NIEUW E
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
No. 10.
Woensdag 8 Maart 1911.
Veertigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
BINNENLAND.
BUITENLAND
FEUILLETON.
DE PRINSES.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15;
Franco per post door het geheele Rijk 1.25.
Afzonderlijke Nnmmers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER.
Bureau: Langestraat 17. Telephoning- 69.
AD VERTENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere regel meer 7Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Twaalf en eeu half jaar.
Maanda 6 Maart j.l. herdacht men
dat twaalf en een half jaar waren
voorbijgegaan sedert Koningin Wil-
helrriina in de Nieuwe Kerk met een
stem waarvan de klank alle hoorenden
roerde, de woorden uitsprak, die haar
bonden aan haar volk.
In een tijd van vrede en geregelde
ontwikkeling van de krachten der
maatschappij vormen 12'/s jaar niet
een zoo lang tijdpe' k in de geschie
denis van een volk, dat het tot het
werpen van een terughlik, het geven
van een overz'cht noopt. Maar de
carillons speelden de vlaggen wapper
den van de openbare gebouwen en van
vele huizen, militaire muziek klinkt
door de stad en zoo willen ook wij
de gelegenheid aangiijpen om dank
baar te herdenken dat die jaien j ui n
van voorspoed en vooruitgang zijn
geweest voor ons volk In een oude
maatschappij als de onze gaat de ont
wikkeling niet snpl maar toch, wij
mogen wel vaststellen, dat er omwik
keling is, dat nijverheid, handel en
landbouw vooruitgaan, dat en dit
is het voornaamste aan de krach
ten die in onze maatschappij aanwezig
zijn, meer en meer gelegenheid wordt
gegeven, zich te ontplooien. Wij be
leven een tijd van vrede, en al mogen
wij, nu de mogendheden, die ons
omringen zich steeds sterker op een
mogelijken oorlog voorbereiden, niet
achterblijven, al moeten wij zorgen
in tijd van nood gereed te zijn en ons
te kunnen verdedigen, de waarschijn
lijkheid van strijd wordt steeds ge
ringer. Ook in onze koloniën, waar
verzet tegen ons gezag steeds minder
voorkomt, waar, naar wij vertrouwen,
ook bij de mheehiscbe bevolking wel
de overtuiging veld wint, dat ons gezag
de ontwikkeling van land en volk
beoögt en bevordert.
In de proclamatie waarmede Konin
gin Wilbelmina de regeering aan
vaardde, verklaarde Zij, dat zij zich
tot levensdoel stelde te regeeren zooals
van een vorstin uit het Huis van Oranje
wordt verwacht; dat zij, getrouw aan
de grondwet, den eerbied voor den
Nederlandschen naam en de Neder-
landsche vlag zou bevestigen dat zij
rechtvaardigheid wenschte te betrach
ten bij het oppei bestuur over onze.
bezittingen in Oost en West en naar
haar vermogen wilde bijdragen tot
verhoogirig van het geestelijk en stof
felijk welzijn van haar volk. Met
dankbaarheid herinneren wij aan die
schoone belofte, inet dankbaarheid mag
verklaard worden dat zij gehouden is.
En sedert heeft eerst het huwelijk
der Koningin ons de hoop gegeven
dat haar geslacht zou voortgezet
worden; thans is die verwachting ver
wezenlijkt, en heeft ons volk op ons
Pnnse-je zijn hoop voor.de toekomst
gevestigd. Zoo hebben die 12'/, jaar
ondanks teleurstellingen veel goeds
gebracht, en wekken zij de beste
vei wachlingen voor schoone zilveren
en aouden vieringen van het vernieuwd
verbond tusschen Nederland en Oranje
Openbaar en bijzonder onderwijs.
Reeds maanden en maanden heeft
men te Waalwijk de levensvatbaar
heid betoogd om daar ter plaatse een
school voor Meer Uitgebreid Lager
Onderwijs op te richten. Vooral den
laatsten tijd werd het verlangen hier
naar sterker. De toenemende handel
en verkeer, in verband met de op te
richten Vakschool voor het lederbe-
drijf die een cursus in de handels
wetenschappen mede onontbeerlijk
maakt, doen er meer en meer aan
zulk eene inrichting van voortgezet
onderwijs de behoeften gevoelen. Ver
schillende besprekingen dienaangaande
zijn er reeds gehouden, doch voor één
ding werd steeds gevreesd, voor één
ding, dat alle besprekingen steeds zoo
goed als verlamde en de uitvoering
der zaak steeds in den weg stond.
