NIEUWE
^Èt Nieuws- en Advertentieblad ]ÉP
voor de Provincie Utrecht. |g|
No. 6.
Zaterdag 8 Februari 1919.
48e jaargang.
VERSCHIJNT WftBNSRAG EN ZATERDAG.
Boe worden wij geregeerd
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Amersfoortsche Courant.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 1.
Franco per post door het geheele Rijk 1.15.
Afzonderlpke Nummers 5 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Vrijdag.
Tijdelijk slechts Zaterdags.
Uitgever GJ. SLOTHOUWER
Bureau: Langestraat 77. Telephoonn. 69.
Al» V ER1 ENTIËN:
Van 16 regels 0.90; iedere regel meer 15 Cent.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Hoe worden wij geregeerd En
in hoeverre regeert degeen, die
zijn kiesbiliet invalt mede? Wat
doet de regeering Waar heeft zij
voor te zorgen, wat is haar taak
Dat zijn alle vragen, waarover
vele Hollandsche vrouwen en man
nen slechts al te weinig hadden
nagedacht.
Nu is plotseling de tijd niet meer
ver af, dat iedere Nederlander,
man èn vrouw, zich met de be
antwoording dezer vragen zal
mo' ten bezighouden dat wij allen
het antwoord op deze en op nog
veel meer vragen niet alleen zullen
moeten weten, maar ook voor ons
zelf, in overeenstemming met onze
levensovertuiging zullen hebben
te verantwoorden.
Want de tegenwoordige Staat
bemoeit zich met alles, hetzij als
regeering van het Rijk, hetzij als
regeering van provincie of gè-
meente.
Als gij opstaat, wie zorgt er
voor dat gij den gopden tijd weet
Dé Staat. Want dagelijks wordt
op heel kunstige wijze het juiste
uur bepaald en naar alle oorden
van het land geseind daar wor
den dan de klokken van openbare
gebouwen en de kerkklokken naar
geregeld en zoo ook uw horloge.
Als gij uw ontbijt eet, wie zorgt
dat de melk niet te veel verdund
is en de boter of margarine uit
zuivere bestanddeelen bestaat
De Staat En op wien behoort
thans de hoop van iedere huis
vrouw gevestigd te zijn om afdoende
maatregelen te verkrijgen tegen
het ergerlijke geknoei met tallooze
voedingsmiddelen Op den
wetgever.
En als gij naar uw werk gaat
of boodschappen moet gaan doen,
wie zorgt voor begaanbare wegen,
voor tramvervoer, voor het onder
houd der waterwegen, voor de
verlichting, dat auto's niet te hard
rijden en fietsers moeten bellen
De Staat.
Wie bemoeit zich met het school
gaan der kinderen en geeft de
helpende hand bij het vakonder
wijs Wie waarborgt de kennis
onzer onderwijzers, onzer doktoren,
onzer advocaten, onzer ingenieurs,
van de loodsen op zee en de ma
chinisten op de locomotieven en
van nog zoo heel veel anderen
meer De Staat.
Wanneer er een kindje wordt
geboren of een mensch sterft, wie
moet daarvan dadelijk op de hoogte
worden gebracht De overheid
op het stadhuis. Voor wien wordt
het jawoord bij het huwelijk uit
gesproken voor den ambtenaar
van den burgerlijken stand, die
hier den Staat vertegenwoordigt.
Wie dwingt onwillige ouders
voor hunne kinderen te zorgen
en wie neemt zelf, zoo noodig, de
zorg van verwaarloosde of mis
handelde stakkertjes op zich
De Staat. Wie bemoeit zich met
uwe verpleging, als gij eene be
smettelijke ziekte krijgt De
Staat. En de Staat houdt niet stil
bij de zieke menschen, maar breidt
zijn bemoeiingen ook uit tot zieke
dieren (denk aan ons veeen
zieke planten (aardappelen 1).
Voorkomen is beter dan gene
zen. Dus tracht de Staat onze
huizen hygiënischer te maken,
zorgt voor de opruiming van afval
en bindt den strijd aan tegen mis
bruik van sterken drank en andere
verderfelijke invloeden. De Staat
schrijft voor, dat er versche lucht
in scholen en fabrieken moet zijn
en dat de arbeiders tegen gevaar
lijke machines of vergiftige gassen
beveiligd worden. En op dit gebied
wordt steeds meer van de Staats
zorg gevergd.
Als wij 's avonds na volbrach
ten arbeid, naar eene lezing of
de schouwburg gaan, eene ver
gadering of bijeenkomst bezoeken,
wie waarborgt onze vrijheid van
luisteren en spreken De Staat.
Wie geeft hulp aan kunstenaars
en geleerden, beschermt kunst,
wetenschap en godsdienst De
Staat.
