NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecbt.
BUITENLAND
BINNENLAND.
OP VREEMDEN BODEM
No. 102
Woensdag 21 December 1910.
Negen-en-dertigste Jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG
LECTUUR.
FEUILLETON.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15;
Franco per post door het geheele Rijk 1.25.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER.
Hureau: Langestraat 77. Telephoonu». 59.
AD VERTENTIËN:
Van 16 regels f 0.50; iedere regel meer 71/, Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Nu de tijd van lezen weder aange
broken is willen wij daar het een
en ander van zeggen.
Boeken zijn een gids voor de jeugd
en een genot voor den ouderdom.
Niels is er misschien, dat met zoo
veel kiacbt den arme verheft uitzijn
ellende dat zijn lijden doet vergeten,
den treurende zijn verdriet, den ver
nederde zijne vernedering, als goede
boeken.
En toch, als men de ontzettende
massa slechte lectuur ziet die onder
den volke verspreid wordt, als men
kent de gevaarlijke romanlectuur, de
banale grappigheden, de valsche leer
stukken, die dagelijks het volk ge
boden en door het volk verslonden
worden, dan zou men bijna geneigd
zijn zich af te vragen of bet werkelijk
wel een zegen is dat iedereen kan
lezen.
Vele jongelui hebben aan den demo-
raliseerende invloed van deze slechie
boeken hun ondergang te danken.
Tab ijk zijn de voorbeelden van knapen,
die door het lezen van boeken waar
geschiedenissen van moord en dood
slag schering en inslag waren, later
tot misdadigers zijn geworden. Een
beambte van bet Engelsche gouver
nement heeft oris verklaard, dat biiria
alle jongens, die voor bet crimineel
gerechtshof verschijnen hun val te
danken hebben aan slechte lectuur.
Men kan »r dan de ouders niet genoeg
op wijzen, terdege toe te zien welke
boeken hunne kinderen lezen, er voor
te waken, dat de vruchten eener goede
opvoeding, dikwijls met zooveel zorg
en jarenlang gekweekt, niet in korten
tijd vernietigd worden door de prikke
lende, verwarrendeendemoraliseerende
lectuur, waarmede de markt in onze
dagen overvoerd is en wordt.
Een der groote couranten schreef
nog dezer dagen dal Europa tegen
woordig aan een ziekte lijdt die men
Sherlochisme zou kunnen noemen.
De geneesheeren dienen er hunne
aandacht aan te wijden; als zij de
eerste indicaties van de kwaal over
het hoofd zien, zullen zij er later des
te meer moeite mee hebben.
Hel publiek dweept met den edelen
Sherlock Holmes, die alles ziet, alles
hoort Daarmede brak tevens voor de
wereld van misdadigers en rechercheurs
een nieuwe periode aan: de gauw
dieven gaven gedenkschriften uil. die
grif verkocht werden. Te New-York
en ook te Amsterdam werd het bedrijf
der inbrekers en biandkastforceerders
op het tooueel aanschouwelijk voor
gesteld. Hel is het ideaal der kinderen
eenmaal een groot detective te worden,
zooals ze vroeger wenschten een groot
generaal te zijn. De Sherlock Holmes-
lectuur laat niet na een nadeeligen
invloed uil te oefenen.
Het feit dat een zaak soms misbruikt
wordt is volstiekt geen reden om te
beweren, dat zij niet deugt, evenmin
als het aangaat eeno leer te veroor-
deelen omdat hare belijders niet over
eenkomstig deze leven en handelen.
Zoo is het ook met lezen. Niet tegen
de leeskunst moeten wij ons verzetten,
maar tegen de slechte lectuur, niet
tegen de drukpers maar tegen de
slechte producten, die ons daarvan in
woord en beeld geboden worden.
