NIEUWE
Nieuws» en Advertentieblad
voor do Provincie Utrecht. ||p
FEUILLETON.
No. 103.
Vrijdag 2i December 1315.
14e jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
DE OORLOG.
BINNENLAND.
BREDERODE DE EDELSTE.
Amersfoortsche Courant.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15;
Franco per post door het geheele Rijk 1.25.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER
BureauLangestraat 17. Telephoonn.
ADVERT ENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere regel meer 71/, Cent.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Kerstfeest op de slagvelden.
Evenals in '70 zal ook thans op bet
slagveld Kerstfeest worden gevierd, in
hoofdzaak natuurlijk bij de Duilschers.
In'70 is hun Kerstvreugde echter min
of meer gestoord, doordat deFrarischen
van de Kerststemming gebruik maakten
en enkele stellingen veroverden. Thans
zijn, naar men uit Duitschland schrijft,
maatregelen getroffen, dat zich een
dacapo van '70 niet zal kunnen her
balen. Ieder soldaat aan bet front krijgt
enkele uren om Kerstmis te vieien.Zijn
die voorbij, dan moet hij weer in het
vuur en kunnen anderen zijn plaats bij
den Kerstboom innemen. Een treurig
Kerstfeest.
Hoe een Scandinaviër
Duitschland zag.
De correspondent van de «Daily
Chronicles meldt uit Milaan: Dr. Borsa
vertelt in «II Secolos, wat een Scandi-
naviër, die Duitschland heeft bereisd,
hem aangaande den toestand aldaar
beeft medegedeeld. Men is niet ter
neergeslagen, maar er heerscht een
algemeen gevoel van onrust over hei
geen de toekomst zal brengen. Veel
illusiën heeft men laten varen, de ver
wachtingen van binnenlandscbe on
lusten in de rijken der entente, op
standen in hun koloniën, de boop op
afzonderlijken vrede zijn niet ver
wezenlijkt.
Het Duitsche volk weet, dat het op
zijn kracht vertrouwen en den econo-
mischen druk nog eenigen tijd ver
duren kan, maar vraagt zich ongerust
af wat er gebeuren zal. als de oorlog
in 1917 nog niet is afgeloopen. Enge
land houdt hen het meest bezig. Zij
haten Engeland doodelijk en beschul
digen dit land den oorlog te willen
rekken, na dien uitgelokt te hebben.
Mochten de Engelschen en hun bond-
genooten dat inderdaad kunnen doen
tot na 1916, dan weet ik niet, hoe
Duitschland zou kunnen overwinnen.
Men geeft al daar reeds toe, dat de
Engelschen hun de grootste schade
hebben berokkend, door bijna het ge
heele Duitsche koloniale bezit te ver
overen en den handel te verlammen.
De Duitsche industrie kwijnt, firma's
die in 't geheel niet bij den oorlog
betrokken zijn, gaan bankroet of be
talen geen of weinig dividend. De
Engelsche blokkade heeft meer uit-j
werking dan de Duitschers toegeven
daarentegen is de onderzeeërsblokkade1
der Duitschers geheel mislukt, daar
meer dan 60 U-booten door de Engel
schen vernield of genomen zijn.
Het probleem, hoe de verliezen moe
ten worden aangevuld, wordt zeer
ernstig geacht, reeds in de laatste
gevechten heeft men de manschappen
zooveel mogelijk gespaard. Men weet,
dat geen der vijandelijke natiën reeds
al baar reserves heeft benut. Ten slotte
is Duitschland er over verontrust, de
aanvankelijke meerderheid in wapenen
en munitie verloren te hebben.
Generaal De Wet in vrijheid gesteld.
Heuglijk nieuws bereikt ons heden
uit Johannesburg. Generaal Christiaan
de Wet, die op 22 Juni l.l. te Bloem
fontein wegens hoogverraad tot 8 jaar
gevangenisstraf en 2000 pond boete
veroordeeld was, is met nog 118 «rebel
len», onder belofte tot Da den lijd,
waarop anders hun vonnis zou ver
streken zijn niet aan politiek te doen
en hun districten zonder goedkeuring
niet te verlaten, op vrije voeten gesteld.
Men weet, dat er van alle kanten
al op clementie ten aanzien van de
opstandelingen was aangedrongen, het
laatst nog door de Synode der Ned.
Herv. Kerk in Kaapkolonie en ook
buiten Zuid Afrika, o.a. door Holland-
sche vrouwen. Hertzog had in de zit
ting van bet Zuid Afrikaansche parle
ment, gehouden in bet laatst van
November, aangekondigd, dat hij een
voorstel zou indienen, om De Wet en
den anderen de vrijheid te hergeven en
een amnestie af te kondigen, nadat
de gouverneur-generaal al gezegd had.
dat bij clementie zou betrachten ten
aanzien van de rebellen, na onderzoek
van ieder geval op zichzelf.
