NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
No. 71.
Zaterdag 30 November 1918.
47e jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
WEES OBJECTIEF.
Plaatselijk Nieuws.
Amersfoortsche Courant.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 1.
Franco per post door het geheele Kijk 1.15.
Afzonderlijke Nummers 5 Cent.
Ingezonden stnkkenin te zenden uiterlijk Vrijdag.
Tijdelijk slechte Zaterdags.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER
Bureau: Langestraat 77. Telephoonn. 69.
ADVER1ENTIËN:
Van 16 regels 0.90; iedere reg9l meer 15 Cent.
Glroote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Het is geen zeldzaamheid, in een
volksveigadering luide te hooren
klagen over den druk, waaronder
de arbeidende klassen gebukt gaan,
en dat deze grief niet denkbeeldig
is, moeten wij met veel leedwezen
erkennen, hoewel het naar onze
meeninjg niet eerlijk is, te beweren
dat zij overal en onder alle om
standigheden geldt. Er ^zijn, ook
onder onze werklieden groote ver
schillen van toestanden.
Doch wanneer het geschiedt, dat
eenige van die personen, die de
klacht mede doen hooren, zelf in
de klasse der werkgevers worden
opgenomen, dan, zou men zeg
gen, zullen zij zich allereerst ge
roepen achten om misstanden
onder welke zijzelven te lijden
hebben g^had weg te ruimen. Och
neen, gewoonlijk gebeurt daar niets
van. Zij krijgen nu op eenmaal
een paar andere oogen. Hadden
zij vroeger gemeend en den volke
luide verkondigd, dat de patroons
zich verrijken ten koste der werk
lieden, nu komen zij plotseling tot
de erkenning, dat aan dien kant
ook alles niet rooskleurig is; dat
de concessiën, die zij voorheen met
nadruk eischen, eenvoudig een
onmogelijkheid zou zijn en dat de
werklieden wel anders zouden
spreken indien dezen gelijk zij nu
alles van de zaak konden weten.
Vanwaar die ommekeer, is hij
inderdaad het gevolg van heter
inzicht? Somtijds misschien wel,
maar in het algemeen kan dat niet
gezegd worden. Doch het belang
heeft zich verplaatst: wat men
voorheen zelf eischte, zou men nu
niet geven. De hartstochtelijke
republikein zou monarchaal-gezind
worden, indien men hem een troon
aanbood.
Maar dat is toch wel iets heel
treurigs. Indien het zoo blijft, zul
len wij wel ten eeuwigen dage op
de vraag: wat is waarheid? het
antwoord schuldig moeten blijven.
Zeker zouden wij dat, doch het
mag niet. Objectiviteit alleen voert
tot juiste kennis, tot eerlijke waar
deering, tot erkenning van recht
tot wegneming van onbillijkheid.
Wij moeten er ons meer op laten
toeleggen, de dingen te zien en voor
te stellen in hun werkelijke ge
daante.
Dat kan alleen, wanneer onze
oogen beter worden. Al wat den
blik verduistert, moet worden te
niet gedaan.
En dat is niet weinig. Het is
zelfs meer dan waarschijnlijk, dat
wij in deze nooit het ideaal zullen
bereiken. Maar dat doet er niet
toehet meer en meer te naderen
is ook heel mooi. Laten wij ons
daartoe dan ten minste beijveren.
Wat te dien einde te doen valt.
is meest van negatieven aard. Wij
moeten beginnen met het een en
ander af te leggen, dat ons in het
zuiver zien hindert.
In de eerste plaats moeten wij,
bij het uitspreken van een oordeel,
vooral wanneer het een daad ten
gevolge kan hebben, afstand doen
van hetgeen zoo juist den naam
draagt van vooroordeel. Als wij
reeds, voordat de keus ons is
voorgelegd, partij hebben gekozen,
dan wordt het een bloot toeval als
ons besluit met de werkelijke recht
vaardigheid overeen komt.
