NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
Schetsen ml ie rectaal.
No. 11.
Woensdag 8 Februari 1911.
Veertigste j aargang.
VERSCHIJNT WIIENSIIAG EN ZATERDAG.
BINNENLAND.
FEUILLETON.!
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15;
Franco per post door het geheele Kijk 1.25.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER.
Bureau: Langestraat <7. Telephooimo 69.
AD VERTENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere regel meer 7'l, Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal bereken df
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Het Nut.
De Maatschappij tot Nut van 't
Algemeen houdt hare jaarveigadering
op 7 Juni a.s. te Amsteidam in het
gebouw der Vrije Gemeente, oiider
leiding van den heer D. H. de Vries.
Uit de punten van den beschrij
vingsbrief stippen wij aan, dal, in
afwijking van vroegere jaren worden
voorgesteld de volgende posten van
uitgaaf:
voor het bevorderen van de oprich
ting van voor allen toegankelijke
volksbanken en boerenleenbanken, een
bedrag van f300 (f200 minder dan
't vorig jaar);
voor liet verleenen van geldelijken
steun aan de schoolfondsen voor schip
perskinderen. een bedrag van f1000
(vroeger f750) op de door het hoofd
bestuur vast te stellen wijze te ver
deden over de onderscheidene fondsen
welke dezen steun aanvragen en
blijken noodig te hebben;
ten einde te bevorderen de facul
tatieve vereeniging van departementen
der maatschappij in districten, ter
behartiging van de belangen der daarin
bij onderling overleg samengevoegde
departementen, een bedrag van f700
(vioeger f500);
voor ondersteuningen van algemee-
nen aaid. een bedrag van f500
(vroeger f'200);
ten behoeve van de «reizende biblio-
theeken.» een bedrag van f 3500
(vroeger f3000);
ten behoeve van door departemen
ten bijeen te brengen verzamelingen
van boeken en tijdschriften, betrekking
hebbende op de ondeischeidene am
bachten en neringen (vakbibliotheken),
alsmede ten behoeve van het ver
krijgbaar stellen van afzonderlijke
lijkten van deze werken, een bedrag
van 1500 (vroeger f1000);
ten behoeve van door of onder
toezicht van een geneeskundige te
leiden cursussen aan moeders en
toekomstige moeders in de verpleging
van het zeer jonge kind, een bedrag
van f300 (vroeger f'200);
ten behoeve van de uitgaven ver
bonden aan het «centraal buieauvan
advies voor eigen studie,« een bedrag
van f200 (vroeger f500;
ten behoeve van de «reizende keu
kens,# een bedrag van f2000 (vroe
ger t 1600);
ten behoeve van de propaganda voor
de maatschappij en baar werk, door
woord en geschrift, een bedrag van
f 1000 (vroeger f2000).
Verder vernielden wij de volgende
nieuwe, voor een deel reeds bekende
voorstellen van het hoofdbestuur:
lo. aan het hoofdbestuur op te
dragen, op zijnerzijds vast te stellen
voorwaarden, steun te verleenen in
de kosten van op- en inrichting van
spaarbanken, welke als departemen-
lale instellingen worden opgericht
door departementen en voor dat doel
op de begrooting 1011 -'12 uit te
trekken een bedrag van f1000;
op voorwaarden, door het hoofd
bestuur te bepalen, steun te verstrek
ken aan den in te stellen accountants
dienst bij de Nutsspaarbanken en
voor dat doel op de begrooting voor
1911-' 12 uit te trekken een bedrag
van f1000
lo. het hoofdbestuur te machtigen,
voor een bedrag van f 10 000 rentende
3'/j per jaar, deel te nemen in bet
gi ondkapitaal van het bij een te brengen
Centraal Waarborgfonds voor Nuts
spaarbanken; 2o. dit bedrag te storten
zoodra voor de ovenge f90,000 noodig
>oor de oprichting van dit fonds, zal
zijn deelgenomen ;3o. het hoofdbestuur
overeenkomstig het bepaalde in art.
