farine\ 1
lacteer aebruk
NESTLÉ
BINNENLAND.
Plaatselijk Nieuws.
Ingezonden.
willen en dat de Duitschers hem te
hulp zijn gekomen om dit te verhin
deren. De leiding van den oorlog be
rust bij het comité der nationale ver
dediging, dat geheel Turkije in een
groot militair kamp veranderd beeft.
Doch in dal kamp ziet bet er onge
lukkig uit. Drie maanden na de oor
logsverklaring had Enver pasja het
commando over een leger van een
half millioen en een reserve van
'200.000. De Duitschers heb.ben onder
de organisatie van dat leger hun schou
ders gezet en wel een 3000 Duitsebe
officieren aan de Turken afgestaan.
Munitie levert de bondgenoot even
eens. Er is gebleken, zegt de World,
dat alle Duitsche schepen, die na het
uitbreken van den oorlog zoogenaamd
in Constantinopel een schuilplaats
zochten, alle met munitie waren ge
laden. De opslagplaatsen van Tophane
lagen dan ook tjokvol, Duitsche muni
tie-makers overstroomden het land en
tenslotte waren 10.000 werklieden dag
en nacht bezig met te zorgen, dat het
Turksche leger geen gebrek aan mu
nitie zou krijgen.
Zij zetten ook de afzonderlijke on-
deideelen van duikbooten en vlieg
tuigen in elkaar en brachten het zelfs
zoover, dat zij kanonnen van klein
kaliber te Constantinopel goten. Maar
heden ten dage is het leger van Enver
pasja niet meer een vierde van wat
het negen maanden geleden was. De
verliezen, geleden in den Kaukasus en
bij de Dardanellen, bedroegen meer
dan een half millioen.
Geruchten over vrede en over een
nieuw Duitsch offensief.
«Homo*, de bekende medewerker
van de «Humanité*, heeft van een
Duitscber, die in een van de hoofd
steden van Duitschland woont een brief
ontvangen, die in het geheim over de
Zwitserscbe grens is gebracht.
Na «ijftien maanden van oorlog,
wordt de inwendige toestand hier
dagelijks onverdragelijker, zegt de
schrijver De censuur is strenger dan
ooit, de orders welke aan de nieuws
bladen zijn gegeven laten nauwelijks
eenige vrijheid o>er aan hen die ern
stige critiek wenschen te oefenen. Ik
ken eenige journalisten van beteekeuis,
die openlijk verklaren dat zij tegen
bun overtuiging schrijven. Ik ken er
anderen, die zwijgen en woedend zijn
over bun eigen onmacht. Gij kunt er
van overtuigd zijn, dat de algemeene
atmosfeer in geenendeele in harmonie
is met hetgeen in de pers wordt ver
klaard.
De regeering waagt het niet, de
campagne in een deel van de pers
ten gunste van een redelijken vrede
te beletten en misschien moedigt zij
deze beweging zelfs aan. Er wordt in
welingelichte kringen gezegd, dat als
de keizer eens te Constantinopel zal
zijn, bij algemeene voorstellen voor
den vrede zal doen. Dit is echter vol
gens mijn meening niets dan bluf om
de massa rustig te houden. Inderdaad
meen ik te weten, dat de generale
staf een nieuwe campagne in het
voorjaar voorbereidt met koortsachtige
inspanning. Het zal waarschijnlijk
vooral een odensief gelden tegen de
Russen op het oostelijk front. Wij
zullen altijd menschen kunnen vinden
maar wee ons, als wij straks de reke
ning op gaan maken.
Vredeamanifestatie in Berlijn.
Een Exchange-bericht uit Kopen
hagen zegt, dat Donderdag te Berlijn
een enorme vredesdemonstratie beeft
plaats gehad. Vele duizenden verza
melden zich in de Friedrichsstrasse
en trachtten zich een weg naar bet
Rijksgebouw te banen. Het tram- en
omnibusverkeer was geheel verstoord.
