NIEUWS
Nieuws- en Advertentieblad Sj£
voor de Provincie Utrecht. |||J
gtafeffliemee
No. 39.
Zaterdag 17 Mei 1913.
42e jaargang
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
PREMIE
EEN PRAATJE OVER DE LEESZAAL.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15;
Franco per post door het geheele Rijk 1.25.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever O. J. SLOTHOUWER
Bureau: Langegtraat 17. Telephoonn. 69.
ADVERTENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere reg9l meer Th Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden sleohts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
voor de lexers van dexe courant.
Het heden verschenen 7de nummer
van den vijfde jaargang van
bevat o.a.
Het portret van: WILLEM I ge
boren 24 Aug. 1772 te 's-Gravenhage,
overt. 12 Dec. 1843 te Berlijn.
Voorts: «De afgebrande hoevo",
reproductie naar een schilderij van
Ar)' Scheffer. De Tentoonstelling
«De Vrouw 1813—1913", met vier
foto's. De in tegenwoordigheid van
den Haagschen Burgemeester Van
Karnebeek geopende Haagsche Slads-
gezondheidskolonie te Scheveningen,
met drie foto's. De feesten te Hoorn
bij gelegenheid van de opening der
nieuwe Vluchtbaven, met twee foto's.
De opening van het Sportterrein te
Doetinchem. De Jeanne d'Arc-fees-
ten te Parijs, met drie foto's.Het
werk der Londensche Suflragettes.
Dames-schermclub te Weenen.
Quo Vadis? Naar den beroemden
roman van ileniy Sienkiewicz, kunst
film in 6 bedrijven, met zes foto's.
Humorpagina.
Ten slotte: Portretten van bekende
landgenooten, de Rubriek van Redac
teur X. Kindernummer »Ons Prin
sesje", met onderhoudende en leer
zame lectuur voor de Jeugd.
De geabonneerde
wonende
wenscht zich te abonneer en op het
weekblad „PAK ME MEE", tegen den
prjjs van 3'/» cents thuis bezorgd.
Lezer, kent ge Querido's fantasie-
critiek op «Van de koele meren des
doods«, van Frederik van Eeden?
Neen? Dan zal ik u vertellen, dat ge
die kunt vinden in een bundel «Studiën®,
uitgegeven in de «Nederlandsche bibli
otheek®.
Querido vei telt daar, dat bij juist
zijne bevindingen over het boek van
Dr. Van Eeden zou gaan neerschrijven,
toen een aantal bezoekers bunne op
wachting kwamen maken. Hij krijgt
den inval, hen allen naar hun oordeel
betredende dat boek te vragen. En aan
het eind van de fantasiecritiek blijkt
bet, dat niemand van het boek ook
maar iets beeft begrepen.
De lezer van Querido's Studie zou
hieruit de gevolgtrekking kunnen ma
ken, dat Dr. Van Eeden's boek hoogst
ingewikkeld en bijzonder onbegrijpe
lijk is.
Maar zeer velen, die iets van psy
chologie, weten en daarom gaat het
bier, stellen als hunne meening
hier tegenover, dat de bedoeling van
den auteur zoo klaar is als de dag.
Ge begrijpt misschien niet, wat
Querido beeft uit te staan met onze
sedert eenige maanden beslaande open
bare leeszaal en bibliotheek? Het moge
vreemd klinken, maar ik ben er (door
eigen ervaring) van overtuigd, dat meer
dan de helft van Amersfoort's inge
zetenen, niet weten, wat een leeszaal is.
Ik stel me voor, dat ik 's middags,
klokke twaalf, bij de Utrechtschepnor t
zou gaan staan en van de voorbij fiet
sende, wandelende, racende en slente
rende menschen een 23-tal zou aan
spreken met de vraag: «Weet je wat
een leeszaal is?» En zonder overdrijving
ben ik er zeker van, dat bijna 20 ant
woorden zouden luiden «Een leeszaal
nou ja, dat is 'n zaal waar je lezen kan.a
En als ik dan verder zou vragen
«Maar wat kun je daar dan lezen?»
welnu, ik denk, dat er clan tot antwoord
25 paar schouders vragend zouden
worden opgetrokken. Maar daarom is
een leeszaal nog niet een heel inge
wikkeld iets, evenmin als het boek van
Van Eeden er onbegrijpelijker door
werd, omdat Querido het niet snapte.
