BUITENLAND.
De schipbreuk van de
„Empress of Ireland".
BINNENLAND
Plaatselijk Nieuws.
Er bestaat reeds een actie om onder
de inlanders weerbaarbeidscorpsen te
vormen ten einde in tijden van gevaar
het gouvernement hulp te kunnen
bieden. In aansluiting daaarmee namen
de inlandsche officieren van Soerakarta
het initiatief tot de oprichting van
een Javaansche padvinders organisatie.
De vraag of Nederland, indien het
eventueel in verwikkeling kwam met
een andere mogendheid nopens Indië,
op de Inlandsche bevolking zou kun
nen rekenen is ongetwijfeld van zeer
groote beteekenis. De waarborg voor
een eendrachtige samenwerking tus-
scben Indië en Nederland moet, naar
de overtuiging van den heer Soeroto,
worden gezocht in den intellectueelen
en zedelijken groei van het Javaansche
volk. Er zijn gelukkig niet velen meer,
die beweren, dat onderwijs cn ont
wikkeling voor inlanders uit den
booze zijn, dat zij slechte staatsbur
gers kweeken, onruststokers en ijdele
blullers, ongewenschte elementen
voor de rust en voor het werk van
een koloniale regeering. Een krachtige
en eerlijke regeering, die het heilige
besef heeft, dat zij overeenkomstig de
wenschen van het volk en met eer
biediging zijner hoogste gevoelens-
godsdienst, liefde voor eigen taal en
eigen kunst de welvaart van het
land en het geluk der onderdanen,
naar baar beste vermogen dient, be
hoeft zich niet uit angst achter zulke
bezwaren te verbergen. Onderwijs is
het eenige middel om van de Javanen
een levenskrachtig volk te maken.
En vervolgens moet worden gestreefd
naar associatie der intellectueelen,
zonder aanzien van rang en stand
Noodig is economische vooruitgang der
inlandsche maatschappij, omdat
economische kracht haar beter in staat
stelt aan haar intellectueele en
artistieke behoeften te voldoen. De
grootere bedrijvigheid in landbouw,
handel en industrie is het bewijs, dat
het volk zijn belangen begrijpt. Naast
de intellectueele volksontwikkeling
zorge men ecbter vooral voor de vor
ming vau inlandsch kapitaal om de
volkskracht hooger op te voeren en
te geraken tot stollelijken en geeste
lijken rijkdom.
Een groot werk als dit kan slechts
tot stand worden gebracht, als er
niet voortdurend bezorgdheid behoeft
te bestaan voor de veiligheid, als men
niet telkens de kans loopt te wordeo
overrompeld.
Op welke manier nu moeten wij,
Nederlanders en Inlanders, zoo vroeg
de beer Soeroto onlangs, ons het
leven en de veiligheid verzekeren om
onafgebroken en met noesten vlijt
gezamenlijk aan de taak der omvor
ming der minder duurzame verhou
dingen te kuunen arbeiden? En hij
antwoordde, dat er slechts één middel
is: de ontplooiing der Nederlandsche
en Inlandsche volksweerkracht te
zamen. Daarom hecht hij groote
waarde aan een gezamenlijke verbe
tering der defensie van Indië, waar
aan hij nauwelijks meende te moeten
toevoegen, dat de Nederlandsche
vloot in de verdediging van Neder-
landsch-Indië een zeer belangrijke
rol beeft te vervullen, misschien wel
de voomaarnste. Soeroto juicht ten
zeerste toe de poging, die thans zal
worden gedaan om bet personeel der
zeemacht ook te recruleeren uit de
inlanders. Naar zijn meening zal nu
ook niet lang meer kunnen uitblijven
de opleiding van Javaansche zeeoffi
cieren, opdat de Javanen van aanzien
lijke familie in de gelegenheid zullen
worden gesteld als officier te dienen
bij de marine, gelijk thans reeds bij
de landmacht.
Eindelijk zij ook in het belang
der weerkracht de politiek ten
opzichte der Javaansche vorsten erop
gericht, door handhaving van hun
gezag en aanzien in hen te verkrijgen
en te behouden trouwe en verknochte
bondgenooten en vrienden der Neder
landers, welke vast op hun steun in
tijden van gevaar zullen kunnen
rekenen.