De politie slaagde er niet in, de rust
te herstellen voor drie uren nadat de
demonstratie een aanvang nam. Ge
durende de manifestatie werd telkens
de kreet «Vrede" vernomen, terwijl
tevens ook voor het keizei lijk paleis
beleedigende woorden werden ge
hoord.
Een groote slag iu het Westen?
Een correspondent van de «Tijd* in
België meldt aan dat blad:
Reeds drie weken geleden begonnen
door Luxemburg en over Luik, vooral
bij nacht, ontzaglijke Duitsche troepen
bewegingen van het Oosten naar het
Westen. Nog grooter massa's schijnen
van Metz uit in de richting Soissons
te zijn gezonden en worden langs het
geheele fiont in het westen verdeeld.
Deze troepenbewegingen, die met
het vervoer van geweldige artillerie en
groote voorraden ammunitie gepaard
gaan, schijnen in vei band te staan met
ernstige gebenrrenis-en, welke op het
we-te'ijk ooilogsterreiu worden voor
bereid.
In verband hiermede wijst het blad
er op, dat ook de correspondent van
de «Daily Mail« een spoedigen grooten
slag aan bet front in Frankrijk en
België voorziet. Deze oorlogsbericht
gever schrgft:
«Geen oorlog zonder beslissenden
slag en nog steeds is in dezen oorlog
van een bpslissenden slag geen sprake
geweest. Welnu, al degenen, die letten
op de teekenen in het westen, ver
wachten daar een spoedigen grooten
slag. Zelfs Hollanders en Duitschers te
Rotterdam zeggen ronduit, dat de on
vermijdelijke groote slag binnenkort
op bet westelijk oorlogsfront zal plaats
hebben en dat de Duitschers hel eerst
tot een offensief zullen overgaan.
Duitschland kan niet langer toelaten,
dat steeds meer levens worden opge-
ofterd in een nutteloozen loopgraven
oorlog, terwijl de Engelsche troepen
machten dag in dag uit versterkt
worden, zoowel wat manschappen
betreft als munitie. Alles te samen
genomen is mijn opinie, dat, terwijl de
geallieerden hun aanvallen eventueel
zullen uitstellen tol het voorjaar, de
Duitschers onmiddellijk hun slag zullen
trachten te slaan, zoodra door harde
vorst de grond begaanbaar is geworden
voor infanterie en artillerie. Indien dit
juist zou blijken, dan zou de groote
slag zeer waarschijnlijk omstreeks
Nieuwjaar plaats hebben. Zonder den
minsten twijfel zal de artillerie dezen
geweldigen strijd beslissen. Meer ka
nonnen dan ooit zullen in het vuur
worden gebracht, een vuur, dat niet
minuten of uren zal duren, maar dagen,
ja zelfs weken, zonder een enkel op
onthoud. De Duitschers zijn in den
laatsten tijd bezig, het westelijk front
geweldig te versterken. De Belgische
bevolking wordt weggevoerd en nieuwe
sporen worden aangelegd. Zij beweren
over nieuwe kanonnen te beschikken,
die zwaarder in kaliber zijn en min
stens even snel als de beroemde Fran-
sche 75-ers.t
Schending onzer neutraliteit.
De Rechtbank te Amsterdam heeft
den heer Schiüder, hoofdredacteur van
de Telegraafvrijgesproken van de
aanklacht, dat hij 's Lands onzijdig
heid in gevaar zou hebben gebracht
door het publiceeren van een artikel:
in Midden-Europa woont een troep
schurken
De eisch was 6 maanden gevangenis
straf.
Deze zaak is geheel afgescheiden
van de quaestie der voorloopige hech
tenis van den heer Scbröder.