Hebt ge even tijd voor me? Dan zal
ik u een i in de leeszaal rondleiden.
Ieder Amersfooiter, die gedurende
de laatste anderhalf jaar een plaatselijk
blad in handen heeft gehad, weet, dat
de openbare leeszaal en bibliotheek
gevestigd is in hot gebouw Beuken
laan 2. En het is u dan ook wel bekend,
dat het gebouw geopend is op Zondag
en Maandag van half drie tot tien, en
op alle andere dagen van tien tot half
een, en van half drie tot tien uur.
Ge begint natuurlijk met uw fiets in
het fietsenrek te plaatsen, en als het
fietsenrek vóór vol is, dan kunt ge
door 'n poortje het fietsenrek in den
tuin gemakkelijk bereiken.
De voordeur der leeszaal staat altijd
gastvrij voor u opende garderobe
toont aan, dat ge bot u zoo gemakkelijk
kunt maken als ge zelf maar wilt.
Als ge dan even in de gang hebt
rondgekeken, ziet ge, dat de eerste
deur aan uw rechterhand u naar de
couranten- en tijdscbriftenzaal voert.
U behoeft me niet op mijn woord
te gelooven, als ik zeg, dal daar ieder
iets van zijn gading zal vinden Ik zal
mijne woorden met bewijzen staven.
Als het «Handelsblad® en de «Rotter
dammer» u niet interesseeren, stelt ge
dan misschien wel belang in «Het
VadeilaDd», in «De Standaard«, in
«De Tijd», in «Het Volk«?
Ge leest de Hollandsche kranten
altijd thuis, nietwaar mijnbeer A
Maar hebt ge er wel eens aan ge
dacht, dat ge in de leeszaal in hel
«Berliner Tageblatt« kunt Dalezen hoe
gezellig het in den Rijksdag toegaat?
Weet ge wel, dat iederen Zaterdag
middag nadat de post van vier uur
binnen is, de «Groene Amsterdammer»
voor u ter lezing ligt, mijnheer B.?
Zouden niet tal van zakenmenschen
er belang bij hebben, de «Staats
courant» eens in te kijken of «De
Algemeene Financiei» of «De Midden
standsbond» of bet orgaan van den
Bond van Staatspensionneering?
En boevelen interesseeren zich niet
voor de »Handelingen« van de Eerste
en Tweede Kamer en voor het Koloni
aal verslag?
In bet muurrek zijn tal van cou
ranten ter lezing, die u mededeelen
wat er al zoo in onderwijskringen
van alle richtingen gebeurt.
Bladen op godsdienstig gebied vindt
ge in overvloed: zoowel de «Heraut«,
«De Hervorming» en de maandbe
richten van bet Nederlandsch Zen
delinggenootschap, als «De Oud-Katbo-
liek» en «Die Welt«.
Voor militauen zal er zeker wel
iets te vinden zijn: bet orgaan van
de Nationale Cnristen-Onderofficieren-
Vereeniging «Onze Banier«, ligt ter
lezing, evenals «De Militaire Specta
tor» en het «Maandschrift van de
Vereeniging van Officieren bij de
Nederlandsche Landmacht».
Vakbladen zijn er in menigte: «De
Aannemer®, «De Bouwvakarbeider»,
«De Gemeentewerkman®, «bet Gra
fisch Weekbladcc, «De Handelsreiziger»,
«Het Kleedingbedrijfcc, «Mercurius»,
«De Metaalbewerker», het «Maand
blad voor Kookkunst, Hotelwezen en
aanverwante nijverheid®, «Ds Politie
bode», het «Technisch Weekblad» en
tal van anderen.
De catalogus, die in de leeszaal ter
raadpleging ligt, zal u nauwkeuriger
inlichten dan ik dat kan doen.
Maar nu zijn er ook menschen, die
geen belangstelling hebben voor alles
wat ik daar zoo juist heb opgesomd
Zouden zij het misschien niet prettig
vinden, eens op hun gemak in eene
aardige illustratie te gaan kijken?
