NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad "NÉf
voor de Provincie Utrecht.
No. 60.
Woensdag: 30 Juli 1013.
42e jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
FEUILLETON.
Boontje M om zijn loontje
Amersfoortsche Courant.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad f 1.15;
Franco per post door het geheele JRijk 1.25.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER
Bureau: Langestraut 77. Telephoonn. 69.
AD VERTENTIËN:
Van 16 regels f 0.50; iedere regel meer 71/» Cent.
AdvertentiSn viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Onder den geesel van de cholera.
Slechts weinig melden de telegram
men van het Macedonische krijgstoo-
neel over de verschrikkelijke bezoe
king, die het Servische leger getrof
fen heeft. Eén der vreeselijkste ziekten,
de cholera, heeft haar intrede in het
leger gedaan en bij duizenden wor
den de slachtoffers uit de gelederen
weggemaaid. De oorlogscorrespondent
van het «Journal,André Tudesq,
die eenige dagen geleden in een mi
litairen-trein de reis van Belgrado
naar Uskub maakte, en sedert dien
in de hoofdstad van Macedonië ver
toeft, beschrijft hetgeen hij daar zag.
Deze verbalen werpen een droevig
licht op de daar heerschende toestan
den, die men altijd nog maar zooveel
mogelijk tracht te verhelen. De trein,
waarmede Tudesq Daar Uskub reisde,
had 38 uren noodig om de 500 kilo
meter af te leggen. De heele trein
was vervuld met een afschuwelijke
ontsmettingslucbt.
De cholera! Rondom de stad zijn
afgesloten ruimten ingericht voor
choleralijders; wachlposten verhin
deren, dat de nog niet door deze
ziekte aangetaste personen met de
ongelukkigen in aanraking komen.
Alleen de ossenkarren, met pas getim
merde doodkisten, die door de straten
van Uskub trekken en die op weg
zijn naar de cbolerabarakken, vertel
len, dat het aantal slachtoffers van
dag tot dag op onrustbarende wijze
toeneemt.
De wereld moet het weten, dat
de cholera haar zwarte wieken over
Macedonië heeft uitgespreid, dat zij
over het gansche land tiekt en ge
holpen door de ondraaglijke zomer
hitte steden ontvolkt, dorpen vernielt
en de gelederen der legers duntIn
Keuprulu alleen telt men dagelijks
200 dooden en ik hoorde van een
bataljon van het zesde regiment, dat
vóór eenige dagen 800 manschappen
telde, waarvan er nu nog maar 200
in leven zijn. Drie kwart van den
geheelen troep is weggemaaid, zon
der dat er een schot viel, is de prooi
geworden van de cholera. Te Koe-
inanowa breidt het aantal tentbrak
ken, waar de ongelukkigen op den
verlossenden dood liggen te wachten,
zich meer en meer uit. Toen ik dicht
langs zoo'n tent ging, hoorde ik, hoe
één der twee officieren, van wie één
de sporen van het nachtwaken op
zijn gelaat droeg, tot den andere zei-
de: Vanmorgen hebben wij er
243 verbrand.
Hij spiak die paar woorden opzijn
Fransch, in de noop, dat geen der
soldaten ze zouden verstaan.
Ik ging op onderzoek uit. Wie wa
ren deze 243; waren het door de
cholera aangetaste Bulgaren of waren
het gevangenen? Neen, het waren
jonge recrulen, die bun vaderland
levenslustig en gezond verlaten hadden
en die nu naar deze plaats der ver
schrikking moesten komen om te wor
den verbrand, zonder den vijand ge
zien te hebben. En de epidemie breidt
zich naar alle richtingen uit, naar
het Noorden zoowel als naar het Zuiden
en aan de grenzen vooral zijn de toe
standen onbeschrijfelijk. Een jonge
Montenegrin, die uit Egri Palanka
terugkeerde, vertelde mij, dat ten ge
volge van de voortdurende gevechten
schermutselingen en onlusten de lijken
niet begraven worden. Zij blijven maar
liggen, verpesten bet land en vergiftigen
het water en de lucht:
»Als zij maar wisten hoevelen door
de verschrikkelijke ziekte waren aange
tast!* voegde de Montegrijn er bij.
