NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad Tjj£
voer de Provincie Utrecht. |g|
No. 12
Zaterdag 9 Februari 1918.
47e jaargaug
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
Alweer wat nieuws?
DE OORLOG,
EEIE lESAILUANCE
Amersfoortsche Courant.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden 1.
Franco per post door het geheele Rijk 1.15.
Afionderlij ke Nummers 5 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER
Bureau: Langestraat 77. Telephoonn. 00.
ADVER1ENTIËN:
Van 16 regels 0.90; iedere reg9l meer 15 Cent.
Gtroote letters en vignetten naar plaatsruimte.
(Ingezonden).
De nieuwe groepen en partijen
zijn niet van de luchtWaarvoor
is al die versnippering van kracht
toch eigenlijk nuttig zoo hoor ik
deze en gene al vragen en ik aar
zel niet er onmiddehjk op te ant
woorden nuttig en noodig is het.
We treden in het jaar, dat zoo
juist zijn intrée heeft gedaan, 'n
nieuwe aëra binnen, voor zooverre
het betreft de samenstelling van
de Tweede Kamer der Staten-Ge-
neraal, die, zooals den lezers be
kend is in 1918 wanneer pre
cies liit nog in 't duister zal
worden ontbonden, om daarna op
nieuw gekozen te worden naar de
voorschriften in de Grondwet, die
1917 ons bracht, vastgelegd. Aan
die verkiezing zitten héél wat nieu
we kanten vast.
Ie zal deze plaats hebben on
der den dwang van stemplicht d.
w. z. dat ieder kiezer van kie
zeressen is bij de verkiezingen
van 1918 in géén geval nog spra
ke op poene van een bestraf
fing zich den gang naar het stem
bureau zal moeten getroosten
om zijn stem uit te brengen op
Jan, Piet of Klaas, meent ge?
Mis 1 Immers de stemming is ge
heim en 't valt dus van geen
enkelen kiezer na te gaan of hij
al dan niet zijn stem op één der
op het stembiljet voorkomende
candidaten uitbrengt. Het eenige
waartoe de wet hem verplicht
verder kan trouwens de wet dank
zij de geheime stemming niet
gaan isop den dag der ver
kiezing aan het stembureau zijn
biljet in ontvangst te gaan nemen,
teneinde het* onmiddelijk daarna,
al of niet ingevuld, in de
stembus te werpen.
Het 'Je nieuwigheidje dat de
verkiezingen in 1918 ons zullen
brengen is, dat ze zullen plaats
hebben onder den invloed van wat
men gewoonlijk zeer ten on
rechte noemt het algemeen
kiesrecht.
Ten onrechte; want, zooals ik
reeds opmerkte, we vinden er
geen enkele kiezeres bij. Alle man
nen zullen in 1918 het kiesrecht
mógen neen moéten uitoefenen
d w. z alle mannen die, Neder
landers zijnde, den leeftijd van 23
jaar hebben bereikt. Alle vrouwen
echter, al zijn ze nóg zoo ver over
de 23 jaar heen, mogen en moeten
thuisblijven.
Een eigenaardig soort alge
meen dus t A.ls straks een nieu
we kieswet waarmcê men zich,
naar ik vrees, t iet haasten zal
ook aan alle rouwen van een be
paalden leeftijd eens het kiesrecht
zou toekennen, hoe zou men dan
dat nieuw ingevoerde kiesrecht
willen noemen Het is volgens
de heeren politici nü algemeen
kiesrecht, en '1 zal dan weer an
ders zijn dan nu. Wat voor soort
van kiesrecht moet dat dan wor
den Overalgemeen misschien
Maar badinage k part. De lezers
voelen wel, dat de benaming sal-
gemeen kiesrecht®, terwijl alle
vrouwen uitgesloten zijn, een fou
tieve, een misleidende is. Niette
min heeft zij burgerrecht verkre
gen.
Het 3e novum, dat de a.s. ver
kiezingen ons brengen gaan, in
de mogelijkheid, dat er op het
stembiljet ook namen van vrou
wen voorkomen. Immers, de nieu
we Grondwet kende aan de vrouw
het passieve kiesrecht, d. w. z.
het reéht om gekozen te
worden, 'oe, zoodat hierdoor ook
vrouwen candidaat gesteld kun
nen worden voor de Tweede
Kamer. En ten laatste zullen de
kiezers, vooral zij die het kies
recht reeds bezaten en die reeds
meerdere malen hun stembiljet
invulden, 'n beetje raar staan te
kijken als ze ditmaal hun biljet
in ontvangst gaan nemen. Ston
den er vroeger op zoo'n biljet 2,
3, 4, ja soms weieens 5 namen,
thans zullen ze voor zulk een
nembarras de choix® komen te
staan, dat menige kiezer er geen
raad meê weet. Niet 5, maar 50,
ja, misschien wel 150 namen zul
len hem van dat biljet tegengrijn-
zen en dan mag hij van die 50
of 80 of zooveel hokjes als hpt
er verder wezen mogen, er één
zwart maken, achter den naam
die hem het beste bevalt. Het is
te hopen dat de papierprijzen
wat gedaald zijn tegen den ver
kiezingstijd het is anders mise
rabel zonde om zoo'n groot para-
pier, waar voor zooveel onkosten
zoo'n massa op gedrukt werd,
slechts te mogen henutten door
één zwart stipje te teekenen.
