NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
PAK-ME-MEE
Maskerade-Nummer
No. 53
Zaterdag 2 Juli 1910
Negen-en-dertigste j aargaug.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG
a s a EEaa a a a a a
DE WEEK.
FEUILLETON.
DE INVASIE DER DUITSCHERS.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15;
Franco per post door bet geheele Rijk 1.25.
Afzonderlijke Nnmmers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER.
BureauLangestraat 77. Telephoonno. 69.
ADVERTENTIÊN:
Van 16 regels 0.50; iedere regel meer Tl, Cent.
Advertentiên viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend,
öroote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Met het eerstvolgend nummer
begint het nieuwe kwartaal van
den tweeden jaargang, van het
Geillustreerd weekblad P.M.M.,
dat als premie bij ons blad
verkrijgbaar wordt gesteld.
Nieuwe abonné's, die deze actu-
eele illustratie geregeld wen-
schen te ontvangen, ontvangen
grates, zoolang de voorraad
strekt, het zooeven verschenen
bevattende niet minder dan 54 goed-
gsslaagdc illustraties, in den handel
10 Cents kostende.
Ondergeteekende wenscht zich te
abonneeren op de Nieuwe Amers
foortsche Courant met gratis Bijblad
"PAK-ME-MEE".
Woonplaats
Naam.
30 Juni.
Bij afwezigheid van harten verove
rende tenors en barytons der Fransche
Opeia (de eerstgenoemden zijn de
ware Caesar's in deze, die (echt hebben
het «veni vidi vici» in hun blazoen te
voeren!); ter afwisseling van Scheve-
ningsche en andere pbilharmonie,
is zoo'n Rijswijksch moordsensatiepro-
ces voor de dames der Hofstad een
heerlijk buitenkansje!... Dal zij haar
twaalfuurtje meenemen om geen se
conde vai: het interessant pikante te
verliezen: wie zal 't verwonderen!...
Ik heb gelegenheid gehad, nu en
dan, vergelijkingen te maken tusschen
de «psychologie» onzer groote steden
en ik heb punten van zeer belangrijk
verschil opgemerkt. Men moet in de
stad zijn, waar eenmaal gedweept werd
met de Eline Vere's; waar szielsont-
leding» een altijd dankbaar onderwerp
van gesprek vormt; waar ontelbare
«onbegrepen» schepsels ronddolen, die
in 't allerdiepst van bun gemoedsleven
onduldbare smarten van verbeten
liefde, van vernietigde illusiën lijden,
de martelaars en martelaressen, op
wier gelaatstrekken men niets van dit
alles vermag te lezen... Men moet in
de Hofstad zijn om, voor zoo'n Rijs
wijksch drama, je ware, vurige belang
stelling te vinden... En wel wil ik eerlijk
bekennen, mijn hart vast te houden
van angst en bezorgdheid, wanneer
ik denk aan de gevolgen, die het be
peinzen der bijzondei heden van dit
Romeo- en Juliageval (waarbij de on
gelukkige Romeo slechts één voet in
het bootje zette, dat over de Lethe
voert, doch weer terug moest keeren
in het Rijk der voorshands nog leven
denl kan hebben-
Want wij leven in dagen, dewelke
sterke hersens en wel geëquiiibreerd
gemoedsleven dringend noodig maken!
Vroeger mocht 't eens gebeuren,
dat een jongen, die door kapitein
Marryatt en de padvinders uit «the
far West" van de wijs was geraakt,
op Woensdagsche of Zaterdagsche
middag-tochtjes ijsselijke plannen be
raamde met de vrinden... Vluchten,
de banden van schoollucht verbreken
(niet die van de streng-vei boden
neutraliteit, o mr. C. de Vries,
o heer Ossendorp I De gewone, ouder-
wetsche, eenmaal onmisbaar geoor
deelde, gelijk plak, strafwerk, met
ezelskap te-pronk zitten, schoolblijven,
e. z. m.), voorts: roover, vrijbuiter
worden.. Edelmoedige struik- ofzee-
roover, ziet-ge. Die den rijkaard «ont-
last« van een goudbuidel, doch den
arme koestert, helpt... Zoo'n nobele,
puik-patente monsieur Cartouche, die
immers met levensgevaar kinderen
uit de vlammen redde, om straks,
zonder eenige scrupule, iemand uit
te schudden met of zonder behulp
van pistool en dolk.. Ziet-ge, zoo'n
Era Diavolo wilden wij, jongens, wor
den. Alles was gereed. Ónze spaarpot
tot den bodem geleegd: met z'n
drieën hadden wij om en bij den
daalder. Niet te veel voor reis en
voorbereiding. Doch de rest dachten
wij er-bij... 's Nachts lagen wij te
denken aan het vreeselijke, dat kwam...
