Ingezonden.
De nu nog «tijdelijke» arbeidsbeurs
zoo spoedig na bet uitbreken der
crisis ontstaan, verrichtte reeds goed
werk door van 1047 werkzoekenden
364 bij particuliere werkgevers te
plaatsen: bij bet Steuncomité en bij
de gemeente werden er respectievelijk
227 en 78 geplaats. Het zou mij niet
verwonderen als deze nuttige instelling
eene blijvende plaats verwierf in
Amersfoort.
Tbans komende tot bet onderwijs
moet ik in de eerste plaats vermelden,
dat de Ambachtsschool kon overgaan
tot de verwezenlijking van hare groot-
scbe plannen.
Het lager onderwijs zal boop ik,
gebaat zijn door de belangrijke ver
betering van de salarissen der onder
wijzers.
Een dergelijke maatregel werd ook
getroffen ten aanzien vau de gemeente
werklieden, de loonsverhoogiug hier
bedoeld was van groot gewicht.
Een nieuw uitbreidingsplan voor
den Berg is de grondslag voor be.
langrijke nieuwe openbare weiken;
reeds werd ook van wege het Steun
comité ter bestrijding van werkeloos
heid, overgegaan tot den aanleg van
wegen; ik wil er hier den nadruk op
leggeD, dat, dank zij het Gemeentelijk
Grondbedrijf, de voordeelen van deze
werken in de voornaamste plaats
komen ten bate van het algemeen.
De verbetering van een gedeelte
van den Utrechtscbenweg noem ik
verder als een in 1914 verricht open
baar werk, waarop met voldoening
kan worden teruggezien.
Ik sprak daar zoo even uit het woord
«Steuncomité»gij weet, dit Comité
dankt zijn ontstaan aan bet intreden
der crisis en boewei ik, gelijk gezegd
de gevolgen daarvan tbaos niet kan
overzien, zoo wil ik niet nalaten een
woord van warme waardeering te
wijden aan diegenen, die gedurende
helaas reeds te vele maanden hunne
diensten ter beschikking stelden ter
verzachting van het lol hunner ge-
trollen medeburgers.
Harder lot treft ongetwijfeld die
1040 Belgische vluchtelingen, die
sedert 12 October in onze gemeente
een onderkomen hebben mogen vinden.
Hun lijden nog meer dan dat der
onzen, heeft ons doen zien, dat wij
een bijzonderen tijd beleven, maar
deze periode doet gelukkig ook het
goede in den mensch uitkomen. Ik
herhaaldelijk ben getroffen door een
geest van hulpvaardigheid, van samen
werking, van waardeering, die zich
verhief boven geloofs- en gevoelsver-
scliilaan allen die daarvan deden
blijken bij welke gelegenheid ook,
wordt hartgrondige dank gebracht.
Moge die geest, waarvan ik sprak,
blijven als vrucht van deze harden,
maar grootschen tijd en ons allen in
1915 op den goeden weg houden.
(Applaus).
In de laatste ledenvergadering
der R. K. Bouwvereeniging »St. Boni-
facius« bracht, naar de Eemboden
mededeelt, bet Bestuur ter tafel een
plan voor den bouw van een 50-tal
woningen, eenvoudiger van opzet en
uitvoering dan de nu voltooide.
Een strook grond lusschen de Al-
geineene begraafplaats en de achter
tuintjes der bestaande woningen
wenscht meD als bouwterrein voor dat
doel te benutten, wanneer de betrok
ken autoriteiten hun medewerking
daartoe willen verleenen. Komt dit
bouwplan tot uitvoering, dan kan aan
veler vraag naar woningen beneden
een wekelijkschen huurprijs van f2
worden voldaan. De ontworpen wonin
gen zullen vermoedelijk f 1.75 's weeks
kosten en toch zeer doelmatig zijn
ingericht.
