BUITENLAND.
Plaatselijk Nieuws.
lijke belemmeringen van de uitvoering
van het actieve en passieve kiesrecht
voor de vrouw moge voorstaan.
Het Koperen Kroningsfeest.
In een dezer dagen te 's-Graven-
hage gehouden vergadering waar 42
van de 56 opgeroepen vereenigingen
vertegenwoordigd waren, is besloten
ter gelegenheid van het I2'/a-iegee-
ringsjubileum van H. M. de Koningin,
vermoedelijk op 6 Maart, des middags
tusschen 3 en 4 uur een aubade, ge
volgd door een défilé voor het Konink
lijk paleis te 's-Giavenbage te houden.
De Bakkerswet.
Het Huisgezin schrijft:
Wij hebben vernomen wat de Ka
mer, als zij binnenkort weer bijeen
komt, voor het afdeelmgsonderzoek en
de openbare behandeling te doen zal
vinden.
Het Bakkerswetje is daar niet bij.
Zulks behoelt volstrekt niet te ver
wonderen.
Het dreigt een heet hangijzer te
worden.
Be afschaffing van den nachtarbeid
is op zichzelf reeds een eenigszius
moeielijk te regelen zaak.
Hier zit aan vast het verbod van
den nachtarbeid voor de patroons, dat
principieele discussiën en principieel
verzet kan uitlokken en waarover het
debat niet verkort zal worden, indien
er de bedrijfsorganisatie, die nog in
theoretische windselen ligt, bij te pas
wordt gebracht.
Ban krijgt men het vraagstuk van
den arbeidsduur, dat eveneens een
breed verschiet van bespreking en
mepiiingsverscbil opent.
Het is daarom zeer wijs gezien, bier
alle overhaasting te mijden.
Ook al komt deze zaak vóór Paschen,
desnoods in dit zittingsjaar niet in
orde, dan nog is minder verloren dan
wanneer men er een groot stuk tijd
mee zoek brengt en daardoor andere,
meer dringende regelingen naai achte
ten schuift.
De verhooging van den drankaccijns.
Be «Nieuwe Amsterdammers schrijft:
Een jaar lang is Minister Kolkman's
verhooging van den drankaccijns in
werking geweest.
Vijf millioeu gulden verhooging
hoopte hij zoodoende in de schatkist
te sleepen.
Het was het eerste punt van
zijn Buitsch-reactionair belastingplan,
waarbij de directe belastingen ontzien,
doch de anti-di aagkrachtheffingen
omhoog gevoerd worden.
Maar het eerste punt is dezen
reactionnairen rekenmeester leelijk
tegengevallen.
Ruirn 3 millioen gulden beneden
do raming dat is de uitkomst van
dezen accijns over 1910. Be opbrengst
is van 2G slechts op 28 in plaats van
op de gehoopte 31 millioen gerezen.
En het is toch nog welletjes.
Weet men wel, dat de bedrijfs- en
de vermogensbelasting met opcenten
en al samen slechts 21 millioen, de
gr ond- en personeele belasting samen
slechts 23 millioen opbrachten.
Toch alzoo een dronkemansbe-
grooting; rnaar een met teleurstel
lingen: ze werden niet dronken genoeg,
nos cbets adrninistrés (onze dierbare
geregeerden.)
Be verjaardag van den moord op
Koning Bom Carlos van Portugal
merkt hebben, dat de scherpte van
zijne woorden hem zelf griefde en dat-ie
daardoor zoo nijdig deed "dan zou
je denken aan de toekomst van je
kind. Je vrouw gaat de straat op om
werk te zoeken, jij zult op het kind
passen, en als je vrouw thuis terug
keert, dan ga je het mensch mishan
delen. Dan weet je niets beters te doen
dan ijlings terug te keeren naar je
kameraden die zooals je zelf erkend
hebt je ongeluk waren..."
