist slagen, moesten eens een enkelen klap ontvangen, toegebracht met een kracht, die in dezelfde verhouding stond tot hen, als hun eigen kracht tot hunne kinderen. Als een groote jongen een vecht partij begint met ebn kleineren jongeren makker, dan is ieder toeschouwer verontwaardigd. Welk eene verhouding, een groote jongen tegen een kleinere! En een vader nu met zijn groote handen tegenover een kind? 't Is immers nog veel erger. Vaders en moeders ge moogt uwe kinderen lichamelijke kastijding toe dienen, als het noodig is, maar weest daarbij voorzichtig, bedenkt, dat uwe handen harder aankomen, dan ge wel vermoedt en waakt er steeds tegen dat ge in drift kastijdt. Die drift maakt u blind en uwe kinderen voor altijd ongelukkig. Of zou er soms geen ver band kunnen bestaan tusschen de suf heid, de stompheid van een kind en de leelijke gewoonte van een zijner ouders om datzelfde kind dikwijls te straffen met slagen om het hoofd? Zou er soms geen verband kunnen bestaan tusschen den kreupelen gang van een knaap en de gewoonte zijner moeder of zijns vaders om vergrijpen te straffen met schoppen en trappen Zou er maar laten we niet verder gaan. We noemen het een feit, dat vele kinderen ongelukkig werden door de ruwe slrafien, toegediend door driftige, domme ouders,en we betreureu het, dat de macht van zulke ouders tegenover hunne kinderen zoo groot is. Over goede ouders, over ouders die hunne verplichtingen kennen en na komen, spreken we niet. We hebben het thans alleen over die ouders, welker doen en laten ten opzichte hunner kinderen duidelijk aan den dag leggen, dat ze niet waard zijn belast te worden met de edele roeping kinderen tot waardige mannen en vrouwen te vormen. Er valt zeer veel te klagen over kindermishandeling voor zoover bet 't lichamelijke betreft, maar nog on eindig veel meer valt er te klagen en te bejammeren over kindermishande ling op geestelijk gebied. Moge hetgeen we nu schreven de oogen van vele ouders openen en hen doen inzien, dat met slaan en ranseleD weinig of niets te winnen is dat ruw heid alle liefde verbant, dat kastijding, toegediend als geneesmiddel, dus met overleg, waarde heeft, maar dat alle andere lichamelijke straffen kinderen van de ouders vervreemden en hen ongelukkig maken. De Duitsche Kroonprins heeft te Herzfelde met zijn automobiel welke hijzelf bestuurde een zesjarig knaapje overreden, dat achter aan een rijtuig voor hem hing en daarvan viel vlak vóór de wielen van den auto. De Prins remde terstond, maar hij kon niet be letten, dat de wielen over het kind heengingen, dat zeer bedenkelijk werd gewond. De Kroonprins was zeer ontdaan over het ongeluk. Hij betuigde per soonlijk den vader van den gewonden knaap zijn leedwezen en hij beeft be loofd voor het kind te zullen zorgen. In Brazilië, waar men veel last van ratten heeft, wordt dat lastig onge dierte bestreden door buisslangen. Men houdt" daar voor dat doel een kleine boa, de Giboia, er op na, een volstrekt onschadelijke slang ter dikte van een arm en vier meter lang. Die slangen worden op de markten te Rio-de- Janeiro, Pernambuco en Bahia ver kocht voor f2.50 of f3. Over dag ligt zulk een slang ergens in een hoek te slapen. Maar als het nacht wordt, gaat zij op de jacht, kruipt langs muren en zolderingen en valt bliksemsnel op de ratten aan, die zij doodt door het breken van den nek. Zij eet de ratten niet op. Zij is trouw aan haren meester en scheidt, evenals de meeste katten, slechts met moeite van het huis waar zij behoort. Er zijn veel menschen die iets tegen een kat hebben. Die moesten, als zij last van ratten of muizen hebben, het maar eens probeeren met een huis slang. De internationale Landbouw tentoonstelling, die bij gelegenheid van het eerste eeuwfeest der Argen- tijnsche republiek van 3 Juni tot 31 Juli 1910 in de hoofdstad Buenos- Aires zal gehouden worden, zal be staan uit twee hoofdafdeelingen: eene voor Veeteelt en de and.ere voor Akker bouw. In de eerstgenoemde hoofd- afdeeling zullen worden opgenomen fok-, mest- en melkvee, benevens werkdieren, zooals paarden, ezels, rund en wolvee, geiten, varkens, honden, pluimvee en ander tam gedierte. De tentoonstelling van fokdieren zal van 3 tot 25 Juni, die van mestvee van 9 tot 14 Juli gehouden worden. De hoofdafdeeling voor akkerbouw bevat de navolgende vakken: 1. Geologie, hydrologie, klimatologie en landbouw- aardrijkskunde; 2. alle soort gereed schappen en machines; 3. landbouw techniek; 4. plantaardige landbouw- voortbrengselen5. voortbrengselen van dierlijken aard6. voortbreng selen van nijverheid7. middelen tot bevordering van den landbouw en 8. eene speciale afdeeling voor zaaigoed. Li van oome-Daan. "Hij wéét 'tl" Half Augustus ook wel eens begin September, was oome-Daan gewoon z'n jaarlijksch uitstapje te maken. Een week of zes tevoren begon hij, op z'n avondje bij Jet of bij Willem te over leggen, waarheen 