Is het niemand uwer ooit overkomen,
dat gij 'n woord tegen kwam, dat gij
niet kende: gij vroeg naar links en
naar rechts, en niemand wist u te
helpen. Nu loopt ge even de leeszaal
binnen, en tien tegen een, dat Wink
ler Prins u uit den nood helpen kan,
of anders Meijer misschien, die boven
staat, in de studiezaal.
Zou het adresboek van Amsterdam,
van Utrecht, van Nederlanden Neder
landsch-Indië en natuurlijk ook dat
van Amersfoort u niet aan een ver
geten adres kunnen helpen?
Stelt ge geen belang in Van Oss'
Elïectenboek, of in de Nederlandsche
Staats-Almanak, of in de Naam- en
Ranglijst der Officieren van bet Neder
landsche leger?
Al deze boeken en boekjes, en nog
veel meer, vindt ge in de Couranten
zaal.
Achter deze zaal is de tijdschriften
zaal gelegen, waar in keurige porte
feuilles «Die Woche», «De Revue der
Sporlen«, «De Prins», «l'Illustration®,
«Eigen Haard«, «The illustrated Lon
don News» liggen.
Ge vindt daar bovendien eenige
tijdschriften, waarin ge raadgevingen
kunt vinden betreffende de verzorging
van uw tuin.
En gij, mevrouw, zult zeker wel
eens iets belangrijks ontdekken in
«De vrouw en baar huis», dat keurig
verzorgde tijdschrift, en in eenige
aodere periodieken, waarin kleeding-
vraagstukken en zaken van huishou-
deljjken aard worden behandeld.
Zal niet een ieder die gewend is
van boeken meer te zien dan den
buitenkant, het aardig vinden, dat
hij in de bibliotheek «Nijboff's index
op de Nederlandsche periodieken van
de gemeene inhouden kan naslaan?
Behoef ik u te vertellen, wat «De
Gids", «De Nieuwe Gids", «De Be
weging" en «Den Gulden Winckel"
u bieden?
Weet ge wel, dat het soc. dem.
tijdschrift «De Nieuwe Tijd" en
«Vragen van den Dag" ook in de kast
staan?
Gij "die studeert voor eenige taai-
acte, vindt ge het niet prettig, hier
te vinden «De drie talen" en «De
Nieuwe Taalgids"?
Als «De Econonist" u onbewogen
laat, dan vindt ge misschien iets
nieuws in «Het Paard", in het Maand
schrift v.h. Centraal-Bureau van «de
Statistiek"?
Denkt ge niet, dat het belangiijk
is, iets te lezen in «De vrouw in de
20sie eeuw?
De tijdschriften tegen de kwak
zalverij voor Sociale hygiëne, en
het orgaan van den «Bond tegen
vaccinedwang" zijn ook wel de lezing
waard.
En neemt u dan eens een kijkje
in de serre, waar de nieuwe aan
winsten een voorloopig plaatsje vinden,
en waar plaatwerken, gidsen en catalogi
ter inzage liggen.
Maar nu moet ge toch eerst eens
mee naar boven.
Ziet de studiezaal er niet aanlok
kend uit, met hare eenvoudige, prac-
tische, goed gevulde boekenkasten?
Zoudt ge niet in de verzoeking
komen, 'n boek io een der moderne
talen uit de boekerij te nemen, plus
een woordenboek uit de studiezaal,
en u daarmee aan een der kleine
werktafels een plaatsje te kiezen?
Want ge weet immers wel, dat een
ieder boven de 18 jaar in de biblio
theek komen mag, en dal ieder uit
de kasten mag nemen het boek, dat
hem of baar interesseert, maar tevens
vriendelijk verzocht wordt, dit boek
niet weer in de kasten te zetten. Het
bibliotheekpersoneel zal gaarne de
boeken even voor u opruimen.
Er zijn menschen, die met recht
beweren, dat alle lectuur niet ge
schikt is voor jonge menschen, al zijn
ze dan ook 18. En ook aan dit be
zwaar is te gemoet gekomen, door
verschillende boeken wel in den cata
logus op te nemen, maar niet in de
kasten te plaatsen. Zoo is men zeker,
dat ze niet in verkeerde handen komen.
Zal de theoloog het niet aangenaam
vinden te vernemen, dat het bestuur
pas heeft aangekocht de bekende
«Rëalencyklopiidie für Protestantische
Theologie und Kircbe" in 24deelen?