De Chr. school voor M. U. L. O.
te Leiden in het Noordeinde (boofd
de heer Meynen) is sedert eenige
dagen gesloten wegens het voorkomen
van gevallen van diphtheritis onder
de leerlingen, van wie er reeds twee
zijn overleden. De niet-aangetaste leer
lingen worden aan een geneeskundig
onderzoek onderworpen.
Door een boschwachter is io een
dicbtbegi oeid bosch aan den Arnhem-
schen straatweg tusschen Beekbergen
en de Woeste Hoeve, het in verge
vorderden staat van ontbinding ver-
keerend lijk van een onbekend mans
persoon gevonden. In de nabijheid be
vond zich een rijwiel.
Uit het feit, dal het hoofd van den
verongelukte reeds geheel met mos
was begroeid, blijkt, dat het reeds
geruimen tijd io het bosch heeft ge
legen.
Het lijk is naar Apeldoorn overge
bracht om na justitieel onderzoek ter
aarde te worden besteld.
Vrijdagavond wordt ten Raad-
huize een vergadering gehouden tot
opricuting van een departement der
Maatschappij van Nijverheid.
De Plaatselijke Commissie van
toezicht op het Lager Onderwijs zal
op Vrijdag 17 December as. des na
middags half vijf ren Gemeentebuize
vergaderen ter behhadeling der na
volgende agenda Notulen Verkiezing
tweede voorzitter; Voordracht in te
dienen ter benoeming vari drie leden
der commissie wegens periodieke af
treding van de leden mr. dr Verhoef.
Van Wijland en ThienMededneling
ingekomen stukken; Rondvraag: slui
ting.
Dinsdag 21 dezer zal voor de
plaatselijke afdeeling van den Ned.
Protestanten Bond prof dr. J. Linde
boom, uit Groningen, spreken over
«De natuur en het zedelijk leven*.
De heer W. Speerstra, leeraar
aan de Middelbare Handelsdagschool,
slaagde voor het examen Hoogere
Wiskunde (K 5).
Staatscourant no. 293 bevat het
Kon. Besluit van 2 Dec. tot vaststelling
der regelen voor het gebruik van bet
telefoonnet van de voormalige Ned
Bell Tel.-Maatschappij.
Wat Amersfoort betreft, is daarbij
bepaald dat de tot 31 Dec. geheven
tarieven van door geabonneerden of
gebruikers te betalen kosten, vergoe
dingen of rechten voor de bestaande
aansluitingen van kracht blijven tot
nadere voorziening.
Voor de na 31 Dec. tot stand te
brengen aansluitingen is verschuldigd,
f50 per jaar voor een perceel, niet
verder dan 1500 M van het bureel,
op verderen afstand is f2.voor elke
100 M. verschuldigd.
Bizondere bepalingen gelden voor
tijdelijke aansluiting en seizoen-aan
sluitingen.
De afdeeling Amersfoort van
«De Dageraad* heeft in bare verga
dering van 12 December de volgende
motie met algemeene stemmen aan
genomen
«De afdeeling Amersfoort van De
Dageraad, bijeen in huishoudelijke
vergadering op 12 December 1915 in
Ons Huis, protesteert ten sterkste
tegen de inhechtenisneming van den
Telegraaf-redacteur, J. C. Schroder,
als zijnde een aanslag op de uiting
van het vrije woord,
ondersteunt het verzoek van hen,
die zijn onmiddellijke invrijheidstelling
eischen, besluit deze motie te publi
ceeren en gaal over tot de orde*.
De afdeeling Amersfoort van den
Nederl. Barbiers- en Kappersbond hield
Zondagmiddag een veigadering in «de
Keizerskroon* ter bespreking van: Ta-
riefverhooginga. Als spreker trad op
de heer Langendonk uit Hilversum.
Deze begon met er op te wijzen,
dat het jammer was, dat er zoo weinig
collega's aanwezig waren en er zoo
weinig leden in Amersfoort zijn. Wil
men wat goeds verkrijgen den moeten
allen lid zijn. Zooals de zaken nu staan
is het een gewaagd spel, wat er ge
speeld wordt. Het ledental moet eerst
uitgebreid worden. Tariefver hooging
is noodig: alles is verhoogd in prijs.
