NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor do Provincie Utrecht.
DE BALKAN-OORLOG.
FEUILLETON.
No. 26.
Woensdag 2 April 1913.
42e jaargang
BUITENLAND.
Boontje M om zijn loontje
4)
mersfoortsche
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15;
Franco per post door het geheele Rijk 1.25.
Afzonderlijke Nnmmers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
m
Uitgever O. J. SLOTHOUWER
Bureau: Langcstraat 17. Telephoonn. 69.
19VER1ENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere reg9l meer 7'I, Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De ramp in Amerika.
Uit de belichten der ontzettende
gevolgen van den cycloon in de Ver
een. Staten, kari met tamelijk veel
zekerheid worden opgemaakt, dat bet
hiér niet een, maar een snelle opvol
ging van verscheidene tornado's be
treft. In zekere Staten van Noord-
Amerika ten Oosten van het rotsge
bergte, treden zij dikwijls met zoo
groote vernielende kracht op, als men
op geen ander gedeelte der aarde
aantreft. Deze wervelstormen ont
staan op zekeren afstand boven de
aarde on richten zich trechtervormig
naar den aardbodem. Zij hebben ge
woonlijk een doorsnede van eenige
honderden meters en woeden meestal
met een snelheid van 40 kilometer
per uur. Niets kan aan het geweld
van zoo'n wervelstorm weerstaan. In
het middengedeelte van den trechter
heerscht een zeer lage atmosferische
druk. Gesloten vaten barsten, fles—
scben springen uit elkaar en dikwijls
ziet men muren van gebouwen naar
verschillende zijden uit elkaar vallen.
De uitwerking is niet zelden gelijk
aan een ontploffing. De zwaarste voor
werpen worden in de lucht opgeno
men, ver weggevoerd en dan neer-
gesmakt en or zijn voorbeelden dat
heele blokhuizen met bewoners en al
in de hoogte werden geheven, (let
gebeurt dikwijls, dat verschillende tor
nado's op één dag voorkomen, en
zich in gelijke richting met een onder
linge tusschenruimte van eenige mij
len voortbewegen.
Den 9 Februari 1884 kwamen op
één dag niet minder dan 60 torna
do's voor, die in Staten Illinois, Ken
tucky, Tennessee, Virginia en Missis
sippi zich deden gevoelen. Zij veroor
zaakten den dood van 800 menscben,
terwijl 2500 gewond werden, boven
dien kwamen ook nog 10.000 paar
den om. Bij een tornado, die in April
1899 in den staat Missouii optrad,
hebben ooggetuigen waargenomen,
dat huizen, wagens en menschen tot
een hoogte van 100 tot 130 meter
werden opgenomen en een eind ver
der neerge-makt. Een huis werd 30
meter in de hoogte geslingerd, waar
het in duizenden stukken uiteensprong
terwijl de stukken nog een eind in
verschillende richtingen werden mede-
gesleurd. Een paard werd opgenomen
en diie kilometer verder weer opzijn
pooten neergezet, zonder eenig letsel
te bekomen. Groote hoornen werden
met de wortels en groote stukken
aaide uitgerukt en de bodem zag er
uit als een dynamietootploffing.
Tornado's ontstaan meesal aan de
znid-oostzijde van een groote barome-
ti ische depressie, waar de gebieden
van koude en warme winden zeer
dicht bij elkaar liggen. De meeste tor
nado's komen in April en Mei voor, het
minst in Januari. In Europa slechts
bij groote uitzonder ing in den zomer.
Wat deri tijd betreft, meestal ontstaat
een wervelstorm tusschen drie en vier
uur namiddags en bijna nooit na zes
uur 's avonds.
Uit de statistieken blijkt, dat men
in Amerika jaarlijks op drie tornado's
rekenen kan. In streken waar dit ODt-
zettend natuurverschijnsel hoofdzake
lijk voorkomt heeft men zoogenaamde
tornado-kelders aangelegd, groote on-
deraardsche ruimten, waanri de men
scben bij het naderen van een derge-
lijken wervelstorm vluchten.