De fijngespikkelde sigaar was al bijna
opgerookt, zoozeer wond advocaat zich
op... "Hoe wil je dat ik, gesteld
je schuld is niet zoo ernstig als men
aanneemt, den rechter gunstig voor je
zal stemmen En als de heeren zeggen
't is maar beter dat Toon Kuinders
voorloopig maar weer in veilige be
waring wordt gehouden... Als ze dat
zeggen... vindt je dan zelf niet... neen,
Kuinders, nou praat ik eens ernstig
met je..."
Advocaat hulde zich geweldig in
rookwolken. Want de boef, met de
ellebogen op de knieën rustend, had
het grauwe gelaat naar hem opgeheven.
Keek hem scherp, strak aan met de
waterige, fletse oogen. 't Was mr.
Waanders of er iets leren ging in dat
is door tal van personen gevierd met
een bezoek aan bet graf der moorde
naars, dat met vele bloemen versierd
werd. Aan den anderen kant werden
ook kransen gelegd op de graven van
koning en kroonprins, en waren twee
missen, gecelebreerd voor hun ziele-
heil, druk bezocht.
Een van de monarchistische bladen,
wier bureaux onlangs door een wilde
menigte overvallen en vernield zijn,
zal denkelijk spoedig opnieuw ver
schijnen.
Overigens heeft de menigte gisteren
in Coimbra weer een monarchistisch
clubgebouw overvallen. Het was naar
aanleiding van de houding der heftige
royalistische Nova Palria. De menigte
was daarover zóó vertoornd, dat zij
het monarchistiscn clubgebouw bin
nendrong, al de voorwerpen die ze
daar aantrof: piano's biljarten,tafels,
stoelen, ruiten, stuk sloeg en op straat
smeet, waarna van dat alles, de boeken
uit de bibliotheek inbegrepen, een
vroolijk vuuitje werd gemaakt. Daar
op trokken troepen republikeinen
zingend door de straten en brachten den
voorzitter der club nog een zonderlinge
serenade. De gouverneur bracht de
gemoederen tot kalmte en herstelde
de rust min of meer
Generaal Cronjé f.
Het doodsbericht van den ouden
Boeren-aanvoeder Piet Cronjé doet de
berrinnering aan de dagen van het
onafhankelijk Transvaal en van den
Boeren-oorlog weer eens opleven.
Piet Cronjé, thans op zijn hoeve
in het district Klerksdorp, in den
ouderdom van ongeveer zes-en-zeven
tig jaren overleden, was het type van
den ouden Transvaalschen Boer.
met zijn deugden en gebreken. Een
der aanvoerders van zijn volk in de
dagen van weleer, als krijgsman niet
minder populair dan Jouberten Smit,en
een der voormannen van den bevrij
dingsoorlog van 1880. Onder leiding
van zijn vader, die zich in de vroegere
conflicten met de Engelscheri als com
mandant onderscheidde, leerde hij het
oorlogshandwerk en reeds op betrek
kelijk jeugdigen leeftijd werd hij tot
aanvoerder van een commando Boeren
verkozen. Toen de Boeren in 1880
tegen de Engelsche overheerschers
opstonden, was Cronjé een der eersten,
die zich als aanvoerder onderscheidde.
Hij weigerde belasting te betalen en
trok met zijn commando tegen de
Engelschen in Potcbefstroom op. Acit-
en-negentig dagen belegerde hij het
fort te Potchefstroom, waar driehon
derd Engelschen, met inbegrip van
vrouwen en kinderen, een toevlucht had
den gezocht en dwong de tegenstan
ders tot de overgave. Dit feit vestigde
zijn naam en invloed onder zijn lands
lieden; maar grooter werd ztjn roem,
ook buiten Zuid-Afrika, toen hij in
1896 bij Doornkop de mannen van
Jameson in hinderlaag lokte en gevan
gen nam en zoo de strooptocht van
Jameson, het voorspel van den grooten
Zuid Afrikaanschen oorlog, tot misluk
king bracht.