En als wij na zoo'n dag van
voortdurende Staatszorg, eindelijk
naar bed gaan, wie zorgt voor de
stilte op straat en voor de veilig
heid, zoodat wij rustig kunnen
doorslapen Nog eens de Staat.
Dit is een heel, heel onvolledige
poging om iets van de Staatswerk-
zaamheid op te sommen. Het zal
u hebben doen duizelen, maar in
de hoofden van ministers en staats
lieden, van Kamer- en gemeente
raadslieden, van ambtenaren en
functionarissen mag liet niet dui
zelen want dan zou het er vreemd
uitzien in ons land.
Hoe leggen al deze personen
het dan toch wel aan om dit reu
zenwerk ordelijk en geregeld te
volbrengen Dit doen zij in de
eerste plaats met behulp van onze
Staatsinrichting.
De werkzaamheid van den Staat
wordt heel in het groot ongeveer
op gelijksoortige wijze geordend
en ingericht als dit in een gezin,
op een werkplaats of in een ver-
eeniging gebeurt.
Allereerst zijn er algemeene
regels noodig, waardoor ieder zijn
taak aangewezen krijgt en ieder
weet wat hem past. In het gezin
geven de ouders de regels, deze
besprekende met,, en uitleggende
aan de oudere kinderen en het
personeel. In een vereeniging ma
ken de leden gezamenlijk een alge
meen reglement (statuten), waar
door de hoofdzaken doel, bestuur,
geldmiddelen worden geregeld.
De Staat kent deze taak toe aan
den Wetgever en noemt al zijne
hoofdregels wetten. Maar er moet
ook bepaald worden, wie die wet
ten mogen maken, hoe ze gemaakt
worden en wat er in elk geval
in moet staan en wat er verder
in mag staan. Dit wordt dus neer
gelegd in de wet der wetten, de
éérste wet, die Grondwet wordt
genoemd, omdat hij de grond, het
fundament is voor alle andere
wetten.
In de Grondwet staat, dat »de
Koningin in overleg met de Staten-
Generaal de wetgevende macht
uitoefent." Wat deze bepaling pre
cies beteekent zullen wij later nog
wel zien.
Er zijn echter zöo heel veel regels
te geven, hebben wij zoo juist
gezien (b.v hoeveel en hoe dik
wijls schoone handdoeken in een
fabriek uitgegeven moeten wor
den, wanneer er kleeden geklopt
mogen worden op straat). Voor
al dergelijke bepalingen kan toch
onmogelijk de aandacht van Ko
ningin en Staten-Generaal worden
geëischt. De wetgevende macht
regelt dan ook hoofdzaken en
draagt aan anderen op om hare
wetten verder uit te werken.
Dit kan gebeuren door de amb
tenaren van den minister, waarin
deze reglementen door de Koningin
worden bekrachtigd en dan Ko
ninklijke Besluiten heeten.
Dergelijke regelingen ter uit
werking van een wet kunnen ech
ter ook door provincie', gemeente
of waterschap worden gemaakt
zij heeten dan verordeningen of
keuren.
Verder zijn er nog talrijke andere
overheidspersonen, die bepaalde
deelen van den Staatstaak mogen
regelen zoo geeft b.v. de burge
meester regels voor de politie.
Op deze manier wordt door een
heele reeks van lichamen en per
sonen alles wat de Staat heeft te
verrichten op papier geregeld en
neergeschreven.
Maar nu moeten al die wetten,
bepalingen en verordeningen wor
den toegepast en uitgevoerd en
moet er zorg voor worden ge
dragen, dat dit alles goed gebeurt
er moet gecontroleerd worden en
er moet ingegrepen worden als
ergens iets verkeerd gaat of iemand
tegen de regels handelt. Dit ge
schiedt door de zoogenaamde uit
voerende macht of administratie
en door de rechterlijke macht.
Een volgend maal zullen wij
zien hoe de Koningin, hoe de
ministers en hoe de Staten-Gene
raal zich van hun taak kwijten.
B. E.
De Bolsjewiki.
Eerbied voor de dooden.
Dat in Petrograd de sterfte, onder
het beheer der bolsjewiki, elke vei-
gelijking tart, hebben wij reeds mede
gedeeld bij de vermelding dat de
enkele overgebleven doktoren tot
staatsambtenaren met een klein vast
salaris zijn verklaard en dat medicijnen
niet meer aanwezig zijn.
En wat gebeurt er met de menigte
dooden.
Zij worden begraven, ja, maar bet
is ontzettend te vernemen, boe dit
geschiedt.
Wie eeo paard met een wagen
voor de teraardebestelling van zijn
dierbare afgestorvene begeerde, zou
daarvoor stellig wel 1500 roebels
moeten betalen en zoo lijk is haast
niemand.
Daarom zorgeo de nabestaanden
zelf voor de begrafenissen.
Gebeurt dit van overheidswege,
omdat b.v.b. 1 een beele familie van
ziekte en gebrek was omgekomen
dan geschiedde dit met wagens, waarop
een aantal ruwe kisten bijeen werden
gezet.