't Gebeurde dat wij soms wel een
half uur na bedtijd insliepen. En het
eind der historie was dat we, na alle
boeien te hebben verbroken, met de
«beschaafde maatschappij" voor altijd
te hebben afgerekend, 't misschien
wel tot Aalsmeer, of tot Rijswijk, of
tot Delftshaven, op z'n hoogst Dordt
brachten, naar gelang van het punt,
vanwaar we gevlucht waren... Wat
daarna kwam; ik zwijg er liever over.
Ik zie, met geestesoog, door vergramde
vadeihand in de vlammen geworpen
Aimard-romans; eenige dagen van pijn
lijke sensatiën in lichaamsdeelen, die
een beschaafd mensch slechts aan
duidt, en die, in zoo'n geval, mikpunt
waren van zekere «exemplaire cor
rectie". Och neen, uit deze knapen
zullen niet gegroeid zijn de leden van
«trio's" de Willem Roos' e. c., die
zich toch wel kostelijk moeten amu
seeren over de matelooze naieveteit
van zeer-geleerde menschen, die zij
tot 't eind hunner dagen kunnen fop
pen... Die hen, na elk inbraakje, zoodra
ze gesnapt worden, weer terugzenden
naar een «sanatorium", waar men de
heeren vertroetelt; onontvankelijk is
voor eenig wantrouwen in het wasch-
echte van hun geestesstoornis; hen vrije
lijk laat rond wandelen in en bij Casiricum
of andere dorpjes... O, de boevenklucht,
geschreven door een Roos, een Rosier,
of wien ook van de wijdvertakte bende..
O, de satire, op deze dingen, gewrocht
door de hand van een dezer leepen,
dezer genialen... Een goudmijn, uit
komst, redding, voor iedere tooneel-
directie, lederen impressario, in en
buiten stille-moesson in Plankenland...
Middel voor eene Carola van Dommelen,
om de ontijdig-ingetreden ebbe, welke
haar plannen verwoestte, in vloed te
veranderen... In overweelderigen goud
stroom
Tegenwoordig is, meen ik wel
kapitein Marryatt zoowel als Aimard
op den achtergrond geraakt. Hoe 't
met Jules Verne staat is me niet
volkomen duidelijk. De komeet-periode
zal misschien kapitein Hector Ser-
vadac, de duikbooten zijn collega
Nemo, (van 20.000 mijlen onder
zee), de aviatiek allicht «vijf weken
in een luchtballon® e. d. weer in de
mode hebben gebracht.
Overigens: is Sherlock Holmes en
wie aan hem geestelijk verwant zijn
«a l'ordre du jour«. De gevolgen van
dergelijke «spannende® lectuur kan
men nu en dan uit het «Gemengd
Nieuws® van binnen- en buitenland-
sche bladen putten. Sakkerloot, de
kunst om zoo'n speurder, die er een
soort van «vijfde zintuig® op-na houdt,
een vlieg af te vangen!... Zeker,
ook in de Holmes-moraal eindigt de
snoodheid met onderspit-delven. Hoe
't ook loopt of draait, hetzij, al dan
niet, de schimmen van in treinen of
studeerkamers vermoorde erfooms een
handje helpen, uitkomen zal het
misdrijf. En dan is dezesloops-revol
ver, allermodernst-kaliber, óf een
bliksemtrein, met 110 K. M. vaart
voortijlend over de leêge vlakte, door
gaans het werktuig, dat de beleedigde
rechtsorde op den misdadiger wreekt.
Doch welke wonderen van vernuft
spreidt, vóór 't zoover komt, niet de
in weelde badende «gentleman» ten
loon, die een getal schurkenstreken
op z'n kerfstok heeft om een Traup-
mann te doen sidderen I... Voor zwakke
hersens met veel fantasie van ongezonde
soort is dat het groote, zeer beden
kelijke kwaad.
