TILLY KOENEN,
UITVOERING
Entrée 75 cent.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
Over beider praestaties behoeft niet
nader uitgewijd te wordenbeider
naam staal daarvoor te boog aange
schreven We halen nog aan hetgeen
de verslaggever van de Opr. Haarl.
Courant schrijft aan het slot van zijn
verslag over het Kerkeoncert aldaar
in de Oroote Kerk. «Tilly Koenen is
in Haarlem geen onbekende en wan
neer wij dan ook constateeren dat
haar optreden van gisteravond een
zeldzaam kunstgenot heeft geschon
ken zijn wij zeker tolk van de hon
derden die daarvan mede hebben ge
noten.
Louis Robert is in die hulde natuur
lijk begrepen" Dat dit concert van
groote beteekenis zal zijn op muzikaal
gebied behoeft geen nader betoog.
De opbrenst der verkoop van de
Oranjebloem op Koninginnedag voor
de R.K. Militaire Te Huizen werd in
ons vorig nummer foortief vermeld.
Deze bedroeg n.l. voor de stad niet
minder dan f303.en vooj de om
streken ƒ173.te zamen dus Vier
honderd Zes-en-zeventig gulden.
Aan het toelatingsexamen voor
de Middelbare Handelsschool alhier,
gehouden op Dinsdag 3 en Woensdag
4 September j.l. namen deel voor de
le klasse 25, voor de 2e klasse 18
candidaten. De uitslag was als volgt:
le klasse: afgewezen 5, geslaagd 20
candidaten, nl.G. J. van de Berg,
W. van Es, H. Hagebeuk, J. Hoger-
vorst, MHoogwoud, H. Hugboora,
W. H. Joman, H. F. Koster, J. te
Kulve, J. A. Kuyters, H. Lammerts
van Bueren, J. L. A. Riemvis, L. Serré,
W. J. Siedenburg, S. van Tijn, D.
Vonk, W. Wildeman, J. Wijk en A.
van Zomeren, allen te Amersfoort en
J. H. A. Focken te Soest
2e klasse: afgewezen 5, geslaagd 13
candidaten, nl.J. van den Brink, E.
J. G. van Dijk, J. H. Goote, L. B. de
Groot, N. D. de Haan, G. van Hazelen,
Fr. Houbaer, D. Salomons en W.
Wacker' allen te Amersfoort; H. E.
Bennik te Soestdijk, A. E. Helling te
Harderwijk, E. Kuyken te Baarn en
H. van Norden te Zeist.
jl. Zondag had de wedstrijd plaats
in Solo-voordrachten van den door
de Amersfoortsche Tooneelvereeniging
Door Inspanning Uitspanning" uit
geschreven Nationale wedstrijd.
Nadat de voorzitter der Vereeniging
de aanwezigen hartelijk welkom heette,
werd door den heer S. J. van Duinen,
voorzitter van het Eere-Comité de
openingsrede uitgesproken.
Aan dezen wedstrijd namen 10 hee-
ren deel.
Het hoogste aantal punten bedroeg 60.
De le prijs werd behaald door Joh.
Grapendaal te Jutphaas met «candidaot
kaomerlid" (48 punten).
De 2e prijs werd toegekend aan W,
van de Noordt te Rotterdam, met
«Het verliefde Boertje» (43 punten).
De 3e prijs kreeg H. Louwerens
te Amersfoort met «Voor 't Vaderland,»
(42 punten).
De 4e prijs verwierf H. A. Balk te
Amersfoort, met Nelly of van de
Bruiloft» (41 punten).
De heeren G. H. Leyenaar van
Naarden en Joh. G. Lunter van En
schede hadden beide 40 punten be
haald, zoodat bij het lot moest worden
beslist van welke dezer beide heeren
de 5e prijs zou worden toegekend.
De heer Joh. G. Lunter te Enschede,
trok het hoogste nummer en won
daarmede den 5en prijs.