Het was namelijk de onzekerheid,
waarin men er verkeerde, of ook daar
ter plaatse eene bijzondere confessio-
neele school zou worden opgericht.
Het gerucht hiervan deed hardnekkig
de ronde pn nam steeds vaster vorm
aan. De Raad der gerneente-was er
ten zeerste van overtuigd, dat, wan
neer dit werkelijkheid mocht worden,
het vast zou staan, dat de openbare
school zoo goed als ontvolkt zou wor
den, gelijk dit thans weer te Vlijmen
het geval is. De kerkelijke overheid
toch heeft hier wel zooveel invloed
om den ouders op zwaie zonden ie
verplichten hunne kinderen naar de
bijzondere scholen te zenden. Die on
zekerheid is thans te Waalwijk weg
genomen Een bouwterrein is thans
aangekocht, waarop eerlang een bij
zondere fraterschool zal verrijzen. Naar
we vernemen, zal deze bediend worden
door de Broeders van Onze Lieve
Vrouw van Barmhartigheid te Ti'burg
In Besoyen vreest men ook, dat
door de oprichting dezer confessioneele
school te Waalwijk, het Openbaar
Onderwijs aldaar mede veel zal lijden.
Immers de onmiddelijke nabijheid wet
tigt er het vermoeden, dat velen ouders
zullen verplicht worden ook op die
school hunne kinderen te zenden.
Of de school voor Meer Uitgebreid
Lager Onderwijs nu toch zal komen,
is een vraag, die thans velen te Waal
wijk bezig houdt.
De bookiuakerskantoren te
Vlissiugen.
In Vlissingen en ook wel te Mid
delburg is het gesprek van den dag
«De Engelsche kantoren moeten weg".
Dat kan haast niet anders, want het
besluit van de Tweede Kamer omtrent
de weddenschappen bij de wedrennen
kan moeilijk anders ten gevolge heb
ben, dat de sins jaren daar gevestigde
Engelsche wed-kantoren moeten ver
dwijnen, wat vooral voor Vlissingen
een groote ramp mag genoemd wor
den. De huizen, waarin ze gevestigd
zijn, komen dan ledig te staan, zonder
veel kans dat er nieuwe huurders voor
komen de winkeliers en alle zaken-
menschen zullen het geducht in hunne
ontvangsten gewaar worden als de
kantoren verdwijnen en de salarissen
van de ruim 300 klerken met hen.
De klerken verdienen gemiddeld f 15
a f 20 per week, de patroons betalen
groote sommen in de belasting, waar
uit blijkt, dat zij zéér groote ontvang
sten te boeken hebbenter wijl zij hun
geld gemakkelijk uitgeven, en niet
alleen besteden aan dagelijksche be
hoeften. doch ook aan voorwerpen
van luxe en genot, het steunen van
ondernemingen, het teekenen op lijsten,
enz. Weg zal in bet vervolg zijn de
levendigheid eiken dag aan het post
kantoor, als de klerken met groote
tasschen of koffers de duizenden brie
ven komen afhalen of de stapels brie
ven verzenden, waarvoor de kantoren
ieder wel ongeveer f3500 postzegels
per week inslaan.
De kantoren, die voor het wedden
op voetbalwedstrijden zijn ingericht,
zullen reeds met het eind van het
seizoen, ongeveer April, moeten slui
ten; die voor paardenraces zullen wel
licht het nu aanvangeende seizoen
kunnen afwerken.
Alles saamgenomen zal ieder er
kennen, dat deze in de laatste jaren
gewonnen factoren van betrekkelijke
welvaart allergevoeligst zulleu gemist
worden.
President Taft heeft, een buiten
gewone vergadering van het Ameri-
kaansche Congres uitgeschreven. Deze
zitting zal, naar bet zich laat aanzien,
lang duren en weinig resultaten op
leveren.