Gelijk de Engelsche bladen mee-
deelen, is juist de 24.000 gulden boete
voor De Wet betaald geworden, blijk
baar uit het bedrag der openbare in
schrijving, die overal sympathie vond.
De Zuid Afrikaansche opstand, in
verband waarmede De Wet en de
anderen zijn veroordeeld, begon 9
October en eindigde 8 December van
het vorig jaar. De hoofdschuldigen, als
men generaal Beyers uitzondert, die
tijdens den opstand zelf omkwam,
waren in de oogen der rechters kapitein
Fourie en zijn broeder luitenant Fourie,
die reeds 19 December ten vorigen jare
schuldig werden bevonden aan hoog
verraad. Kapitein Fourie werd den
anderen dag doodgeschoten, zijn broe
der zag zijn doodvonnis veranderd in
vijf jaren gevangenisstraf. Of bij bij de
begenadigden is, weet men nog niet.
Vermoedelijk wel. Ook zal dominé
Broekhuyzen er wel bij zijn.
Nederland en Scandinavië.
De «Economist» bevat een artikel
over Nederland en Scandinavië, waarin
gezegd wordt, dat de landen aan de
Noordzee, die tot dusver het geluk
hebben gehad, neutraal te kunnen
blijven, in het begin van den oorlog
geprofiteerd hebben van deze gelukkige
omstandigheid. In bet bijzonder zijn
groote winsten behaald door land
bouwers en fabrikanten, die in staat
waren om van hun voorraden veel te
verkoopen aan Duitschland en Oosten
rijk. Daartegenover staat echter, dat
de blokkade van de Noordzee veel over
last veroorzaakte en dat Holland ook
niet in een zoo gunstige positie ver
keert als Zweden en Noorwegen, omdat
het de kosten van de mobilisatie ge
ducht gevoelt, een half millioen Bel
gische vluchtelingen heeft te onder
houden en tal van geïnterneerde
soldaten. Volgens betrouwbare be
richten zijn veel Nederlandsche schepen
sinds het uitbreken van den oorlog
vei kocht aan Noorwegen, Denemarken
en de Vereenigde Staten.
Tengevolge van de buitengewoon
hooge vrachtprijzen, en van de
schaarschte aan tonneninhoud, konden
geweldig hooge prijzen worden be
dongen. In Juni waren niet minder dan
64 stoomschepen, van een gezamen-
lijken tonneninhoud van 269.000 ton,
in aanbouw. Vandaar dat er ook een
groote vraag naar werkkrachten was
zouwel voor scheepsbouwers als voor
machinisten. Daarentegen is descheep-
vaartbeweging in Rotterdam zeer sterk
verminderd. Het verkeer op den Rijn
is minder dan een vierde geweest van
dat in normale tijden. Gelijk overal
elders, hebben de bouwers het meest
te lijden gehad. Gedurende de eerste
helft van dit jaar was het werk in het
bouwbedrijf 27 pCt. minder dan in de
correspondeerende periode van het
voorafgaande jaar. Oogenschijnlijk
wonderlijk genoeg, bestond voor den
handel in luxe artikelen geen reden
tot klagen. Ook de metaalindustrie is
bloeiend en de visscherij blijft op peil.
Vlasspinnerijen, glasfabrieken, electri-
citeitswerken en sigarenfabrieken hab-
ben in het algemeen genomen uit
stekende resultaten te boeken gehad.
Ook de landbouw, met uitzondering
van de fruitteelt, heeft niet te klagen.
De Amsterdamsche en de Scandina
vische beurzen zijn gedurende de laat
ste zes maanden zeer in belangrijkheid
vooruitgegaan. De Noorsche scheep
vaart heeft buitengewoon geprofiteerd
van de hooge vrachten, veel meer dan
de Zweedsc.be, 't geen zonder twijfel
het gevolg is van de minder gunstige
geografische ligging van Zweden. Dene
marken heeft in het bijzonder te lijden
onder geweldige opdrijving van de
levensmiddelenprijzen. Brood ïsevenals
vleesch en spek met 50 pCt. gerezen,
boter en margarine met 20a30pCt.,
bloem, meel, erwten enz. met 75 pCt.
De troepenbewegingen in Beigie.
Van verschillende zijden wordt be
richt, dat in België uitgebreide Duitsche
troepenbewegingen plaats vinden.
Thans wordt vernomen, dat hierin veel
overdrijving schuilt, met name wat het
concentreeren van troepenmassa's naar
de linie aan de kust geldt. Wel zijn te
Ostende versche troepen aangekomen
maar nog meerdere zijn aan het front
in die streek onttrokken en gestuurd
naar de linie ten oosten en noorden
van Yperen. De laatste dagen vonden
daar aanvallen der Duitschers plaats,
doch niet zóó, dat ze op een groot
offensief wijzen.
Van Engelsche zijde steekt men den
draak met de berichten over de Duit
sche voorbereidingen tot een groot
offensief in het westen.