Door den heer S. J. Bouberg Wil
son, voorzitter der Jury werden de
prijzen met een toepasselijk woord
aan de winnaars uitgereikt.
Een gezellig bal sloot dezen zeer
goed geslaagden avond.
Het R.-K. weekblad »deEembode"
zal met October a s., tweemaal per
week verschijnen.
Door de hervormde diaconie is
aanbesteed de levering van 75,000
harde turven, waarvoor werd inge
schreven door;
G. Takken voor 4 95; J. van
Eijken voor 4.50; E. Bakkenesvoor
ƒ4.40; A Bakkenes voor 4.22V>
alles per duizend.
Aan laatstgenoemde is de levering
opgedragen.
Bij de aanbesteding van brand
stoffen voor de gemeentegebouwen
werd ingeschreven als volgt
voor 400 H L. steenkolenPh. M.
Putman, Ruhrkolen 86 en Limburg-
sche kolen 94 cent; J C. van der
Logt 97, wed. Goenen 86 en J. van
Ginkel 83 cent;
voor 015 dubbele H L. korte tuif
J. van den Heuvel 56 cent, J. van
IJken (Kleine Koppel no. 25), 54. J.
C. v. d. Logt 50, en J. van Ijken
(Kleine Koppel no. 1) 47 cent:
voor 1415 dubbele H.L. lange turf;
J. van IJken (Kleine Koppel no. 25)
34 cent, J. van den Heuvel 34, J. C.
van der Logt 30. en J. v. IJken (Kleine
Koppel no. 1) 29 cent.
De levering is gegund aan de minste
inschrijvers.
In eene jl. Maandagavond door
de Amersfoortsche afdeeling van de
S. D. A. P. uitgeschreven vergadering
in de tooneelzaal der Sociëteit «Ver
eeniging* sprak A. B. Kleerekoper
uit Amsterdam over de beteekenis
van het algemeen kiesrecht in verband
met de beiooging op «Rooden Dinsdags
te 's-Gravenhage.
De Handelsschool zal a.s. Zater
dag 14 September des namiddags te
2 uur officieel worden geopend.
De heer II. van de Pavert hei»
dacht gisteren den dag waarop hij
25 jaar geleden in dienst trad bij de
firma J G. de Jager Zoon.
Niet minder dan vijf leden van
het personeel der firma Hehenkamp
Co, mochten dezer dagen hunne
12V4 jaiige onafgebtoken dienst in
de confectiezaak herdenken.
Het tentenkamp achter de infan-
terie-kazerne is om het aanhoudende
vochtige weder ontruimd. De man
schappen zijn zoo goed mogeiijk in
de kazernes gehuisvest.
Door de politie werd de eigenaar
van een woonwagen aangehouden die
nog eenige dagen hechtenis te goed
had. De delinquent gaf echter de
vooikeur aan het betalen eener boete
van 10 gulden.
Een tweejarig meisje, dat Maan
dagmiddag bij afwezigheid der moeder
met lucifers speelde, geraakte daarbij
in brand. Dr. van Enst achtte opne
ming in het ziekenhuis noodzakelijk.
Geneeskundige hulp mocht echter
niet meer baten, nog denzelfden dag
stiei f de kleine aan de gevolgen.
Aan den onderkapelmeester
Van Hedel word heden op plechtige
wijze het onderscheidingsteeken voor
36-jarigen dienstijd uitgereik
Langs de rivier de Eem zjjn tus-
scben Baarn en Amersfoort enkele
polders onder water geloopen.
Concertbureau Firma A. VERN0UT, Haarlem.
firoote of St- Joriskerk te Amersfoort.
Donderdag 19 September 1912,
's avonds 8 uur, (einde half 10).
te geven Hoor de wereldberoemde
Alt-zangeres
met medewerking van den Organist
LOUIS ROBERT.
