Plaatselijk Nieuws.
BINNENLAND.
Gemengd Nieuws.
(Behandelen bij punt 30 van deagenda.)
Brief van Burgemeester en Wet
houders dd. 13 April 1916 waarbij
wordt aangeboden een verslag van de
uitvoering gegeven aan het Raadsbe
sluit van 7 September 1915 omtrent
de cokesvoorziening.
Verslag over den omzet van hel
levensmiddelenbureau gedurende het
le kwartaal 1916 met inventaris op
31 Maart 1916.
Rapport dd. 9 Maart 1916, uitge
bracht door de Commissie uit den
Raad, benoemd tot bet instellen van
een onderzoek i.z. de kwestie Holmer
en tot voorlichting omtrent dat punt
en omtrent de kwestie der herexamens
aan de H. B. S. (Wordt in een vol
gende vergadering behandeld.)
Voorstel van de Raadsleden R. G.
Rijkens, J. W. Jorissen en M. R. N.
Oosterveen dd. 18 Mei 1916 om Bur
gemeester en Wethouders uit te noo-
digen maatregelen te willen voorstel
len waarbij het verblijf in de raadszaal
uit hygiënisch oogpunt meer draaglijk
worde. (Aangenomen.)
Brief van het Burgerlijk Armbestuur
dd. Mei 1916 No. 14 waarbij voor
benoeming tot lid -in de vacature
H. W. van Esveld worden voorgedra
gen 1. L. A. Baron van Ittersum,
2. H. Gordeau. (Behandelen bij punt
5 van de agenda.)
Van 7.15 tot 7.50 geheime zitting,
op voorstel van den voorzitter.
Tot onderwijzer aan school B. werd
benoemd de heer J. W. Kiel te Fra-
neker.
De heer H. J. Nielander werd be
noemd om advies uit te brengen in
zake reclames tegen aanslagen in het
vergunningsrecht.
De heer E. H. Buytenhuis kreeg
eervol ontslag als leeraar aan de Bur
geravondschool.
De heer v. Esveld werd eervol ont
slag verleend als lid van bet Burg.
Armbestuur. De heer v. Kalken sprak
woorden van waardeering. Punt 6 tot
14 van de agenda werd aangenomen.
De heer Jorissen verzocht bij punt
14 betrefiende aankoop gronden
aanteekening, dat bij er tegen was.
Punt 15 tot 22 zonder discussie aan
genomen. Bij punt 23 om toekenning
van een subsidie groot f 7500 voor
1917 voor de Handelsschool vroeg de
heer de Kempenaer of de subs, van
Rijk en Gemeente opwegen tegen de
kosten, die de jongens van buiten
maken. De weth. van O. gaf ophel
dering Punt 28 betrelfende het ver-
leenen van een crediet van f5000 tot
het nemen van voorbereidende maat
regelen tot de oprichting van een
gemeentelijke centrale voor electr.
bedrijf gaf tot veel discussie aan
leiding. De heer Jorissen was er tegen.
De weth. Veis-Hein gaf zijn meening
en verklaarde, dat dit voorstel aan
genomen moest worden, omdat we
nu goedkoop konden handelen.
Besloten werd nog de concierges
der scholen een vaste jaarwedde te
geven, terwijl de gemeente de werk
vrouwen zal betalen.
Ook het voorstel van B. en W. om
het crediet van f 100000 voor het
maken van een nieuwe kolen- en
cokes-transportinrichting bij de gas
fabriek te verhoogen tot f170000
werd uitvoerig besproken, doch ein
delijk aangenomen. Alleen de heer
Jorissen was er tegen.
Het afwijkend advies van B. en W.
op de adressen van de Gemeente
werklieden werd niet aangenomen.
De heer Jorissen wilde een duurte-
toeslag geven en de heer Hofland een
blijvende verhooging. Dit laatste voor
stel werd in stemming gebracht. Acht
vóór; acht tegen en zal nu in een vol
gende vergadering behandeld worden.