Tweedens hebben wij aan onze
persoonlijke belangen het zwijgen
op te leggen. Naar deze het oor
deel in te richten is zoo onzuiver
mogelijk en omdat het zooveel
gedaan wordt, blijven we nog zoo
ver van te voldoen aan de eischen
der billijkheid.
Ten derde mogen wij geen zaken
met elkander in verband brengen,
die gescheiden behooren te blijven.
Wanneer een kwestie van bloot
administratieven aard wordt ge
steund of bestreden naarmate men
tot een bepaald kerkgenootschap
of politieke groep behoort, is het
reeds mis. Dan wordt aan de sub
jectiviteit de vrije teugel gelaten.
Maar, ook positieve eigenschap
pen hebben wij aan te kweeken.
Er wordt weieens tot verontschul
diging van zwakke geesten gezegd,
dat hun gevoel heerschappij voert
over hun verstand, en dat zij zich
daarom meer laten leiden door per
soonlijke sympathieën dan door
een kalme beschouwing. Dat ge
voel is in zeer velegevallen een voor
wendsel, een schamel kleed om
geestelijke naaktheid te bedekken.
Wij schatten een gevoelige ziel
hoog, het is de schoonste hemel
gave, maar er mag geen misbruik
van gemaakt worden om er de
eerlijkheid mee te verschalken.
Scherp waarnemen met juistheid
combineeren en de zaakkwestie
zorgvuldig afgescheiden houden
van hetgeen er niet bij behoort,
dat zijn de middelen om te komen
tot de objectiviteit, die een eerlijk
man sterk zal maken in den strijd
voor waarheid en voor recht.
Het Bestuur van de Internatio
nale Stichting Pallas Athene heeft
besloten tot de oprichting van een
onderafdeeling voor Hooger Onderwijs.
Als eerste leden vbd deze afdeeling
zijD toegetredenDr. J. D. Bierens de
Haan, Aerdenhout; dr. A. H. Haentjens,
Haarlem; Dr. G. A. van den Bergb
van Eysinga, Santpoort; Dr. C. H.
Ariens Kappers, AmsterdamProf.
Dr. H. J. Jordan, Utrecht; Dr. J.,Prin
sen, Nijmegen; Jhr. Felix L. Ortt,
civiel Ing., Soest; Mej. Mr. Clara
Wichmann, den HaagMr. P. Tideman,
Bloemendaal Ds H C. Cannegieter,
Uitgeest; Dr. G. H. van Senden,
Eiliergen; J. A. Blok, civiel Ing.,
Deventer; Mr. J. C. Graaf van Raod-
wijck, Burgemeester van Amersfoort;
Dr. J. W. Boissevain, Bloemendaal;
Dr. M. C. van Mourik Broekman,
Breda; C. Wolterbeek, Ing. Rijks
waterstaat, IJmuiden; W. F. E van
Hasselt, Ing., Delft; Prof. dr. J. A.
Schouten, Delft; J. D. Reiman Jr.,
Voorzitter Internationale school voor
Wijsbegeerte, AmersfoortDr. R. Mie-
dema, Amersfoort; Piof. Dr. H. S.
Hallo, Den Haag; B. de Ligt, Utrecht
Dr. J. Clay, Delft; Dr. C. Bonebak-
ker, Utrecht; Just Havelaar. Amers
foort Prof. Dr. W. Vogelsang,Utrecht
Prof. Dr. M. C. Dekhuizen, Utrecht.
't Bestuur heeft de bedoeling de
oprichting van een Internationale Uni
versiteit voor te bereiden, waar zoo
wel in- als buitenlandsche hoog
leeraren leiding zullen geven bij de
studie. Hierdoor kan Amersfoort wor
den een studiecentrum voor studee
renden uit binnen- en buitenland,
waarin naar zelfbezinning en levens
verdieping zal worden gestreefd, om
alzoo te komen tot de waarachtige
beleving van de universeele broeder
schap der menschen.
In een adres aan B. en W. zetten
de bewoners aan den Woestijgerweg
hunne bezwaren uiteen, zijnde o.a.
