NIEUWE Nieuws- en Advertentieblad iÉP voor de Provincie Utrecht. gflfememee No. 19 Zaterdag 8 Maart 1913. 42e jaargang VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG. PREMIE 'n Uitkomst voor velen. FEUILLETON. DE VRIJ-JACHT. Courant. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15; Franco per post door het geheele Rijk 1.25. Afzonderlijke Nummers 3 Cent. Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrij dag. Uitgever O. J. SLOTHOUWER Bureau: Langestraat 77. Telephoonn 69. ADVER1 ENTIËN: Van 16 regels f 0.50; iedere reg9l meer Tl, Cent. Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend. Groote letters en vignetten naar plaatsruimte. voor de lezers van deze courant. Het heden verschenen 49e nummer van den vierden jaargang van mm £Z "lull iT"~n- i j bevat o.a. Generaal Bramwell Booth te Amster dam. Generaal Bramwell Booth gefo tografeerd tijdens zijn verblijf te Amsterdam, voor de woning van Commandant W. Risdel Ie Water graafsmeer, waar hij logeert. Voorts: Schaapskooi hij Oosterend op Texel, alwaar de Schapenteel de hoofdbron van bestaan is. Vogels in den Winter, met zes interssante foto's. Artillerie-oefeningen, in tegenwoordigheid van den Minister van Oorlog, in de nabijheid van de Pyramids van Austerlitz. De Hydro- Aëroplan 1913 van Fokker. Mrs. Pankhurst gearresteerd. Ernstige brand te Amsterdam. Mi-Caiême (Carnevaval te Parijs, bij gelegeuheid van de Half-vasten). De Koningin van Rumenië (Carmen Sylva) op baar slot »Sina« die kort geleden eene ernstige oog-operatie heeft ondergaan. De nieuwe voorjaars-mode op bet gebied van dameshoeden met drie foto's. De kunst van afficheeren, met vijf interssante foto's. Een Motorboot, voortbewogen dobr een lucbtschroef. Eene eigenaardige straat-reclame. Ten slotte: Portretten van bekende landgenooten. De rubriek van Redac teur X, Het vervolg van den oorspron kelijker! roman door Eline van Stuwe (Jacqueline Reineke van Stuwe), getiteld: «Donkere Wolken» en het kindernummer «Ons Prinsesje», met onderhoudende en leerzame lectuur voor de Jeugd. Dt geabonneerde wonende wenscbt zich te abonneeren op het weekblad ,,PAK ME MEE", tegen den prijs van 3'/i cents thuis bezorgd. Half Januari werd bier weer ter sprake gebracht of het niet mogelijk zou wezen, door het oprichten van een Centiale keuken voor vele ge zinnen de taak van de huisvrouw te verlichten, te zorgen, dat door samen werking menig onaangenaam oogen blikje wordt voorkomen. Een twintigtal belangstellenden heeft een paar malen hierover van gedachten gewisseld en het mag al aanstonds gezegd, dat het «zooveel hoofden, zooveel zinnen" ditmaal heeft geleid tot een zeer goede uitkomst. Wat de een niet wist, wist de ander; sommigen hebben elders schiiftelijke inlichtingen gewonnen; enkelen be zochten de Centrale keukens in andere plaatsen en hebben er de geheele in richting, ook het administratieve ge deelte, in de puntjes opgenomen en voegden bij dit theoretisch onderzoek een practisch; zij gebruikten er een middagmaal en waren eenstemmig in hun lof. Niemand had te voren baar of zijn komst gemeld; er kan dus geen sprake van zijn, dat er iets bij zonders kon klaargemaakt worden. Hetgeen in die inrichtingen wordt geboden, is een gezonde maaltijd, bereid door een bekwame kookster, onder deskundig toezichtalleen eerste kwaliteit voedingsmiddelen worden gebruikt en er worden flinke porties gegeven. Het zijn geen volksgaarkeukens, maar gelegenheden om een goedkoop voor veler beurs bereikbaar en toch degelijk maal te verschaffeneen «goede burgerpot" in den waren zin des woords. Wilt ge eens een menu zien van een der keukens, dan volge hier zoo'n weeklijsije; ZONDAG. Blinde vinken. Dop- erpten. Koffiepudding met vanillesaus, MAANDAG. Runderlappen. Bruine boonen. Vermicelli met citroen. DINSDAG. Erwtensoep. Rijst met appels. WOENSDAG. Macaroni-scbotel met ham en kaas. Gehakt. Groene kooltjes. DONDERDAG. Boeuf. Gestoofdeperen. Drie in de pan. VRIJDAG. Haché of Gebakken visch. Roode kool. Broodpudding met stroopsaus. ZATERDAG. Varkensklapstuk Boe renkool. Griesmeelpud ding met rozijnen. En wat een portie wel kost? Waar schijnlijk komt een portie groente, aardappelen en toespijs geen lif- lafje op 40 cent, met inbegrip van bushuur, thuisbezorgen, terug halen en schoonmaken. Vleescb kan naar believen worden bijbesteld en komt op 18 cent per ons; maar 't kan, evenals de toespijs, ook woiden weggelaten. De juiste prijs voor Amersfoort kan natuurlijk nog niet worden bepaald, doch