Wegens bet late uur en de belang
rijkheid der nog te behandelen agenda
werd besloten de vergadering a.s.
Vrijdagavond om 7 uur voort te zetten.
Door de Amersfoortscbe winkeliers
is het volgende adres verzonden
Amersfoort, Mei 1916.
Aan
Zijne Excellentie den Minister van
Landbouw-, Handel en Nijverheid
geven met verschuldigden eerbied te
kennen ondergeteekenden, vormend
het Bestuur van de te Amersfoort ge
vestigde Amersfoortsche winkeliers
vereniging, dat zij met belangstel
ling konnis namen van diverse couran-
tenbeiicbten, dat Uwe Excellentie ook
voor de volgende campagne zich voor
stelt deu maximum-verkoopprijs der
suiker op f0.55 per K.G. te hand
haven, en den leveringsprijs vanaf
fabriek te houden op hoogstens f 51
per 100 Kilo.
dat zij evenwel met bezorgdheid de
nog komende maanden tot de nieuwe
campagne tegemoet gaan.
dat immers de raflinadeuren hun
afleveringen belangrijk zullen ver
minderen en reeds hebben verminderd,
dat meerdere leden van onze ver-
eeniging reeds bun uitgegeven orders
niet op tijd zagen uitgevoerd, of maar
de helft hunner behoefte mochten
ontvangen,
dat, zijn wij wel geinformeerd, de
voorraden ruwe suiker door speculanten
worden vastgehouden, in elk geval de
raflinadeurs niet over voldoende voor
raden beschikken om loonend tot den
vastgestelden afleveringsprijs van f51
per 100 K.G. te kunnen afleveren,
dat, in 't midden latende of bereids
tot zoodanigen prijs de ruwe suiker
in bet bezit kan worden gesteld van
raflinadeurs dat zij ons tot gezegden
prijs zouden kunnen leveren, het toch
voor Amersfoort van het allergrootste
belang is, gezien van bet standpunt,
dat suiker een volksvoedsel hij uitne
mendheid is, dat zij gelet op de dub
bele bevolking dezer Gemeente, zich
toch niet kan tevreden stellen met
de helft van bet kwantum van de
overeenkomstige maand 1914,
dat immers behalve een zeer groot
aantal Belgische geïnterneerden, ook
vele gezinnen dezer geïnterneerden
hier metterwoon zijn gevestigd, en
bovendien de militaire bevolking veel
grooter dan normaal is.
Redenen waarom wij Uwe Excel
lentie eerbiedig verzoeken, zoodanige
maatregelen te willen nemen, dat
distribuaoten in de Gemeente Amers
foort van genoemd artikel minstens
hun gewone kwantum krijgen, en zoo
mogelijk door beschikbaarstelling van
ruwe suiker de raflinadeurs in de ge
legenheid te stellen meer dan het
gewone, stel anderhalf maal zooveel
als het normale, aan de handelaren
ter distributie af te leveren.
Hetwelk doende enz.
Namens het Bestuur.
J. HOFLAND, Secr,
Het Groene Kruis.
Onder voorzitterschap van mr. J.
K. H. de Beaufort vergaderde deze
vereeniging Maandagavond in »Ons
Huis*. Na opening werden de notulen
van 31 Mei 1915 gelezen en goed
gekeurd. Aan het jaarverslag octleenen
we, dat hulp werd verleend aan leden
en aan alle armlastige patiënten. Het
ledental bedraagt 2032. Er werden
8850 bezoeken afgelegd. Er zijn nog
veel favuslijders. Van het magazijn
wordt veel gebruik gemaakt. De con
tributie steeg tot f 1978,50 en der giften
en het ingevoegde tarief tot f629,10.
Finantieel verslag
Inkomsten f 3092,65'/»
Uitgaven -2983,17
Saldo f 109,48'/.
De begrooting voor 1916 werd vast
gesteld in ontvangst en uitgaaf tot
een bedrag van f2569,48'/i.