Naar het N. v. d. D. verneemt,
zal de viering van het Kerstfeest ten
Koninklijke Paleize, dit jaar, evenals
verleden jaar, wegens den ernstigen
tijd achterwege blijven.
Wel zal voor H. K. H. de Prinses
een klein Kerstfeest worden ingericht.
De bekende teekenaar Louis
Raemaekers is door de Fransche regee
ring benoemd tot ridder van het
Legioen van Eer.
Gaatjes in briefkaarten.
De Minister van Waterstaat heeft
in de Tweede Kamer gezegd, dat de
brieven, afkomstig uit Frankrijk en
bestemd voor het niet bezette gebied
in België en Frankrijk, niet door de
postautoriteiten worden geopend. Het
gerucht, dat de poststukken van gaatjes
zouden worden voorzien, teneinde de
Duitsche censuur te waarschuwen is
dan ook beslist ongegrond.
Kon. Nat. Steuncomité.
Blijkens de 69e lijst is van 5 tot en
met 11 December voor het Kon. Nat.
Historisch romantisch verhaal.
25)
Gisteren, toen ik er over zat te peinzen hoe het toch eigenlijk in
het belang van ons stamhuis zou zijn als ik mij weder met hem ver
zoende, schoot mij plotseling te binnen dat broeder Anselmus mij
verteld had dat hij Sicco in den vreemde had ontmoet. Wel, dacht
ik, broeder Anselmus is de gast van mijn ouden vriend en leer
meester den abt Wonobold. Als ik naar de abdij van Egmond ga en
Anselmus een bezoek breng, kan die mij misschien eenige nadere
inlichtingen omtrent mijn broeder geven. Dit is een van de redenen,
waarde abt, die mij noopten hedenmorgen hierheen te rijden. Zoudt
gij denken dat Anselmus weet waar Sicco op het oogenblik vertoeft
Wonobold die zich reeds op die vraag had voorbereid, wachtte
eenige oogenhlikken eer hij antwoordde:
„Dat is niet onmogelijk," heer graaf.
Wonobold vreesde dat Diederik nu zou vragen„Heeft hij u
soms gezegd waar Sicco thans is?" Hij zou dan niet weten te
antwoorden. Hij wilde geen onwaarheid spreken en evenmin
achtte hij het geoorloofd den graaf mede te deelen dat Sicco, de
broeder dien Diederik zoo ver verwijderd achtte, op zulk een korten
afstand van hem ziek ter neder lag.
„Gij treft het heer graaf dat Anselmus nog hier is. Gij kunt
hem dus zelf uw vraag doen," hervatte Wonobold.
„Verwacht gij Anselmus spoedig terug. Weet gij waar hij heen
is?" vroeg de graaf.
„O, ja, hij zal wel spoedig komen. Hij is naar Ludigman?"
„Had ik dat geweten riep Diederik, „ik ben achter Ludigmans
hoeve heen gereden. Was ik daar aangegaan, dan had ik
Anselmus kunnen ontmoeten en dan had ik meteen Ludigman
nog eens kunnen verheugen met een bezoek. Friezen als Ludigman,
Friezen die ons geen kwaad hart toedragen, zijn nog zoo zeld
zaam dat ik waarlijk wel aan Ludigman mag toonen hoezeer ik
het waardeer dat hij mijn stamhuis zoo welgezind is."
„Zeker," hervatte de abt. „Ook ik ben Ludigman dank ver
schuldigd. Onze abdij heeft in hem een besten buurman en gij
weet heer graaf: een goede buur is beter dan een verre vriend.
Hij is evenwel buur en vriend te gelijk."
Hier werd hun gesprek onderbroken door het binnentreden
van Anselmus.
Anselmus had op het voorplein reeds de pages en het rijk-
getuigde paard van den graaf gezien en begreep dus wie er bij
den abt zou wezen. Hij was wel eenigszins ongerust over dit be
zoek, want hij vreesde dat hem vragen zouden worden gedaan,
die hij liever niet beantwoordde.
Zijn binnenkomst wekte zoowel bij den graaf als bij den abt een
gevoel van vreugde op. Diederik was blij dat hij den man zag
van wien hij inlichtingen hoopte te verkrijgen. Wonobold ver
heugde zich er over dat hij van de lastige vragen van den graaf
verschoond zou wezen.
Anselmus kwam regelrecht naar den graaf toe en maakte een
diepe buiging.
„Heer graaf," zei hij, maar Diederik onderbrak hem, door
zich half in zijn stoel op te richten en hem de hand reikende
te zeggen:
„Broeder Anselmus, ik wachtte op u, uw komst is mij zeer
welkom, hartelijk gegroet."
Eerbiedig raakte Anselmus even de grafelijke hand aan en
bleef toen staan als wachtte hij op bevelen.
„Neem een zetel en zet u bij ons," vervolgde Diederik.
„Anselmus nam een stoel van de rij bij de tafel der monniken
en zette zich tegenover graaf en abt.
„Ik wachtte op u," hernam Diederik III, „ik ben hierheen
