NIEUWE
lÈt Nieuws- en Advertentieblad "Hlf
voor de Provincie Utrecht.
No. 73.
Zaterdag 3 September 1916.
45e jaargang
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG:
DE OORLOG.
FEUILLETON.
GESCHIEDENIS EENER MOEDER.
Amersfoortsche Courant.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 1.
Franco per post door het geheele Rijk 1.15.
Afzonderlijke Nnmmers 5 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever O. J. SLOTHOUWER
Bureau: Langestraat 77. Telephoonn. 60.
ADVER1 ENTIËN:
Van 16 regels 0.60; iedere reg9l meer 10 Cent.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Artillerie aan de Somme.
De correspondent van de »New York
World», Karl von Wiegand, zendt aan
zijn blad eene beschrijving van de
gevechten, gezien van de Duitsche
zijde van het front tegenover de Engel-
sche troepen
»Den geheelen dag dreunt en don
dert het ons in de ooren. Men gaat
slapen temidden van het lawaai der
kanonnen en wordt wakker als die
ophouden te vuren. Soms vermindert
het geschutvuur en wordt dan zwak
en dof, alsof hot moe ware en dan
weer, alsof de onzichtbare dirigenten
staf van ben die de slagen leiden het
sein bad gegeven, zwelt hun koor weer
aan, nu eens bier, dan weer daar, nu
in bet zuiden dan in bet noorden, tot
de groote climax van een ontzettend
crescendo is bereikt, als de duizenden
kanonnen invallen. Het is wonderlijk
grootsch het is ontzettend over
stelpend en betooverend.
Rust is er nooit.
De geallieerden vuren niet minder
dan '200.000 granaten per dag op een
kleinen sector, leder van beide tegen
standers beeft 10.000 kanonnen in
actie, maar naar ik van den comman
dant van bet regiment Duitscbe artille
rie verneem, vuren de geallieerden
ongeveer 10 granaten af tegen de
Duitschers één.
De Fiansche en de Engelsche
artillerie zijn uitmuntend. Ik neem er
mijn boed voor af, maar nog meer voor
hen, die in de Duitscbe linies dat ont
zettend gehamer en gedreun uithouden
met den wil om hun plicht te doen of
te sterven. De bel der theologen heeft
geene verschrikkingen meer voor hen
die dit inferno overleven.
De Franschen en de Engelscben,
maar vooral de Engelschen schijnen
enorme massa's artillerie te bobben en
het grootste deel zijn van bet zwaarste
type; enorme mortieren en zelfs
scbeepskanonnen, te oordeelen naar de
ontploffingen die ik gehoord heb en
de kraters en de algemeene vernieling,
die ik heb gezien.
De Duitscbe artillerie doet in het
geheel niet voor de Fransche en de
Engelsche onder, wat bediening, accura
tesse en uitwerking betreft.
Wat de sterkte der troepen, het
aantal kanonnen en den duur, de
hevigheid der gevechten en de ver
liezen aangaat, is de slag bij de Somme
zonder voorbeeld in de geschiedenis, de
slag bij Moekden misschien uitgezon
derd.
Er zijn twee en een half maal zooveel
troepen meer bij dezen strijd betrokken
als in den Volkerenslag bij Leipzig in
1813. De verliezen in den slag bij de
Somme zijn waarschijnlijk talrijker dan
de totale strijdmacht van beide partijen
bij Leipzig, waar Napoleon verslagen
werd, en die toen tezamen 472 500
man telden.
De vlucht eener journaliste
boven de Noordzee.
sa
Een Amerikaansche journaliste, mis3
Jane Anderson, geeft in de Daily
Chronicle» hare indrukken bij eene
vlucht in een Engelsche vliegmachine
orer de Noordzee weer.
nik ben de eerste vrouw, die toe
stemming heelt gekregen om de han
gars te zien, waarin de Engelsche
groote luchtvloot gehuisvest is en ik
ben de eerste vrouw, die een vlucht
heeft gedaan in een dier Engelsche
zeevliegtuigen, die in den oorlog en
voor oorlogsdoeleinden zijn gebouwd.