«Ze worden allen zoo zwart als de
Turken uit kleinAzië«. En hun lijken
vergiftigen alle bronnen en rivieren.
Een bevel vanden Servischen generalen
staf verbiedt aan alle soldaten om
elkaar voortaan een hand te geven;
wanneer zij een groet met elkander
willen wisselen, mogen zij alleen el-
kaars ellebogen drukken. Wanneer er
zich in een troep een cholerageval
voordoet, wordt de geheele troep dade
lijk geïsoleerd. De gezondheidsdienst
verwisselt de uniformen, desinfecteert
de tenten, wapens en karren maar in
de dorpen en steden zijn de schrijn
werkers dag en nacht bezig nieuwe
witte doodkisten te maken. De achter
gebleven turken echter zien elkander
stilzwijgend aan, een triomfantelijk
lachje speelt in hun oogen en schijnt
te zeggen: «Allah is groot!* De ver
schrikkingen van den broederoorlog
mogen snel een einde nemen, er
zullen andere bezoekingen voor in de
plaats komen. De nieuwe vijand, de
cholera, zal niet zoo gemakkelijk de
wapens neerleggen.
Onafhankelij kheidslëesten.
Baarn.
Te Baarn zullen de onafhankelijks-
feesten plaats hebben op Donderdag
31 Juli en Vrijdag 1 Augustus e.k.
Het programma luidt als volgt:
Donderdag, 34 Juli, 's morg. van
8—8'/j uur klokluiden van de Herv.
en R.-K. kerken. 9 uur Feestopening.
Gewijde en nationale muziek door het
muziekkorps «Crescendo* uit Baarn
op het Brinkplein 9.30 uur. Aanbie
ding van bloemen en vruchten aan de
zieken in het ziekenhuis aan de Peking-
laan. 9.30 tot 12 uur. Spelen voor
kinderen jongens en meisjes van 8—12
jaar, in het Oranjepark. 1.30 uur. Flo-
raliafeest. Optocht der kinderen van
de Julianascbool naar bet feestterrein.
Bloemententoonstelling Stationspark.
2 uur. Bekendmaking der bekroningen
en prijsuitdeeling. 2 tot 5 uur. Militair
concert (Stationspark) door de huzaren-
kapel uit Amersfoort. 2 tot 4 uur.
Groot zangersfeest in het Oranjepark.
5 uur. Feestmaaltijd aangeboden aan
ouden van dagen in bet Hótel Central,
Brinkplein. 8 uur. Concert, door het
Stedelijk Orkest uit Haarlem onder
directie van den heer Kriens in het
Stationspark. 8.30 uur. Bioscoopvoor
stelling op het Brinkplein van den
heer F. A Nöggerath uit Amsterdam.
Muziekuitvoering gedurende de voor
stelling.
Vrijdag 1 Augustus. 10 -12 uur.
Concert door bet muziekcorps uit
Scherpenzeel op het Brinkplein. 11
uur. Opening der tentoonstelling van
Floraliavereeniging. 1 30— 5 uur. Con
cert van de Russchische Dameskapel
in het Stationspark. 2—4 uur. Volks
spelen voor jongens van 12—18 jaar
in het Oranjepark. Muziekuitvoering
gedurende de spelen. 8 uur. Concert
door het fanfarekorps «Crescendo*
te Baarn op het Brinkplein. 9 uur.
Illuminatie van het Brinkplein en van
verschillende kruispunten in het dorp.
Etelage-wedstrijd op Woensdag 30
en Donderdag 31 Juli Vrijdag 1 Aug.
De uitstallingen worden door de jury
gekeurd op Woensdag 30 Juli, des
middags te 2 uur.
Bloemententoonstelling op Don
derdag 31 Juli en Vrijdag 1 Augus
tus in het Stationspark.
Zaterdagavond 2 Augustus 10 uur.
Groot vuurwerk aan den Baarschen
d(jk.
Donderdag 31 Juli en Vrijdag 1
Augustus, 's avonds 10 uur. Bal af
gewisseld door komische voordrach
ten in het Hotel «Central®, Brink
plein. Handelsblad
Schoolbioscopen.