Aan het plaatselijk telefoonnet
zijn aangesloten met
no. 371 firma Bosch Serré, pbo-
tografen en concert-bureau, (Jtrecht-
scheweg 42. no. 372 barak voor be
smettelijke ziekten, Arnhemscbeweg.
no. 373 nog niet gereed, no. 374
Arbeidsbeurs, Westsingel 7. no 375
A. Hassing. in militaire équipementen,
Arnhemscbeweg 24. no. 376 luitenant-
adjudant R. C. van der Garden, Plant
soen 16. no. 377 Th. de Boer Utrecht-
scbeweg 47.
Ingediend is een wetsontwerp
tot aanvulling van de Wet op de
brievenposterij, voor de instelling van
een post-cbeque- en girodienst aan
alle postkantoren.
Soldaten-avondbreischool.
In een der lokalen van de meisjes
school voor M. U. L. O. te Amersfoort
is, zoo schrijft «De Amsterdammer»,
een avondbreischool gevestigd. Op zich
zelf niets bijzonders, maar het eigen
aardige zit in de leerlingen, die daar
in de geheimen der breikunst worden
ingewijd. Want wie zitten daar ijverig
te werken insteken draad om
slaan doorhalen af laten gaan?
De breischool is tot stand gekomen
door een eenvoudige opmerking van
een der aan de school verbonden on
derwijzeressen tot een haar bekend
officier, sik zou ze best breien willen
leeren". »Meent u dat?" «Welja, waar
om niet Ooder de soldaten werd
toen ruchtbaarheid aan het plan ge
geven met 't ongedachte gevolg, dat
zich niet minder dan 72 soldaten aan
meldden tot het ontvangen van brei
les. Die 72 werden in groepen ver
deeld, het gemeentebestuur stelde
lokalen ter beschikking en ziedaar
de breischool in volle werking. Met
animo wordt gewerkt tot groote tevre
denheid van de beide onderwijzeres
sen, die, nu het werk een beetje op
gang is om de beurt een mooi boek
voorlezen.
De afdeeling «Gooi- en Eemlanda
der Nederlandsche Vereeniging tot
Bescherming van Dieren mag met vol
doening op het afgeloopene jaar terug-
Het ledental werd vermeerderd: te
Amersfoort met 17, te Baarn met 17,
te Bussum met 10, te Hilversum met
16, te Zeist met 18, te Soest met 2, te
de Bilt met 2, te Amsterdam met lOenz.
Het doel, tietwelk de Vereeniging
beoogt, zegt haren naam, eenen naam,
welken de sympathie moet opwekken
van elk weldenkend mensch en van
ieder, die ware beschaving op prijsstelt.
Dierenbescherming toch veredelt den
mensch, doet hem minder ruw zijn,
leert hem daardoor eerbiedigen het
leven, hetwelk God aan al Zijne schep
selen gaf.
Dierenbescherming is geene zieke
lijke dierenvertroeteling, maar een
aanwenden van doelmatige hulp aan
bet dikwijls zoo ergerlijk gekwelde dier.
De Vereeniging doet daarom ook een
beroep op aller persoonlijke hulp en
verzoekt:
Ie. niet te begunstigen lieden, die
hunne trek- of lastdieren niet behan
delen zooals het toekomt aan bet dier,
hetwelk hunne lasten verlicht en hun
hetdagelijksche brood helpt verschaffen;
2e. geeoe nuttige vogels te koopen,
te vangen of hunne nesten te verstoren,1
3e zich te onthouden van kleeding;
voedsel, sieraad of vermaak, aan het
welk dierenmishandeling ten grond
slag ligt;
4e. men eiscbe van zijne leveranciers,
als voorwaarde voor de clandisie eene
goede behandeling der trekdieren.