1. dat zij boven de huur iets moeten
bétalen voor de waterleiding
2. dat de prijs voor het electrisch
licht te duur is en in de zomermaan
den veel minder zal worden verbruikt
dan waarvoor wordt betaald, waarom
ook gewensebt wordt, dat elke woniug
een meter krijgt
3. dat bij de woning te weinig
bergruimte is.
Het advies van B. en W. luidt
Dat de woningen met steun van
't Rijk, krachtens de Wouingwet, zijn
gebouwd en dus de regeling der huur
prijzen aao de goedkeuring van den
Minister moest onderworpen worden
dat de huurprijzen door 2 deskun
digen zijn geschat, volgens welke
basis de woningen zijn verhuurd en
dat aan belanghebbenden duidelijk is
meegedeeld, dat de verhuring een
tijdelijk karakter draagt.
Daarom is ook nog geen huurcon
tract opgemaakt.
1. Het is volstrekt geen regel, dat
bij de huur steeds de waterleiding-
kosten zijn inbegrepen. Bovendien is
schriftelijk medegedeeld, dat bij den
huurprijs de leveriog van gas, water
en electriciteit niet is begrepen.
2. Voor het electrisch licht is een
abonnements-tarief ingevoerd. Ten
einde de betaling te vergemakkelijken
is dit voor de zomer- en wintermaan
den even hoog gesteld.
De tarieven, respectievelijk f 1.25 en
f 1.50 per maand, zijn gebaseerd op
een verondersteld stroomgebruik van
50 en 60 K.W.U. per jaar waarbij
dus per K.W.U. 30 cent is aangeno
men overeenkomende met het volgens
de verordening voor klasse I vast
gestelde laagste tarief.
Het plaatsen van meters is voor
het oogenblik uitgesloten en zou in
elk geval zeer duur zijn.
3. De klacht omtrent de bergruimte
schijnt niet geheel ongegrond. Het is
evenwel niet mogelijk daarin dadelijk
te voorzien. Dit punt zal dan ook
nader worden onderzocht.
In de Vlasakkers zijn 2588
Engelschen aangekomen, 540 in Zeist.
Op hun eersten vrijen dag, Zaterdag,
hebben ze echter wat veel de blom
metjes buitengezet. Eigen superieuren
zullen echter voorkomen, dat dit weer
gebeurt, zonder te veel de vrijheid
vast te leggen.
Hoofdleiding in 't kamp heeft kapt.
Van Vloten, bijgestaan door 1 luitenant
Antink.
Beide officieren, verzekeren de Belg.
officieren, die 4 jaar lang bij den
interneeringdienst werkten, zijn ge
knipt voor dit werk: Kapt. Van
Vloten, een rechtvaardig en wel
willend man, steeds voor ieder te
spreken; luit Antink weet op leuke
manier met z'n jongens om te gaan.
Maar 3000 man is voor noeste werkers
zelfs te veel. Uit dbn Haag kwam
bulp: majoor Davies, 4 kapiteins,
l luitenant en 10 onderofficieren.
Zeist kreeg 1 luitenant en enkele
sergeants.
Ook 60 Engelscbe Roode-Kruis-
zusters worden verwacht.
De Yong Maiden Christian Society
zal voor versnaperingen zorgen voor
de oude krijgsgevangenen.
Verfonfaaid zien de jongens er
soms uit, doch de nieuwe kleeding
zal spoedig aankomen. De Amers-
foorters keken bun oogen uit eD
hadden 't druk over »die Engel
schen."
Sommigen flaneerden met de
nationale kleuren getooid of met 't
portret der Koningin. Een beleefd
heid, welke aangenaam aandeed. Het
geheele kamp staat den Eogelscben
ten dienste.
In de hospitaal-barak zijn 20
Engelschen opgenomen, bijna allen
met zwaarvoeteuvel, 't gevolg van
wonden in de mijnen opgeloopen,
welke niet goed zijn verzorgd.
'Vermoedelijk komt er een wissel
kantoor, waar de mark tegen officieele
koers in wisselbaar is. Deze was
Zaterdag 1.1. 32 cent.