maakt ten hoogste een paar centen verschil. verplicht te zijn zelf voor 't eten te moeten zorgen. Slechts 'n boodschap of 'n telefoontje naar de keuken en men is verzekerd, op lijd een smakelijk toebereid en niet duur maal gereed te v nden. Hoe heerlijk voor de vrouw des huizes, eigenlijk voor 't geheele gezin, dat de vrije Zondagmiddag voor de gedienstige niet voor moeder behoeft te beteekenen juist dan 't meest bezig te moeien zijn en dus tegen etenstijd doodmoe te wezen wal 'n genot voor allen, dat zij zich even onbezorgd als de andere huisgenooten aan tafel kan zetten Maar kom, laat ons al de voor- deelen en 't gemak van zoo'n Centrale keuken nog niet weer gaan opsommen, waar elke vrouw die even goed begrijpt als gevoelt. Laat ons liever mededeelen, tot welke conclusie het voorloopig comité is gekomen ten opzichte van de mogelijkheid om ook bier zoo'n keuken op te richten. Naar zijn meening bestaat die mogelijkheid wel degelijker zijn hier ongehuwden en andere categorieën van stadgenooten genoeg dan dat de keuken hier niet alleen kan worden opgericht dat is geen kunst; daarvoor is een een betrekkelijk klein kapitaal noodig maar dat ze ook in stand kan blijven. Doch eer dat kapitaal wordt vast gelegd in potjes en pannetjes en al het verdere gerief; eer een in elk opzicht zeer geschikt huis wordt cou paai vuil icii ioicvuii> «vv, f)--"-- Wanneer men de bus zelf doet balen I gehuurd en geheel voor bet doel en terug bezorgen, dan komt de portie'ingoricht eer personeel wordt aan groente, aardappelen en toespijs goed kooper. Laat er ons aanstonds bijvoegen, dat de porties niet krap worden toe gemeten, doch zóo groot zijn, dat een gezin van man, vrouw en twee kin deren best kan toekomen met drie porties. Wat 'n rust voor de huisvrouw om, ais de gedienstige ziek is of soms op «stel en sprong! heengaat, niet I genomen, zou het comité gaarne van stadgenooten bewijzen van instemming met zijn pogen, persoonlijke of schriftelijke sympathie-betuigingen wenschen te ontvangen opdat het eenigszins het gevoel krijgt: «kijk, er bestaat bier werkelijk behoefte aan zoo'n inrichting; als ze er reeds was, dan zou die en die er beslist gebruik .van maken!. Zijn er nu ongehuwde ambtenaien, die in plaats van »so multerseelen alleino op hun kamer te eten, samen uit de Centrale keuken willen middag malen om bpurten bij een collega; zijn er families, die de «groote meid! willen afschaffen (waardoor toch allicht een f300 a f400 per jaar wordt bespaard) want deze vormen in de eerste plaats de kern van afnemers eener Centrale keuken. In andere steden ziet men die allen 't eerst en bet trouwst gebruik maken van de inrichting. Waarom zou Amersfoort dien regel niet bevestigen? Zij, die de keuken ook nog op andere wijze willen steunen, kunnen dat doen door een of meer aandeeltjes te nemen van f 10, die een rente van 4 pCt. afwerpen; niet alleen in naam, maar indeidaad; overal elders wordt telken jare rente betaald. Elders moet men voor een bedrag van f10 te gelijk aan «zegeltjes! nemen. Die zegeltjes van 25, 10, 5 en 1 cent doet men aan de keuken bezorgende waarde en het aantal der ingeleverde zegeltjes brengt de administratie op de hoogte, welke spijs en hoeveel porties er worden verlangd. Hier is 't plan, de zegeltjes desveikiezende per stuk verkrijgbaar te stellen naar 't ons voorkomt een zeer goede maatregel, daar 't niet ieder convenieert om voor f 10 zegeltjes te gelijk te koopen. Ten einde nu hen, die belang stellen in de oprichting van de keuken in de gelegenheid te stellen om door een deskundige theoretisch zoowel als practisch eens 't een en ander omtrent haar inrichting en werking te vernemen, heeft de duectrice van een coöperatieve keuken zich bereid verklaard, op Donderdag 13 Maart hier een en ander te komen uiteen zetten in de groote zaal van «het Valkjes (voor nadere bijzonderheden raadplege men de advertentie in dit blad). 