NIEUWE Nieuws- en Advertentieblad voor de Provincie Utrecht. No. 54. Zaterdag 7 Juli 1517. 46e jaargang. %iiÉ^ ji!®^ VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG. DE OORLOG. SCHETSEN UIT DE RECHTSZAAL1 Courant. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden 1. Franco per post door het geheele Rijk 1.15. Afzond er lij k e Nummers 5 Cent. Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag. Uitgever O. J. SLOTHOUWER Bureau: Langestraat 77. Telephooun. 09. ADVERTENTIËN: Van 16 regels 0.90; iedere reg9l meer 15 Cent. Groote letters en vignetten naar plaatsruimte. Een vernielde ioopgraveustad. Een bijz. correspondent van de »Daily News« bescbiijfl aldus wat hij ooerni een vernielde loopgravenstad. »A!s men door de oude stadspoort, die niet meer met de oude stadsmuur verbonden is, gaat dan wordt men overweldigd door het gezicht van een vei bluffende massa vernielde ge bouwen huizen zonder voorgevels, boven-verdiepingen die uitstalten, weg- gebioken. terwijl midden in den cbaos in de opengelegde kamers meubelen staan, onbeschadigd. Aan beide zijden van die prachtige straat schijnen de buizen meedoogen- loos middendoor gebroken te zijn, zoodat de brokkelige muurstukken naar de lucht wijzen, daken op mira- culeusc manier in de lucht hangen en eentonige massa's puinhoopen als lava naar den rand van de trottoirs zijn gegleden Het stadhuis heeft rechts groote gaten in de muren en is voorzien van een bord, waarop »gevaar" staat. Het ledige muurwerk var, een kerk slaat naast een openbaar gedeuk- leeken voor een Fransche. heldin en hier hebben de Engelscbe troepen, die de Duitschers uit de stad hebben vei dreven, den datum van hunne glorieuze intocht opgeschreven Ik ging door een verlaten en somber uitziend Chateau en verder naar het hoegere deel der stad, waar ik opnieuw bev ijzen van do vernielingskracht van het moderne geschut vond. In de nauwe straten zijn hier eu daar bui zen ongedeerd gebleven, terwijl die er naast in puiu zijn geschoten. Vlak naast een mooie villa steken de naakte en ruw afgebroken mureo, met gi oote ronde galen erin omboog Naast eene fabriek ligt een strook gronds van een dertig meter breedte dte eruit ziet alsof een »tank" er te keer was gegaan, want niets stond er meer overeind; en aan den verst- afgelegeu muur hangt een puntig dak neer, dat zich daaraan vasthoudt als een reusachtige vleermuis. Op het keikhof aan den grens van de stad, schijnen de Duitscbers voor bet laatst krachtig le hebben stand gehouden. Niet alleen hebben zij dwars door het kerkhof en er omheen een vuurloopgraaf aangelegd, maar ook geweldige ondergrondsche schuil plaatsen gegraven, zoowel in de loop- giaaf als op andere niet-opvallende plaatsen. Zij hebben zelfs de familie-graf kelders leeggeruimd, om de stevig gebouwde baksieeneu kamers te ge bruiken dis dekking tegen bet granaat- vuur. Op het geheele kerkhof is niets onbeschadigd gebleven. Massieve graf- sleeoen, marmeren platen, enorme steenen kruisen en prachtig hekwerk liggen in verwarde massa's dooreen. De paden zijn versperd, groote boomen zijn omver gevalleo en eenvoudige bouten kruisen, die op de graven van Franscbe en Duitsche soldaten stonden, zijn tot splinters geslagen. Maar de oude citadel of gevangenis is bet belangwekkendste voorwerp in deze vernielde stad. Zij is omgeven door een gracht en eeuwen geleden als vesting gebouwd. Vele voorname gevangenen, zelfs van koninklijken bloede zijn bier opgesloten geweest. Maar nu is meer dan de helft van het bijna onvernielbare