De heeren Middelburg, Schooleman
en de Beaufort werden in bet bestuur
herkozen.
Een derde zuster zal worden aan
gesteld, speciaal voor de bulp vaD
zeer jonge kinderen, biervoor zal een
hooger subsidie aan den Raad ge
vraagd worden.
Programma van de Vrijdag 2
Juni des avonds 8 uur door de Amers
foortsche Muziekvereeniging, directeur
den heer A. L. Maas (onder leiding
van den heer A. v. d. Brande) in het
Plantsoen te geven uitvoering:
1. Marsch Le Général Joubert. 2.
Ouverture Le Reveil du Printemps. 3.
Wals L' Aurore. 4. Fantaisie Carmen.
5. Volks(school)liederen uit ïKuo je
nog zingen, zing dan mee!« No. 39
Kent gij dat land? No. 40 Wij leven
vrij. No. 41 Vaderlandsch lied. 6.
Marsch Les Gais Amis. 7. Mosaique
sur l'opera Stradelle. 8. Wals L'Or et
1' argent. 9. Ouverture Nuit fantas-
tique. 10. Finale.
Aan de Amersfoortsche Industrie-
en Huishoudschool werd op 25,26 en
27 Mei het examen afgenomen voor
onderwijzeres in koken en voedingsleer
(diploma A), bevoegdheid gevende
tot het geven van onderwijs aan leer
lingen uit de arbeidersklasse.
Van de negen candidaten slaagden
er zeven en weldames M. A. Exter,
M. H. G. Gude en C. A. G. Stam
uit AmsterdamJ. M. F. Dinger P.
van Hengel en A. C. Risselada uit
Nijmegen en M. N. Raat Hilversum.
Op Maandag 5 Juni 'savonds 8
uur, worden allen, die belang stellen
in bet voortbestaan der ZaDgvereeni-
ging Toonkunst genoodigd tot de ver
gadering in de Muziekschool.
Hemelvaartsdag wordt een mee
ting gehouden door de afd. Amersfoort
van de S. D. A. P. en den Amersfool-
schen Bestuurdersbond. Onderwerp
De duurte.
Op de Maandag alhier gehouden
kaasmarkt waren aangevoerd73 wagens
met 19000 K G. Prijzen golden van
f 52 tot f 58 per 50 K.G. Gem. f 55
tot f57 per 50 K.G. Handel vlug.
De nooden van de N. O. T.
De klachten uit nijverheids- en
handels kringen over de moeilijkheid
om bestelde en betaalde hier te lande
onder N. O. T. verband aangevoerde
goederen los te krijgen, houden aan
en nemen toe, zegt de Nieuwe Ct.
Het is voor de belanghebbenden
niet te begrijpen waarom goederen,
waarvoor de meest volkomen waarborg
wordt gegeven dat ze niet naar Duitsch-
land zullen worden uitgevoerd noch
indirect Duitsche behoefte zullen die
nen, ja zelfs goederen waarop een
uitvoerverbod rust, maanden lang in
onze eigen havenplaatsen liggen opge
slagen zonder dat de eigenaars er aan
mogen komen en zonder dat zij zelfs
vernemen kunnen waar het aan hapert
of wat zij zouden kunnen doen om
hun eigendom los te krijgen.
Ten einde hieromtrent iets naders
te vernemen, hebben wij eens bij de
Uitvoerende Commissie van de N. O T.
aangeklopt.
Wij vonden de heeren in weinig
opgewekte stemming. Het was inder
daad voor hen een zeer teleurstellende
ervaring dat in de laatste maanden
massa's goederen omtrent welker
toelaatbaarheid volgens de met de
Engelsche regeering gesloten overeen
komst na overlegging van de vereischte
bewijsstukken geen twijfel kon bestaan,
zich hier opstapelden zonder dat het
mogelijk scheen omtrent de vrijlating
en aflevering aan de Nederlandsche
eigenaars eenig uitsluitsel te bekomen.
