NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad jjp
voor do Provincie Utrecbt. |g|
No. 13.
Woensdag 13 Februari 1318.
47e jaargang
VERSCHIJNT WOENSDAG ES ZATERDAG.
DE OORLOG.
BINNENLAND.
Plaatselijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
Amersfoortsche Courant.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 1.
Franco per post door het geheele .Rijk 1.15.
Afzonder k e Nummers 5 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden niterlgk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever O. J. SLOTHOUWER
Bureau: Lnngestraat 17. Telephoonn.
ADVERT ENTIËN:
Van 16 regels 0.90; iedere regel meer 15 Cent.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De oorlog, die zonder vrede eindigt.
Trolzky's verklaring, dat hij den
oorlogs toestand met de centralen als
geëindigd beschouwt en dat het Rus
sische leger naar buis wordt gezonden,
werd Maandagmorgen door bulletins
in Berlijn bekend gemaakt en alge
meen was de uitroep: „Vrede met
geheel Rusland". Dat was eerst een
levendigbeid en een blijdschap van
belang. Overal vormden zich groepen,
die het groote nieuws bespraken.
Maar van lieverlede zakte de stem
ming weer en in de Berlijnsche avond
bladen is van opgewektheid al niet
veel meer te bespeuren Men geeft
er zich rekenschap van, dat de toe
stand door Trotzky's verklaring eigen
lijk precies gebleven is, wat hij ai
was. Dat de vrede met de Oekraine
Trotzkv tot zijn verklaring genoopt
beeft, staat wel vast. In Rusland
blijft intusschen de oude chaos be
staan, en welke waarborgen kaïiTrotz-
ky geven? Daarom wordt er in de
pers op gezinspeeld, dat Duilschland
zijn oostelijke grenzen moet blijven
beveiligen, al was het alleen maar
tegen de bolsjewistische propaganda
in het leger.
Id Oostenrijk is de vreugde groo-
ter. Men koestert zich in de droo-
men en wijst er op, dat de centralen
thans niet meer het gevaar loopen,
de nieuwe Oekrainsche republiek te
behoeven te beschermen tegen het
andere deel van Rusland.
De vraag is maar, of dat juist ge
zien is 1
De Elzas-Lotharingers in Amerika.
De heer Daniël Blumenthal, de
patriottische Elzas-Lotharinger, die
vóór den oorlog zitting had in den
Duitschen Rijksdag, en die sedert Au
gustus 1914 de wijk heeft genomen
naar Frankrijk, schrijft in het „Petit
Journal"
„Ondanks de groote gehechtheid,
die de Elzasser voelt voor zijn vader-
latidschen grond (Un's Elzas, unser
Landel, Es tsch meineidi weet
men dat een aanzienlijk aantal van
onze mede-vaderlanders sedert 1871
het gehate juk van den Pruis zijn
ontvlucht. Velen onder hen hebben
zich gevestigd in de departementen
die in de buurt van den Elzas liggen.
De wonderbaarlijke ontwikkeling van
de natuurlijke en induslrieele rijk
dommen van Meurthe-et-Moselle is
voor een groot deel te danken aan
de medewerking van die ernstige,
rechtschapen en tot aan het hardnek
kige toe volhoudende werkers. Maar
hetzij dat het punt van verzadiging
vrij spoedig bereikt is in onze pro
vincies van het Oosten, hetzij dat
hun avontuurlijke en ondernemende
geest ben verder heeft gedreven, tal
rijk zijn zij, die een nieuw tehuis,
een nieuw vaderland hebben gevon
den in de groote Republiek aan de
overzjjde van den Atlantischen Oce-
aan. De Elzas-Lotbaringers hebben
aldus in zeker mate het gebrek aan
Fransche elementen van de immigra
tie in de Ver. Staten vergoed. En
men kan vrijmoedig verklareD, dat
zij het beste deel uitmaken van het
geen uit Frankrijk is gekomen sedert
de laatste halve eeuw. Nooit hebben
zij het inderdaad op een accoord ge
gooid met de toch zoo talrijke, zoo
machtige, zoo gëorganiseerde Duit-
schers aldaar.