De ClevelandCincinnatiChicago
de St. Louis, de Chesapeak en Obio-
spoorwegmaatscbappüen, benevens die
van Pittsburg CincinnatiChicago
hebben den dienst gestaakt. De Zui
derspoorweg van Lakesehore en Michi
gan is de eenigste lijn, die geeo ern
stige schade geleden heeft. Volgens
matige schattingen bedraagt bet ver
lies der spoorwegmaatschappijen in de
door overstrooming geteisterde distric
ten meer dan 15 millioen dollars.
Het 4000 inwoners tellende plaatsje
Miarnisbury bij Dayton is door de
Missouii medegesleurd. In de dalen
der Mississippi, Ohio en Wabash en
in die van hun zijrivieren, dreigen
besmettelijke ziekten uit te breken.
Door de str aten van Peru (Indiana)
stroomt het water zes meter diep.
Talrijke vrouwen- en kinderlijken drij
ven voorbij. Bij het doorbreken van
den dijk der Wabashrivier zijn hon
derden menschen verdronken. Van
een kerktoren slak slechts de spits
boven het water uit.
0>eral brachten de vrouwen, haar
kinderen omarmend, den nacht op de
daken door. De koude doet den nood
nog liooger stijgen. Te Indianapolis
is het water weer gestegen de def
tige woonwijk is daar overstroomd.
De gouverneur Cox van Ohio heeft
het ministerie van oorlog oai 50.000
tenten verzocht, alsmede om levens
middelen, artsen en ziekenoppassers,
een verlangen, waaraan onmiddellijk
werd voldaan. Van alle kanten wor
den hulpexpedities georganiseerd. De
wetgevende lichamen van verscheide
ne siaten hebben reeds geldmiddelen
toegestaan.
Uit alle staten wordt bericht, dat
de regen nog steeds bij stroomen
neergudst. In geen 20 jaar is een
overstrooming van dergelijken omvang
voorgekomen. Volgens de laatste be
richten daalt het water in de staten
Ohio en Indiana, daarentegen is te
Louisville in Kentucky bet water 3'/j
M. gestegen.
De brand in de stad Dayion woedt
nog altijd voort. De burgemeester is
van plan de door brand bedreigde
gebouwen met dynamiet te laten
springen om op deze manier uitbrei
ding van bet vuur te voorkomen, dat
telkens opnieuw oplaait. Het water
zakt weliswaar, maar het zal toch nog
wel eenige dagen duren, voor men
den noodlijdenden te hulp kan komen.
Ook te Columbus moet de toestand
allerverschikkelijkst zijn. Naar bet heet,
zijn daar 30.000 menschen opgesloten
in de bovenverdiepingen hunner bui
zen, hebben 10.000 personen daar hun
onderdak verloren en zijn 150 men
schen om bet leven gekomen.
Volgens een gerucht zijn te Indiana
polis duizeride buizen de Witte rivier
ingedreven en zijn 10.000 menschen
dakloos.
President Wilson is van plan naar
Ohio te gaan. als zijn aanwezigheid
daar van eenig nut kan zijn. Hij zal
echter eerst bet rapport van den mi-
nisier van oorlog afwachten, die gister
middag zich naar het gebied van de
overstroomirig heeft begeven, om daar
persoonlijk do leiding van den reddings-
aibeid op zich te nemen.
Het bemiddelend optreden der
Mogendheden.
Eindelijk heeft markgraaf Pallavicini,
Oostenrijks gezant in Constantinopel
als deken van de gezanten aldaar en in
tegenwoordigheid van zijn collega's,
gisteren de collectieve nota der Mogend
heden aan de Turksche regeering ter
hand gesteld. De nota blijkt eenigszins
anders te luiden dan oorspronkelijk
was vastgesteld. Zooals we indertijd
hebben medegedeeld, luidden de vre
desvoorstellen der Mogendheden als
volgt: Een grenslijn MidiaEnos, met
afstand van alles, wat ten Westen van
dit gebied ligt, met uitzondering van
Albanië, aan de bondgeriootende be
slissing over het lot van Kreta en de
andere eilanden wordt aan de Mogend
heden overgelaten; Tuikije betaalt
geen oorlogsschatting.