Er zijn volgens de heer Soeroto
onder de Inlanders maar heel wei
nigen, die nu reeds in een zeer
aanstaande vrijheid gelooven een
vrijheid die wellicht maar van heel
korten duur zou zijn en ook zijn er
maar zeer enkele Anglo-maniacs, die
ergeen waarborg voor kunnen vinden,
dat wjj onder de Nederlanders er
beter aan toe zijn dan onder den
Brit. Maar gelukkig zijn er nog velen,
zoo zeide bij verder die slechts
heil zien in een geleidelijke en gezonde
emancipatie. En voor deze geldt
slechts die eene vraag: »Hoezijn een
dracht en samenwerking tusscben
Nederland en Iedië te verkrijgen
Wij gelooven te kunnen besluiten
met als onze meening hieraan toe te
voegen, dat een dergelijke eendracht
en samenwerking nimmer minder
kunnen worden ontbeerd, dan wan
neer bet erom gaat een gemeen-
scbappelijken vijand te weerstaan.
Aleer dan 1000 slachtoffers.
De schrikkelijke ernst van de ramp
der «Empress of Ireland", blijkt uit
bet volgende staatje:
aan boord gered
lste klasse 87 35
2de klasse 253 38
3de klasse 714 164
scheepsvolk 413 207
1.467 444
Omgekomen: 1023.
Van de geredden waren:
le kl. 2e kl. 3e kl. sch.v.
mannen 24 23 146 205
vrouwen 11 15 16 2
kinderen 2
We hebben thans meer uitvoerige
verbalen van overlevenden en ook de
verklaringen der beide kapiteins, die
van de «Empress" en die van de
»Storst3d" voor ons.
Er is zooveel, er zal veel over
drijving bij zijn, doch ook met reserve
gelezen, blijven de verhalen en ver
klaringen aangrijpend.
Hooren we eerst wat de kapiteins
verklaren. Zij geven elkaar de schuld.
Kapitein Kendall van de «Empress"
vertelt dat de «Storstad" op zijn sig
nalen antwoordde, nadat zij op twee
mijlen afstand in zicht was gekomen.
Toen de «Storstad" nog op een scheeps
lengte afstand was,schreeuwde Kendall
baar door zijn scheepsroeper toe:
«Go astern!" (vaar achterom 1) Tege
lijkertijd liet hij de «Empress of
Ireland" met vollen stoom vooruit
gaan, om zoo te trachten, een aan
varing te voorkomen.
Na de aanvaring riep Kendall op
nieuw de «Storstad" toe, om te vragen
langszij mee op te stoomen en zoo
het gat in den romp van de «Em
press of Ireland" althans eenigszins te
dichten, maar de «Storstad" voer
achteruit.
Kendall trachtte nu zijn schip aan
de grond te zetten, maar binnen drie
minuten waren de machines onbruik
baar, wegens het binnendringende
water.
Kendall wees er nog op, dat bij,
toen het schip zonk, van de commando
brug in zee werd geslingerd en toe
vallig een ronddrijvende sloep onder
zijn bereik kreeg, waarmede bij on
middellijk naar andere overlevenden
begon te zoeken en er aldus vele
redde. Hij bleef doorzoeken, tot er
niemand meer op de oppervlakte der
zee zichtbaar was.
Een uitvoerig verhaal deed de
scheepsdokter James Grant aan het
Central News Agentschap. Eerst het
verhaal van de aanvaring.
De «Empress of Ireland» belde on
middellijk zeer sterk aan stuurboord
zijde over. Niemand begreep onmiddel
lijk, dat de »Empress« zoo zwaar
beschadigd was dat zij vergaan moest.
Toch werden oumiddellijk pogingen
gedaan om de reddingsbooten uit te
zetten. De eerste, die neergelaten werd,
sloeg om, de vijf volgende kwamen
zonder ongeval van de boot weg. Ver
schillende booten aan bakboordzijde
raakten door bet schokken der «Em
press* uit de davits en vielen op bel
dek tusscben de verschrikte passagiers,
van wie er verscheidenen verpletterd
werden. Velen werden gewond, doordat
zij tegen de verschansingen sloegen.
Niettemin gedroeg de bemanning zich
ordel(jk en zoowel de kapitein als de
overige officieren bleven op hun post,
totdat het schip zonk.
Eerst 7 minuten nadat de aanvaring
had plaats gehad, slaagden weinige
passagiers er in reddinggordels te be
machtigen. Allen waren gedwongen in
hun nachtgewaad in het ijskoude wate'
te springen. Honderden klemden zich
tot het laatste oogenblik aan de zijde
van het schip vast en zwommen daarna
eenigen tijd in het koude water rond
om hulp roepend.