gebouw in puin geschoten en de gewelfde in gangspoort is tot op enkele voet van de zoldering af' verstopt door bet puin. Het gezicht van de hoogte af waarop de citadel staat, is prachtig. Men kan nu duidelijk zien, welk een schitterend doelwit bet moet geweest zijn voor de artilleristen, en wanneer men over de vei weg loopeude glooi- iogen kijkt, dan kan men duidelijk bet vernielend spoor der doodelijke granaten zien, die den weg baandeu voor onze aanvallende infanterie. Het schouwspel, dat de chaos be- |neden van hier uit oplevert, is even betooverend als ontzettend. Een groote, edele stad ligt in puin. Zij is van bare inwoners beroofd en geworden tot een plaats, waar troepen, die aebter hunne overwinnende kameraden aankomen, welke baar aan de Duit schers ontworsteld hebben, een koit oogenblikje halt houden." Amerika en de neutralen. In een hoofdartikel houdt zich het Zweedscbe blad sSvenska Dagbladets bezig met de berichten, die ons den laatsten tijd uit Amerika bereiken. Met steeds grootere onrust, schrijft het blad, vernoemt men in de neutrale landen dit eerste gevolg van Amenka's aansluiting bij «den strijd voor de rechten der kleine natiesc, onder welk gevolg niet de Centralen, maar wij zullen komen te leiden. Het blad vraagt zich dan af, of de maatregelen, welke men thans in Amerika dreigt tegen de neutrale stateu te nemen, soms een eerste gevolg wareD van het be zoek der Engelsche missie in dat land. Het wijst er dan op, dat van ofücieele Engeische zijde tegenover de aanval len van extremistische zijde in het eigen land voortdurend betoogd en eikend werd, dat de grootere invoer der neutralen uit Amerika den door den oorlog verhinderden invoer uit andeie landen niet alleen niet te boven gaat, maar dat bij zelfs nog aan merkelijk daaronder blijft. ïSvenska Dagbladeis vraagt zich nu af, of de Engelsche missie misschien achter gesloten deuren een neheel ander standpunt zou hebben ingenomen. In verband met de Amerikaansche ver klaring, dat de neutralen in de toe komst ook toevoer van levensmidde len zullen ontvangen, maar zooveel mogelijk in verhouding tot wat zij noodig hadden, zegt bet blad, dat het maar al te duidelijk is, dat Zweden van Amerika geene levensmiddelen ontvangt io verhouding tot zijne be hoeften en zegt het, om een ander voorbeeld te geven, voor eenige maan den is door de Neder landsche regee ring een rapport gepubliceerd, hetwelk bijzonder welsprekend was in de quaeslie, waarover het hier gaat »S>enska Dagbladela constateert dan verder, dat in de afgeloopeo oor logsjaren de neutralen, wat betreft hun aanvoer uit Amerika, uiet alleen te stiijden hadden met de moeilijk heden, welke de concurrentie met de onbegrensde geldmiddelen en de wijd vertakte invloeden der Entente mee bracht, maar dat hierbij nog een nadeel kwam, dat waren, die op de vrije markt in Amerika werden ver kocht, weer verloren gingen, doordat daarop het recht van gedwongen inkoop werd toegepast, hetwelk de Engelsche autoriteiten slechts daar door kondeu aanwenden, doordat zij de schepen dwongen de Engelsche havens aan te loopen. Het blad besluit zijn betoog met te zeggen, dat het zich met de vroegere ervaringen voor oogen, afvraagt, wat de bedoeling vau dezen maatregel is. Elsas-Lotharingen achter de schermen bekeken. In de «Basler Nachrichtena van 29 Juni j.I. is een brief geplubliceerd van een Elsas-Lotbaringer, welke een nieuwe bijdrage levert tot de kennis van de ware stemmingen in Elsas-Lolharin- gen»Men herinnert zich de belui gingen van