President Taft wenscht het verdrag
met Canada goedgekeurd te zien, het
meerendeels democratische Huis van
Afgevaardigden echter wil een aan
vang maken met herziening van het
toltarief en wel in de eerste plaats
van de rechten op wol en katoen.
Wanneer de president daartoe niet
mocht medewet ken, dan wordt waar
schijnlijk bet verdrag verworpen.
Of in den Senaat een voldoeud aan
tal «oproerige» republikeinen zitting
hebben om aan de democraten een
meerderheid te bezorgen, is onzeker.
Deze republikeinen nemen een eenigs-
zins verdachte houding aan en men
heeft alle reden om te veronderstellen,
dat zij meer gevoelen voor hooge
beschermende rechten dan voor een
tariefhervorming. Bij dat alles komt
nog, dat Taft met zijn eigen partij
niet op den besten voet staat.
De toestand is dus in hooge mate
verward.
Het wetsontwerp op de lijkver
branding in Pruisen, dat tot groote
vuldoening van de liberalen ingediend
is, een meevaller, want het was
in de troonrede niet aangekondigd
wordt heftig bestreden van den kant
der orthodoxe conservatieven en dien
van bet Centrum. Volgens deze par
tijen ligt aari het wetsontwerp vijandig
heid jegens de religie ten grondslag.
Een ietwat zonderlinge bewering voor
een ontwerp, dat afkomstig is van
de Pruisische regeering!
Te Berlijn is in de uitstalkast van
een winkel in de Friedrichstrasse een
dame met een «jupe-culottea of harem-
rok te zien geweest. Zij trok zeer de
aandachtweldra stond er een menigte
menschen voor het buis en het ge
drang en rumoer werden zóó groot
dat de politie tusschenbeide kwam
en last gaf tot sluiting van den winkel.
Ook in de Duitsche hoofdstad vindt
de «jupeculotte»geen gunstig onthaal.
Een vreeselijk verhaal wordt uit
Aziatisch Rusland bericht. Van een
bruilofisgezelschap, bestaande uit 120
personen, die uit Obstipof op weg
was naar Tasjkent, zijn 118 meDSchen
door wolven verscheurd.
De bruid en bruidegom en de feest-
genooten, die in dertig sleden zaten,
hadden teeds drie vierden van den
4)
De dokter lachte steeds door en
strekte zijn armen uit, alsof hij te
kennen wilde geven, dat hij door het
lachen onmogelijk spreken kon. Hij
lachte by tend de tanden op elkander
geklemd, zooals de boosdoeners lachen,
en aan het geluid van zijn lach, en
aan zijn gelaatstrekken, en aan zijne
eenigszins brutale oogen, kon men
bespeuren dat hij de prinses diep ver
achtte en eveneens het toevluchtsoord
en de oude vrouwtjes. Er was niets
vroolijks noch belachelijks in al het
geen hij op zijne ruwe, onhandige
manier had gezegd, en toch lachte
hij met genoegen, ja zelfs met genot.
»En de school hernam hij, terwijl
hij zuchtte omdat hij te veel gelachen
had. «Herinnert n, u nog, hoe u een
poosje zelve de kleine moezjieks wildet
les geven Uw onderwijs was ze
ker te goed, want de kleine jongens
liepen heel spoedig weg; daarna moest
men hen met geld omkoopen of met
zweepslagen dwingen om te komen
En weet u ook nog, hoe u een tijd
lang zelf met de zuigflesch de kinde
ren wildet verzorgen, wier moeders
op het veld werkten? U gingt in de
dorpen rond om uw beklag te doen
dat er geene kinderen ter uwer be
schikking waren, omdat de moeders
ze allen mee naar het veld namen. In
't vervolg, beval de landheer haar, om
op de beurt, voor uw genoegen, hare
zuigelingen achter te laten. Vreemde
vertooningallen ontliepen uwe wel
daden zooals de muis de kat ontloopt!