In plaats van dames, die 't zoo heer
lijk vinden om urenlang te hooren van
die hopelooze liefde tusschen den jonk
man en de dame te Rijswijk, die den
rampzalige 26-jarige reeds maken tot
held van vele droomen en in kwij
nende afzondering doorleefde bespie
geling... waarin tranen worden gestort
van medelijden met eigen onbegrepen,
groot leed... zielefoltering In de plaats
daarvan zou ik wel een stuk of wat
ouders zoo'n terechtzitting willen doen
bijwonen. Vaders en moeders, die er
uit kunnen leeren wat 't beduidt om,
door elleqdig vertroetelen, bederven,
toegeven, 'alle wilskracht, elke macht
tot zelfbedwang te verstikken in de
jonge zielouders, die vervolgens zoo'n
knaap midden in het leven zetten,
voorzien van geld, hij dierit z'n
stand op te houden, ziet u!, die
dan theorieën gaan verkondigen van:
op eigen wieken drjjven, het leven
leeren kennen, met schaê en schande
wijzer worden.Uit onverstand, uit
ellendige gemakzucht, omdat ze naar
tjunrje vergaderingen, congressen, jours,
avdVi'd}es, concerten, lezingen, tochtjes,
reisjes, interessante lectuur moeten;
wijl ze zich immers niet aan hunne
«sociale plichten» kunnen onttrekken...
O, de geweteuloozen Zij bouwen for
tuintjes voor de schavuiten van allerlei
slag, voor de woekeraars, de gauw
dieven, de speelholbazen, de hande
laars in blanke slavinnen, de schurken
van menig wedren- of ander sport
veld... voor de ontelbare boeven van
allerlei soort, uiterlijk, voorkomen,
tiucs, methode, die, in onze dagen,
op den loer liggen om menschen, van
wie bijna het gansche leven nog moet
doorgemaakt worden, te ontzenu
wen, te ru'ineeren, tot schipbreukeling
der maatschappij te maken, nog vóór
dat ze het ruime sop hebben bereikt,
waar de echte, moeielijke stuurmans
kunst eerst moet worden toegepast.
De Rijswijksche tragedie is eene
huiveringwekkende illustratie van deze
toestanden onzer dagen. De gevallen,
waarin wilszwakken, karakterloozen
te-gronde gaan, zijn eiken dag aan te
wijzen... Komt er een doodend pistool
schot, een rechtsgeding, bij te-pas, dan
maakt het geval meer gedruisch dan
hondeid andere, die zonder publiek
18) dook
-A~ T. IDu.c:b.a,tea,ii.
"De goede schutters moeten met een
buks, de anderen met een revolver
gewapend worden; voor een en ander
is reeds gezorgd, althans behoeft gij
U daar het hoofd niet mee te breken,
zoomin als met het sein7uurwerk en
een kleine hoeveelheid dynamiet, die
wij noodig zullen hebben."
"Hebt U dat alles gereed?*'
"Alles, en wel in een toestand waarin
het onmiddelijk kan worden gebezigd,
zoodat wij daaromtrent geen zorg be
hoeven te hebben."
"Dan hebt ge uw tijd uitmuntend
besteed kapitein."
"Vindt ge? Maar mag ik nn ook
wel iets aan uw eigen oordeel over
laten bij voorbeeld, de zorg voor
levensmiddelen, de keus uwer kleeding,
en het aanschaffen van eenige ver
bandmiddelen
"Wel zeker. Maar hoelang, denkt
U wel, zal die geschiedenis duren?'
iiJa, hoe korter hoe liever mijn
waarde, doch reken maar op den ge-
heelen zomer."
»Dat zal geld kosten veel geld
kapitein; en als de zaken der oude
lui stilstaan, zal er door de meesten
van ons zuinigheid moeten betracht
worden. 'T zal bovendien de vraag
zijn, of men ons geld zal kunnen zenden,
al wilde men."
"Geld zal er genoeg wezen, laat U
dat geen zorg haren, ook daarover ben
ik aan het onderhandelen; de beide
eerste maanden zal het vertrouw ik
toch niet noodig zijn, wel?"