Vermoedelijk op aandringen van
Rusland en Frankrijk en onder den
invloed van de vermeestering van
Adrianopel zijn die voorstellen intus-
schen, bljjkens de gisteren aangeboden
nota, zoodanig gewijzigd dat wel als
grenslijn zal aangenomen worden de
lijn EnosMidia, doch nu in tamelijk
rechte richting, zonder dus, als eerst
was voorgesteld, rekening te houden
met den loop der rivieren Maritza en
Ergene. De nota houdt zich aan de
regeling van bet lot der eilanden door
de Mogendheden, aan verwerping van
het denkbeeld eenei oorlogsschatting
door Turkije, spreekt verder over het
overnemen van een evenredig deel der
Turksche Staatsschuld door de bond
geriooten en verlangt staking der vij
andelijkheden, zoodra de grondslagen
van den vrede, in de nota opgesomd,
zullen zijn aanvaard.
Men vermoedde, dat de Porie reeds
gisteravond do voorstellen der mo
gendheden zou aanvaarden en men
rekende op een spoedig sluiten van
den vrede, tenminste voor wat Bul
garije, Servië en Griekenland betreft.
Dat Rusland niet langer bezwaar
maakte tegen het uitsluiten van de
betaling eener oorlogsschatting door
Turkije, zal wel te danken zijn aan
Fiankrijks invloed.
De gezantenconferentie te Londen
werd gisteren weer bijgewoond door
den Russischen gezant, die bij de
vorige zitting swegens ongesteldheid»
afwezig was. De conferentie is tot
Woensdag verdaagd. Men denkt, dat
dan het antwoord der bondgenooten
zoowel als van Turkije op het be
middelingsvoorstel der mogendheden
zal zijn binnengekomen.
Een vlootbctooging tegen
Montenegro.
Zooals we hierboven zeidon, rekent
men al op een spoedig sluiten van
den vrede, doch niet wat Montenegro
betreft. Dit de minste der oorlog
voerende partijen is brutaler dan ooit,
hoewel het heel, dat alle mogend
heden het thans eens zijn, dat koning
Nikita door een vloolbetooging voor
zijn kust tot rede moet worden ge
bracht. De geruchten aangaande do
mogendheden die aan deze vlootbe -
tooging zullen deelnemen, loopen zeer
uiteen, wat het beste bewijst, dat bet
met die eendracht onder de mogend
heden zoo mooi er niet bijstaat als
men wel wil doen gelooven. Zoo be
weert de »Köln. Zeitung", dat van
het Drievoudig Verbond Oostenrijk-
Hongarije en Italië, van de Drie-
door
A. S. II. BOOMS.
De kleine Non, boe jong ook nog,
besefte tocb reeds, door redeneeringen
van anderen, welke edele taak baar
beschermer op zich genomen had en zij
had zich daarom aan bem gehecht
met alle vereering en liefde die een on
schuldig kinderhart gevoelen kan, dat
vol dankbaarheid voor zooveel goedheid
is zoodat het afscheid bitter hard voor
het arme kind was, dat nu onder vreem
den moest verblijven en zijne vriende
lijke, liefderijke omgang zou missen,
maar zij onderwierp zich, hoewel snik
kend, gewillig aan de harde noodza
kelijkheid, omdat bij het noodig vond,
en omdat zij gevoelde dat hij ook uit
de verte over baar zou blijven waken
met liefde en toewijding.
Wel lenigde de tijd hare kinder-
smart, doch de genegenheid had zoo
diep wortel geschoten, dat er geen
dag voorbijging zonder dat zij alleen
of in gesprekken haren weldoener her
dacht, die haar steeds met goedheden
en geschenken overlaadde, alsof zij
zijn eigen kind was, want bij
had bet jonge meisje bepaald lief
gekregen door bare lieftalligheid,
hare hulpeloosheid en hare gehecht
heid, die zij zoo onbewimpeld toonde
als zij bem met haar lief gezichtje en
hare groote gazelle-oogen teeder aan
zag, en bem met haar vleiend helder
stemmetje zacht kinderlijk haar «lieve
pat'j enoemde.