Welke boeken moet men dan lezen?
zal wellicht menigeen vragen. Ons ant
woord daarop is: Lees alleen die boe
ken, welke den geest vei heffen, welke
ons aansporen om iets te doen of iets
te zijn, welke ons brengen in hoogere
sferen, waar wij zuiverder lucht in
ademen. Evenals men slecht gezelschap
mijden moet en alleen behoort om te
gaan met lieden, die tot goede daden
inspireeren, zoo moet men ook slechts
die boeken lezen, die een verheffende
invloed hebben op den geest, die aan
drijven tot edele en goede daden en
werken. Vele onzer denkbeelden ont-
leenen wij aan onze boeken. Indien wij
gewoon zijn boeken te lezen, die ver
heven van toon zijn, ruim vau stijl,
gezond van redeneering en inzicht, dan
zal onze geest weidia dezelfde eigen
schappen gaan omwikkelen, evengoed
als onze geest de fouten en gebreken
van slechte lectuur zal overnemen.
Nog iets is er, waar bij het lezen
voor gewaakt moet worden, dat is
overdrijving Er zijn menschen, die het
eene boek na bet andere verslinden,
die men thuis niet anders ziet dan met
een boek in de hand die daardoor dik
wijls schade doen aan hun gezondheid,
aan den zin voor hun werk en aan
hun omgeving.
Het lezen behoort te zijn een genot,
een verstrooiing en als zoodanig mag
het nooit hoofdzaak woiden van ons
bestaan. Al leest gij ook het beste
hoek laat u dit niet afhouden van uw
dagelijksch werk of tekort doen aan
uw leven.
Conflict in Mecklenburg.
Tusschen Regeering en Landdag in
Mecklenburg is een eigenaardig con-
llict ontstaan, dat nauw verband houdt
met de quaestie der invoering van de
Giondwet in het Groothertogdom. De
regeering had voor de kosten van het
landsbeheer een verhooging der in
komsten van 1.800 000 mark gevraagd.
De burgemeesters weigerden die ver
hooging toe te staan, daar de groot
hertog met het budgetrecht wil in
voeren. De Ridderschap stond een
verbooging van 1.200.Ó00 mark toe.
De regeertrigs-aanvrage is dus in beide
■landsvergaderingen gevallen. De
Groothertog zal thans waarschijnlijk
den Landdag ontbinden,
Sardinië is nog altijd het land der
roovers-geschiedenissen. De jongste
daarvan is die vau een burgemeester-
rooverhoofdman.
Te Sisini is een bende gewapende
en gemaskerde loovers het huis vau
den bejaarden lijken grondeigenaar
Aresu binnengedrongen. Zij worgden
den ouden man. toen hij hun zijn
geld niet wilde geven, en martelden
zijne vrouw. Toen zij eenige duizenden
lires in handen hadden, trokken zij
heen. Maar juist kwam een neef van
Aresu erop aan. Hij vervolgde de
roovers, schoot een hunner dood en
die gedoode roover bleek niemand
anders dan de burgemeester van Sisini
in eigea persoon te zijn.
Voorspellingen in 1911.
Het is bijna een vaste gewoonte
geworden en wij doen er een genoe
gen mee! dejaarlijksche voorspel
lingen van de Fiansche waaizegster
Mme De Thèbes hier mee te deelem
Over het afgeloopen jaar is zij onge
veer even dikwijls gelukkig geweest
als ongelukkig; het aantal gekroonde
hoofden, dat zij had aangegeven, is,
gestorven het was slecht weer in den
zomer, en de oogsten zijn hier en daar
mislukt. Voor hetgeen minder goed is
uitgekomen, gelde dat haar voorspel
lingen betrekking hebben op het ster-
kundige jaar, dat pas 21 Maart a.s.
eindigt zoodat er nog van alleilei
te verwachten valt.
Zoo slaan ook haar nieuwe voorspel
lingen op het eerstkonienende stel kun
dige jaar. En dat jaar is weer vol
goed en kwaad Eerder het laatste
dan het eerste, want 1911 staat in
het teeken van de schemering en onder
den invloed van Venus en Mercurius.
Aan Venus is vermoedelijk toe te
schrijven, dal volgens mme, de
Thèbes althans de vrouwenbewe
ging zich het volgend jaar aanzienlijk
zal uitbreiden,vooral in Frankrijk, waar
de vrouwen in de groote veranderin
gen, die Europa in 1913 zal ondergaan,
krachtig de hand zullen hebben.
Men moet niet rekenen op een mooi
jaar; weinig goed weer, ongelijke
temperatuur, trage lente, in het voor
jaar etndelooze regens. Mijn hemel,
alweer Tot in Augustus" achterstand
bij de meeste gewassen.