Geen wonder, dat men dezen dap
peren en sluwen aanvoerder bij het
uitbreken van den Boerenoorlog iu
de eerste rangen plaatste. Cronjé werd
aan het hoofd gesteld van een Boeren-
macht van zes duizend man Hij trad
op in het westen, omsingelde Kimber-
ley en Mafeking, en dreigde met zijn
leger de Engelschen uit de Kaap weg
te dringen. Maar de komst van lord
Roberts en Kitchener, die het oorlogs
plan der Engelschen wijzigden en de
fletse grijs... Iets van woede... Iets
van smart... Iets anders nog... dat hem
eene rilling door de leden joeg...
«'t Kan mij niks schelen wat ze met
me doen," zei de boef, en hij grijnsde...
Bleef advocaat z<5ó strak aanzien,
met die koude, doode, versteende oogen,
dat Waanders onwillekeurig even
achteruit schoof... sensatie van angst
kreeg... van echten angst...
•Niks!" schreeuwde Toon. «Geen
steekAls je dat nou maar snapt,
meneer!... Heelemaal niks, hoor!"
En hij tuurde weer naar den grond,
kneep de smoezelige knuisten misschien
nog iets vaster ineen.
De advocaat, blij dat de kerel die
doode grijze oogen had afgewend...
bang dat-ie hem weer zou aanzien,
met schorrige stem: «En je kind?"
Toon bleef zwijgen.
«Voel je daar dan niets voor? Be
grijp je dan niet, hoe... later... als ze
groot is..."
»Wie?"
Verontwaardigde verbazing bij den
verdediger.
»Wie?... Je kind!"
Maar voordat de walgende minach
ting voor den ellendeling, daar in het
grauwe pak, zich kon ontplooien op
aanvalsbasis in Natal verlieten, om
door den Vrijstaat het gebied van den
vijand binnen te dringen, bracht een
algeheele verandering op het Zuid-
Afnkaanscbe ooi logstooneel. Lang
zaam aan moest Cronjé voor de ruiterij
van generaal French en de daarach
ter oprukkende Engelsche troepen te
rugwijken. Schitterende wapenfeiten
werden daarbij bedreven we behoe
ven slechts de namen van Modderri-
vier in de herrinnering terug te roe
pen, waarde Engelschen de toegebrach
te nederlagen de groote waarde van de
Boerentactiek bewezen.
Cronjé was toen een man van Euro-
peeschen roem, wiens terugtocht voor
het in reusachtige overmacht opdrin
gend leger met de grootste wapenfeiten
der geschiedenis werd vergeleken.
Aan dien roem weid later wel wat
ontnomen, toen bleek, dat niet zoozeer
hij, dan wel generaal De la Rey, die
later in den oorlog nog zoo schitterend
voor den dag zou komen, de tacticus
was, die den Engelschen de felle slagen
toebracht. En die roem ging getieel
verloren, toen Cronjé eindelijk bij
Paaidenkraal, door bet Engelsche leger
ingesloten, met een macht van 4300
man capituleerde, een nederlaag, die
misschien vermeden had kunnen wor
den, als de oude aanvoerder naar
jongeren, als De Wet, die tijdens de
belegering van het kamp bij Paarde-
kraal, herhaaldelijk met hem in ver
binding trad, had willen luisteren De
eapitulatie van Paardekraal op 27
Februari 19u0, was de aanvang van
de nederlaag der Boeren. Cronjé werd
als krijgsgevangene naar St. Helena
gezonden. Hier bleef hij twee jaren,
waai op hem vergund werd naar zijn
vaderland terug te keeren. Arm en
berooid als hij door den oorlog ge
worden was, narn hij en velen
hebben zich toendertijd hierover ge
ërgerd in 1894 het aanbod van
een Amerikaansche ondernemer aan,
om op de tentoonstelling te St. Louis
rnet eenige andere boeren voorstel
lingen te geven van tooneelen 'uit den
Boerenoorlog. Maar financieel succes
hadden deze kermisvertooningen niet,
de belangstelling voor den held van
Paardekraal verminderde, en teleur
gesteld keerde Cronjé, die intusschen
te St. Louis met een tweede vrouw,
de weduwe van den Buitschen Boeren
aanvoerder Sterzinger gehuwd was,
naar zijn hoeve in Transvaal terug.