De Ver. van Nederl. Gemeenten
heeft een circulaire verzonden aan
een aantal gemeenbesturen in ons
land, de inspecteurs van diverse onder-
wijsvakken, districts- en arr.-school-
opzieners, hoofdbesturen van onder-
wijsgenootschappen, besturen van
Rijks en bijzondere scholen, enz.
In deze circulaire wordt er aan
herinnerd, dat in Februari 1912 af
gevaardigden van een 30-tal grootere
gemeenten, benevens belangstellenden
in het onderwijs, te Utrecht samen
kwamen, ten einde een bespreking
te houden over het vraagstuk der
toepassing van de bioscoop bjj bet
onderwijs.
Een commissie werd belast met de
opdracht, het vraagstuk nader te be-
studeeren en na te gaan, op welke
wijze de bioscoop in bet onderwijs
dienstbaar gemaakt zoukunnen worden.
De commissie stelde zich eerst de
vraag, of de bioscoop onder de leer
middelen opgenomen moest worden.
Zij beantwoorde die vraag bevestigend.
Vervolgens overwoog de commissie,
op welke wijze dit leermidddel moest
worden aangeschaft.
Unaniem was de commissie van
oordeel, dat werkelijke schoolftlms
gemaakt moesten worden onder lei
ding van onderwijs-specialiteiten en
met inachtneming van de leerstof
der scholen, waarvoor ze dienst moe
ten doen.
De commissie meende, dat het be
ter was de hulp der Ver. van Ned.
Gemeenten in te roepen, dan zelf
standig een organisatie voor de aan
schaffing van films in het leven te
roepen.
De Ver. van Nederl. Gemeenten
heeft daarop de zaak onderzocht en
besloten, tot namaak van speciale
scboolfilms over te gaan indien de
afname van films door de Gemeente
besturen, Rijkskweekschoolen, Bur
gerscholen, Gymnasia Landbouw
scholen en andere inrichtingen van
onderwijs voldoende zou zijn.
Hel ligt in de bedoeling, het eerste
jaar 10 en ieder der beide volgende
jaren 5 films te doen maken enz. De
deelnemende gemeenten verbinden
zich gedurende 3 jaren een bedrag
op hun begrooting, b.v. door verboo
ging van den post «leermiddelen" op
te nemen, waarvoor door de betrok
ken gemeente het eerste jaar 10, het
tweede jaar 15, het derde jaar 20
opvoeringen gegeven kunnen worden,
voor alle leerlingen die naar oordeel
van het gemeentebestuur daarvoor in
aanmerking komen. Nadat de eerste
3 jaren verstreken zijn kunnen de
onkosten zeer worden verminderd,
DOOB
A. S. H. BOOMS.
35)
Het was weêr de oude vriendelijk
streelende stem van vroeger, al klonk
zij zacht en dof, die haar het welge-
gemeende welkom toeriep vergezeld
van dezelfde goedige, bewonderend
lachende blik, 'n welsprekende tolk
van blijdschap over het weerzien,
maar fel trof haar het vervallen uiter
lijk, hoewel hare tante haar daarop
zoo voorbereid had.
Dadelijk vlijmde de gedachte smar
telijk door hare ziel dat dit hare
schuld was en hij om haar alleen zoo
ontzettend geleden moest hebben in
de dagen zijner afwezigheid, die hij
eenzaam had doorbracht, misschien
alleen denkende aan zijne teleurstel
ling over haar gebrek aan liefde en
vertrouwen voor hem, maar tevens
was het haar een zaligend gevoel, dat,
trots dat alles, hij even vriendelijk,
even lief, even teêr-vaderlijk voor haar
was als altijd.
Weer kwamen de tranen van be
rouw haar in de oogeu; zacht schrei
ende ging zij naar hem toe en hare
geheele lieve ziel leggende in hare
woorden, fluisterde zij hem toe, hem
teeder aanziende en zijne beide uitge
stoken handen vattende
Vadertje! arm lief «vader
tje" vergeving!