Mochten nog velen zicb gedrongen
gevoelen, de Vereeniging als lid te
steunen. Aanmelding kan te allen tjjde
geschieden bij de navolgende bestuurs
leden, de heereo Mr. H. Th. s'Jacob,
N. 's Gravelandscbeweg 38 te Bussum,
Jhr. W. E. Engelen, Koninginneweg 30
te Hilversum, E. Enthoven,Koningsweg
te 6 Baarn, W. H. A. van der Merscb,
Driebergscheweg 11 te Zeist en Jhr.
J. A. Sandberg, Utrechtschestraat 35
te Amersfoort.
De Zangvereeniging «Amers-
foort's Mannenkoor», denkt haar jaar
lijks concert te geven op Donderdag
4 Febrnari a.s in de concertzaal van
«Amicitia».
Hoewel de Vereeniging, evenals zoo
vele maatschappelijke instellingen, ten
zeerste gebukt gaat onder de tijds
omstandigheden de geldmiddelen
liepen belangrijk terug, terwijl een
twintigtal leden, in verband met de
mobilisatie, elders vertoeven is het
haar toch mogen gelukken een concert
te arrangeeren, dat, naar zij hoopt,
niet ongunstig zal afsteken bij vorige
uitvoeringen.
Zij heeft zich de medewerking ver
zekerd van mej. Dora Teengs, Sopraan,
ie Edam; den heer Ed. M. van der
Ploeg, Bas-Baryton te Amsterdam; en
den heer G. van der Burg (begelei
ding) alhier.
Het laatste nummer van het pro
gramma «Hymne aan den Vrede» (voor
sopraan, koor en orgel), is een com
positie van den Directeur den heer
Haazendonk.
De door de bekende firma A. Frie-
derich te Arnhem in den handel ge
brachte tandreinigings-middelen en
eau-de-cologne werden, naar wij ver
nemen, op de Koloniale Tentoonstelling
te Semarang door de jury met goud
bekroond.
De mede door deze firma geëxploi
teerde eau-de-cologne van de firma
Jobann Maria Fritz Farina te Arnhem
gedeponeerde mei ken 1648« en
«Zum St. Joseph«, verwieif eveneens
de gouden mtdaille.
Llcw Jtauiciuu ut,, j. Tij. Jo Via-
ser zal als feestredenaar optreden in
de 17 Februari in de Si. Joris-kerk te
houden jaarvergadering dei plaatselijke
afdeeling van den Chr. Nationalen
Werkmans Bond.
Myra Hess.
Donderdagavond nebben de muziek
liefhebbers in Amersfoort kunnen ge
nieten van de zeldzame gaven van de
kunstenares Myia Hess. Het program
ma was zeer rjjk. Technische moeie-
lijkheden bestaan voor haar natuur
lijk niet. Het publiek, dat vrij taliijk
was opgekomen, was in verrukking
en applaudisseerde met warmte, hier
mede tevens uiting gevende aan het ge
voel van dankbaarheid. Ten slotte ver
melden we nog, dat een Steinwayuit
het magazijn van Louis Klein werd
bespeeld.
Werkklok en Kerkklok.
Donderdagavond hield de beer G.
Westroyse, candidaat te Leiden, in de
Remonstrantsche kerk alhier voor de
Afdeeling Amersfoort van den Neder-
landscne Protestantenbond een lezing
over bovenstaand onderwerp.
Het gebouw was geheel bezet, wel
een bewijs, dat de verwachtingen boog
gespannen waren. Dadelijk kunnen we
hier bijvoegen, dat deze nog overtroffen
werden. Met de grootste aandacht werd
naar den redenaar geluisterd, die de
gave heeft zijn gehoor te boeien.
Wij menschen van de 20ste eeuw
hebben de werkklok gehoord en deze
heeft niet te vergeefs geluid. Het kennen
en kunnen van de menschen beheer-
schen de wereld. Naar het gelui van de
kerkklok hoorde men den laatsten tijd
niet meer. Gelukkig komt er een kente
ring, want de wetenschap bevredigt
niet, omdat het wezen der dingen
mystiek is. Hierom heeft ook thans het
materialisme afgedaan. Wat doet nu de
Kerk voor de vrijzinnigen? Wat is de
Kerk? vraagt spreker.