Waarom dat? Wel dat is heel een
voudig. Niet omdat het volk hier te
lande ondankbaar en onwetend is,
zooals u het altijd uitlegt, maar omdat
er bij al uwe grillen, vergeef mij de
uitdrukking, geen greintje liefde of
liefdadigheid bestaat. Het was niets
anders dan het verlangen om afleiding
te hebben, om u te vermaken met
lerende poppenWie geen onderscheid
kent tusschen menschen en schoot
hondjes moet zich niet ophouden met
werken van liefdadigheid. Ik verzeker
het u, er bestaat een groot onder
scheid tusschen menschen en schoot-
hondj es
Het hart der prinses sloeg heftig,
hare ooren suisden, en het scheen
haar toe alsof de dokter haar voort
durend met zijn hoed op het hoofd
sloeg. Hij sprak haastig, driftig, stot
terend en gesticuleerde te veel. Zij
besefte alleen dat een slecht opgevoed,
ruw, ondankbaar, slecht mensch haar
toesprak, maar zij begreep niet wat
hij eigenlijk wilde, noch waarover
hij sprak.
«Ga weg!» zeide ze met eene diepe
bedroefde stem, terwijl zij de armen
ophief, alsof ze haar hoofd wilde be
schutten voor den hoed van den
dokter; »Ga weg!»
»En hoe gedroegt ge u ten opzichte
van degenen, die bij u in dienst wa- j
ren!» ging de dokter voort, in opstand
gerakend. »U beschouwde hen niet
als menschen, maar n behandelde ze
als de laagste schobbejakken. Veroor
loof mij, bij voorbeeld, om u te vragen
waarom u mij mijn ontslag gegeven
hebt? Ik ben tien jaar bij uw vader
in betrekking geweest, daarna bij u;
ik heb u eerlijk en trouw gediend,
zonder ooit vrij te krijgen, ik heb de
liefde gewonnen van iedereen tot
honderd wersten in het rond, en plot
seling krijg ik het bericht, dat ik
ontslagen ben. Wat heb ik gedaan?
Tot nu toe weet ik er nog niets van.
Ik, edelman, dokter in de medecijnen
van de hoogeschool van Moskou, huis
vader, ik beu zoo iets nietigs dat men
mij kan ontslaan zonder mij reden op
te geven! Waarom zou meu zich in
verlegenheid brengen om mij Ik
heb later vernomen, dat mijne vrouw,
buiten mijn weten, in stilte, driemaal
naar u toe is gegaan om u om genade
voor mij te smeeken, en u hebt haar
zelfs geene enkele maal ontvangen
Men heeft mij verteld, dat zij in de
wachtkamer geweend heeft. Ik zal
dat nooit aan mijne ontslapene ver
geven, nooit!»
De dokter zweeg en knarste op zijne
tanden, met wellust denkende aan wat
hij nog meer onaangenaams en wraak
zuchtigs zou kunnen zeggen. Plotseling
schoot hem iets te binnen en zijn som
bere, koele gelaatstrekken werden eens
klaps verhelderd.
«Laten we, ten slotte, uwe betrek
kingen tot dit klooster nagaan,» zeide
hij haastig. »U hebt nooit iemand
gespaard, en hoe heiliger eene plaats
is, des te meer kans heeft zij om haar
deel te ontvangen van uwe liefdadig
heid en van uwe engelachtige zacht
moedigheid: waarom komt u hier?
Wat hebt u te doen, hier bij deze
monniken, vergun mij u dit te vragen
Wat is Hecubes voor u en wat is
u voor Hecubes? Nog eens het genot,
het spel, het belachelijk maken van
het menschdom, en niets anders
U gelooft niet aan den God der mon
niken. In uw hart hebt u er een voor u
zelve,, tot wien u, in spiritistische
seances u zelve door uw verstand hebt
opgeheven. U ziet met minachting
neder op de kerkelijke plechtigheden.
U woont noch de mis, noch de versper
bij. U slaapt tot den middag Waar
toe dus komt u hierheen U komt
met uw God in het klooster van een
anderen God, en u verbeeld u dat het
klooster het als een groote eer be
schouwt? Hoe zou het ook anders
kunnen Traag u zelve, onder andere
eens af, op hoeveel den monniken de
bezoeken komen te staan, die u hier
aflegt?
U hebt u verwaardigd hier van avond
aan te komen, en eergisteren landde
er al een man te paard aan, die van
uwe landgoederen kwam, om aan te
kondigen, dat u van plan waard om
te komen.
Gisteren den heelen dag, heeft men
uwe vertrekken in orde gemaakt en
op u gewacht. Vandaag kwam de voor
hoede, nwe onbeschofte kamenier, die