Ons loon daarentegen is lager ge
worden, want de werkman laat zich
een keer minder scheren en knippen.
Om den toestand te verbeteren moeten
we elkaar beschouwen als collega's
en niet als concurrenten. Hier te
Amersfoort wordt voor lagen prijs
gewerkt, wat onze eigen schuld is.
Om io ons levensonderhoud te voorzien
is tariefver hooging noodzakelijk. De
vergadering kon in dezen geen besluit
nemen, wegens on voltalligheid. Hierom
zal ieder lid trachten een nieuw lid
aan te werven, waarna weer een ver
gadering zal worden uitgeschreven.
Dan pas kao de zoo noodige tarief-
verhooging ingevoerd worden.
Do Dageraad.
Op uitnoodiging van de afdeeling
Amersfoort sprak gisterenavond in
«De Arend« de heer F. Domela Nieu-
wenhuis over «Gewetensvrijheid*. De
zaal was stampvol en de spreker werd
met de grootste aandacht aangehoord.
Na een lange rede kwam hij tot de
conclusie, dat door dezen oorlog de
reactie zou toenemen en dat deze
oorlog niet de laatste zou zijn. liet
is nu de plicht van de vooruitstre-
venden hiertegen een dam op te werpen.
Er is te wachten een strijd tegen den
vooruitgang, tegen de vrije gedachte.
Van de gelegenheid tot debat werd
geen gebruik gemaakt.
De heer Kortland deelde nu mede,
dat de Redacteur van het Amersf. Dag
blad naar aanleiding van zijn onder
schrift bij bet ingezonden stuk van
«De Dageraad* was uitgenoodigd om
te komen debatleeren. Hij was ech
ter niet verschenen, ja, bad zelfs het
verzoek niet eens in de krant geplaatst.
Zelfs was de verslaggever niet aan
wezig.
Vervolgens werd een motie, waarin
veroordeeld werd een vervolging vaD
de dienstweigeraars en de inhechte
nisneming van den heer Scbröder en
geëischt zijn onmiddellijke invrijheid
stelling met bijna algemeene stemmen
aangenomen.
De heer Groeneslein meende, dat
de meesten niet wisten, wat een motie
was en protesteerde hierom tegen de
aanneming ervao.
De afdeeling Amersfoort van
«Toonkunst* had in studie genomen
«Stabal Matera van Dvórak. De uit
voering gisterenavond in «Amicitiac
gegeven is goed geslaagd. De mede
werking van het Arnhemsche orkest
heeft hiertoe zeker veel bijgedragen.
De zangvereeniging beschikt overeen
voldoend aantal vrouwenstemmen, maai
de bassen en vooral de tenoren zijn te
gering in aantal om een evenwichtig
geheel te vormen. De steun van her
goed geschoolde orkest maakte, dat de
tekortkomingen van den zang niet zoo
scherp naar voren sprongen.
De solisten, hoewel in het bezit van
goed stemmateriaal, blonken toch geen
van allen bijzonder uit. De alt, mej.
Anna van Hoorn, voldeed nog het best
Haar voordracht leed alleen wat onder
een te ruim gebruik van het vibrato.
De andere solisten hadden een te weinig
omvangrijk geluid, om in dit werk te
kunnen voldoen.
De organiste, mej. Metzger, vervulde
een te kleine partij, om over haar spel
qualiteit te kunnen uitwijden.
Na de pauze werd ten gehoore ge
bracht de Symphonie Eroica van Beet
hoven. Het Arnhemsche oikest heeft
dit machtig kunstwerk van den grooten
Beethoven verklankt op een wijze,
waarover we niets dan lof hebben. Tot
in de kleinste finesses werd hier werk
geleverd, dat af was. Klankontwikke
ling, klankverhouding, rythme, uit
voering, alles was superieur We willen
niet verhelen, dat bij ons het glanspunt
van den avond was gelegen in de uit
voering van Beethoven's Symphonie.