De »Storslad« zette zoo spoedig
mogelijk haar reddingsbooten uit, maar
deze waren niet talrijk genoeg. Weldra
waren zij met drenkelingen gevuld en
donderden moest men in de golven aan
bun lot overlaten Een groot aantal
der opvarenden hebben het dek niet
kunnen bereiken.
Wal aan de ramp voorafging had
Grant vernomen toen hij op het dek
kwam. Hij werd gewekt, doordat hij
door bet hellen van 't schip uit zijn
kooi geworpen werd.
Ik beproefde aldus ging hij voort
het electriscbe licbt op te draaien,
maar bevond, dat er geen stroom was.
Ik trachtte tastend den weg te vinden,
maar kon de deur niet bereiken. Ik
hoorde kreten van angst en schrik en
het geluid van binnenstroomend water.
Ik raakte uit mijn hut en kwam in den
salon, maar daar ik niet in staat was
te loopen, klauterde ik langs den wand
omhoog en vond een patrijspoort. Ik
stak mijn hoofd er door en zag met
verwondering hoe op de zijde van het
bellende schip een groot aantal men-
schen stond, alsof zij zich aan dek
bevonden. Ik riep om hulp en een per
soon, die zich in de nabijheid bevond,
trok mij door de patrijspoort naar
boven. Het schip werd als onder ons
weggerukt toen het zonk. Toen de mist
een weinig optrok, zag ik de lichten
van de »Storstad« en nadat ik eenigen
tijd rondgezwommen had, werd ik
opgepikt.
H. M. de Koningin-Moeder, ver
gezeld door enkele leden der Hof
houding woonde Zondagmorgen de
godsdienstoefening bij in de kerk der
Ned. Herv. Gemeente te Soest, onder
gehoor van ds. D. P. Brans, predikant
aldaar.
Het Koninklijk Echtpaar maakte
Zondagmiddag in een open rjjtuigmet
twee schimmels bespannen, die door
Z. K. H. Prins Hendrik gemend wer
den, een rijtoer. Om 3 uur van het
Paleis vertrokken, ging de tocht eerst
door de Loolaan en een deel van de
kom der gemeente,waarna door de om
geving van Apeldoorn te zijn gereden
naar het Paleis werd teruggekeerd
De rit voerde langs het terrein van
den brand d6r Apeldoornsche machine
fabriek, welken brand het Koninklijk
Echtpaar op hun reis naar het Loo
staande voorde portieren hadden aan
schouwd. Nauwkeurig, terwijl stap
voets gereden werd, namen de Vor
stelijke personen de verwoestingen
door den brand aangericht, in oogen
schouw; een paar malen bielden de
rijtuigen zelfs stil.
Buitenlandse!) bezoek aan de
Nederlandsche Heidemaatschappij.
Woensdag en Donderdag jl. heb
ben eenige Duitsche overheidspeisonen,
namelijk de Regierungs-Priisiderit te
Düsseldorf en eenige Regierungsrate
en Landriite een bezoek gebracht aan
ons land, meer in 't bijzonder met de
bedoeling zich op de hoogte te stel
len van de iurichting en het werk
der Heidemaatschappij. De heeren
maakten als gasten van den Com
missaris der Koningin in de provincie
Gelderland met dezen en den directeur
der Maatschappij na een bezichtiging
van bet bureau met museum een
autorit over een gedeelte der Veluwe,
waar verschillende ontginningen wer
den bezocht. Den tweeden dag werden
de bekende ontginningen in de Pee!
van de beeren van Waterschoot van
der Gracht, van Ogtrop, Ledeboer en
Roelvink in oogenschouw genomen.
Üok werd bezichtigd bet groote ont-
ginnings- en melkbedrijf «Laclariaa
bij Boxmeer van den heer De Blocq
van Scbeltinga, waar vooral de door
de Heidemaatschappij gestichte boer
derij en arbeiderswoningen en de in
werking zijnde melkmachines de aan
dacht trokken.
De verschillende eigenaren der be
zittingen ontvingen het gezelschap
gastvrij.
Zeer voldaan keerden de beeren
huiswaarts met de bedoeling te trachten
ook in bun vaderland in de richting
te werken, welke bier met zulke goede
gevolgen is ingeslagen.
Nederlandsche bond van gemeente
ambtenaren.
In de op 3 September te houden
jaarvergadering van deze vereeniging
komen belangrijke bestuursvoorstellen
aan de orde.