57 der wet, te machtigen, een zoo
danig bedrag, als noodig zal blijken
om f 10,000 reëel te veikrijgen, te
doen afschiijven van het op bet Groot
boek der N. W. S. ingeschreven
kapitaal
het hoofdbestuur te machtigen, het
batige saldo van het Huisduinerfonds,
dat op 1 Juli, naar de kuers der
effecten op 1 Januari en de rente tot
1 Juli zal bedragen f 6548 88, ie
schenken voor de eene hel It aan de
Noord- en Zuid-Hollandsche Maat
schappij lot redding van schipbreuke
lingen, gevestigd te Rotterdam;
ten behoeve van het tweede inter
nationale congres voor zedelijke op
voeding, in Augustus 1912 te's Giaven-
hage te houden, uit de algerrieene
kas der maatschappij beschikbaar te
stellen een bedrag van f 1000.
Voorts de volgende voorstellen van
departementen.
Breda. De algemeene vergadering
beshsse. op welke wijze het door haar
tn 1910 toegestane bedrag van f 1200
ter ondersteuning van cursussen tot
opleiding van spelleiders in verband
met de gedane aanvragen, zal worden
toegestaan.
's-Gravemoer. Het hoofdbestuur te
machtigen op zijnerzijds vast te stel
len voorwaarden, geldelijken steun
te verleenen bij de op- en inrichting
en de instandhouding van kinderbe-
waarplaatsen, aan die departementen
welke niet bij machte blijken, goed
ingerichte fröbelbewaarscholen tot
stand te brengen, hoezeer daaraan ter
plaatse behoefte bestaat en waar
nochtans hevvaarplaatsen voor kinderen
in die behoefte eenigszins zouden kun
nen voorzien en voor dat doel in 1911
1912 beschikbaar te stellen een be
drag van ten hoogsie f 1000.
Op 30 Juni 1910 bedroeg hetkapitaal
der Maatschappij f 288,086.59; op
1 Januari 1911 wees het Nieuwen-
hnyzenfonds eeu balanssaldo aan van
f 73 493,25.
Door den Nationalen Vrouwen
raad van Nederland is aan de Staats
commissie voor Grondwetsherziening
het navolgend adres verzonden
Geven te kennen de ondergeteeken-
deri, vertegenwoordigende den Na
tionalen Viouwenraad van Nederland,
welke is is samengesteld uit de vol
gende Vereenigingen 1. de Algemeene
Nederlandsche Vrouwen vereeniging
«Arbeid Adelt» 2. den Nederlandschen
Bond tot bestrijding der Vivisetie;
3, de Vereeniging voor Vrouwenkies-
recht; 4. den Nederlandschen Bond
voor Ziekenverpleging; 5. de Vereeni
ging ter Behartiging van de Belangen
der Vrouw; 6, de Nederlandsche Ver
eeniging tot bevordering van de be
langen van vei pleegsters en verplegers
«Nosokomos»; 7. de Naaml. Vennoot
schap «De Veluwe»; 8. de Vrije
Vrouwenvereeniging9. de Nationale
Vereeniging Viouwenarbeid10. den
Nederlandschen Vrouwenbond tot ver
hooging van het Zedelijk Bewustzijn;
11. den Nederlandschen Kinderbond;
12 den Algcmeenen Nederlandschen
Bond «Vrede door Recht»13. de
Vereeniging Ondeilinge Vrouwenbe
scherming; 14 de Vereeniging «De
Vrouwenbond»; '15. de Vereeniging
tot verbetering van de Maatschappe-
lijken en Rechtstoestand der vrouw
in Nederland; 16. de Naamlooze
Vennootschap «De Vooiposl»; 17.de
Veieeniging «Opstanding en Leven»;
18. den Nieuw Malthusiaanschen Bond;
19. de Nederl. Collectieve Pensioen-
vereeniging; 20. de Coöperatieve
Vrouvenvereeniging «De Wekker»
21. de Vereeniging tot bevordering
der zedelijkheid in de Nederlandsche
Overzeesche Bezittingen 22. de Ver
eeniging «Maatschappelijke Belangen»;
23. de Werklieden Vrouwen-Vereeni-
ging «Onderlinge Hulp»; 24. de Al
gemeene Nederlandsche Vrouwenver
eeniging «Tesselschade»25. den
Nederlandschen Vegetariërsbond26.
den Coöperatieven Vrouwenbond 27.
de Vereeniging «Het Blauwe Kruis»;
28. deri Bond van Onderwijzessen bij
het Fi öbelonderwijs29. den Bond
van Vrouwelijke Verloskundigen;
30. de Vereeniging «Hulp in het Huis
gezin»; 31. den Nederlandsche Bond
voor Vrouwenkiesrecht; 32. de Ver
eeniging Vakschool voor verbetering
van Vrouwen en Kinderkleeding 33.