Wat zal er in dat geheime
stemhokje geschutterd worden, 't
Is maar gelukkig, dat je, als je er
geen raad meê weet, den grooten
brief net zoo in de stembus kunt
stoppen, zonder dat er iets aan
gebeurd is. Er kraait geen haan
naar welke kiezer de schutter
was en de boete, die de wet je
oplegt als je niet st mt, of liever
als je niet ter stembus tijgt, loop
je gelukkig mis.
Deze nieuwigheidjes zullen zich
in 1918 voordoen, voor zooverre
het de verkiezingen zelve betreft.
Het allervoornaamste echter wordt
beheerscht door de wijze, waarop
de uitslag zal worden vastgesteld,
die komt te staan onder den in
vloed der evenredige vertegenwoor
diging.
Een uitnemend beginsel, ware
het niet dat het daarbij toegepaste
en in de additioneele artikelen
der Grondwet vastgelegde stelsel, i
allertreurigst te noemen is. Het
is echter te wijten of wilt ge
lieverte danken aan die Even
redige Vertegenwoordiging, dat
steeds meer groepen en partijen
zich zullen gajn vormen en dat
deze zullen trachten, naar ver
houding hunner sterkte, hun ver
tegenwoordigers in de Tweede
Kamer zitting te doen nemen.
T? n Hi&rnm nn rmtctrmrl Haf
vele nieuwe, waaronderDe
Economische Bond en Het
DemocratischVerbond, bei
de scheppingen van zéér recenten
datum.
We kunnen niet anders dan
juichen over het feit dat deze
nieuwe Organisaties in 't leven
werden geroepen Al stoelen bei
den op verschillende basis, al ligt
aan elk hunner een andere ge
dachte ten grondslag, al zullen
beiden langs andere lijnen wer
ken, één goed ding hebben ze in
elk geval gemeen. Elke zetel, die
door één dier nieuwe organisaties
er zijn er meer dan de hier
genoemde wordt veroverd, zal
moeten worden prijs gegeven door
één der groepen, thans in de Twee
de Kamer vertegenwoordigd. Daar
over valt te juichen. Immers, aelaat-
zilten wat-zit-politiek in 1917 door
alle 7 in de Kamer vertegen woor-
digde partijen toegepast met een
eensgezindheid, die bij zaken van
algemeen belang steeds ver te
zoeken is, heeft de eerlijke mid
den-staf onder de kiezers met
weerzin vervuld, heeft de niet
georganiseerde kiezers en on
geveer 90 pCt. hunner zijn niet
ingelijfd bij eenige partij, ten dui
delijkste doen zien, dat de heeren
niet het Nederlandsche volk, niet
ook het Nederlandsche kiezersvolk
wenschen te vertegenwoordigen,
doch dat het er hun om te doen
was hun zetel te behouden,
waardoor dan ook de in 2e
lezing door de Tweede Kamer aan
genomen Grondwet in géén en
kel opzicht is gebleken te
zijn een Grondwet door bet
volk gewild. Integendeel het
volk als zoodanig was er tegen.
u-.rt u. l.ix. ix
gezette actie door de A. T. A G.
gevoerd bewezen, bij de stemming
in 1917.
En het is uit deze A. T. A. G.
(Actie Tegen de Aanhangige Grond
wet) dat het Democratisch Ver
bond geboren werd.
Hierover een j'volgende keer
meer.
J. S. R. BAERVELDT-HAVER
Amsterdam, Jan. 1918.
Anarehie in Rusland.
Het derde congres van arbeiders-
en soldatenraderi en boerenafgevaar-
digden heeft de wet aangenomen,
die bet particulier grondbezit afschaft.
Wie het land met eigen hand wil
bebouwen beeft er reebt op.
De groote economische neven-
raad van den raad van volkscommis
sarissen «ei klaarde alle mijnen in bet
F^lTTXXJXJSirr 01ST.
8
In het ovaalvormig gelaat, schit
terden twee, door lange wimpers over
schaduwde, donkere oogen, die be
kroond waren met w6nkbrauwbogeu
van de schoone bruine tint, die de
natuur aan den, haar mildelijk toe
bedeelden baardos gegeven had.
Achter de van eeD gezonden bloeds
omloop getuigende roode lippen,
verschuilde zich eene dubbele rij
witte tanden. De lichaamsbouw was
in harmonie met bet geheel, en of
schoon zij geenszins klein van ge
stalte was, hadden hare handen en
voeten zulk eene beperkte uitmeting,
als men gewoon is, alleen vrouwen
van hooge geboorte toe te kennen.