't gaan zou. En dan trachtte nicht Jet oompje altijd te overreden, toch niet alte ver van honk te gaan... Een mensch wist toch nooit wat er gebeuren kan, hé?... Zoo ver "Van alle die je liefhebben"... De ge dachte alleen deed Jet d'r mager lijfje huiveren onder haar wollen omslagdoekje. Ze had 't altijd koud, zelfs op heete zomerdagen. En wan neer naargeestige of beangstigende gedachten haar kwelden, dan "trok ze weg om d'r neus", zooals men 't noemde in den familiekring en haalde zij haar shawl nog wa.t stijver om d'r schoudertjes. Jet was een bijzonder zuinig menschje; wanneer haar man voor de vierde maal het tabakskistje naar zich toe-trok om pijpje te stop pen, dan loerden haar bewegelijke oogjes, die alles opmerkten, begluur den, net-zoo-lang naar Jan z'n doen, tot de lust om te rooken hem ver ging en hg de pijp maar 'n poosje op den rand van het theeblad legde... Voor oome-Daan stonden altijd sigaartjes klaar. En een beugelfleschje lager met 'n glas... In de kast bewaarde nicht-Jet nog zoo'n half-fleschje... doodsbang dat oom dorstig zou zijn... En Daan was een eerste liefhebber van plagen. Op zoo'n visite-avondje bij Jet smookte-ie... Smooken... dat nicht nu en dan kuchen moest, al zou 't haar een brok gekost hebben van het legaat in oome-Daan's testa ment, waar ze op vlasten; dat alles, nu al jaren-achtereen, beheerschte... als lokkend visioen... "Hindert je de rook soms, Jetje?" vroeg oom, een gebaar makend of-ie zijn sigaar wilde wegleggen- Zij, schrikkend van de gedachte: "gunst, oome, hoe kunt u dat nou denken?... Ik vind 't juist lekker. Heusch waar hoor... Vind ik tabaks rook niet lekker?" Gehoorzaam sullig manneken knikte weemoedig starend naar z'n uitge- bluschte neuswarmer. In oome-Daan's oogen glinsterde dan de plaagzucht... want hij wist op 'n haartje wat er in Jet d'r hartje omging... «"Waarom rook-je dan niet, kerel?" vroeg hij »en je drinkt geen biertje mee, ook?" Jan keek schichtig naar Jet, sta melde grinnekend wat.... zat z'n tabaks pijpje te beduimelen zonder dat ie moed had om er den brand in te ste ken.... Maar nicht Jet, inwendig kokend van nijdigheid, had al een tweede bier glas neergezet. Het straaltje lichtbruin, schuimend vocht klokkerde uit de beugelflesch... Ze beefde van opwinding. Maar oome Daan mocht niets merken. De beide mannen puften, slurpten bier... Jetje zat o zoo vriendelijk te knikken tegen oome, die praatte over z'n aan staand reisje... En de rustelooze oogen van nicht begluurden elk trekje, lijntje op oome z'n gezicht... Gedachte aan legaatje schonk haar zelfbeheersching... Kracht om uiterlijk geduldig te luiste ren naar de bespiegeling van Daantje... Hoe bij doü 's had gedacht over Ant werpen, Brussel, misschien wel Parijs... »Méér" zei oome, en hij genéöt van de stille woede, die zich op het quasi- honigzoete gezicht van nichtje aftee- 1 kende, "méér..." en de wenkbrauwen héél boog optrekkend, maakte hij het manuaal van iemand, die geld telt, knipperend met duim en wijsvinger. «Méér... dat loopt in de papieren..." Jan nam, onderwijl schuw kijkend naar moeder de vrouw een klein, voorzichtig slurpje lager, rookte rag fijne, dunne spiraaltjes uit z'n sigaar, toch al telkens gewaarschuwd door wuivend handje van Jet... Wacht maar, als oome straks weg is... «In Valkenburg vondt u 't toch zoo mooi, hè?" waagde nicht, die zat na te rekenen, wat zoo'n Parijsche reis wel kon hosten... Die haat voelde ont kiemen tegen ouwe vrijer, die héér geldje ging opmaken... Wie weet wat er, kwam hij te vallen, nog zou over schieten... «Jawel" zei oom, een been op de canapé leggend, 't zich lekkertjes lui makend, het hoofd met de nog weelderige grijzende krulharen op de antimacassar, waar Jet zoo zuinig op was..;Zoodat ze op haar bloedelooze onderlip beet... "Jawel, maar verschei denheid van spijs doet eten, Jetlief... meid, schenk jij me nog eens in... Jan, je bent toch geen afschaffer...?" En uitgestrekt op de canapé, lag oom te bespieden, hoe nichtje zich stond te verbijten, 't uiterste van haar krachtsinspanning en zelfbedwang vergde, toen ze nög een paar fleschjes lager uit den kelder ging halen... Jan zat, met angstige drukking in de hartstreek, te peinzen... En plots zei oome Daan: »Jij zoudt me een groot plezier kunnen doen!" In z'n eenzaamheid voelde neef zich hulpeloos... mompelde iets onverstaan baars... n't Is een aardig beest, een goede lobbes...." ging oome-Daan voort, den loop zijner gedachten volgend en hij is zindelijk... Héél zindelijk... Je hebt niks-geen-last van 'm..." Neef zat met groote-verbaasde oogjes te kijken... en nicht, de flescbj es-lager in de lichtelijk-trillende hand kwam terug in de kamer... "Als jelui" verduidelijkte oom «nou zoo vriendelijk zoudt willen zijn om j mijn Li zoolang voor me te bewaren... Je weet, ik ben aan Li gehecht... ver-

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1909 | | pagina 1