het Haagscb Comité Stationswerk
dat gelijk bekend isde tegenwoordige
Grondwet den gewonen wetgever ver
biedt, de Nederlandsche vrouw te doen
deelnemen aan de keuze voor de ver
tegenwoordiging van Rijk, Provincie
en Gemeente, of haar in een van deze
lichamen zitting te laten nemen;
dat bij de in uitzicht gestelde
Grondwetsherziening bestendiging van
dezen toestand -voor een lange reeks
van jaren naar de meening van adres
santen zeer onwenschelijk zoude zijn;
dat men van meemngkan verschillen
over de vraag, aan welke vrouwen
het kiesrecht behoort te worden ge
geven of gelijke eischen behooren
re worden gesteld aan mannen en
vrouwen voor de kiesbevoegdheid en
de verkiesbaarheid; ja zelfs over de
rraag welk tijdstip voor de invoering
van eeno dergelijke wijziging in ons
Staatsrecht het meest verkieslijk zoude
zijn;
dat alle deze vragen echter naar de
meening van adressanten, door den
gewonen wetgever behooren te worden
beslist en een grondwettelijk verbod
niet anders dan schadelijk kan zijn
voor de gezonde ontwikkeliag van de
op dit punt heerschende denkbeelden
en opvattingen;
dat zij. die de Nederlandsche vrouw
eens voor al willen uitsluiten van
deelname aan 's Lands bestel, naar
meening van adressanten, geen open
oog hebben gehad voor de ontwikke
ling dezer denkbeelden in de laatste
tientallen van jareu bij het Neder
landsche Volk in het algemeen en bij
de Nederlandsche vrouw in het bij
zonder
dat adressanten er in dit verband
op willen wijzen dat thans verwijdering
der grondwettelijke belemmeringen
van vrouwenkiesrecht wordt gevraagd
namens 33 vereenigingen, vertegen
woordigende een zeer aanzienlijk aan
tal vrouwen uit de meest verschillende
kringen der maatschappij;
dat adressanten op grond van dit
feit er met de meeste kracht op aan
dringen, dat Uwe Commissie bij hare
voorstellen tot wijziging der Grond
wet de verwijdering der grondwette-
Bocve-smart.
«'n Fijn lid, meneer!" zei de be
waarder, toen hij den advocaat bad
binnengelaten, met stroef-militair
buiginkje stoel aangeboden... Even ge
knikt had achter z'n hand... Meneer
was niet van de kwaadsten. Mocht
nog wel eens roijaal zijn met de siga
ren... En jawel, 't kwam zooals hij
gedacht had. Van die fijne, gespik
kelde dinsigheden, uit het slap-leêren
kokertje...
«Kooken, Sanders
Militair-dankbaar saluut. Advocaat
blies blauwige wolkjes het kamertje
in. Strekte de beenen uit. Keek naar
de grauwe zoldering. Zuchtte eens-
Vervelende, benauwende perkara. Hij
kende den kerel, die nu komen zou.
Z'n collega Van Duinen had 'm ver
teld... Alcoholist, waar niks aan te
redden was. Vechten, Maandaghouden,
z'n vrouw ranselen, z'n kinderen de
deur uitjagen, z'n boêl verkoopen, met
allerlei slampampers heulen, verdacht
van poging tot inbraak, tot diefstal,
tot dit en tot dat... «Een goor sujet,
wat ik je verzeker!" had Van Duinen
tegen hem gezegd. En toen hij den
kerel was toegevoegd, voor het
zaakje van inbraak, waarbij... düt
had-ie al uit de stukken en zoo, ge
merkt... het bewijs tamelijk zwak was...
Toen had hij geweifeld. Gesteld, dat
de vent 't niet gedaan had... Nou-ja,
dan nog... Dan zou-ie wel debet zijn
aan twintig andere lugubere dingen.
Het verdedigen van zoo'n vent hin
derde hem eigenlijk. Wat baatte 't?„.