Langzaam, zacht en geleidelijk ste
gen we van de zee op. Westegenen
stegen recht naar de grijze lucht. Ik
zag de daken van bet depót onder
ons wegzakken; de strook zandgrond
werd smaller, helderder en lichter.
Reeds namen de daken der hangars
en hunne groote geschilderde wanden
nieuwe vormen aan. En weer werd
ik getroflen door bet verbazingwek
kende feit, dat de mensch boven de
aarde kan vliegen.
Wij waren nu op weg naar de open
zee. Voor mij uit lag bet water tot
aan den grijzen horizont, waar een
bank van lage wolken zee en lucht
scheen te vereenigen. Daar zag ik
ook de rook van schepen op verren
afstand. Ik weet niet wat zij waren,
maar wel dat zij tot dat beeld be
hoorden. Zij maakten een element uit
in het groote cordon, dat Engeland
gespannen heeft.
Dit is de Noordzee. En ver daar
boven, zoo hoog dat de lucht dichterbij
leek dan het water, zwenkten wij en
vlogen wij thans in een wijde bocht
naar het land toe.
Ik keek voor mij uit en zag voor
de eerste maal de haven, die achter
het schiereiland lag waarboven wij
vlogen. Het was een wijdsch, heerlijk
schouwspel, die watervlakte, met aan
iedere zijde een diep glooiend strand.
En daar lag een vloot van torpedo
jagers voor anker.
Wat leken ze klein, daar beneden
die mooie schepen, die zooveel van
het wezen van den oorlog in zich
vereenigen. Wij daalden nu geleidelijk
naar hen toe en zij schenen ons
tegemoet te stijgen. Ik zag hunne
lijnen zich scherp tegen het oppervlak
der zee afteekenen.
Eerst zag ik de witte gedaante van
het dek, een smal ovaal met een
dikke zwarte stip in het midden van
het schip en een donkere vlek aan
den boeg.
Toen onderscheidde ik in dien mid
delsten zwarten stip de schoorsteenen.
Zij geleken zoo van boven af drie
gaten. Het dek had uit wit karton
gemaakt kunnen zijn, netjes afgesne
den met fijne teekeningen er op, die
die vreemde geheimzinnigheden mid
scheeps aangaven. De torpedojagers
schenen niet op het water te drijven,
maar daarmede gelijk te liggen. Zij
waren slechts vorm en omtrek, maar
schenen geen inhoud te hebben en
vaste lichamen te zijn.
En steeds lager en lager cirkelden
wij nu. Ik zag de dekken onder mij
grooter worden, zag ik op gelijke
afstanden van elkander de zwarte
kanonnen teere punten, dij boven
het glanslooze water uitstaken en op
de zee schenen te liggen.»
De oorlog is de hel.
De iManchester Guardian» ontving
een brief van den volgenden inhoud:
»Ik ging met een van mijn vrienden,
een geleerd man, die in bet offensief
licht gewond was,"de officieele film
van de gevechten bij de Somme zien.
ïNu,« vroeg ik, toen we weder bui
ten kwamen, dat is nu het echte, niet
waar?» »Ja,« antwoordde hij lang
zaam, »bet lijkt er op, zooals een
silhouet gelijkt op de persoon, die
bet voorstelt, of zooals een droom op
een werkelijk voorval. Er ontbreekt
zooveel aan het versuffonde lawaai,
de stank, de opwinding en de gevech
ten van man tegen man.
Je kunt genoeg zien om do juist
heid van generaal Sherman's woorden
in te zien, dat de oorlog de bel is,
maar de hier afgebeelde lijkt zooveel
op de werkelijkheid, als de hel van
Homerus op die van Dante. Kom, ga
mee een kop thee drinken en laten
we den oorlog vergeten.»
Belgifi's toekomst.