loyauteit jegens Duitsch land, die de voorzillers der beide Kamers, Rickling en Hoeffek, in de laatste zitting van bet ElsasLotba- ringsch pat lenient gemeend tiebbeo te moeten geven. Het Officieuse orgaan de «Norddeutsche Allg. Zeilunga heeft, gevolgd door de geheele Duitsche pers, zich gehaast deze vei klaringen naar voren te brengen. Allen meenden, dat men voortaan niet meer zou kunnen beweren, dat Elsas-Lotharingen een hereeniging met Frankrijk wenscht.c De correspondent van de sBasler Nachrichtent zet nu de zaken reclil en geeft een kijkje op, wat achter de schermen is voorgevallen, en zegt: sin werkelijkheid heeft de rijkskanse lier zich 4 Juni, den dag vóór de opening der zitting, naar Straatsburg begeven om druk te oefenen op den landdag ter verkrijging vaD een moiie, ten gunste van Duitschland. Doch alleen de voorzitters der beide kamers bleken bereid het wachtwoord te ge hoorzamen. Dedagbladen hebben mede gedeeld, dat de gedane verklaringen ontvangen werden met algemeen bravo geroep. Nu, de werkelijkheid was, dat slechts luttele afgevaardigden bun bij val hadden betuigd De meesten hadden bij wijze van protest de zaal verlaten en geen der beide vergaderingen heeft toegestemd om een stem uit te bren gen in de door den kanselier getvenschte richting. Nog een incident van beteekenis is bet feit, dat in de eerste kamer do bisschop van Metz en die van Straats burg het woord hebben gevoerd om te verklaren, dat hup geweien hun vei bood om namens bet volk de toe nadering van Elsas-Lotharingen tot Duitschland te verlangen. Dit was met allesTegelijkertijd als de rijkskanselier is de socialist Südekum te Straatsburg aangekomen. Hij hoopte ouder de afgevaardigden der tweede Kamer een zestigtal haudteekeningen te vorza- molen, die zouden moeten dienen als document, dat de Duilschgezindbeid van Elsas-Lotharingen zou moeteu bewijzen en dat zou moeten worden voorgelegd aan de internationale con- feroutie te Stockholm. Maar het feit is, dat hij geen enkele handteekening heeft machtig kunnen worden en dat hij zich heeft moeten tevredenstellen met de bekende vei klaringen der beide voorzitters En toch heeft dit feit do Duitsche meerderheid^socialisten niet btlet om te Stockholm te verklaren, dat Elsas-Lotharingen Duitsch wenscht te blijven.i De correspondent van de «Basler Nacbrichteni, legt er den nadruk op, dal de Duitsche regeering volkomen op de hoogte is van de ware stemming en gezindheid in Elsas-Lotharingen. door MaItbe Corbeau. 2) „Wanbof." n O, meneer Klaassen, wat ben ik u dankbaar!... Hoe zal ik u ooit »Nou, adieu hoor!» zei gastheer, «bliksems, waar is Jan gebleven Mijn klerk Och, Willem, zou je hem even "Dadelijk I Natuurlijk 1" haastte smee- keling zich. En hij zocht klerk. Bracht hem bij patroon. Drukte nogmaals meneer Klaassen's dikke, roode, forsch-gezon- de en gespierde vuisten. Vloog naar hnis. Vertelde het groote, gelukkige nieuws. Had zak met taartjes mee gebracht Noemde Klaassen een «coenr d'orn, een juweel van 'n vent, een prachtkerel. Zei, met tranen in de oogen, dat oude vriendschap, in den kindertijd ontstaan, toch maar hoven alles gaat. Vergelijk daar nu eens familie ntee Dien middag kwam er, na heel lan gen tijd, een stukje vleesch op den disch bij de De Bruin's. Een slager in de buurt had «gepoft". En in het vooruitzicht van wat meneer Klaassen staan. zou doen, durfden zij het krediet Overmorgen voor twaalfen was de nemen aan. uiterste termijn. En voor het eerst na zeer langen Toen zat, een uur Da zijn bezoek tijd, sliep