PROGRAMMA:
Liederen van Tosti, Hugo Wolf,
Heinr. van Eyken, Grieg, Yerdi, Bern.
Zweers. Liszt en Dvördk.
Orgelstukken van Baeh, Boêllmann,
César Franck én Alex. Gnilmant.
Toegangsbewijzen (en Tekstboekjes
4 10 ct.) dagelijks verkrijgbaar bij den
heer G. J. SLOTHOUWER, Boek
handel, Langestraat 77.
Aan het kerkgebouw zijn
geen toegangsbewijzen of
tekstboekjes verkrijgbaar.
J.l. Zaterdagavond werden in
Concordia met een hartelijke toespraak
aan de beeren jhr. J. W. A. Barchman
Wuytiers en mr. dr. J. G. Stenfert
Kroese, de geschenken aangeboden,
waarvoor door een groot aantal inge
zetenen onzer gemeente de gelden
waren bijeengebracht. Naar wij reeds
meedeelden, is het aandenken voor
den oud-burgemeester het bekende
schilderij van H. J. Wolter Jr. »Dooi'',
waarvoor bem op de tentoonstelling
van «Arti et Amicitiae* in 1904 de
Willink-Van Collen prijs werd toege
kend. Het doek, den oud-secretaris
aangeboden, eveneens van H. J. Wolter
is op meer moderne wijze behandeld
en stelt voor een panorama der stad
gezien van den tweeden omgang van
den Lieve-Vrouwe-toron naar bet
Oosten en dus met de St. Joriskerk
en het daarachter liegende stad-ge-
deelte; een echt zonnig schilderij.
Daarbij was voor ieder hunner ge
voegd een vloeimap, op de zilveien
hoeken waarvan hun naamcijfer, het
wapen van Amersfoort en de data
van in functie treden en van bet eer
vol ontslag.
H. M. de Koningin-Moeder is
voornemens in de eerste dagen van
October van Soestdijk te vertrekken,
tot bet maken van een buitenlandsche
reis.
Koninklijk bezoek aan het kamp
bij Harderwijk.
Hare Majesteit de koningin heeft
Zaterdag een bezoek gebracht aan
het kemp bij Harderwijk, waar thans
twee bataljons infanterie uit Leeuwar
den gelegerd ziju tot bet bonden van
manoeuvres.
Per automobiel kwam H M. reeds
om ballnegen in den morgen in bet
kamp aan, vergezeld van den generaal-
majnor Baron vau Tuyl van Seroos-
kerken, den ordonnans officier Baron
van Voorst tot Voorst en Freule van
de Poll.
De commandant van het kamp.
majoor Enklaar, en de loco-Burge
meester, wethouder Vitringa, heetten
Hare Majesteit welkom, die eerst tiet
kamp bezichtigde en vervolgens een
manoeuvre van den troep op het
terrein nabij de spoorbaan bijwoonde.
Het terrein was door veldwachters
en marechaussëe afgezet.
Met belangstelling volgde H. M. de
manoeuvres van de beide bataljons en
het vuren van het snelvuurgeschut.
Daarna begaf de Koningin zich per
auto naar de schietbanen, waar een
gedeelte van het 3e bataljon schiet
oefeningen hield.
Te elf uur vertrok Hare Majesteit,
na majoor Enklaar hare tevreden
heid over de oefeningen te hebben
betuigd, naar Ermelo. waar het 3de
bataljon, onder bevel van majoor
Hofdijk, was opgesteld.
Te half twaalf vertrok de Koningin
met haar gevolg van Ermelo, om
over Putten naar Het Loo terug te
keeren.
Het «lélilé op Soestdijk.