Reeds sedert verscheidene jaren
wordt in bondskringeti de behoefte
gevoeld een instelling van een voor
bereidend examen voor hén, die zich
willen bekwamen voor het examen in
de gemeenteadministratie dat wordt
afgenomen door de Noderlandsche
vereeniging vour gemeentebelangen,
en die niet kunnen overleggen een
der door den boud aangegeven be
wijzen van algemeene ontwikkeling.
Voorts acht de bond in het bestaand
examen zelve eenige verbeteringen
dringend noodig. Het bestuur betreurt
ten zeerste dat de vereeniging voor
gemeentebelangen tot een en ander
niet heeft medegewei kt en stelt nu
voor de instelling van een bondsexamen
A met voorbereidend examen, voor
het eerst af te nemen respectievelijk
in 1916 en 1915.
Ook tot medewerking aan het door
den bond in te stellen, examen B, een
zwaarder vakexamen, is de vereeniging
voor gemeentebelangen niet bereid.
Het bondsbestuur stelt voor dit bonds
examen waartoe reeds eerder werd
besloten, voor het eerst af te nemen
in 1917.
Een ander voorstel strekt tot vast
stelling van een reglement op de
bondscursussen in de gemeenteadmini
stratie. De organisatie wordt aldus
geducbt, dat erkenning plaats vinde
van hetgeen goed geregeld is en dat
verder door den bond aanvullend worde
opgetreden. Vervolgens zullen pogin
gen worden aangewend tot verkrijging
van overheidssteun, welke naar het
bondsbestuur meent met evenveel
grond mag worden verwacht als voor
het vakonderwijs.
In overeenstemming met het advies
van prof. mr. Drucker, mr. Loefl en
prof. mr. Treub wordt voorgesteld van
het hulpfonds van den bond een af
zonderlijke stichting te vormen.
De aanleg van de baan voor de
electriscbe tram ZeistAmersfoort
vordert goed. De rails zijn reeds ge
legd tot bij de villa van den heer de
Kempenaer. Schuin tegenover den
Kalkweg gaat de baan naar beneden,
achter liet R. O. G. heen naar de
BarchmanWuytierslaan, waar de baan
al uitgegraven is. Naar we vernemen
zal de tram stellig 1 Aug. rijden.
In het op 2de Piokersdag ge
houden Nationaal Concours van mu
ziek- Mannen- en gemengde Zang
verenigingen, te Loenen a/d. Vecht,
behaalde de Gemengde Onthouders
Zangvereniging «De Blauwe Vaan,«
te Amersfoort de 2e Prijs, A. zijnde
een groote Zilveren Medaille.
Bij bet te Zeist gehouden con
cours hippique werden in het spring
concours de volgende prijzen behaald
2e prijs Barbara, van luit. A. C. Lager-
weij5e prijs Cbantecler, van luit.
jhr. J. A. Röell. Eervolle vermelding
Fox, van luit. Trapman.
Ds. L. H. van der Meiden te
Enschede is beroepen bij de Christ.
Geref. Kerk te Amersfoort en Baarn.
De Amersfoortscbe Kegel-Bond,
bij welken reeds zeven clubs zijn aan
gesloten, heeft besloten weldra een
stedelijk kegelconcours te doen houden.
Het bestuur bestaat uit de heeren
G. C. de Jager, voorzitterH. Nefkens,
secretaris; en G. W. Zweers. penning
meester.
Dr. E. Kruisinga is benoemd
tot lid van de examen-commissie voor
de Middelbare akte Engelsch.
De jongedames A. M. Wesseling,
M. A. J. Lobry van Troostenburg de
Bruijn en H. E van Rossum, leerlin
gen van de Industrie- en Huishoud
school, behaalden het diploma voor
onderwijzeres in koken en voedings
leer van de.n Bond van leeraressen
bij bet huishoudonderwijs.
De ronde nikkelen stuiverstuk
ken worden 30 Juni buiten omloop
we gelijk. U maakte me bang, maar ik wist wel, dat ik over
meer slimheid beschikte dan u en dat ik op 't laatst, als ik
maar lang genoeg volhield, het spelletje zou winnen. Nu
wordt 't mijn beurt."
Nelly voelde zich voor 't oogenblik heelenal overbluft, en
een ellendig besef van de waarheid van juffrouw Spencer's
woorden overstelpte haar. De kolossale dwaasheid die ze had
begaan, gaf haar een gevoel van pijniging, bijna van schaamte.