't Is geen deftige lezing, maar een 6) Hoe glinsterden bierbij Ilsabe'soogen hoe beefde hare stem in het droom- geluk des waanzins Diep bewogen stond ik voor haar. Veel was mij in dit onsamenhangend verhaal duister gebleven in dit mengsel van onzin en verstand. Weder zag Ilsabe onafgewend naar zee. Mij scheen zij geheel vergeten te hebben. Na een bange pauze zeide ik zacht «Maar gisteren, Ilsabe gisteren kan het toch niet geweest zijn, dat Jochim uitvoer en 's avonds niet terugkwam Zij legde de hand aan het voorhoofd, als kon zij zich dan beter bedenken vervolgens schudde zij langzaam het hoofd. «Sedert ik hier boven den leelijken ruk voelde, als moest mijn arm hoofd vaneen bersten en tegelijk hier in de borst een scheur die mij zulk een pijn deed, zulk een pijn dat ik luid moest schreeuwen, toen werd mij het herinneren zeer moeielijk. De menschen zeggen ookDe arme Hsabe heeft het in het hoofd, zij kan zich niets meer herinneren van hetgeen voor haar bruiloft gebeurd is. Maar zoodra Jochim er weder is, dan is alles, alles goed. Zou het niet gisteren zijn geweest?O ik geloof het toch well" Was het wreed dat ik verder vroeg? O de arme voelde de wreed heid waarschijnlijk niet. Zij verhaalde immers zoo gaarne van haar Jochim ginds buiten in zee. En mij brandde meer te hooren. «Ilsaba, hoe is dat alles zoo treurig geweest met u en Jochim en den rijken Matthias «Ja, weet ge Jochim is arm en mijn vader is reeds lang, zeer lang dood en mijne moeder heeft een huisje en een stuk land en een koe en ik ben haar eenig kind. Nu wilde mijne moe der dat ik mijn blauwe sloof voor de deur hing en op een rijken man ter jacht ging. Maar ik wilde van de vrij- jacht niets weten, want ik wist reeds dat mijne moeder het oogopHulsen- hofe had. Maar ik wilde geen ander dan Jochim. Ik weende en bad mijne moeder innig zij sloeg mij en hing zelve het sloof voor de deur. Ja, mijne moeder heeft een harde hand en een zeer hard hart. Zij houdt in de wereld van niets dan van geld. Zoo mijn vader nog leefde, zou het niet zoo ver ge komen zijn. Een geheele week hing het blauwe sloof aan de deurpost en des Zondags namiddag kwamen uit al de dorpen in de rondte zeer vele jongelingen, en zij droegen groote bloemruikers met fladderende gekleur de linten in het knoopsgat, en in lange rijen gingen zij langzaam voorbij ons huisje. Ik moest bij mijne moeder achter de huisdeur staan. Zij stond slechts aan de reet en wij konden door deze heen zien, wie voorbij gingen. Mijne moeder had mij weder geslagen en met geweld opgeschikt. Nu sprak zij steeds hard met mij en dreigde mij vreeselijk, zoo ik niet tot den rijken Matthias van Hulsenhofe naar buiten liep. Dat hij onder de jongelingen was wist mijne moeder. Maar ik weende zacht. Ik was doodsbedroefd en mijn hart zoo wee en zwaar, dat het mij bijna ter aarde neertrok. Slechts eene hoop hield mij staande. Eerst moesten de jongelingen van ons dorp voorbij komen volgens ouder gewoonte. Vervolgens kwamen de andere dorpe lingen, uit de omstreken. Jochim ech ter is van mijn dorp en Matthias van het gindsche. Den avond te voren had ik Jochim nog heimelijk in gindsch boschje bij het strand gezien en hem mijn heilig woord gegeven bij de vrij- jacht alleen naar hem te loopen en en als mijn bruigom te omhelzen dan kon geen macht ter wereld mij hem weer ontnemen zelfs niet mijne moeder. Dat is het oude recht der vrij- jacht en geen Mönchguter mag het aanranden. De rijkste jongelingen waren reeds voorbij het blauwe sloof gegaan het geheele dorp wachtte op hen en bespotte ze. Het laatst kwam Jochim. Hij was immers de armste jongeling van het dorp. Maar toen hij daar zoo in zijn Zondagspak naderde zoo hoog en zoo fier, met het fraai, trouw gezicht en de blauwe oogen toen zag hij ernstig, als ge voelde hij zich rijker dan allen. Hij geloofde zoo vast aan het woord, dat ik hem gegeven had.Hij kwam al dichter en dichter ik beefde aan al mijn leden, mijne tanden sloegen van angBt opeen. Mijn hart klopte als nooit te vorenzoo luid, dat ik dacht dat moeder het hooren zou. Ik drukte beide handen tegen mijne borst en hield de tanden opeen daar stond stond Jochim voor het blauwe Bloof. Zijne oogen glinsterden en hij knikte glimlachend naar de deur, als wilde hij zeggen: Nu moed, Ilsabe, moed, het geld immers de vrij jacht op ons levensgeluk als de bliksem voer ik op en greep naar de deur en wilde ze openrukken en tot Jochim naar buiten snellen maar toen greep mij mijne moeder, hield mij met de eene hand en sloeg mij met de andere tegen den rug en stiet mijn hoofd heftig tegen den wandIk had de kracht niet mij los te rukken ik was als lam aan al mijn leden. Met een luiden kreet viel ik op mijne knieëen en mijne moeder trad mij onder hare voeten Maar ik drukte toch nog tegen de ruit der deur en toen zag ik, dat Jochim er nog altoos stond, doods bleek en onafgewend naar de deur starend, als kon bij bet niet begrijpen, dat de deur niet opensprong en zijne Ilsabe hem niet om den hals vloog. Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1913 | | pagina 1