Gisterochtend kwamen per trein te
Baarn 4 bataljons van het 10de re
giment infanterie uit Haarlem, Hoorn
en Helder. Onder commando van
kolonel jhr. J. F. van Spengler mar
cheerde de troep naar Soestdijk,
alwaar te II uur onder het spelen
der stafmuziek werd gedefileerd voor
de Koningin-Moeder. H. M. bevond
zich tijdens het voorbijtrekken der
troepen met hare zuster, de Hertogin
van Albany, en eenige dames
en heeren dor hofhouding op liet
bordes van bet palois. De comman
dant Spengler werd bij H. M. ont
boden en Koningin Emrna onderhield
zich tijdens bet défilé met dezen
hootd-officier. Na afloop van het défilé
marcheerde de troep naar de leger
plaats bij Zeist, alwaar zal worden
gekampeerd. Ondanks het regenachtig
weiier was er veel belangstelling van
de zijde van hel publiek.
Doctor A. Kuyper'e ontslag als
Kamerlid.
In «De Standaard" van Maandag
avond komt de mededeeling voor. dat
door dr. Kuyper, Kamerlid voor Ommen
ontslag als zoodanig is genomen, en
bericht hiervan aan Binnenlandsche
Zaken ingezonden.
Tengevolge het aanhoudend
slechte weer zullen waarschijnlijk de
schietoefeningen der thans kampee-
reride seriën in de legerplaats bij
Oldenbroek worden afgebroken en de
compagnie vesting-artillerie uit Utrecht
en de instructie-compagnie uit Schoon
hoven niet 11, maar reeds 9 dezer
naar hun garnizoen terugkeeren.
(Zw. CU
De natte zomer.
Klachten uit alle deelen des lands
bereiken ons over de treurige gevol
gen, die de veelvuldige regens der
jongste maanden voor land- en tuin
bouw hebben.
In de Haarlemmermeer wordt de
scbade op meer dan een millioen
gulden geschat.
In Gelderland is bet grasgewas totaal
mislukt. De landerijen waren op
sommige plaatsen geruimen tijd over
stroomd en bet gewas is zelfs niet
voor het veevoeder geschikt door den
onaangenamen reuk, dien het afgeelt.
De haver is zoo goed als bedorven.
Een landbouwej te Barneveld, die
tot de gelukkigen behoort, wijl hij
heel wat wist te redden, lijdt meer
dan 1000 schade.
Hoe het er met de qualireit der
late aardappelen zal uitzien, is een
vraag die niemand durft beantwoor
den. Men vreest 1
In do streken waar bet koren zoo
tijdig rijpte dat men bet nog bij
droog weer kon binnenhalen, mag
men heel blij zijn, want waar dit
niet bel geval was kan men den
oogst zoo goed als verloren beschou
wen.
De rogge, op het land staande,
wachtende op gunstig weer om ge
oogst te worden, ligt door de vele
regens op den grond.
De natuur doet haar werking en
uit de rijpe korrels in de aren ont
spruiten niieuwe loten, zoodat men
tiet zeldzame verschijnsel aanschouwt
van een graanveld in zijn eerste
stadium.
Wat het vorige jaar de hitte bracht
een slechten oogst, wordt nu veroor
zaakt door bet vele water. Slechts de
kool schijnt er wel bij te vared. Doch
een mensch leeft nu eenmaal niet
alleen van kool!
t> Handelsblad')
Coers' Liederen van Groot-
Nederland.
De Vereeniging: Het Nederlandsche
Lied heeft aan hare leden weer een
bundel Liederen van Groot Neder
land, verzameld door F. R. Coers
Frzn. (C. M. B. Dixon Co., Apel
doorn) gezonden en wel Uit den
vNederlandtsche Gedenck elancko van
Adrianus Valerius (1626). Zesde
reeks, bestaande uit:
Hoogmoedig geest.
't Quret grocyt in groot getal
O Heer, die daer des Hemels tente
[spryt.
Ghy die tot een Opperheld.
Ick meyn g'u veeren vry vind gekort.
Begeertens lust baert altyt quaet.
Al woud' ick.
Geluckig is hy die leert sterven.
Ach bitterbeyt.