Zoowel voor als na de pauze diri
geerde de heer Petri. Als koorleider
hebben we meermalen den heer Petri
om zijn goede qualiteiten kunnen prij
zen. Zijn optreden als orkestdirecteur
was voor ons een novum.
Dat de heer Petri er dit ook goed
afbrengen zou, daar twijfelden we geen
oogenblik aan, maar dat hij het ge-
beele orkest door zijn leiding dermate
zou bezielen, dat wij van dit grootsche
en aan de orkestleden zulke hooge
eischen stellende meesterwerk een zoo
boog staande uitvoering kregen, dat
was voor ons een openbaring
Voor deze prestaties brengen wij den
heer Petri hier openlijk onze hulde.
Ten slotte kunnen we nog melden,
dat er geen plaatsje onbezet was.
Aan de Centrale V. P. N.-veiling
werden gistermiddag verkocht 29.536
Regeeringseieren voor f 7.65 tot f 9.10
per honderd.
Dit zijn geen kalk- of koelhuis
eieren deze worden niet verkocht
door bemiddeling vaD de V. P. N.
doch gecontroleerd-versche eieren,
welke door de exporteurs moeten wor
den afgestaan vóór en aleer bun con
sent wordt verleend tot uitvoer.
Ook zij nogmaals herhaald, dat de
Regeerings-eieren niet te koop zijn
voor particulieren, doch alleen voor
de handelaren. Wie van dezen tijd of
gelegenheid mist, de veiling, welke
hier Dinsdagsmiddags om half twee
wordt gehouden, te bezoeken, kan
opdracht tot koopen geven aan den
Directeur der handelsinstellingen van
de V. P. N., den heer P. Nierop;
hetzij aan het veilingsgebouw, Krom-
mestraat 59, telefoon 276, hetzij aan
zijn woonhuis,Schimmelpenninckk ade
8, telefoon 288.
Een uitstapje in de Wereldruimte.
A.s. Vrijdag 17 December zal de
heer F. G. Geerling in Amicitia* een
populair-wetenschappelijke lezing met
lichtbeelden houden getiteld: «Een
uitstapje in de Wereldruimte en iels
over de wonderen der Vooi wereld."
De voornaamste en meest interessante
onderwerpen der sterrenkunde en van
de alleroudste geschiedenis onzer aarde
zullen daarbij in woord en beeld worden
behandeld.
Waar hier iets wordt besproken
waarvan men niet altijd in de gelegen
heid is veel te vernemen en dat toch
in zoo hooge mate belangwekkend is,
zal deze lezing ongetwijfeld veler be
langstelling gaande maken.
Zoo iets in staat is onze aandacht
eens af te leiden van de wereldwor
steling en ons het dwaze daarvan te
doen inzien dan is het wel een avond
gewijd aan de beschouwing van den
sterrenhemel in hare grootsche, rustige
majesteit.
Posterijen. Nieuwjaar.
Met het oog op den grooten toe
vloed van poststukken bij de jaarwis
seling wordt het publiek verzocht voor
het binnenland bestemde brieven,
briefkaarten, prentkaarten, visitekaar
tjes en circulaires, welke men bij voor
keur op 1 Januari wenscht te doen
bestellen, te voorzien van twee elkaar
schuin snijdende strepen, getrokken
over de geheele adreszijde, en die stuk
ken reeds op 26, 27 of 28 December
ter post te bezorgen. Zjj kunnen dan
tijdig voor de bestelling worden ge
reedgemaakt, blijven tol 1 Januari op
de kantoren van bestemming bewaard
en worden zooveel mogelijk op dien
dag in de bestellingen opgenomen.
Ter Kaasmarkt werden j.l.