Jezus heeft geen Kerk gesticht. Deze
is na Zijn tijd ontstaan. Thans heeft zij
waardeen beteekenis voor ons, want zij
brengt ons eeuwige waarbeden in een
Oostersch kleed. De Kerk heeft niet
altijd aan haar roeping voldaan, integen
deel, velen vervreemdde zij. Nu komt
er verandering onder de vrijzinnigen
Hun wacht een harde strijd tegen de
orthodoxie.
De werkkring van predikanten moet
veel meer worden uitgebreid. Dokters
en predikanten kunnen elkaar aan
vullen.
We leven in een tijd van vernielen,
doch de werkklok zal weer luiden
Werkklok en kerkklok zullen weer
luiden en naar omhoog richten.
Van de gelegenheid om met spreker
van gedachten te wisselen werd geen
gebruik gemaakt. Ds. Toxopeus dankte
den spreker, die de gave beeft de men
schen te grijpen iri hun ziel en ze niet
weer los te laten. Tot slot droeg spreker
gedichten voor van Vlaamsche en Hol-
landsche schrijvers en schrijfsters, ter
wijl de heeien Röntgen en Van Zwol
een aangename afwisseling brachten
met hun viool- en orgelspel.
Gisteravond hield de heer Hovens
Greve zijn aangekondigde lezing ovei
het Pauamakanaal voor de bier in
garnizoen zijnde militairen in «de
Kroon«. De opkomst was talrijk en
de lezing? Ze was een doorwrocht stuk
werk, waarnaar allen met de grootste
aandacht en belangstelling twee uur
hebben geluisterd. Hét was maar niei
een beelje wijsheid uit een boekje,
zooals de heer van Buitenen zoo
terecht opmerkte. Niemand had kun-
non donliun, Hat or zooveel aan het
Hanamakanaai vast zit.
Spieker trachtte eerst ter verdui
delijking het begrip schaal aan te
brengen en de grootte van de kolonies
tot het land, waarna bij de ontdekking
van Columbus besprak en de verdere
ontdekkingsreizen van de Spanjaarden
in Zuid-Ainerika om zoo als van zeil
op zijn onderwerp te komen. Hiervan
gaf hij de geschiedenis daarna een
beschrijving van het kanaal en zijn
neteekeriis voor het wereldverkeer.
Deze is niet te onderschatten, blijkende
uit eenige afstanden.
Hamburg—Kaap HoornSan Fian-
cisco 15600 zeemijlen; door Panama-
kanaal 7800.
New YoikKaap HoornSan Fran
cisco 14800; door Panamakanaal 4700.
New-York Suez-kanaal Yokohama
13800; door Panamakanaal 9400.
Wat het kanaal waaischijnlijk voor
de westkust van Noord- en Zuid-
Amerika zal beteekenen voor den
wereldhandel en in krijgskundigen zin
werd helder uit een gezet. Groote
kaarten maakten het gesprokene zeer
duidelijk.
De voorzitter van het comité was
de tolk der vergadering, toen hij
spreker zijn dank bracht voor deze
boeiende rede.
Ter afwisseling zongen de zangers
uit de Henricus-kerk gedurende de
pauze eenige liederen.
Volgens eene advertentie in dit
nummer hebben de gezamentlijke
boekhandelaren alhier besloten voort
aan driemaandelijks huune nota in te
dienen.
Wij vestigen de bijzondere aan
dacht onzers lezers op het in dit num
mer voorkomend ingezonden-stuk van
het comité van Belgische vluchtelingen,
hetwelk heden in de voornaamste
bladen van ons land wordt geplaatst.