Maar zelfs in deze omstandigheden voelde ze geen vrees. Ze
bleef de vrouw tegenover haar met een dapper gezicht staan
aankijken, terwijl ze onderwijl haar brein inspande tot het
vormen van een of ander plan. Ze kon niets anders bedenken
dan 't bedingen van een afkoopsom een aanzienlijk bedrag,
dat haar de vrijheid zou hergeven.
«Ik stem toe, dat u de winnende is," zei ze, «maar ik heb
nog niet alles gezegd wat ik te zeggen heb. Luister."
Juffrouw Spencer vouwde haar armen over elkaar, en ter
wijl een bittere glimlach zich over haar gelaat verspreidde,
wierp ze een blik op de deur.
«U weet dat mijn vader millionair is, misschien weet u ook,
dat hij een van de rijkste menschen is die op de wereld be
staan. Als ik op mijn eerewoord verklaar, dat ik niets van
't geen u me verteld heeft zal publiek maken, welke som zou
u dan eischen om me vrij te laten?"
«Welk bedrag zou u willen voorstellen?" vroeg juffrouw
Spencer, op onverschilligen toon.
«Twintig duizend pond," zei Nelly dadelijk. Ze begon de
zaak zoo eenigszins als een handelskwestie te beschouwen.
Een minachtend lachje was j uffrouw Spencer's eenig antwoord.
«Honderd duizend."
Weer een minachtend lachje.
«Nu, laten we zeggen een millioen. Ik kan op mijn vader
rekenen en dat kan u ook."
«Denkt u, dat u een millioen voor hem waard is?"
«Dat denk ik," zei Nelly.
«En denkt u, dat we er vast op zouden kunnen vertrouwen,
dat het bedrag werd uitbetaald?"
«Natuurlijk."
«En dat we er later op geenerlei manier last van zouden
krijgen
«Daarop zou ik u mijn woord willen geven, en mijn vader's
woord."
«Gekheid!" riep juffrouw Spencer uit; «wat weet u ervan
of ik u niet zou willen vrijlaten voor niemendal? U is niets
meer dan een dwaas, onbezonnen schepseltje."
«Ik weet wel, dat u dat niet doen zou. Daarvoor kan ik
uw gezicht te goed ontcijferen."
U heeft gelijk," antwoorddde juffrouw Spencer op ge-
dempten toon. «Ik zou u niet willen loslaten voor al de
dollars in Amerika."
Nelly voelde een koude rilling in haar rug, en zette
zich weer neer op haar stoel. Door de gebroken ruit blies
een luchtstroom baar tegen 't gelaat. Voetstappen weerklon
ken in de gang, de deur giDg open, maar Nelly keerde zich
niet om. Ze kon haar oogen niet van juffrouw Spencer afwenden
een gevoel van duizeligheid overweldigde baar en in haar
ooren deed zich een geluid vernemen als van stroomend water.
Ze verloor haar bewustzijn en zakte van haar stoel af op
den grond.
X
Op zee.
't Scheen Nelly toe, dat ze heel, heel zacht werd geschom
meld in een soort van groote wieg, die zich bijna onmerk
baar op en neer bewoog. Die gewaarwording hield een tijd
lang aan en daarbij voegde zich het gedempte geluid van
een snel, zacht geklop. Een heerlijk, zoel windje streek over
haar gesloten oogleden, maar ze voelde zich niet in staat die
oogleden te openen. De alles overheerschende gewaarwording,
die ze ondervond, was een gevoel van onuitsprekelijke kalmte
en rust dat haar de dagen in herinnering bracht tofn ze een
klein kind was en haar moeder haar een of ander zacht,
droomerig wiegeliedje voorzong. Toen begonnen er allerlei
zonderlinge kleuren voor haar oogen te zweven, haar oog
leden trilden en eindelijk werd ze wakker. Gedurende enkele
oogenblikken wendde haar blik zich links en rechts, in een
vergeefsche poging om van haar omgeving een bepaalden
indruk te krijgen. Ze was zich van niets bewust dan van een
vaag besef van rust en van verlichting, omdat de een of andere
vreeselijke strijd voorbij was. Ze bekommerde er zich niet om
of ze in dien strijd van haar eigen persoonlijkheid de over
winning had behaald of verslagen was geworden; die strijd
was uit, afgeloopen, en het besef van dat afgeloopen zijn gaf
haar een gevoel van voldoening en tevredenheid Langzamer
hand begon haar brein, uit de verdooving ontwakende, het
raadsel omtrent haar omgeving te ontwarren en ze zag dat
ze zich aan boord bevond van een jacht dat zich voortbewoog.
(Wordt vervolgd).