De Elzas-Loiharingers hebben zich
gegroepeerd tot eene organisatie en
ik heb de eer gehad om voorzitter te
zijn bij de stichting der Algemeene
Associatie van de Eizas-Lotharingers
van Amerika, die bestemd is om den
band te vormen tusschen al de Elzas-
Lolharifigsche vereenigingen. Het
Elzas Lottiaringscbe element verte
genwoordigt een aanzienlijke macht
in de Ver. Staten. De geest van soli
dariteit van onze coropatriotten is
merkwaardig en roerend. Ik weet
dat particulieren zoowel als associa
ties en vooral vereenigingen tot hulp
verleening aan werklieden, sedert ge-
ruirnen tijd en ook nu, belarfgrijke
sommen hébben terzijde gelegd, die
na het sluiten van den vrede en de
„désannexatie" van Elzas Lotharingen
moeten dienen om hun medeburgers
te steunen, die in het land zijn ge
bleven, en door den oorlog zoo zwaar
zijn beproefd. Gedurende mijn ver
blijf in Ameiika heb ik meermalen
gelegenheid gehad om Elzassische
kringeo te bezoeken. Zij hadden hun
schilderachtige taal behouden. Want
velen onder hen hebben het vaste
voornemen om naar hun kleine vader
land terug te keeren, waar zij de
gewoonten zullen brengen van vrije
en fiere mannen, en hun zoo inten-j
sieve en hardnekkige metboden van I
werken. Wat betreft diegenen, die,
van den leeftijd zijn om de wapenen
te dragen, zij zijn vroolijk vertrokken
om de raDgen te versterken van dat
geduchte Amerikaanscbe leger, dat
de roeping in zich voelt om defini
tief het militairisme en de tyranuie
van Pruisen neder te werpen
In die talrijke kolonie van E!za6-
Lotharingers is er evenwel een niet
te verwerpen hoeveelheid jonge man
nen, die, nog niet genaturaliseerd
zijnde, geen dienst hebben kunnen
nemen in het Amerikaanscbe leger.
Maar de aandacht der autoriteiten
van de Unie is op dit feit gevestigd en
er is alle reden om te hopen, dat
met zijn grooten practischen zin het
leger der Ver. Staten spoedig het
middel zal hebben gevonden om deze
jonge, levendige en geestdriftige krach
ten bij zich in te lijven. Al kunnen
zij nog niet goed Engelsch spreken,
zij zullen er niet minder goed om
vechten, als echte zonen van Frank
rijk I"
schadelijk voor de gezondheid blijken.
Nog dezer dagen gewerd hem het
bericht, dat in een kleine gemeente,
waar juist een nieuw koffiesurrogaat
was ingevoerd en veel aftrek had ge
vonden, de gebruikers ernstig onge
steld zijn geworden. Dit surrogaat
heeft waarschijnlijk bestaan uit ver
malen gebrande hyacinthenbollen,
waarvan voorshands zelfs nog niet
vaststaat, dat zij voor vee geheel on
schadelijk zijn.
Eldeis weer zijn het gebrande en
vermalen aardappelschillen, die als
een zeer aan belevenswaardig surro
gaat voor koffie worden aanbevolen
en dienovereenkomstig geprijsd zijD.
De Minister draagt den gemeente
besturen op, een beroep te doen op
de medewerking van de plaatselijke
bladen om daar in de bevolking met
den meesten nadruk te doen wijzen,
zoowel op de gevaren, die het ge
bruik van de thans in den handel
komende koffiesurrogaten oplevert,
als op het feit, dat voor die surroga
ten prijzen worden gevraagd, welke
in geenetlei verhouding staan tot de
werkelijke waaide van het artikel. I
De Minister verzoekt inbeslagne
ming van alle voorraden, die schade
lijk voor de gezondheid bleken.
Het ligt voorts in de bedoeling van
den Minister om alle fabiieken die
waardelooze surrogaten fabriceeren,
van het verkrijgen van brandstof uit
te sluiten.