"Neen, zoo nauw steekt het niet,
maar een half jaar is te lang."
"Ik kan U wijders nog aanbevelen,
vooral geen noodige kleinigheden te
vergeten, want het gemis daarvan, kan
U een groote teleurstelling berokke
nen; laat uw oppasser daarin voorzien,
die weet beter dan gij, wat ge noodig
hebt."
«Uitmuntend Hein is een wakkere
bol, ik zal hem meenemen."
«Heeft hij in het leger gediend?"
»Hij staat bij de rustende. Behalve
tegen de werking van alcohol is hij
tegen alles bestand, ik houd hem voor
kogelvrij."
«Nu, die kan U van dienst zijn;
ieder zorge overigens voor zich zelve
wij kunnen geen sleep van oppassers
meenemen."
"Den mijne uitgezonderd, hij zal
dan ons allen bedienen, 't is een soort
factotum. En nu, de verzamelplaats
kapitein
"In den omtrek van Barneveld."
«Gij wilt mij toch niet als van Schaffe-
laar van den toren laten springen, ik
moet eerlijk bekennen,dat gaat buiten
mijn boekje."
"Dat zou in uw geval ook geen nut
hebben. Wij mogen zelfs den bekenden
toren niet naderen, op geen kwart uur
afstands, want binnen drie iï vier dagen
is het dorp door vijandelijke ruiterijbezet.
"Als dat zeker is, zou ik wel de lust
hebben, den toren zelve te laten
springen."
«Dat zouden wij alleen dkn mogen
doen, als het dorp door de bevolking
ontruimd werdgeen ruw geweld ple
gen, waar het geen nut heeft of de
bewoners kan schaden, denk er aan,
mijne heeren."
nis nu alles door ods besproken
kapitein
"Voor zoover noodig ja. Gij hebt
thans hoop ik begrepen, dat ons doel
eenig en alleen moet wezenHet vervoer
langs de spoorwegen onveilig maken.
Dit is nu wel is waar niet datgene
wat onze vriend Daan, in zijn gloeienden
ijver, al zoo wilde ondernemen, doch
mijne vrienden, het romantische komt
van zelf, zorgt gij slechts voor het
praktische deel onzer taak, en vooral,
bezint eer gij begint, want gij hebt
slechts één leven te verliezon, vergeet
niet, U dat bij gelegenheid te her
inneren. Morgen middag wacht ik
U verder te kunnen mededeelen wan
neer wij zullen vertrekken."
Na deze woorden namen de vrien
den afscheid van den kapitein.
HOOFDSTUK V.
Den morgen, volgende op den dag,
waarop de aanvoerder der vrijschutters
zijn plan had blootgelegd, hield een
eenvoudig huurrijtuig voor Edmonds
woning stil. Een oogenblik later werd
het portier geopend en steeg een be
jaard heer uit de koets.
Het was een klein, net gekleed man,
met een goedige gelaatsuitdrukking,
die onmiddelijk voor hem innam.
Na zich, door een aan de dienst
bode gerichte vraag, overtuigd te
hebben, dat meneer van Rodenburg
te huis was, liet hij zich de trap
wijzen, klom naar boven en trad, na
tweemaal te vergeefs te hebben aan
geklopt, de kamer binnen, waarEdmond
peinzende over een kaart gebogen, te
midden zijner wanordelijk door het
vertrek verspreide garderobe, zat.
De jonge man had den bezoeker
echter nauwelijks bemerkt of hij sprong
op, strekte beide handen naar hem
uit en riep verheugd:
"Dag oom I beste, goede oom, komt
U mij nog eens bezoeken, voor ik de
reis aanneem? mijn brief reeds ont
vangen
"Zeker, zeker, maar wat een uit
stalling houdt gij hier
«Ik was juist bezig een keus te
doen uit mijne kleeding. Daar zijn
zooveel dingen bij, doch waarvan ik
toch ongaarne verstoken zou zijn, dat
het mij niet mogelijk is een uitrusting
saam te stellen, die aan de eischen
voldoet. In mijn wanhoop heb ik afleiding
gezocht in 't hestudeeren van het
terrein."
»Gij zult alzoo vrijschutter worden,
niet waar? Nu, ik kan je er niet van