Juist ter bevordering van het zoo snel
mogelijk bereiken hunner bestemming
was indertijd overeengekomen, dat
N. O. T.-goederen ten aanzien waarvan
bij Engeland eenige cverdenking* zou
bestaan,hier zouden worden opgeslagen
en vastgehouden tot dat de N. O. T.
die verdenking door overlegging van
de vereischte stukken te Londen zou
hebben opgeheven afgescheiden
natuurlijk van de goederen waarover
door het Engelsche prijzenbof moet
worden beslist en die in plaats van
onderweg in een Engelsche haven te
worden uitgeladen, naar hier worden
vervoerd en vervolgens door tusscben-
komst van de N. O. T. naar Engeland
gezonden om daar tte rechtte staan».
Maar men had altijd gemeend dat dit
op zijn hoogst een vertraging van
enkele weken tengevolge zou hebben
en aanvankelijk was dat dan ook het
geval geweest.
Tbans echter stapelden zich tal van
goederen, aan welker toelaatbaarheid
onder N. O. T.-voorwaarden gelijk
gezegd geen twijfel kon bestaan, ver
scheidene maanden op. Zoo lagen b.v.
niet minder dan 80.000 baler, koffie
sedert geruimen tijd vast, om niet te
spreken van honderden grooteen kleine
partijen voor de nijverheid onont
beerlijke hulpstoffen van den meest
verschillenden aard.
Toen wij vroegen wat de reden van
deze illoyale uitvoering kon zijn van
een overeenkomst, door de Engelsche
regeering gesloten en ter navolging
aan andere neutrale staten meer dan
eens door baar en baar bondgenooten
aanbevolen, ontvingen wij ten ant
woord dat men daar omtrent in vol
komen onwetendheid verkeerde. Het
was bekend dat de »Contraband Com-
onittée*, het regeeringsorgaan te Lon
den dat met de behartiging van deze
aangelegenheden belast is, met werk
is overladen, maar hierdoor was toch
nauwelijks te verklaren dat op infor
maties van de N. O. T. naar zelfs de
eenvoudigste gevallen vaak geen ant
woord te krijgen viel.
De geheele overeenkomst tusschen
de N. O. T. en de Engelsche regee
ring is op het vertrouwen gebaseerd
dat de mannen die aan het hoofd van
deze instelling staan, in bun vaderland
en bij de regeeringen der Geallieerden
genieten. Meer dan eens hebben dan
ook in het Engelsche parlement leden
der Engelsche regeering tegenover
vragen of opmerkingen de volkomen
betrouwbaar heid en loyauteit van deze
mannen boven twijfel verheven ge
noemd en ook in de Engelsche pers
geschiedde dit nog kort geleden. Indien
dit vertrouwen niet meer mocht be
staan of indien de overeenkomst allengs
op zóó gebrekkige wijze werd uitge
voerd, alsof dit vertrouwen niet be
stond, zou vanzelf ook het vertrouwen
van den Nederlandachen handel en
nijverheid in de doelmatigheid van de
N. O. T. geschokt worden en zou de
reden voor het instandhouden van
deze instelling, die aan ons land zulke
buitengewone diensten bewezen beeft
komen te vervallen.
Hieraan voegt het »Hbl.« o a. toe:
Dat de uitvoerende commissie van
de N. O. T., teleurgesteld door een
mindere medewerking als waarop zij
recht meent te kunnen doen gelden,
het bijltje er bij neer wil leggen,
kunnen wij begrijpen. Wij hopen
en vertrouwen echter, dat zij daar
toe niet zoo spoedig zal besluiten. Er
zijn te veel belangen bij het voort
bestaan van de N. O. T. gemoeid.
Verwachten mag zij echter zeker
wel, dat er spoedig volkomen klaar
heid geschonken wordt.
Zoo als thans gaat bet niet.
Faillissementen in Nederland.