In het leven een aantal dramatische
gebeurtenissen, vooral passioneele;
met name zal Parijs drie dagen in
rouw gedompeld zijn. In Berlijn finan
cieels paniek, die men op het buiten
land zal trachten te verhalen.
Engeland zit m'dden in de gewijzig
de maatschappelijke omstandigheden,
waarvan zeer ernstige crisissen het
gevolg zullen zijn; zelfs dreigt de
kroon te waggelen, omdat een ver
schrikkelijke beschuldiging tegen den
eerste in den lande zal worden uitge
bracht.
Iu Oostenrijk een lang verwachte
rouw; doch in tegenstelling met de
sombere verwachtingen, breekt daar
een tijdperk van roem en voerspoed
aan. VVeenen schittert zelfs ten koste
van Petersburg, waar alles mis schijut
te zullen loopen.
Italië gaat eveneens een goed jaar
tegemoet; vooral als Vredes-apostel
schijnt rnen vandaar iets te vei wach
ten te hebben.
Voor ons land geen enkele voor
spelling door Mme De Thèbes.
Trouwens, hoe weinig schijnen wij
bij het sterrekundig orakel mee te
tellen, waarvoor het loopend jaar niet
eens het aftreden van onzen Munster
van Oorlog voorzien was!
Handelsbl
Volkssanatoria v«or Borstlijders.
In de Zondag te Utrecht gehouden
algemeene vergadering der Vereeniging
tot oprichting en exploitatie van Volks
sanatoria voor Borstlijders in Neder
land werd met algemeene stemmen
goedgekeurd het voorstel van het
hoofdbestuur om de oorspronkelijk op
f60,000 vastgestelde41o geldleeniog te
brengen op f75,000.
De voorzitter heeft voorts, onder
woorden van dank waarmede de
vergadering instemde medegedeeld,
dat wijlen rar, J. D. van Heusde, oud-
kantonrechter te Gouda, aan de Ver
eeniging heeft gelegateerd de som van
f20,000 met don last die aan te wenden
voor viije bedden.
Een Zondagmiddag. De pomjesjiek*)
Kamüjsjef heeft plaats genomen voor
een rijk voorzienen disch en dejeuneert
op zijn gemak. Een net gekleed, goed
geschoren grijsaard zit met hem aan
tafelhet is een Franschman. M. Cham-
panne.
M. Champanne was voorheen gouver-
neur van de kinderen van Kamüjsjef,
hij gaf hun les in goede manieren, in
de uitspraak, in het dansen en later
toen zij groot en officiers geworden
waren, bleef hij bij hun vader, zoo iets
als gezelschapsjuffrouw van het man
nelijk geslacht. Zijne betrekking is
heel eenvoudig en gemakkelijk waar
te nemen. Hij moet zich keurig klee-
den, geparfumeerd zijn, naar het nietig
gebabbel van Kamüjsjef luisteren, eten,
drinken en slapen en verder oogenscbijn-
lijk niets; en daarvoor wordt hij ge
huisvest, gevoed, en krijgt nu en dan
eene onbepaalde som salaris.
Groot grondbezitter.
Kamüjsjef eet en babbelt terwijl,
ouder gewoonte. »De dood" zegt hij,
terwijl hij de tranen afveegt, die in
zijne oogen opgeweld zijn ten gevolge
van een stukje ham, dik met met mos
terd besmeerd. »Oef! dat veroorzaakt
een steek in het hoofd en in al de
gewrichten! Jullie Fransche mosterd
zou nooit hetzelfde effekt veroorzaken,
al at men er een heelen pot van op.»
»De een houdt van Fransche en de
ander van Russische mosterd,» merkt
Champanne beschroomd op.
"Niemand houdt vau Fransche mos
terd, behalve misschien de Franschen.
En de Franschen eten alles wat men
hun voorzet,kikvorschen, ratten, sprink
hanen.... Br Jij bijvoorbeeltDie ham
smaakt je niet, omdat het Russische
ham is en als men je gebraden glas
geeft en men zegt je dat het Franseh
is, zal je het opeten, en je zult er je
lippen vau aflikken. Volgens jou is
alles wat Russisch is, slecht.»