Vindt de snuffelaar het niet aardig,
het door Hendrikus Petrus in 1746
geschreven rekenboek van Mr. Willem
Bartjens in te kijken?
Denkt ge dat «Hooft's Leven" van
Hendrik de Grote zijne beteekenis
verloren heeft? En wat zegt ge dan
wel van de opengeslagen plaatweiken
en atlassen op tafel?
In Andree's «Handatlas" vindt ge
het kleinste gehucht uit de meest
onbekende landstreek. In een pracht
volle «Schriftenatlas''kunt ge nagaan,
hoe men te allen tijde, sierlijke mono
grammen, initialen en andere fraaiig
heden neerschreef.
In de studiezaal vindt ge boven
dien een keurverzameling woorden
boeken een technisch woordenboek,
«Het Groot Militair Woordenboek",
«Wörterbuch der philosophischen
Grundbegriffe" «Nieuw Nederlandsch
Biografisch Woordenboek", Handels-
woordenboed, een aardrijkskundig
woordenboek, «Nederlandsche Spreek
woorden» van Stoett, «Middelneder
landse!) Handwoordenboek», van Ver
dam, «De Vries en Te Winkel» en
nog vele andefë.
In de Theologiekast ontmoet ge de
namen Plato, Spinoza, Haeckel, Gee-
raerdt Brandt, Da Costa, Luther,
Pierson, Hugenholtz een bonte rij.
Ziet ge daar bij de Staatsweten
schappen het boek van D. tludig Jr.,
over «De Vakbeweging in Nederland
van 1866 tot 1878", en «Het Kapitaal"
van Marx, en Treub's «Sociale Vra
gen" en de boeken van W. H. Vliegen
en herkent ge daar Diet de bekende
Sidney en Beatrice Webb, die tezamen
geschreven hebben over het Britsche
Vakvereenigingswezen, en ten slotte
de «Christelijk Sociale Studiën" van
J. R. Slotemaker de Bruine?
Ook over Rechtswetenschappen vindt
ge iets in de studiezaal, en over na
tuurwetenschappen. Hier vindt ge
Darwin en Leeuwenhoek, Heukels en
Flammarion.
De afdeeling Landbouw, Tuinbouw
en Veeteelt is met zorg gekozen. Ge
vindt er boeken over «Ziekten en be
schadigingen der ooflboomen", over
«Grondbewerking en grondbewerkings
werktuigen", over «Schapen- en var
kensteelt", over «Zuivelbereiding",
over «de Groote Cultures der We
reld".
De Kunstrubriek ziet er goed uit,
al zijn de werken niet overtalrijk,
maar de leeszaal is ook pas kort ge
leden opgericht! Ge vindt hier Bei lage,
Evers, Max Rooses, Weistman, en o.a.
een boek over «Denkmaler Griechi-
scber und Römiscber Skulptur".
De wagenmaker, de machinist, de
electriciën, de timmerman en nog veel
meer menschen, die handenarbeid ver
richten, vinden handboeken en hand
leidingen in de afdeeling techniek.
De Letterkunde-kast is zeker niet
slecht voorzien, en u zult het me moe
ten nazeggen, als ik u vertel, dat ge
er de namen Ten Brink. Kloos, Jonck-
bloet, Kalff, Van Hamel, Meijer en
Hauser in vindt, benevens 'n aantal
zeer goede boeken over Engelsche let
terkunde.
In de kast voor Geschiedenis en
Aardrijkskunde wordt ge verrast door
den naam Peary, Boissevain's «Van
dag tot dag in het Oosten" staat er,
en Nansen en Vetb, en Kuyper, van
wiens bekend boek «Om de Oude
Wereldzee" er zelfs twee exemplaren
zijn.
Wat denkt ge ervan als ge Jorissen,
Fruin, Muller, Brugmans eu Kerkkamp
ziet staan? En zal de historicus en hij
die de historie als ontspanning be
studeert, niet in verrukking raken als
bij Busken Huet ziet staan, en «Neder
land in den aanvang der 20ste eeuw,"
hèt naslagboek bij uitnemendheid, en
«Nederlands geschiedenis en volks
leven in schetsen" en De Roever en
Dozy en Groen van Prinsterer en
P. J. Blok.
En de Amersfooi ter zal het stellig
niet oninteressant vinden, te lezeD,