Moge het comité succes hebben met
dit beroep op de vrijgevigheid onzer
landgenooten en daardoor de middelen
bekomen de eenmaal opgenomen
menschlievende taak naar bebooren
te kunnen vervullen.
Afdeeling Amersfoort van het
Religieus Socialistisch Verbond.
Men deelt ons mede:
Zondag 31 dezer 's avonds 6 uur
zal in «Ons Huis» Kortegracht spreken
Ds. J. L Klein uit Edam. Onderwerp
«Godsdienstige verheffing en haar ge
volg».
Niet ten onrechte wekte de heer
Westmeyse gisteren in zijn rede voor
de Piotestantenbond ieder op deze
geestdriftige, gevoelvolle redenaar te
gaan hooren.
Amersfoort, Jan. '15.
Hoogeachte Redactie!
Beleefd vraagt ons comité voor hulp
en steun aan de Belgische vluchtelingen,
dat door de duizenden militairen, die te
Amersfoort en te Soesterberg verblijven,
in zeer bijzondere omstandigheden is ge
komen, plaatsing voor bijgaand ingezon
den stuk.
U dankend voor de plaatsing
Namens het Comité,
P. J. FREDERIKS, Secretaris.
Een dringende bede om hulp uit
Amersfoort (Holland).
Den lOden Oktober ontving onze Bur
gemeester een regeeringstelegram, waarin
de aankomst van 500 Belgische vluchte
lingen werd aangekondigd, die den vol
genden dag nog door 300 werden gevolgd.
Aan allen werd huisvesting, voeding en
ltWaing door het komité verstrekt.
Dienzelfden dag kwamen ook de eerBte
2000 Belgische soldaten aan, welk getal
in den loop der week tot ruim 16000
aangroeide. Allen werden in Amersfoort
en in de kampen te Soest, (op 20 min.
afstands per tram van Amersfoort) in
gekwartierd.
Toen de lijsten met de namen der
geïnterneerden waren verspreid, kwamen
honderden familieleden, meest vrouwen
naar Amersfoort om er hun echtgenooten,
zonen of broers weer te zien en met hen
allerlei belangen en zaken te bespreken.
Doch eenmaal in het rustige Nederland
en bevreesd voor nieuwe moeilijkheden
of rampen, verlangen zij geenszins terug
te keeren doch huren van het weinigje
geld dat zij medebrachten, een huisje of
een kamer om zoolang mogelijk dicht bij
haar familielid te kunnen blijven. Daar
echter de Belgische regeering de toela
gen aan de gezinnen der soldaten en
onder-officieren zeer ongeregeld of geheel
niet uitbetaald, zien de vrouwen zich
spoedig in groote geldelijke verlegenheid
en vervoegen zich bij het komité dat
naast het Rijkskomité bestaat en zich
vooral het lot der families van geïnter
neerde militairen aantrekt.
hij, via Weenen, kwam uit hm Bosnië. Mijn indruk
was, dat de kwestie iets te maken had, direct of indirect,
met het voorgenomen huwelijk van den Koning van Bosnië.
Hij is een jong vorst, nauwelijks aan den politieken leiband
ontgroeid, om zoo te zeggen en zijn Ministers vonden 't zeker
beter dat zij maar zijn huwelijk in orde brachten, in plaats
van hij zelf. Verleden jaar probeerden zij dat al, maar ze
slaagden niet, omdat de Prinses die ze op het oog hadden,
haar hart gezet had op een anderen PriDS. Die Prins was nu
toevallig Eugen van Posen. De Ministers van den Koning van
Bosnië waren van de omstandigheden van Prins Eugen vol
komen op de hoogte; ze wisten dat hij niet trouwen kon
voordat hij zijn schulden had vereffend en ze wisten dat hij
zijn schulden alleen kon vereffenen met behulp van dien Jood,
Sampson Levi. Ongelukkig voor mij, eischten ze ten slotte
dat Prins Eugen volkomen onschadelijk gemaakt zou worden.