Het bekende Engelsche tijdschrift
vFortnightly Review» komt in een
bespreking van de toekomst van België
tot de volgende slotsom:
«Niet ten koste van Nederland, maar
van Duitschland zal België io Malmedy,
langs bet Eifelgebergte en in zijn eigen
verloren, maar geliefde provincie
Luxemburg de territoriale uitbreiding
ontvangen, welke zijn positie ooodig
maakt. Het zal niet alleen een kleine
schadeloosstelling zijn voor België's
lijden, maar het zal België in staat
stellen een groolere rol te spelen bij het
bewaren van den toekomstigen vrede
van Europa. Deze overweging zal in
den raad der geallieerden van het
grootste gewicht zijn.»
De «Nieuwe C(.« herinnert er aan,
dat in bovengenoemd tijdschrift een
half jaar geleden eon artikel verscheen,
geheel in de richting van do Belgische
annexionisten -die bet oog op Neder-
landsch territoir geslagen hadden en
noemt dit een aangename zwenking.
Van bevriende zijde uit het buiten
land ontving de «Nederlandsche Anti-
Oorlog Raad» het verzoek aan het
volgende denkbeeld tol bespoediging
van hel einde van den oorlog bekend
heid te geven
ïlo de mede door den oorlog
lijdende onzijdige landen vermeerderen
zich de stemmen van leidende persoon
lijkheden, die een gemeenschappelijke
tusscbonkomst der neutrale Europee-
sche regeeringeo, om tot een spoedig
einde van den bloedigen, landen ver
woestenden, alle krachten uitputteDden
volkerenstrijd te geraken, dringend
vorderen op dezen grond, dat die be
middeling volgens volkenrechtelijke
bepalingen door geen der strijdende
partijen als een onvriendelijke hande
ling kan worden beschouwd en dat zij
door de beginselen van het Chr istendom
gerechtvaardigd en geboden is.
Bijzondere opmeikzaambeid moge
het volgende bemiddelingsvoorstel ver
krijgen, dat vooral de innerlijke oor
zaken van den oorlog in aanmerking
neemt.
Om de gewichtigste en moeilijkste
internationale strijdvragen te onder
zoeken en te beoordeelen, wordt een
gemengde onderzoekcommissie aan
bevolen, die uit 3 staatshoofden en 12
neutrale leden bestaat (dus overeen
komend met het getal der rechters van
het Prijzen hof.)
Voorgesteld wordt, dat de staats
hoofden der leidende staten van de
beide aan den oorlog deelnemende
machtsgroepen (Engeland en Duitsch
land dus) door de gezamenlijke tus-
schenkomst der neutralen dringend
uitgenoodigd zullen worden om ieder,
met goedvinden der overige staats-
DOOR JOHANNA STEKETEE.
7)
Maar die eerste keer was 't wel 't vreeselijkste, omdat ik
er toen gansch-onvoorbereid voor stond.
Later was ik tenminste gewaarschuwd en op mijn hoede
Maar o die ontvangst van zijn ouders, koel en snijdend waar
ik zocht sympathie en troost.
Ik kan er niet over uitweiden.
Nog aan den avond van den zelden dag, waarop ik was
gekomen, vertrok ik. En nooit heb ik die menschen teruggezien.
Zegt dat genoeg kinderen, of. niet
Was in hun oogen mijn schuld ontstaan door zijn dood,
of was mijn schuld voortgekomen aan het toegeven onzer
liefde? vroeg ik mij toen anstig af. In het eerste geval
en ik geloof dat 't dit was begingen zij een grove on
rechtvaardigheid tegenover mijin het tweede was hun zoon
of wischt de dood alles uit even schuldig als ik. Maar zoover
dachten zij niet eenmaal door. Zij wildeD geen schande over
zijn naam, over hun familie en zij respecteerden niet het
verlangen van hun zoon waarvan zij geen enkel bewijs had
den, dan mijn woorden, die zij liever niet aanhoorden. Ach zij.
waren kleingeestig en daarna heb ik gezien, dat het meeren-
deel der menschen zoo is, als zij waren. Deze wijsheid heb
ik ook getrokken uit mijn lijdens periode, die hier aanving.