Heeft de winkelstand in Amers
foort steeds gedurende 4 jaar ge
profiteerd van de geïnterneerde Belgen
en vluchtelingen, thans heeft men op
minder nette manier gehaald, wat te
halen is van de Engelschen, in de
Vlasakkers gehuisvest.
Dergelijke praktijken hebben veel
weg van afzetterij.
En hoe rijmt zich dat met een
bid- of dankdag?
Door 't Kies-college der Neder-
landsche Hervormde gemeente alhier
is een grostal van 40 predikanten
opgemaakt. Te zijner tijd zal hieruit
een zestal en een drietal worden ge
vormd tot het beroepen van den
vierden predikant. Bij den huidigen
toestand is te verwachten, dat dan
door den Gereformeerden Bond zal
getracht worden een predikant vaD
die richting beroepen te krijgeü.
De gymnasiast O. Bui'gbardt
alhier zijn voor de daarvoor te Amster
dam aangewezen commissie met goed
gevolg proeven van bekwaamheid in
't boksen afgelegd.
Het hiervoor uit te reiken diploma
is 't laatste van een serie reeds door
den heer B. behaald, waardoor bij
't recht heeft verkregen de door 't
Olympisch comité ingestelde medaille
te dragen en nog wel met de rosette,
't Is toch wel eeu kranig stukje, dat
een jongeling vau Dauw 18 jaar de
medaille met rosette mag dragen,
waarnaar door zoovele cavalerie-offi-
cieren met begeerte wordt uitgezien.
Het algemeen Militair Tehuis,
dat van de school in de Beekstraat
(gymnastiek-lokaal) is overgebracht
naar Ons Huis aan de Korte Gracht,
is daar in ééne zaal gehuisvest. Het
Toyn bee-werk gaat daarbij gewoon
door, zoodat dit werk er niets onder
te lijden heeft.
In 't belang der Volksbuis-
vesting achten B. en W. het wen-
schelijk aan te koopen de perceeleti
Zogstraat 41 en 43 en St.-Annastraat
8 voor f 3426 van F. van Daal en
de perceelen Zogstraat 7, 9, 11, 15,
17, 33, 35 en 6 ongenummerde voor
f16.566 van C. Ruitenberg.
Op 53-jarigen leeftijd is alhier
overleden de heer A. C. Couvée, oud
kapitein der infanterie, algemeen
secretaris van 't Nederlandsch Jonge
lingsverbond.
De overledene, die ook kerkvoogd
der Ned. Hervormde gemeente was,
zal in de kerkelijke krmgen zeker lijk
zeer gemist worden.
De 19-Jarige Amersfoortsche
zwerver G. v. K. stond voor de
Utrechtsche rechtbank terecht wegens
diefstal van 3 rijwielen: één op 30
Augustus, uit de bergplaats van de
Christ, school aan de Blankenheim-
straat; ééo den volgenden dag uit
een tuin, en één op 9 September
voor een perceel in de Krommestraat
staande. Op beeterdaad betrapt en
nageloopen wist hij te ontsnappen,
doch werd later opgespoord.
De 3 karretjes verkocht de szwijntjes-
jager" te Hoevelaken voor een koopje.
Wegens dienstweigering en ook al
eens wegens rijwieldiefstal veroordeeld,
werd thans 2 jaar gevangenisstraf
tegen den beklaagde geëischt onder
aftrek der preventieve hechtenis.
Beklaagde beweerde tot diefstal
gedwongen te zijn, omdat hij uit den
dienst verwijderd was zonder dak en
brood, ja zelfs had hij geen kleeren.
Met het oog op de demobilisatie
heeft de Kamer van Koophandel en
Fabrieken alhier de eer de werkgeveis
in haar ressort met Dadruk te ver
zoeken om al hunne aanvragen om
arbeidskrachten die zij behoeven zoo
spoedig mogelijk in te dienen bij de
aibeidsbeurs.
De Kamer van Koophandel en
Fabrieken te Amersfoort,
J. G. KLEBER, Voorzitter.
H. P. VAN HASELEN, Secretaris.