Ze waren bang dat hij per slot van rekening zijn huwelijk
toch in orde zou krijgen zonder de hulp van mr. Sompson
Levi en dus enfin, de rest is u bekend 't Is jammer,
dat 't arme, onschuldige Koninkje van Bosnië de Prinses niet
krijgen kan die zijn Ministers voor hem hebben gekozen."
"Dus je denkt dat de Koning zelf geen deel had aan deze
schandelijke misdaad?"
«Ik denk stellig en zeker van niet."
»Dat doet mij ten minste genoegen," zei Racksole. "En
zeg me nu den naam eens van den man met wien je onmid
dellijk te maken hadt."
"Hij was maar een agent. Hij noemde zich Sleszak maar
ik geloof dat dat zijn ware naam niet was. Zijn ware naam
ken ik niet. Een bejaard man, hij was dikwijls in Parijs te
vinden, Hotel Ritz."
»Mr. Sleszak en ik zullen elkaar nog wel eens spreken,"
zei Racksole.
«In deze wereld niet," zei Jules haastig. "Hij is dood. Ik
hoorde 't juist gisterenavond even voordat u en ik die
kleine oneenigheid samen hadden."
Er volgde een oogenblik van stilte.
"'tis goed," zei Racksole eindelijk. «Prins Eugen leeft toch
ondanks al jelui complotten. En aan 't recht is voldaan per
slot van rekening."
«Mr. Racksole is hier, maar hij kan niemand spreken,
juffrouw." Die woorden werden gezegd achter de deur en de
stem was die van den commissionair. Racksole sprong op.
«Onzin," antwoordde een vrouwenstem kortaf. «Laat me
oogenblikkelijk door."
De deur ging open en Nelly trad binnen. Er stonden tranen
in haar oogen.
»0, vadertje!" riep ze uit, nik heb daar net pas gehoord
dat u hier in 't hotel was. We hebben overal naar u uitgezien.
Kom dadelijk mee, Prins Eugen is stervende Toen zag
ze den man die op het bed zat en hield op.
»Ik zal die honderd duizend pond toch nog krijgen!" zei
Jules eenige oogenblikken later tot zichzelf, toen hij weer
alleen was.
XXVIII.
Nog eens de Hof-slaapkameb.
Toen Prins Aribert en de oude Hans, onmiddellijk na
't gebeurde met de flesch Romanée-Conti, tot de ontdekking
kwamen dat Prins Eugen bewusteloos achterover was gezon
ken in zijn stoel, dachten beiden in 't eerste oogenblik dat
Eugen al van den vergiftigden wijn moest hebben geproefd.
Maar een oogenblik nadenken deed hen begrijpen dat dit
heelenal onmogelijk was en dat zijn toestand dus een geheel
andere oorzaak moest hebben. Aribert boog zich over hem
heen en de sterke reuk dien hij daarbij gewaar werd deed
hem op eens begrijpen wat er gebeurd moest zijn. Prins Eugen
had getracht zich met laudanum te vergiftigen. Gebruik
makende van het feit, dat Aribert tijdelijk niet op hem lette,
had hij het plan, dat bij hem was opgekomen, blijkbaar
onmiddellijk ten uitvoer gebracht. Hij moest het fleschje
laudanum in zijn zak hebben gehad, 't geen een bewijs was
dat de ongelukkige Prins, ondanks zijn stellige belofte, toch
nog met de gedachte aan zelfmoord was blijven rondloopen.
Aribert herinnerde zich nu met pijnlijke duidelijkheid de
woorden van zijn neef: »Ik trek mijn belofte in. Denk er aan
ik trek ze in," 't moest onmiddellijk na het uitspreken
van die woorden zijn geweest, dat Eugen gepoogd had zich
het leven te benemen.
»'t Is laudanum, Hans," riep Aribert, op vrij hulpeloozen
toon.
(Wordt vervolgd).