Nu basta... Die herinneringen grijpen mij te veel aan.
Elise, je bezoek heeft mij goed gedaan. Ik zie nu ver
langend uit naar eenig bericht, dat je goed bent thuisge
komen bij de zusjes in Utrecht, hoewel ik daaraan niet
twijfel. Mijn welbereisd meisje zal niet licht een ongeval over-
komeD. Het was jammer, dat ik juist een benauwdheid
kreeg, terwijl je er was en dat het beetje bloed, dat ik opgaf
en dat ik niet gauw genoeg voor je verbergen kon, je zoo
deed ontstellen. Heusch het scheen erger, dan het was. En
'ik word dan altijd in-wit, geel eigenlijk alsof al mijn bloed
wegstroomt. Je schrok toen van mijn uiterlijk en ik begrijp,
dat ik er akelig uitzag, maar nogmaals zoo erg als het scheen,
was het niet.
De lente-zon doet me veel goed. In den tuin bloeien sneeuw
klokjes en Crocusjes en de andere voorjaarsbloemen beginnen
al uit te loopen. Ik kan 't van uit mijn kamer zien en dan
verlang ik naar den dag, waarop ik mijn bed mag verlaten
en in den tuin word gedragen: De dokter heeft mij be
loofd op den eersten, door-warmen lentedag. Wanneer zal
die er zijn Toch, eens moet hij komen
Kinderen, de smadelijke behandeling van de menschen, die
ik had willen begroeten als een dochter is de eerste geworden
van vele, vele smadelijke beleedigingen. Velen heb ik 't nu
vergeven, wat zij mij eens hebben aangedaan. Zij wisten niet
beter. Zij kenden de geschiedenis van zijn vreeselijke en
plotselingen dood niet. Zij waren niet genoeg bevriend met
mij, om te weten, dat iets slechts, gemeens, vrouwelijk-minder-
waardigs onmogelijk door mij bedreven had kunnen worden.
Maar die ouders wisten alles. Zij kenden hun zoon. Hij had
hun van onze liefde gesproken. Hij had hun medegedeeld
zijn plan om mij aan hen voor te stellen.
En zij verstieten mij uit de laagste soort van vrees voor
en trots tegenover de menschen. Zij dachten alleeD aan den
uiterlijken schijn. Zij legden hun innerlijkste gevoelens een
hard zwijgen op.
Verstootende de vrouw zijner liefde, meenden zij de eer
van hun zoon te bewaren.
Eer, eer! Wel was het een droevig soort van eer: geen
kind, dat zijn vader nooit zou kennen, noch zijn naam zou
mogen dragen, mocht zijn nagedachtenis ontheiligen.
Daarvoor was geen leugen hun te groot.
Zoo ik mij had beroepen op hun plicht tegenover hun zoon,
zoo ik door zijn brieven hun het ontwijfelbare bewijs onzer
liefde voor .oogen had gelegd ik heb dit nooit gedaan,
en ik zou zooiets stuitends nooit kunnen doen nochtans
zouden zij hebben ontkend.
Zij stonden muurvast in hun besluit mij nooit te willen
kennen en van dien eersten aanval heb ik nooit meer ge
probeerd tegen den harden muur dier liefdeloosheid te stooten.
Maar wel heb ik er veel verdriet over gehad. Immers zoo zij
hadden gezegd: »Onze dochter, ons kleinkind.» Wat voor
aanleiding zou de wereld gevonden hebben te uegeeren
dat doehterschap, dat kleinkindsehap
Maar nu zij zóó voortgingen, vond de booze en op schan
daal beluste wereld redenen te over om mij te smaden, als
een slechte, niet deugende, coquette vrouw.
(Wordt vervolyd.)