»Dat zeg ik niet.»
»A1 wat Rusisch is, is slecht, en wat
Franseh is o c'è trè joliVoor jou
is er geen beter land dan Frankrijk
en voor mij.... Enfin, wat is nu eigen
lijk ronduit gezegd, Frankrijk. Een
strook. Een strook grond! Zendt er
onze iesprafniek heen en na verloop
van een maand zal hij overplaatsing
vragen. Geen plaats om je om te kee-
ren. Men kan op één dag, te paard
jou Frankrijk geheel en al doorkruisen
en als je bij ons te paard uitgaat, dan
zie je nergens het einde van het land
Je loopt maar steeds door
»Ja, mijnheer, Rusland is een onme
telijk land.»
»Of het dat is! Volgens jou zijner
geen betere menschen dan de Franschen.
Een ontwikkeld, schrander volkBescha
ving' Ik geef toe, dat alle Franschen
ontwikkeld en gemanierd zijn; dat is
zooEen Franschman veroorlooft
zich nimmer eene onbescheidenheid,
hij zal als het noodig is, zijn stoel aan
eene dame afstaan, hij zal geen kreef
ten eten met een vork, hij zal niet
op den grond spuwen; maar in dat
alles zit geen ziel; hij heeft zelfs geen
ziel in zich!.... Ongelukkig kan ik je
niet zeggen hoe zal ik het uitdruk
ken bij de Franschen ontbreekt
het aan (Kamüjsjef bewoog de vin
gers) aan ik weet niet watwat
oordeelkundig handelen betreft.... Ik
herinner me eens gelezen te hebben,
Districtsrechter.
dat jullie het verstand put uit de boe
ken en dat het bij ons ingeboren is.
Als men de wetenschappen goed onder
wijst aan een Rus, dan zal geen enkele
uwer professoren hem evenaren.»
"Misschien,» zeide Champanne, als
tegen wil en dank.
«Neen niet, misschien, maar zeker.
Je behoeft je voorhoofd niet te fron
sen ik zeg de waarheid. De Russische
schranderheid is een vernuftige schran
derheid; maar men viert haar njet den
teugel en zij weet zich niet te doen
gelden. De Rus ontdekt iets, maar
breekt het weder af, of geeft het aan
de kinderen, om mee te spelen. En
als uw Franschman de nietigste klei
nigheid ontdekt, dan schreeuwt hij het
uit, over de geheele wereld Mijn
koetsier Jona had een klein houten
poppetje gemaakt. Als men bij dat
poppetje aan een touwtje trok, deed
hij iets onkiesch Maar Jona pochte
er niet op Over het algemeen val
len de Franschen niet in den smaak.
Ik spreek niet over u; ik spreek in
het algemeen Het is een zedeloos
volk. Uitwendig zien ze er uit als
menschen, maar ze leven als dieren
Beschouwen we in de eerste plaats
het huwelijk. Bij ons, als men trouwt,
is men verbonden aan zijne vronw,
daar helpt niets meer aan. En hij u
Bij u is het God weet watDe man
zit den heelen dag in het café, en de
vrouw haalt haar huis vol Franschen
en babbelt met hen, zooveel het
haar lust.»
»Dat is een leugen!» riep Cham
panne, die zich niet langer kon inhou
den em eensklaps uitbarstte »Id
Frankrijk, houdt men het familiebe
ginsel heel hoog.»
«Wij kennen dat grondbeginsel! Je
moest je schamen, het te verdedigen.
Men moet onpartijdig zijn; als we
zwijnen zijn, moeten we als zwijnen
leven Men moet den Duitschers
dankbaar zijn, dat zij u overwonnen
hebben! Ja we moeten er God voor
danken. Dat Hij hen beware!»
«Maar in dit geval, mijnheer,» zei
de Franschman, opspringende met fon
kelende oogen, «als u de Franschen
zoozeer verafschuwt, dan begrijp ik
niet, waarom u mij houdt.»
»Waar moet je dan blijven?»
»Laat mij vertrekken; ik zal naar
Frankrijk terugkeeren.»
«Wat? Zou men je nu nog in
Frankrijk toelaten Je weet wel,
dat je een verrader van je vaderland