Volgens mededeeling van het Han
delsinformatiebureau van Van der Graaf
Co.'s Bureaux voor den Handel zijn
over de afgeloopen week, eindigende
27 Mei. in Nederland uitgesproken 13
faillissementen tegen 25 faillissemen
ten in dezelfde week van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met boven-
genoemdeu datum 453 faillissemen
ten tegenover 581 over hetzelfde tijd
perk van het vorige jaar.
Rooken door kinderen!
De afdeeling van den Bond van
Nederl. Onderwijzers te Baarn, heeft
aan den Raad dier gemeente het ver
zoek gericht om in de politieverorde
ning een bepaling op te nemen,
waarbij 't aan ieder verboden is aan
kinderen beneden 16 jaar tabak,
sigaren of sigaretten te verkoopen of
op andere wijze te verstrekken of te
doen verstrekken.
De Ned. vice-consul te Dinant.
Men schrijft aan De Tijd
De aanvankelijk ter dood veroor
deelde, later door de Duitschers tot
gevangenis-straf begenadigde vice-con
sul uit Dinant, de heer W. v. Rijcke-
vorsel, die thans te Namen gevangen
zit en ten wiens gunste de bisschop
van Namen een slap deed, in samen
werking met ons Ministerie van
Buitenlandscbezaken is een man die
zich tijdens dezen oorlog op een
geheel bijzondere wijze verdienstelijk
heeft gemaakt.
Te Dinant, waar hij de gruweldaden
der Duitschers van nabij gezien heeft
waar hij tijdens de verwoesting zelf
werd gevangen genomen, terwijl zijn
vrouw met veel andere vrouwen uit
Dinantjin een klooster werd opgesloten,
heeft hij door zijn energiek en flink
optreden,niet alleen van zich en zijn
gezin maar ook van vele onschuldige
burgers bet leven gered.
Daarna vrijgelaten, heeft hij met
goedkeuring van den Duitschen Kreis-
chef en met financieelen steun van
Amerika en ons land een comité op
gericht, waardoor hij in staat werd
gesteld, maanden lang dagelijks aan
een 300-tal weduwen met kinderen
voedsel, kleeding en onderdak te vt r-
scbaffen.
Het sous-terrain van zijn kapitale
woning te Dinant had hij ingericht
tot een complete soepkokerij onder
leiding zijner even wakkere als**lief
dadige vrouw (geboortig uit Charleroi),
die thans met haar vier kindertjes te
's Gravenhage vertoeft. Zijn consulaat
was in die dagen totaal veranderd
in een comité van weldadigheid.
Toen bet R.-K. Huisvestingscomité
te Leiden in België begon te werken,
was weder de heer v. Rijckevorsel
een der eerste en een der ijverigste
medewerkers. Hij werd aangesteld tot
correspondent van het comité voor
Dinant en omgeving, waar bij een
30-tal der armste kindertjes van gefu-
silleerden opspoorde, die spoedig daarop
naar Nederland werden gebracht, waar
zij nog vertoeven. Op hoe goeden voet
hij met de Duitschers leefde, blijkt
wel hier uit dat de Kreischef van
Dinant, op verzoek van den heer Van
Rijckevorsel, zelfs een militaire auto
ter beschikking voor het vervoer der
kinderen stelde, omdat er toen nog
geen treinen liepen.
Voor de achterblijvende kinderen
richtte 't echtpaar v. Rijckevorsel een
heel nieuw comité (Oeuvre du lait)
op. Er werd voor dit werk een in
schrijving in ons land geopend.
Het is te hopen, dat deze man, die
zoo veel voor zijn lijdende medemen-
'schen deed, spoedig uit het lijden
der gevangenis verlost wordt.
De vrouw aan de inuuitic-
draaibank.
De »Yorkshire Observer* geeft eene
beschrijving van eene fabriek, waar
vrouwen als munitie-arbeidsters werk
zaam zijn
iHet gebouw besloeg een enorm
terrein, zoo zelfs dal de spoorweg
goederenwagens, die er binnen reden,
om volgeladen met munitie weer te
word in weggevoerd, slechts kleine
voorwerpen geleken. Een locomotief
zou daar een indruk gemaakt hebben
als een muis in een Kathedraal.