Dit alles geldt ook voor thee-surro
gaat.
Maandag 1 April (2e Paaschdag)
a s. zal in deSocietett»De Vereenigirigï
te 's Gravenhage, het 3e Congres voor
Staatspensionneertng worden gehou
den. Zes sprekers van verschillende
politieke richting (niet tot de voor
mannen van den Bond voor Staats-
pensionneering behoorende) zullen het
woord voeren. Deze Sprekers hebben
volledige vrijheid het Ouderdomspen
sioen-vraagstuk naar eigen inzichten
uiteen te zetieD. Aan elk hunner
wordt biervoor uur toegestaan.
Wegens het propagandistisch karak
ter van het congres wordt geen debat
toegestaanechter zal na elke rede
gelegenheid worden gegeven tot het
stellen van vragen aan den spreker.
Hel is niet toegelaten ten tweeden-
male vragen te stellen.
Petroleum uit Galiciê?
De Berl. Börsen Conner meldt:
Afgevaardigden uitdeOosteniijksche
petroleum-industrie zijn naar Neder
land vertrokken om te onderhandelen
over petroleumleveringen uit Galicië
in verband met een nieuwe handels-
en credietovereenkomst met Neder
land.
Koffie- en Theesurregaat en zijn
gevaren.
De Minister van Landbouw heeft
tot de gemeentebesturen een circu
laire gericht waarin hij er op wijst,
dat het aantal soorten koffiesurro
gaat den laatsten tijd bedenkelijk toe
neemt. Bedenkelijk vooral, omdat er
onder die surrogaten velen zijn, die
Maandagmiddag werd onder zeer
groote belangstelling op de algemeene
begraafplaats ter aarde besteld het
stoffelijk overschot van wijlen den heer
Mr. P. J. F. van Voorst Vader, in
leven oud-kantonrechter en president
kerkvoogd der Ned. Hervormde ge
meente.
Wij vestigen de aandacht onzer
lezers op de in dit nummer voorko
mende advertentie der brandstoflen-
com missie.
Dit buitenkansjeeen extra portie
van 40 K. G. aanmaakturf zal wel
niemand zich laten ontgaan.
Ie Luitenant C. A. H. L. Wüst
van het 5e regiment infanterie is
overgeplaatst bij bet regiment gre
nadiers.
De kapitein J. E. Pet van hel
16e reg. inf. wordt belast met de
leiding van den cursus voor vaandrig
te Bergen op Zoom.
Tot binnenvader en moeder van
het Tehuis der Maatschappij tot Ver
pleging van Weezen in hel Huisgezin
»Zandbergen« zijn benoemd de heer
J. Post en echtgenoote te Meppel.
Gisterochtend is uit de Eem,
nabij de spoorbrug, het lijk opgehaald
van den milicien korporaal Ravia van
het depot van het 3e reg. inf. alhier
in garnizoen, afkomstig uit Vlissingen.
Waarschijnlijk is R. in den vroegen
morgen door de duisternis misleid, te
water geraakt.
Tegen 2 personen is wegens
hout-diefstal proces verbaal opgemaak t.
Ook -werden een aantal wielrijders
bekeurd wegens het rijden zonder
licbt.
Beethoven-avond Hollandseh
Strijkkwartet.
Daar het dit seizoen niet mogelijk
was, in de serie der door het Concert
bureau Hans Augustin georganiseerde
Abonnementsconceiten een Strijk
kwartet op te nemen, heeft genoemd
bureau op veelvuldig verzoek
besloten, een extra-avond te doen plaats
hebben, te geven door het Hollandseh
Strijkkwartet, gevormd door de beeren
H. Leydensdorff, Bram Mendes, Cor
Kint en Thomas Canivez, welk uit
muntend ensemble evenals elders ook
hier ter stede zulk een buitengewoon
succes behaalde.
Het concert zal plaats hebben in de
Concertzaal «Amicitiat op Donderdag
28 Februari te half acht uur. Het
programma zal geheel aan Beethoven
gewijd zijn en bestaan uit de kwar
tetten g gr. t. op. 18 No. 2. f kl. t.
op. 95 en a. kl. t. 132 (met den
«Dankgesang eines Genesenen an die
GottbeiU).