Zelf zag hij tegen meer ernstige
scheiding op, waartoe hij in 't belang
der kleine besloten had, en wel om
de nu elfjarige Non naar Europa te
zenden en de verdere zorg voor hare
opvoeding en onderwijs toe te vertrou
wen aan zijne twee jaar oudere zuster,
die door het geven van teekenle9sen
in haar onderhoud voorzag, zoodat ook
aan deze zuster het hooge kostgeld
dat hij betalen wilde ten goede zou
komen en het kind zou profiteeren
van den omgang met Hollandsche vrien
dinnetjes, die hare opvoeding als 't
ware van zelf zouden volmaken.
Reeds dagen te voren was de klei
ne Non ontroostbaar over die schei
ding, en zij was niet gelukkiger dan
wanneer zij bij haar «lieve pa'tjea kon
zijn en tegen zijn knie of zijn schou
der geleund stil hare tranen kon laten
vloeien, hem nu en dan met hare groo
te zachte oogen door hare tranen glim
lachend aanziende en hem dan innig
toefluisterde: «O pa'tjel... pa'tje...
laat me hier blijvenen de groote
sterke man, verteederd door zooveel
dankbare kinderliefde, voelde zijn hart
breken bij dat diep gevoelde verdriet
dat uit die woorden sprak, zoodat hij
al zijn wilskracht noodig had om in
haar belang, getrouw te blijven aan
zijne beslissing en de scheiding, hoe
hard die ook bleek, vast door te zet
ten.
Het laatste afscheid aan boord was
'n moeilijk oogenblik Snikkend
hing 't kind aan zijn hals en klemde
zich met alle macht aan hem vast,
hem op droeven toon smeekende en
biddende haar niet te verlaten, behoefte
gevoelende aan zijne krachtige bescher
ming. Hij liefkoosde haar terwijl zij
snikkend op zijn knie zat en tegen
zijne borst leunde, het lieve bedroef
de schepseltje 'n hartelijk bemoedigend
troostwoord toespekende.
Tante Louise zal zoo lief voor
mijn kleine Non zijn'...en ik blijf al
tijd je «lief«, kindje IZal je ook
mijn lief meisje blijven?...
Snikkend beloofde het kind wat haar
met gevoelvolle stem zoo teeder onder
'n warme kus gevraagd werd.
Je pa'te zal altijd veel aan zijn
kindje denken en veel van haar hon
den 1 .Vadertje zal goed voor je zor
gen hoor en als hij dan zelf in Hol
land komt, dan
...Mag Non 'thuishouden doen
en trouwt met pa'tje?... en krijg ik
dan ook 'n mooie pop dan is pa
'tje al opa!viel de kleine hem met
schitterende oogen en teedere liefko
zing in de rede.
Droef glimlachend om dat naïve kin
derlijke idee beloofde hij haar dat en
dat in hare oogen heerlijke vooruit
zicht troostte haar zoo, dat het laat
ste afscheid, hoe bedroefd zij ook was,
toch verhelderd werd door een straal
van hoop, die daardoor in haar opge
wekt werd.
En de ruim veertigjarige man, de
vroolijke, onbezorgde soldaat, de man
die sceptisch met de liefde spotte,
haastte zich weg om de trdnen te ver-
hergen die zijne oogen verduisterden,
want wat nooit een vrouw had kun
nen te weeg brengen deed 'n elfjarig
meisje in hare lief-kinderlijke eeuvoud
en hartelijke, dankbare genegenheid;
...zij trof zijn hart en een zalig, be
schermend, vaderlijk gevoel drong daar
binnen; het deed hem 'n oogenblik ver
langen naar ,n eigen gezin,maav
ook slechts 'n oogenblik, want juist
ontproette hij een kennis, wiens eigen
gezin 'n doorloopende plaag was en
eene toekomstige ruïne.
De kleine vleister kreeg echter reeds
haar pop toen de boot te Padang aan
kwam, want de zorgzame pseudo-vader
had telegrafisch order gegeven zijn lie
velingetje daarmeê te verrassen.
Naarmate de lieve Non Berwoed in
jaren toenam, bleek uit hare brieven
dat den aard barer genegenheid ver
anderde en niet meer zoo hartstoch
telijk was, of ten minste minder harts
tochtelijk scheen, doordat zij hare ge
voelsuitingen meer meester werd en als
een schuchter jong meisje zich trachtte
te bedwingen het gevoel scheen me v
veranderd in oprechte dankbaarheid
voor den man die alles voor haar was,