De Heeie geeft ons groote stof.
O Mensch! denct dat ghy tocb syt
[sterf'lyck.
Elk lied heeft een aanteekening,
welke o. a, de gebeurtenis meldt waar
door het lied is ontstaan.
Met- de Achtste reeks, welke ter
perse is, zal de uitgave Liederen van
Groot-Nederland, verzameld door F.
R. Coeis Frzn. alle liederen bevatten
van den NederlantscheGedenck-clanck.
Vrijzinnige Landdag.
Op den te Hilversum gehouden
Landdag vanwege den «Bond van
Vrijzinnige Propaganda- vereenigin-
genct. onder voorzitterschap van dr.
1 II. J. Vos, werdeu de volgende
onderwerpen besproken:
«De wenschelijkheid van Vrouwen-
kiesteebt*, door mevrouw Heineken
Daum
»Onze sociale wetgovingcr, door den
heer mr. J. Hingst;
li Waarom vóór een Volksleger?*
door den heer R C. van der Haagen
«De taak der jongeren«, door den
heer J. B. Ament;
«Wat ons van de Tariefwet te
wachten staat«, door den heer W. de
Jong, lid der Tweede Kamer;
«Volksonderwijs*, door den heer
W. O. A. Koster;
[let liberalisme en de arbeiders
klasse*. door den beer D. Manassen;
»Vrijzinnige samenwerking», door
den heer mr. H. Smeenge.
De bijeenkomst, welke door onge
veer duizend personen werd bijge
woond, werd door den voorzitter met
een opwekkend woord gesloten.
Na afloop van de vergadering
hielden het bond^bestuur, de sprekers,
de afgevaardigden van aangesloten
vereenigingen en eenige andere be
langstellenden een gemeenschappe-
lijken maaltijd in «Het Hof van
Holland.*
Esperanto in den Haag.
Ieder Hagenaar, hetzij hij een ge
affecteerd baronnetje is, levende op
een voet, omhuld door zijden kousen
en lichtgele schoenen, hetzij de straat
bengel. die vol wijding het eindje
sigaret oprookt, dat eerstgenoemde
juist wegwierp, hetzij hij een schakel
vormt in de keten welke voornoemde
typen nauw verbindt, ieder Hagenaar,
tot welke categorie hij ondergebracht
moet worden, kijkt met een blik van
no ja, dat weet ik al lang," zoodra
hij over Esperanto hoort of leest.
En dit kan ons geenszins verwon
deren, daar de Esperantobeweging in
den Haag al aardig ingeburgerd is.
Men heeft er een Neutrale Esp.
groep, een van arbeiders, van tram
conducteurs, van politieagenten, van
Katholieken en van Kath. arbeiders.
Op het terrein van gemeenschappelijke
belangen werken deze groepen 500
leden) wederom samen, onder den
naam van Haga Propaganda komitato.
Geregeld vergaderen de afgevaardigden
in het Esperanto Oficejo, een
Esp. inlichtings-bureau, P rinse-
straat no 8, waar tevens alle Esp.
leer- en leesboeken verkrijgbaar zijn
en waar een Esp. Catalogus voor een
ieder beschikbaar is. Aan het hoofd
van dit bureau staat een bekwaam
Esperantist, tevens redacteur van het
orgaanla Holanda Pioniro.
Ook van officieele zijde onder
vindt de Esp. beweging steun. In
October a.s. zullen van gemeente
wege twee Esp. cursussen, bij wijze
van proef, geopend worden. Het ij verige
raadslid, de heer Thamson bracht
niet weinig bij tot bereiking van dit
succes. Om het Haagsche publiek met
deze stadscursussen bekend te maken,
verklaarden een 12 tal bioscopen zich
bereid om gedurende een 6 tal weken
in Aug. en Sept. hun doek tot dit
doel te leenen. Voorts geven enkele
Esp. groepen ieder jaar in de maand
December een Esp. propaganda feest
avond, waar men telkenmale kan
rekenen op een bezoek van 6 A 700
belangstellenden.