Wat bereikte hij er mêe?—
Waanders, advocaat en procureur,
had écht het land. Hij was idealistisch
van aanleg, zocht »'t goede in den
mensch", maar zijn zachte, oppervlak
kige natuur was al een stuk of wat
malen geschokt. Hij had eens honderd
gulden... in eene «nobele opwelling"...
gegeven aan den bandiet, waar ze niets
dan kwaads, dan schrikkelijks van ver
telde. Hij herinnerde zich nog zoo
duidelijk den spotgrijns, waarmeê de
vent hem had nagekeken, op een dag,
toen hij hem ontmoette...
De kerel liep met een paar kornui
ten, wees hem na... Hem, den mallen
advocaat van die honderd pop... Van
zeg, houd hem in de gaten, hoor
Den meneer van de honderd pop-
Hij, arm advocaatje, had gevoeld dat
zij hem nd-keken— En toen hij omzag
merkte meneer Waanders dat de ploert
met wijsvinger naar voorhoofd wees...
«mesjogge, snap-je wel?"...
Hij was woedend geworden. Had
wel een kwartier voortgestapt met
bloedrood gezicht, opeengeklemde tan
den, z'n rotting knijpend dat 't hem
zelf, in de handpalm, pijn ging doen...
Zulke dingen had hij meer door
leefd. Van de ongehuwde moeder, die
jhad zitten schreien; hem had zitten
vertellen van, haar strijd tusschen
plicht, eer, fatsoen en... en... Die hij
uiterst-clement behandeld had gekre
gen... zoodat zijn oude vriend en tijd
genoot, substituut-griffiertje, hem,
na de uitspraak, aankeek met zoo'n
oolijk dichtgeknepen-oogje... «Leuke
zus, hè?"... waarop hij griffiertje ver
ontwaardigd had aangezien, de ander
in schaterend spotlachen was uitge
barsten— Een week nadat ze vrijge
komen was had Waanders haar ont-
moet, 's avonds, in wandelbuurt van
nachtvlindertjes, waar hij toevallig,
met haastig-solieden-tred doorschoot.
Had hij gehoord «Pst! Pst!..." Zij
was 't. Herkende hem... Had toch
geglimlacht, gewenkt... Zonder schaam
te... denkend dat voelde hij toen
zoo scherp, dat hij wel komen
zou— Nu ja, op 't deftige kantoor,
Daar hóórde 't zoo, hé?— Daar was
de mise-en-scéne noodig... Maar nu...
Onder de electrische booglampen, te-
midden van al de tippelende, trippe-
lende juffies... Al zulke dingen hadden
hem pijn gedaan. Z'n weeke, vrouwe
lijke, oppervlakkige natuur, niet-kracht
hebbend om te doorschouwen het
menschelijk wezen, maar slechts even-
lichtelijk aangedaan, getroffen, in vage
goedhartigheid, door uiterlijkheden
was er door gekwetst, ontmoedigd.
«'n Pijn lid, meneer!" had de be
waarder tegen hem gezegd, toen hij
zat te wachten op den boef, aan wien
hij als verdediger was toegevoegd.
Hjj haalde de" schouders op.
«Geen eer aan te behalen, meneer!"
zei Sanders, met glimlachende bewon
dering het gespikkelde sigaartje be
kijkend— Van-onder zijn oogleden
spiedend, of meneer de advocaat 't
niet kwalijk nam, zoo'n opmerking....
Maar meneer Waanders was bekend
als een bijzonder aardig goedig mensch.
Ditmaal zei advocaat niets. Blies
stofjes van z'n jasmouw... was erg
stroef.
«Nog iets van uw orders?» vroeg
bewaarder, zich in postuur zettend.
«Dank je wel Sanders!" zei de ad
vocaat.
En was nu alleen in het vertrekje,
voelde zich mateloos landerig, knorrig,
wrevelig, ontstemd, in het voor
uitzicht van het gesprek dat hij met
den boef, den onverbeterlijken en onge-
neeslijken,aan wien hij was toegevoegd,
zou moeten hebben...
De man in het grauwe gevangenis
pak zat nu over hem. de ellebogen
op de knieën geleund, turend naar
den grond. Hij had gezien het smalle,
grauwe gezicht en de fletse, uit
gebluschte, waterige oogen van den
dronkelap, die plotseling tot onthou
ding verplicht was geworden.
Advocaat trommelde met de vingers
op het tafelblad. De vent ergerde
hem door zijne brutaal-oynische onver
schilligheid.
«Als je nog eenig gevoel voor plicht
en eer hadt" zei mr. Waanders, en wie
hem goed kenden, zouden direct ge-