Hier werd de geheele bewerking
van projectielen en sbrapnells uitge
voerd on bovendien maakt men er
de ontploflingsmiddelen. De inlichting
van de werkplaats 'is een wonder van
organisatie en doeltreffendheid.
De grondstoffen komen aan de eene
zijde het gebouw, in den vorm van
blokken staal, binnenrijden en als het
dat aan de andere zijde weer verlaat
zijn zij tot projectielen bewerkt. De
eene bewerking volgt regelmatig en
precies op de andere. Langs een der
zijwanden van de fabriek waar bet
staal het eerst bewerkt wordt, staan
rijen ovens en hydraulische persen.
Witgloeiende blokken worden uit de
ovens gehaald en in den vorm van
holle cylinders geperst alsof het materi
aal waaruit zij vervaardigd zijn, klei
was.
Een eindje verder, maar evenredig
met de ovens stonden rijen draai
banken waarop de projectielen ge
draaid worden. Rijen* is een woord
dat slechts zeer zwakjes den indruk
weergeeft, welke die eindelooze reeksen
maken. Dozijnen aan dozijnen draai
banken achtereen vullen de lange
vleugels van het gebouw.
De grootste projectielen zijn zoo
zwaar, dat de vrouwen ze niet ban-
teeren kunnen, maar toch maken zij
niet alleen de kleine soorten, maar
helpen zij ook bij de fabricage der
grootere.
Er is daar in die fabrieken veel
merkwaardigs te zien, maar misschien
niets zoo merkwaardig als de vrouwen.
Die zijn bewonderenswaardig. Het was
zeer mooi, die duizenden tonnen staal
daar in den vorm van projectielen te
zien liggen, maar nog veel mooier
die duizenden vrouwen aan den arbeid
te zien. Het zijn echter niet alleen
de vrouwen, die wij als arbeidsters
kennen, die hier werken. Beschaafd
uitziende jonge dames komen hierheen
in nette tailor made costuums. Zij
behoorden tot die soort die vroeger
minachtend op arbeid, waarmede zij
hunne bandjes konden vuil maken,
zouden hebben neergezien en die nooit
in de noodzakelijkheid verkeerd hebben
om dat te doen. In vroegere tijden
zouden zij waarschijnlijk niets anders
te doen gehad hebben dan tennis en
pianospelen. Maar nu zag ik ze hier
de poort van de fabriek binnengaan,
mooi gekleed en met nette schoentjes
aan, tegelijk met de vrouwen uit de
achterbuurten.
Vóór de oorlogsomstandigheden de
vrouwen tot dit werk brachten, zou
den zij bet nooit mogelijk geacht heb
ben, dat zij het konden doen, maar
nu staan zij aan de machine met t en
zelfvertrouwen en handigheid die be
wondering wekken. Men zag er geen
aarzeling, geen twijfel, geen wat-moet
ik nu-doen? Zij kenden haar machines
volkomen en wareü terecht trotsch
op haar werk.*
Dat is een idee
Wij lezen in het Fransche blad
»L' Homme enchainé* het volgende
staaltje van Franschen geest van
Boudenok, die in de Senaat in aan-
sluitingopde invoering van den zomer
tijd het voorstel gedaan heeft, om in
den volgenden winter ook bet nul
punt van den thermometer eenige
graden naar beneden te verschuiven.
Men zou daardoor zeer veel op de
verwarmingskosten kunnen sparen
De meoschen zouden klaarblijkelijk
de koude niet meer voelen, omdat de
temperatuur dan niet onder nul zin
ken zou.
De besparing aan kolen schijnt even
belangrijk als die aan verlichtings
materiaal.
Bevorder de Vaderlandsche Indu
strie door geen orders te plaatsen
bij buitenlandsche fabrieken. Daar
door helpt ge mede om werkeloos
heid te voorkomen en Nederland's
welvaart te bevorderen.