O wat zou hij zijD lieve engel graag
als weleer teeder in zijne armen ge
drukt en haar getroost hebben onder
zijne warme kussen, maar hij bleef
kalm, zooals hij zich voorgenomen had,
en vriendelijk lachend tot haar op
ziende, alsof hij verdriet noch smart
kende, sprak hij op innigen toon,
een kusje drukkende op hare trillende
handjes die in de zijne rustten:
Vergiffenis, lieveling? waar
voor? Omdat jij in je heerlijke
niet genoeg te waardeeren jeugd je
liefde gaf aan 'n man, die je toeflui
sterde dat hij je liefhad, en dat met
zijne oogen herhaalde Maar,
kindje, wat is natuurlijker dan dat?
en 't verwonderde mij al lang
dat niet alle jongelui doodelijk waren
van mijn schatje I Misschien denk
je misdaan te hebben omdat je de
zaak voor mij geheim hield I
Ook dat is heel natuurlijk, lieijel
Als je 'n moeder of 'n echte vader
had gehad zou je 't die zeker gezegd
hebben vol vertrouwen, maar
mij, dat is wat anders! Ik ben
Immers je vader niet! Ik ben
maar 'n vreemde, 'n lastige veel-
eischende voogd, 'n ouwe man
die je in geen enkel opzicht verwant
is, 'n akelige egoïst die 'n leelijk
boos gezicht trok toen hij jelui zoo
in-gelukkig samen zag, omdat hij in
z'n onvergeefelijke zelfzucht het kind
dat hem al zoo lang door haar bijzijn
gelukkig maakte, ook nog bovendien
voor altijd wilde behouden, 'n
leelijke, nare, brommende dwingeland
en tiran die jou eigenlijk niet gunde
wat toch zoo natuurlijk is in de jeugd
en zoo vreeselijk belachelijk in 'n dwaze,
ouwe grijskop, en bovendien ik
ben overtuigd dat die man die
je lief heeft, juist met je overeen
gekomen was den ouden voogd zijne
toestemming te vragen, al zou ik ook
is 't
nog op zoo m'n poot spelen 1
zoo niet lieveling?
Je ziet dus dat ik me heel goed in
jelui positie verplaats heb! Te
drommel ja I ik ben niet van gis
teren! lachte de Overste, wel
met 'n enkelen valschen toon in dien
lach, maar toch zoo hartelijk dat hem
de tranen in de oogen kwamen en
hij met den uitroep «is dat lachen
zich de oogen moest uitwisschen, «om
dat hij niet goed zien kon,"" voegde
hij er als verklaring bij.
Die man had dat kind zoo onuit
sprekelijk lief, dat hij al was 't 'n
felle marteling voor zijne ziel, de kracht
vond om glimlachend, uiterlijk vrooliik
en opgeruimd al die verontschuldigen
aan te halen om zijne lieveling vrij te
spreken van alle schuld ten zijnen op
zichte, tot hem de heete tranen van
foltering en ontroering in de oogen
schoten, wat hij onder eene gemaakte
lachbui verborg.
Non had wel verwacht dat hij als
gewoonlijk als zij iets misdreven had,
zacht vermanend zon bestraffen, maar
dat hij, nu hare schuld en haar gebrek
aan liefde en vertrouwen zoo groot was
zoo volkomen alle schuld bij haar weg
redeneerde, dat verteederde haar on
uitsprekelijk en zich bukkende gaf zij
hem in de opwelling van haar gevoel
'n hartelijken kus, die hij echter onbe
antwoord liet, want hij vertrouwde
zich zelve niet, en hij vreesde haar
door misschien te Teel hartstocht te
verschrikken.
Krijg ik geen zoen, «Vadertje?"
vroeg Non met een pruillipje.
Zeker, liefje, kom hier I antwoord
de de Overste, en hare door tranen
nog vochtige wang met zijne lippen
aanrakende, balde hij zijn handen tot
vuisten om te voorkomen dat zijn armen
haar in eene opwelling van liefde te
teeder zouden omvatten.
Eenige oogenblikken zat hij stil
en met gesloten oogen om zijn kalm
te te herkrijgen; zijne slapen bons
den en zijn bloed bruischte met vloed
golven van bedwongen heftige hart
stocht.
Even 'n duizeling, kindje, schertste
de Overste met pijnlijken glimlach,
toen hij opziende gewaar werd dat
Non hem met bezorgde blikken gade
sloeg. Die zaken! Ja die ak-lij«e
zaken hebben mij kollossaal aangegre
pen I Dat ellendige geldl .en