Uitroepen van dezen tijd, dicht
SpeënholT in De Groene i
Ouwe, afgepulkte broodkaart
Kuiken van een vliegmachien
Mijnenzoeker op laag water!
Wat 'n lekke Zeppelin
Heerlijk schatje, lieve hooikist
Kerel, bou je loopgraaf dicht
Krijg de Kolendistributie
Wat 'n Posthuma-gezicht
Leg nou niet te bandgranaten I
Valsche, schele, periscoop
Wat 'u stuk regeeringsvarken
Wat 'n Italtaansche loop I
Mij 'n bord centrale keuken I
Krijg voor mijn part de cultuur I
Schaam je ouwe, dronken duikboot I
Meusch, maak niet zoo'n roffelvuur
Zeg 's, potvermitrailleer-je I
Nare levensliederling
Sta zoo draadloos niet te liegen
Prikkeldraad ellendeling I
Laat je niet verdardanellen I
Pa kwam weer als bom naar huis
Rook niet zulke gasaanvallen
Hou' nou op, ik lach me Duys
De koepel van Ferdinand Huyek.
Mej. C. H. v. Gendt, te Baarn,
heeft in een der vorige nummers van
Buiten het een en ander medege
deeld over het landgoed „Groeneveld"
onder Baarn met name interesseert
hetgeen zij schrijft over de oude rid
derhofstede Draakenburg het „Gul
denhof" uit Van Lennep's roman.
De val van Draakeuburg valt te
meer te betreuren, omdat het huis,
zooals het zich in de vorige eeuw
vertoonde, met zijn ranken toren bo
ven den ingang tusschen dn beide
trapgevels, het welbekende „Gulden-
hol' is der familie Blaeck uit Ferdi
nand Huyk, In 1811 is dit kasteel
gesloopt. Men kent de episode uit
Ferdinand Huyk, als deze op zijn
wandeling van Soest naar Eemnes
door een stevige regenbui wordt
overvallen en dan in den koepel van
„Guldenhof binnenvlucht, waar de
schoone Jetje Blaeck zit te handwer
ken De sage noemt den ouden thee
koepel van hotel Groeneveld (het
hotel ligt aan de andere zijde van
den straatweg, schuin over de buiten
plaats) nog altijd den „.Ferdinand
Huykkoepel". De koepel van Draa
kenburg heeft gestaan vooibij de
groote oprijlaan van Groeneveld. meer
naar den kant van Eemnes Wanneer
men van Soestdijk al kwam, kreeg
men eerst aan de linkerhand „Groe
neveld", daarna aan deozellden
kam van den weg ,,Di aakenburg''.
Op de plaats, waar dit buiten heeft
gestaan, ziet men nu nog slechts
een boerenwoning.
Aan Van Lennep's pen danken wij
ook de alleraardigste teekernng van
„Lucas Helding", die de functie van
huis- en hof zelfs koepelpoëet bij de
familie Blaeck van de „Guldenhof"
bekleedde. De oude (achttiende eeuw-
sche) Amsterdamscbe patriciërs had
den volbens van Lennep wel niet
zooveel met den kust op, maar ze
hadden die noodig. In dien tijd van
groote weelde bouwde men prachtige
huizen en och. daar hoorden nu een
maal kunstwerken in vazen en schil
derijen en beelden. En er moesten-
dichters gevonden worden, die zinrij
ke spreuken plaatsten aan don gevel,
en vooral, men had sierlijk aange
legde lusthoven maar dit moest een
ieder weten daarom moesten die in
een deftig dicht, gelijk men het noem
de, bezongen worden.
Lucas Helding heeft de schoonhe
den van „Guldenhof" moeten bezin
gen en er werden ettelijk exemplaren
in 4° formaat met fraaie lederen ban
den en goud op snee onder de vrien
den en kennissen van den heer Blaeck
rondgedeeld.