Dat de Internationale hulptaal
beweging in dit centrum van Inter
nationalisme dus goede voortschreden
maakt, behoeft ons niet te verwon
deren.
De duurte der levensmiddelen.
Neen, waarlijk het is geen gekheid,
zooals men wel eens meent; bet is
hooge ernst; in Duitschland bestaan
toestanden, die men in een beschaafd
land niet zou meenen te kunnen
aantreffen, als gevolg van do ongeluk
kige protectie, die de lasten niet op
den buitenlandsche producent laadt,
zooals men vaak ten onrechte meent,
maar op den binnenlandschen con
sument.
Door protectie, hooge invoerrechten
en het sluiten der grenzen, heerscht
vleeschnood. In sommige gemeenten
wordt gepoogd hieraan tegemoet te
komen, door het minderwaardige,
maar voor de gezond-heid niet scha
delijke vleesch tegen kleine vergoeding
te verkoopen. Hoe dat in zijn werk
gaat, deelt een medewerker aan de
«Vorwarts» mede, die een avond, eer.
nacht en een morgen aan de «Frei-
barik» in Berlijn doorbracht.
Hij verhaalt: »Een agent van poli
tie was het die ons Vrijdag in alle vroeg
te den weg wees naar de Freibank
in de Thierstrasse«Daar staan reeds
duizenden sedert gisteravondzeide
hij. Ongeloovig keken wij den geheim
den staatsdienaar aan. Maar de wer
kelijkheid was meer dan troosteloos.
De eersten stonden er al van Donder
dag 6 uur. Zij hadden veertien uren
gewacht, om misschien zes pond
minderwaardig vleesch te krijgen.
Den geheelen nacht hadden zij in
wind en regen gestaan. Want eerst
om half zeven 's morgens worden de
voorsten in de hal gelalen; wegens
de beperkte ruimte een paar honderd,
en om acht uur begint de verkoop.
Te middernacht was de wachtende
menigte reeds 300 menschen.
In de voorhal stonden om 7 uur
's morgens ongeveer 300 menschen
buiten, langs den langen muur van
het abattoir meer dan duizend, en bij
het begin van den verkoop wachtten
aan deze «Freibank" meer dan 2000
menschen.
«Voor het meerendeel komen zij
uit de meest algelegen voorsteden. De
vrouwen dicht in doeken gepakt, bren
gen ban ken, stoelen, vouwstoel ijes mede.
Met verstijfde vingers breien of haken
zij, om den langen, kostbaren tijd niet
onbenut te laten.
«Het was een politieagent, die ons
verhaalde, dat kinderen reeds 's mor
gens om 5 uur een plaatsje in de file
zochten. Zij werden echter snel naar
huis gejaagd. Maar wij zagen ook jonge
nog niet schoolplichtige kinderen, die
den geheelen nacht bij moeder hadden
gestaan, wat door sommige vrouwen
met recht werd veroordeeld.
«En dan staan hier nog honderden
tevergeefs. Aan alle «Freibanken*
wordt geklaagd dat de voorraden voor
de vraag te gering zijn. Honderden
die in de Thaerstrasse den geheelen
nacht, uur aan uur, hebben gestaan,
kunnen niets meer krijgen. Uitzoeken
mag niemand. Men moet nemen wat
wordt toegeschoven.
«Dagelijks, behalve Donderdag en
Zondag (dan zijn de Freibanken ge
sloten) is bet gedrang even groot. Voor
de Freibank in de Manteuffelstrasse
stonden om 8 uur 300 menschen. In
de Gi ünthalerstrasse was het nog erger
Hier zakte een oude man, die in de
voorste rijen sedert vijf uur wachtte,
ineen
Zulke tooneelen zijn wel geschikt
om «bet verblijdend resultaat van onze