Sedert dien was zijn rol in Zuid-
Afrika uitgespeeld. Anderen, jongeren
hadden de plaats als leiders van liet
Boerenvolk ingenomen.
Cronjé was een man vari een hard
karakter een felle vijand van de Engel
schen, die hem de Daily Mail
herinnert hier bijv. aan nooit kon
den vergeven, dat hij bij den Jameson-
ïnval de gevangen genomen Engelsche
officieren wilde doen fusileeren, een
besluit waarvan zijn kameraden hem
toen slechts met moeite terughielden.
De gemeenteraad zal a.s. Vrijdag
wederom vergaderen ter behandeling
van voorstellen betreflende artikel 5
lid 5, 6 en 7 der Gemeentewet (wijzi
ging der kiesdistricten). Burgemeester
en Wethouders schreven naar aan
leiding van hun voorstel in de vorige
raadsvergadering aan de raadsleden
nog het navolgende:
Naar aanleiding van de discussies,
gehouden in uwe vergadering van 31
Januari j.l. betreflende het boven-
het gelaat van den advocaat, was de
boef opgestaan.
Toon wachtte, zonder iets te zeggen.
Advocaat stond ook op.
De man keek hem weer aan met de
doode, fletse, grijze oogen, waarvan
Waanders niet wist wat er in te lezen
was... 't meest... kwaadaardigheid...
verdriet?...
De hoef wachtte.
Advocaat was verlegen.
Toon had zich half omgewend. Het
tafeltje in het vertrek kraakte onder
het gewicht van zijn forsch lichaam,
dat ertegen leunde.
Een van de armen ging omhoog.
En de ruige bruine stof van het ge
vangenis-pak werd tegen het vale,
grauwe gezicht van den boef gedrukt.
't Was weer stil, in het spreekver
trek, waar de toegevoegde verdediger
den cliënt te-woord zou staan.
Door het hooge venster viel zwak,
vaag licht binnen.
De bewaarder, ongerust over het
lange duren van het gesprek, had
stillekens de deur opengemaakt... Hoofd
binnengestoken... Mr. Waanders had
hem gewenkt... Neen, geen nood,
nog even wachten. De ruige mouw
bleef nog altjjd gedrukt tegen het
genoemde onderwerp, hebben wij de
eer het volgende onder uwe aandacht
te brengen
Bij het ontwerpen van de wijziging
van de kiesdistricten zijn wij uitge
gaan van het denkbeeld, dat in district
3 geen verandering gebracht behoefde
te worden, omdat dit district ongeveer
van het aantal inwoners en kiezers
omvat. Wij hebben daaiom eene wijzi
ging in de districten 1 en 2 gebracht,
zoo, dat eene juiste verhouding tusschen
kiezers eninwonersontstond en tevens
ieder der districten een wijk zou
omvatten, welke waarschijnlijk in de
eerstvolgende jaren voor uitbreiding
in aarnneiking komt. Wij hebben
daarbij zooveel mogelijk aari de be
staande districten vastgehouden en
tevens bevorderd dat in ieder dis
trict een gedeelte van de zoogenaamde
oude stad opgenomen werd.
Waar door twee uwer leden een
andere verdeeling wordt voorgesteld,
meenden wij in liet kort nog eens de
motieven, welke tol ons voorstel ge
leid hebben, uiteen te moeten zetten.
Door twee leden uwer vergadering,
de heeren Veis Heyn en Rijkens.zijn
andere verdeelingen voorgesteld. Deze
zijn op kaarten door ons ovei gebracht,
welke voor U ter visie liggen.
Wat het voorstel van den heer
Veis Heyn betreft, zij het volgende
opgemerkt
Teneinde verwarring te voorkomen
heeft de voorsteller de benaming der
disiricten overeenkomstig de oude
indeeling behouden. Het voorstel geeft
de volgende resultaten:
inwoners kiezers.