De weduwe handelde daD ook voor
zichtig, Saartje den sigarenwinkel te
ontzeggen, want zij zou niet licht de
aandacht der studenten ontgaan. Ook
de bezoeksters van het bovenhuis,
zagen haar zelden en alleen als de
moeder den winkel in 't benedenhuis
niet verlaten kon. Trouwens was zij
afwezig geweest. Zij was onlangs uit
Londen teruggekomen, waar zij in 't
gezin van een bloedverwant, die even
als haar vader was geweest, diamant
slijper was, ongeveer twee jaren had
doorgebracht.
Die neef, destijds Jacobszoon ge-
heeten, liet zich in Engeland "Jameson"
noemen. Zijne verdiensten waren ruim,
en stelden hem in staat, gebruik te
maken van de meesten, voor geld te
verkrijgen genoegens. Saartje had dan
ook te Londen, een prettig leventje
gehad. Zij had schouwburgen bezocht
en concerten bijgewoond, en al was
het haar niet ontzegd met bekenden
om te gaan, viel het haar zeer af, toen
zij weder bij moeder thuis was ge
komen.
Dat Saartje van het studentenfeest
gehoord had, is niet te verwonderen.
Zij slaakte menige zucht, om er niet,
zoo als eenige harer vriendinnen, heen
te mogen gaan. Daaraan viel echter
niet te denken. Moeder Saffier kende
de studenten goed, en dientengevolge
het gevaarlijke, dat er voor eejong
meisje in gelegen is, zulk een bal bij
te wonen. De weduwe had goede hoop,
dat, haar Saartje de vrouw van neef
Jameson's zoon zou worden. Om die
hoop echter werkelijkheid te zien
worden, moest Saartje haar goeden
naam onbesproken blijven behouden.
Het was vooral met het oog op dat
huwelijk, dat zij als,een hoogst wen-
schelijke partij, voor hare dochter hield,
dat de weduwe een bruidschat voor
hare dochter opspaarde. Want hoe
voordeelig het David Jameson, die
even als zijn vader, te Londen, het vak
van diamantslijper uitoefende ook ging,
verwachtte moeder Saffier niet, dat
hij tevreden zou zijn, met eene vrouw
die hem niet een zekere som aanbracht.
Zelfs, al was er de liefde bij in't spel,
zoo als zij reden meende te hebben
te vermoden, zou vader Jameson van
geen huwelijk willen weten, waarbij
zijn zoon nadeel had. In dien zin
namelijk, dat hij het eene slechte zaak
zou noemen, indien de vronw niet
zoo veel aanbracht, als ongeveer 't
equivalent, van 't geen zij den man
kosten zou te achten was.
Het was reeds met het vooruitzicht
van de door haar begeerde verbintenis,
dat de weduwe Saffier, Saartje naar
Londen had gezonden. Zij hield zich
overtuigd, dat Saartje's goed uiterlijk
van gunstigeu invloed op haar plan
zou zijn. David haar ziende en met
haar omgaande, zou zij op hare hand
krijgen. Neef Nathan Jameson,
de vader al weigerde die zoo
1 als te verwachten was zijn consent
te geven, tot zijn zoons huwelijk met
j een onbemiddeld meisje, zon hem toch
geen andere vrouw tegen zijn zin op
dringen. Inderdaad was hare taktiek
met goed gevolg bekroond geworden,
in zoo verre namelijk, dat David op
Saartje verliefd was geworden. Even-
wel werd die liefde niet beantwoord,
1 ofschoon niemand hem nog bij haar
1 in den weg stond. Het uiterlijk van
David iets dat op Saartje's leeftijd
geenszins buiten rekening blijft was
niet in zijn voordeel te noemen.
Hij was ros van haar en van baard, had
onregelmatige trekken, en was daarbij
genoodzaakt, tot tempering van het
licht, dat zijn gevoelige oogen aan
deed, eon donkergroenen bril, met
glazen op zijde te dragen. Het jeug
dige uitzicht aan zijn leeftijd eigen,
ging er grootendeels door verloren.
Wel ging hij als een gentleman ge
kleed, en had zich besohaafde vormen
eigen gemaakt, maar welk een indruk
kan eene liefdesverklaring hebben, als
de blik, de bede om een gunstig ant
woord niet ondersteunt!
De middelen die haar ten dienste
stonden, hadden de weduwe in staat
gesteld, Saartje eene opvoeding te
doen geven, die hare eigene verre
te boven ging. En nu Saartje, na
haar tweejarig verblijf in 't gezin
van neef Nathan, als eene lady terug
kwam, kon de moeder niet nalaten,
haar als haar meerdere te beschouwen.
Het ijzeren ledikantje waarin zij voor
heen bij haar op de kamer sliep, had
de weduwe niet meer voor haar ge
schikt geacht. Er werd een mahonie
houten aangeschaft, en eensdeels, om
dat het te veel ruimte zou beslaan,
en ten andere, daar er toch een ver
trek boven onbezet was gebleven,
kreeg Saartje een kamer voor zich
alleen.
II.
HET BAL MASQUÉ.
Was Saartje wat opvoeding en
onderwijs betrof, de meerdere van