Maandag 13 Dec. aangevoerd 13 wagens
met 3050 K.G.
De pi ijzen liepen van f69.tot
f71.— per 50 K.G.
Handel was matig.
Onder den titel «Uit Zomerzonne-
dagen* verscheen bij de firma Van
der Haar Van Ketel te 'sGraven-
hage een bundeltje sonnetten van de
hand van J. G. van der Haar. «Kleine
indrukken* noemt de dichter zijn
geesteskinderen. Niet alle zijn even
vloeiend of mooi van gedachte, doch
al laten ze ook geen blijvenden indruk
achter, toch kunnen wij het bundeltje
ter lezing aanbevelen.
De uitvoering van het boekje doet
de uitgever alle eer aan.
Nood onder de Nederlandsche arbei
ders met kiuderen in Duitschland.
Na België komt Duitschland.
Met dit verschil, dat wij met het in
nood verkeerende België, Belgeu moes
ten helpen, terwijl wij thans worden
opgeroepen om onze eigen landgenoo-
ten, in Duitschland vertoevende en
daar in nood veikeerende arbeiders,
te steunen.
Wij ontvingen betvolgendescbrijven
De terugtocht van Nederlandsche
arbeiders uit de grensplaatsen Rheine,
Gronau, enz. houdt aan.
Niet alleen vervoegde zich enkele
weken geleden bij het Huisvestings
comité te Leiden een Nederlandsche
ai beider, die, bij gebrek aan brood en
werk, met negen kindertjes de vlucht
had moeten nemen, maar ook nadien
meldden zich wederom verschillende
dezer ongelukkigen bij het comité aan.
Nog gister vervoegde zich een uit
Rl)6ine gevluchte arbeider (Nederlan
der van geboorte) met niet minder
dan acht stumperds van kiuderen bij
het comité.
Deze menschen zijn inderdaad aller
armste stakkers en zij doen in niets
onder bij de ongelukkigen, die nu ruim
een jaar geleden voor de bommen en
granaten der Duitschers uit Antwerpen
moesten vluchten.
Echter met dit verschil, dat de ge-
vluchtte Belgen en Belgjes hier aller
minzaamst werden opgenomen en
verpleegd, terwijl voor de tbans naar
hun eigen vaderland terugkeerende
ongelukkigen (onzeeigen landgenooten)
de deuren vari schier alle weldadig
heidsinstellingen potdicht gesloten
blijven.
De heer Kellenaers, Directeur van
het Huisveslings-comité, die sinds
enkele dagen een aparte afdeeling
voor den steun dezer ongelukkigen
aan genoemd comité heeft verbonden,
had het plan opgevat een persoonlijk
onderzoek in de grensplaatsen Rheine,
Gladbakh, enz in te stellen.
Dit is echter met het oog op de
tegenwoordige pasbepalingen der
Duitschers niet mogelijk.
Nu heeft bij er echter een ander
middel op gevonden en zich verzekerd
van de adressen van een aantal Ne
derlandsche vei trouwensmannen in de
grensplaatsen Rheine. Gronau, Ickern,
Gladbach, Lünen, Walrrup, Rheydt,
Dulke, Crefeld, Neuss, enz.
Deze mannen zullen nu de behulp
zame band bieden bij dit onderzoek.
Reeds heeft bij zich tot dit doel
van een klein fonds verzekerd.
Daar het bier betreft arbeiders van
alle gezindten, wordt hierbij een
beroep gedaan op de weldadigheid
van alle Nederlanders.
Giften worden aan 't adres, Witte
Singel 84 D te Leiden, gaarne in ont
vangst genomen en daarvan zal ge
regeld verantwoording geschieden in
de voornaamste bladen.
RECLAME.
rn In het
(KINDERMEEL)
In Iedere Jiet beste
Apotheek of HL voedingsmiddel
drogisterij BB voor Kinderen
voorhanden RK