District 1. 7135 902
2. 8051 872
3. 8772 960
Aan het bezwaar, dat in district
1 slechts de school aan de Punten
burgerlaan voor stembureau ui aan-
meiking zou komen, is door den voor
steller tegemoet gekomen, door het
schoolgebouw voor de Hoogere Burger
school iu district 1 op te nemen.
Het plan van den heer Rijkens
geelt de volgende resultaten:
inwoners kiezers.
District 1. 7563 906
2. 8106 943
3. 8289 885
Ook volgens dit plan zullen in dis
trict 3 zeven raadsleden gekozen moeien
worden, terwijl de jaren van aftreding
overeenkomstig ons voorstel gehand
haafd kunnen blijven.
Door de R. K. Kiesvereeniging
«Recht en Orde* zijn voor de nphan-
deri gemeen teraadsverkiezingcandidaal
gesteld voor district I de heer P. S. R.
Wolterbeek, gep. kapt ter zee en
voor district 111 de heer M. v Heioma.
De anti-revolutionaire en Christe-
lijk-historiscbe kiesverenigingen stel
den voor het Ille district eveneens
den heer M. van Heioma en besloten
in hel le district de candidatuur van
den heer Wolierbeek te steunen.
De heer B. P. Hamers heeft, wegens
hoogen leeftijd het prae>ioium over
de R K. Kiesvereeniging, jaren lang
door hem vervuld, neergelegd.
Tot agent van politie 2e klasse
is benoemd J. Strijlami uit Loosdreeht-
In verband met het bouwen
eener nieuwe kazerne te Harderwijk
wordt de luit-ingenieur G. A.Meijer
met 1 Maart a.s. daarheen overge
plaatst.
De le luitenant L. Schutte van
gezicht van den boef.
En advocaat had 't duidelijk ge-
gehoord, vrat hij zei, de beruchte,
de onverbeterlijke Toon
»Was 't maar m'n kind!"
Toen had hij, al-SDikkend, hem ver
teld.
Hoeveel hij had gehouden van zijne
heerlijke, kleine, lieve mooie Rika,
z'n afgodje, z'n lieveling. Dat hij ge
zworen had, met het portret van zijn
oude moeder in de hand, dat-ie een
brave kerel zou blijven. Hij had toch
voor haar, voor zijne Mien, 't eerst
gestolen. Maar dat beduidde niks...
De acht maanden waren zwaar ge
weest. Maar toen hij uit de bajes kwam,
wachtte Mien hem met een flesehje
wijn, een biefstukje... Had ze op z'n
knieën gezeten,zij, z'n eigen vrouwtje
he en haar hoofd had ze tegen hem
aangedrukt. "Mijn Toon, hoorl" had
ze gezegd. Op de andere knie hield-ie
toen kleine Rika, 't lieve dotje...
Maar dien avond. Ze zou werk zoeken,
jawel... Hij had pas aan die long
ontsteking ziek gelegen, weken-lang.
Er was geen spie meer in huis... Niks-
meer. Hij had best gezien, dat 't niet
pluis met 'r was...
"Ik bezweer je, meneer., zei Toon
het 5e regiment infanterie, keert in
Mei a.s. van zijne detacheering uit
West-lndië terug.
De 2e luitenant G. W. Le Heux
van het '1ste Regiment veld artillerie
te Utrecht, wordt met 1 Mei gedeta
cheerd bij de Rij- en Hoefsmidscbool.
De Arnersfoortsche padvinders
hebben, ofschoon het grootste ge
deelte nog niet in uniform gestoken,
jl. Zaterdag hun eerste öèfenings-
marsch gemaakt. Als groepleiders
traden op de heeren Birnie en Bou-
wensch.
Quick klopte jl. Zondag D. V. C.
uit Doetinchem met 3en ontsnapte
daardoor aan degradatie.
H. V. C. speelde te Kampen gelijk
spel tegen Quick.
»'t Vijfde» sloeg op eigen terrein
V. V. O. uit Velp met 3—2.
Vooral bij dezen laatsten wedstiijd
werd mooi gespeeld.