de arme veelgeplaagde man bij geldschieter, De Bruin bij het met rustig hoofd in j pakketje brieven, die hij den loop knecht moest geven om te posten. Er waren drie aangeteekende brieven bij. Zij waren gericht aan adressen, die Maar toen kwam het ongeluk. hij sinds lang kende, en zelfs wist De Van den accepthouder, die plotseling Bruin ongeveer, wat de inhoud aan tegen alle verwachting en belofte geldswaarde er van was. D« repus onmiddellijk afdoening eischte van de moest hij van loopknecht ontvangen f275.die De Bruin hem schuldig en ultimo van de maand aan de Directie, was. Krachtens het accept, dat al driemaal geprolongeerd was. Met op offering van bloedige woekerrente. Als het geld er niet overmorgen vóór 12 ure was, schreef geldschieter, dan had De Bruin «onmiddellijk de ge volgen te wachten". Protest, schrijven aan de Directie van de maatschappij, waarvan hij beambte was. Herrie, ont slag, de ondergang De Bruin ging naar geldschieter. Smeekte, soebatte, schreide. Maar de ander was onverbiddelijk. Scheen lont geroken te hebben; te j de vraag, of hij ten onder zou gaan of niet. Over een paar minuten zou Kees, de loopknecht komen 't Bonsde, hamerde in zijn hoofd Maar toen Kees aan de deur tikte, liet De Bruia's sidderende, ijskoude hand den brief, met geldswaarde voor Dordt, die aangeteekend moest wor den, in het zijzakje van z'n kantoor jas glijden. «Is u niet lekker?" vroeg Kees, bemerkend hoe meneer De Bruin beefde. met verschillende nadere stukken en be- j En deze zei dat de kou hem zeker te pakken had. En terwijl de loop knecht hem een prachtrecept tegen »de kou» expliceerde, was het hem of alles in het vertrek om hem heen draaide scheiden, overleggen. Er was niemand, in wien 't zou opgekomen zijn, De Bruin te verantwoorden. 't Was halfdrie. En precies kwart vóór drieën zou de loopknecht komen om de brieven te halen. Uiterlijk den 17en zou Klaassen hem immers helpen. Het woord van Klaas sen was »als de Bank» Niemand zou er iets van hespeuren, dat de aangeteekende brief naar de firma Houtzager, te Dordrecht enkele dagen begrijpen dat !t in dit geval zaak was later dan gewoonlijk was verzonden, om haast te maken. Bleef'op z'n atukNiemand!'.V. Voor De Bruin was 't Hij had 't niet gewaagd voor den afgesproken tijd bij Klaassen te komen, doodsbang, dat die 't hem kwalijk zou nemen. Maar toen De Bruin dien ochtend in de gang bij het kantoortje van den aannemer voortschuivende, tastend in hét halfduister, en Jan de klerk, die van alles wist, het zag, kwam de jon gen naar hem toe en fluisterde «Komt u liever een anderen keer, want meneer is erg uit z'n humeur vandaag Maar De Bruin zette door. En plotseling werd de deur van kantoortje opengerukt. Meneer Klaassen stond daar, een brief in de hand, met vuurrood ge zicht en bliksemende oogen. »Wat be duidt dat geleuter daarschreeuwde hij. «Wktl? Waat is erWat wou-je, De Bruin? Hè Ik versta je niet GeldGèld wou je hebben Hoor jij ook al bij de bende, die mij wil plukken en op stroo leggen Geld wil je hebben!?» En de forsche, harige vuist sloeg op deu geopenden brief. «Die schurk van een De Korte laat er mij eventjes voor vier mille invlie gen Waar geen bliksem van terecht komt! Geen duit! En jij komt om geld bij me?... Denk je dat ik dol ben?... Wkt belofte?... Wat durf je daar vertellen?... Ik zal je leeren met je belofte Er uit, smeerlap Er uit!... Donder opl... Geen ceut krijg je... Geen cent hoor je!» Wordt vervolgd).

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1917 | | pagina 1