»Ik heb 'in de drukste straten open
vrachtkarren zien rijden, beladen met
gevulde lijkkisten, die een streep
vocht over den weg nalieten
choleralijders waarschijnlijk.
Meestal sjouwen de overlevenden
bun gestorvenen zelf door de stad.
of duwen de kist voort op handwagen
of slede. Uren ver. Honderdtallen van
zulke begrafenissen beb ik gezien,
ging onze zegsman voort.Somsdroegen
ouders hun doode kindje om beurten,
soms was bet vader alleen, die af en
ioe de kist even neerzette.
Op de begraafplaats moesten zij
dan nog zelf de dierbare onder den
grond leggen, na een kuil te hebben
gegraven, want doodgravers waren
er niet meer.
Eerst moesten de deftigen de ge
hate bourgeois, dames en heeren, de
graveD delven, maar de bourgeois is
uitgemoord of gevlucht, nu moet ieder
zelf maar zien waar bij op de begraaf
plaats zijn doode laat."
Ziedaar een der gevolgen van het
beheer.
Het Vlaamsch Persbureau deelt
mede
Het Vlaamsch Comiteit heeft het
olgende telegram aan den Heer Presi
dent Wilson verzonden:
Aan Woodrow Wilson Esq., Presi
dent van de Vereenigde Staten van
Amerika.
Het Vlaamsch Comiteit tot ver
dediging van de belangen van het
Vlaamsche Volk in België, geeft hieibij
uitdrukking aan zijne warme sympathie
en bewondering voor Uw onafgebroken
pogingeD om een duurzamen vrede tot
stand te brengen op grondslag van een
volkerenbond en van »de vrije be
schikking van elk belanghebbend volk
om zijn eigen zaken te regelen, en niet
op grondslag van het stoffelijk belang
of voordeel van welke andere natie of
volk ook, dat eene andere schikking
zou kunnen verlangen ten bate van zijn
eigen buitenlartdschen invloed of heer
schappij*
Ons Comiteit dat de tolk is van de
belangen eener bevolking van inner dan
vier millioen menscben, drukt zijn ver
trouwen uit dat, zooals bij de Polakken,
de Joego-Slaven, de Oekrajiners, de
Finnen en de leien, ook bet Vlaamsche
volk zijoe toekomst door de Vredes
conferentie zal gewaarborgd zien, op
grondslag van zijne volkomeue auto
nomie binnen den Belgischen Staat.
Geen duurzame vrede zal in België
mogelijk zijn, tenzij ons volk de vol
strekte zekerheid zal hebben verkregen,
dat het niet langer zal bestourd, onder
wezen, geoordeeld en in het leger aan
gevoerd worden in eene taal die niet
de zijne is, maar wel in zijne aloude
Nederlandsche moedertaal, tenzij het
in de mogelijkheid gesteld worde zijn
ouden roem en beschaving te her
winnen, in plaats van onder vreemden
invloed gebukt te moeten gaan.
De ontzaglijke offers die bet Vlaam
sche Volk in dezen oorlog heeft ge
bracht tachtig ten honderd van het
Belgisch leger aan den IJzer waren
VlamiDgen geven het eene dubbele
aanspraak op het recht zelf over zijn
eigen lot te mogen beschikken, en wij
doen een beroep op U, als den Ver
dediger van het Hecht en de Gerechtig
heid der Wereld, om deze aanspiaak
erkend te zien, wat iij een uitvoerig
memorandum, dat volgen zal, nader
zal worden loegehchi.
Nederland één en onverdeeld I
Behalve de vele blijken van aan
hankelijkheid aan het Nederland-ch-
Staatsvei band, welke door H. M. de
Koningin uil Zuid-Limburg, Zeenwsch-
Vlaanderen en uil andeie deelen des
lands in ontvangst zijn genomen, ont
ving ook de Minister van Bioiienl.
Zaken, tijdelijk voorziiter van den
Raad van Munsters, een aantal be
tuigingen van trouw en van piotest
tegen elk annexiouistiscb streven. Van
meer dan 1U0 gemeenteraden, ver-
eenigingen. vergaderingen en coipo-
raties werden door den Minister der
gelijke betuigingen ontvangen.
De tijdelijke voorzitter van den
Raad van Ministers heeft hierop het
volgende geantwoord
»Uit Limburg en Zeeland ontving
de Regeering in de laatste weken tal
van bewijzen van aanhankelijkheid aan
bet vaderland.
Met groote belangstelling heeft de
Regeering die vaderlandslievende be
weging gevolgd, daar zij zicb onder
scheidde door eenvoud eri waardigheid
en verre van zich hield alles wat
prikkelen kan.
Het zal der Regeering een spoorslag
zijo om, gesteund door de bevolking,
zich ten krachtigste te verzetten tegen