Door het niet opkomen van
B. T. V. uit Amsterdam is de korf
balwedstrijd tegen A. V. O. G. jl.
Zondag niet doorgegaan.
Volgens het jaarverslag werden
door de verpeniging Liefdadigheid
in 't afgeloopen jaar aan 94 gezinnen
verstreki157 stuks onderkleeren, 13
laken, 4 dekens, 120 stuks boven-
kleeren, 33 paar kousen, 30 paar
schoenen en pantoffels, 13 jongens
pakken, verder katoen, sajet, luiergoed
en een ledikantje met matras eri peluw.
Het fonds ontving van 63 personen
bijdragen in geld of in kleeren.
Gdragen kleedingstukken worden
steeds dankbaar in ontvangstgenomen.
Door den heer N. G. van de Stadt
werden 1435 spijskaartjes uitgereikt
aan personen, die hiervoor in aan
merking kwamen.
Zij, die de kaartjes zelf uitreiken,
mogen er wel aan denken, dat som
mige merischen zich niet ontzien om
met die kaarijes een ongeoorloofden
handel te drijven.
Hulp werd verleend aan een schoen
maker, wiens zaak geheel verloopen
was en wiens vrouw bovendien lang
durige verpleging in bet ziekenhuis
noollig had; hem werd eene tijdelijke
ondersteuning verleend totdat hij eene
betrekking op eene fabriek had ver
kregen.
liet gezin van een loopknecht, die
eveneens in het ziekenhuis werd
verpleegd, ontving eene wekelijksche
toelage voor den duur dier verpleging.
Aan eene vrouw, die kans zag door
eene water- en vuurnering in haar
onderhoud te voorzien, werd een gelde
lijk voorschot gegeven tegen weke
lijksche afbetaling.
Boor het sluiten eener fabriek was de
meesterknecht buiten werk. Door hem
de kosten van aanschaffing van een
wagen en-twee honden ie verschaffen,
werd hij in de gelegenheid gesteld, op
andere wijze zijn brood te verdienen.
Voor een schoenmaker, die degelden
miste om leer te koopen, werd eenige
malen het bedrag voor eenige platen
leer voorgeschoten. Baar hij een goed
werkman is,slaagde hij er in voldoende
klanten te verkrijgen.
Aan een weikman, wiens vrouw
verpleging in een sanatorium behoefde
en die tijdens haar afwezigheid boven
dien tijdelijke hulp in zijne huishouding
moest bekostigen, werd toegezegd,dat
de Vereeniging de verplegingskosten
voor een tweetal maanden zou betalen.
Mej. A. Kok staat no. 1 op de
voordracht ter benoeming eener onder-
«ze stonk naar drank... Meermalen had
ik 't gemerkt.
En toen ze thuis kwam, was 't erg.
Ik had gewaakt bij Riekie, die zoo erg
hoestte, tot twee uur in den nacht,
meneer... Beneden had ik een manne-
stem gehoord, meneer, toen ze thuis
kwam... Ze kon bijkans op 'r beenen
niet staan. En ik wou niet dat ze het
kind bij zich had... Een dronken moe
der..."
Voor 't eerst merkte de advocaat iets
in het grijs der uitgebluschte oogen
van den boef, waar hij eerbied voor had.
«Een dronken moeder, meneer... ik
wou het wurmpje bij me houden. Maar
zij... ze lachte, ze lolde... ze riep... ze
riep... «Wat jouw kindJoüwkind
Vraag 't aan Jan Kempers... Joüw
kind!... Haha!"
De boef graaide, tastte in de dunne
haren op zijn schedel, 't was of hij
naar steun, naar hulp zocht... "Laten
ze doen, met me, wat ze willen
schreeuwde hij 't uit, en hij bonkte
z'n kop tegen het hout van de tafel...
«Laten ze me vijf, laten ze me tien,
twiutig jaar geven! Ik heb gestolen,
ingebroken, al wat je wilt, meneer!
't Kan me niet schelen! Niks meer!
Heelemaals niks meerToen had ik
