NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
No. 28.
Zaterdag 28 Juni 1919*.
48e jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
SOLIDARITEIT.
BINNENLAND.
Amersfoortsche Courant.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden f 1.
Franco per post door het geheele Rijk 1.15.
Afzonderlijke Nnmmers 5 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Vrijdag.
Tijdelijk slechts Zaterdags.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER
BureauLangestraat 77. Teiephoonn. 69.
ADVERTENTIÊN:
Van 16 regels 0.90; iedere regsl meer 15 Cent.
Grroote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Veel gebruikt niet altijd goed
begrepen, daardoor wel eens mis
bruikt. Op zichzelf zou dit niet
veel hinderen maar de verkeerde
opvatting van een woord behoeft
den wereldvrede niet in gevaar te
brengen. Maar dit uitheemsch
woord, voor hetwelk wij geen ge
lijke zullen zoeken in onze moeder
taal, omdat er, meenen we, geen
te vinden is, dat juist hetzelfde
denkbeeld uit drukt, vertegen
woordigt een maatschappelijke ge
dachte, die den grondslag vormt
van het streven onzer dagen, en
past men het niet goed toe, dan
kunnen daaruit wezenlijke moeilijk
heden ontstaan, die de voorzichtig
heid gebiedt in het oog te houden.
In de woordenboeken zult ge
voor solidair vindenïhoofdelijkc,
dat verschillende eri uitloopende
beteekenissen heeft. In de recht
spraak komt het voor bij verbin
tenissen, gezamelijk aangegaan,
doch die in haar geheel drukken
op elk een der gecontracteerde!;
Wat dat zeggen wil, stellen wij
voor het bekendeEén [voor allen,
allen voor één.' In het algemeen
is dus solidariteit een vorm van
gemeenschap in beperkten kring.
Haar ontstaan en haar werking
zijn gegrond in een voorafgegane
overeenkomst die de wederzijdsche
verplichtingen nauwkeurig heeft
bepaald.
De geschiedenis levert voor
beelden van solidariteit op staat
kundig gebied; en zeer bekend
is dat van het compromis in 1565,
door Nederlandsche edelen en
aanzienlijke burgers aangegaan ter
bescherming tegen vervolging. Het
kwaad, een der leden toegebracht,
zou worden beschouwd als tegen
allen gericht.
Dit beschermend karakter draagt
ook de toepassing van het soli
dariteitsbeginsel op.de arbeiders
beweging in onze dagen. Personen,
die in ongeveer g-lijke conditie
verkeeren, hebben ingezien, dat zij.
waar het geldt hun rechten te
handhaven of uit te breiden, tegen
benadeeling hunner persoonlijke
belangen te waken, weinig of niets
vermogen, zoolang zij alleeen blij
ven staan en afzonderlijk optreden
Eén tegen velen is geen portuur.
De klaarblijkelijkheid van het recht
weegt niet op tegen het meester
schap van de macht.
In de maatschappij, wortelend
in den bodem der humaniteit,
moest dat niet zoo zijn, moest
het niet kunnen wezen. Waar de
noodzakelijkheid van bescherming
zich doet gevoelen, was de be
dreiging reeds aanwezigde be
hoefte aan verdediging onderstelt
een aanval. Indien we gelooven
mogen, dat er eenmaal een toe
komst zal zijn, waarin de schoone
theorie der broederschap in de
practijk zal overgaan en uitslui
tend aan het woord komt bij de
regeling onzer onderlinge verhou
dingen, dan volgt daar ook uit,
dat liet solidariteitsbegrip slechts
een tijdelijke vorm is, om een
overgangstijdperk te beheerschen,
een strijdvorm, alleen bestemd
om de zegeningen van den vrede
voor te bereiden.
Want, laat het waar zijn, dat
de wrijving, door den strijd ver
oorzaakt, de levenswarmte moet
verwekken, zonder welke geen
vooruitgang denkbaar is, we
kunnen dit feit alleen aanvaarden
op het gebied der gedachte. Voor
de ontwikkeling der stoffelijke be
langen hebben wij aan iets anders
behoefte, aan de algemeene en
gezamenlijke toewijding van allen.
Mededingen is geen verdringen, en
een voortschrijden over de ver
treden lichamen van in de worste
ling gevallenen is onmenschelijk.
Door de noodwendigheid van der-
gelijken strijd te willen betoogen
uit hetgeen wij aanschouwen in de
wereld van dieren en planten, zou
men ten eenenmale het zedelijk
beginsel miskennen, dat het ken
merk en de kracht uitmaakt van
de met rede en gevoel begaafde
wereld, waartoe wij behooren.
Voor velen geldt die strijdleus, de
zoogenaamde natuurwet, als een
dogmawelnu, als daar niets tegen
ware te zeggen, dan zouden wij
ook alle ethische opwekkingen en
voorschriften wel achterwege kun
nen laten, omdat het dan niet
noodig zou zijn een dam op te
werpen tegen het despotisme van
de zelfzucht, en de vraag der
eeuwenBen ik mijns broeders
hoeder? wel voor immer ontken
nend beantwoord zou moeten
worden.
Van dien drang, om des broe
ders lot tot eer; voorwerp van
eigen bemoeiingen te maken, draagt
de toepassing van het solidariteits
begrip de sppren. Toch niet veel
meer dan dat. Want hoofdzaak is
daarbij de verdediging van eigen
belangen door het krachtig middel
der aaneensluiting. Zeker, er wor
den bij dat optrekken in gemeen
schap dikwijls zware offers ge
bracht; de overwinningen in den
kamp, tegen een gezamenlijken
vijand behaald, worden niet ver
kregen, zonder dat in menig geval
de gedachte aan eigen bevoordee
ling werd teruggedrongen door het
besef van hetgeen men aan anderen
is verschuldigd, en het ont
waken van het gevoel is een
wezenlijke vooruitgang geweest,
die gunstig moet werken op de
ontwikkeling van het gemeen
schapsbegrip in het algemeen.
Het verkeer.
De jongste wijzigingen in het motor
en rjjwielreglement zijn voor het ver
keer van veel belang en dienen alge
meen bekend te zijn.
Wie is er, per rijwiel of op andere
wijze zich langs straten of wegen
verplaatsende niet eens in meer of
minder ernstige botsing geweest (of
heeft op z'n minst in 't gevaar daar
van verkeerd) doordat eenig voertuig,
dat hem tegemoet of vlak voor hem
uit reed, plotseling en zonder waar
schuwing, van richting veranderde of
stopte? Daaiom is nu duidelijk be
paald, dat, indien door bet niet geven
van een teeken de vrijheid of veilig
heid van het verkeer in gevaar kan
worden gebracht, bij verandei ing van
richting de bestuurder van rij- of
voertuig (dok handkar), motoriijtuig
of rijwiel verplicht is van dat voor
nemen tijdig te doen blijken door het
goed zichtbaar uitsteken van een arm
of stok of zweep in de richting welke
bij zal inslaan, terwijl bet voorne
men om plotseling vaart te ver
minderen of te stoppen, moet worden
kenbaar gemaakt door bet goed zicht
baar op en neer bewegen terzijde van
het voertuig of rijwiel van een der
armen of opsteken van een stok of
zweep.
Vooral lette men er op, dat het
teeken moet worden gegeven, in de
richting, welke men zal inslaan want
op dit punt heersebt een gevaarlijke
anarchie. Wanneer, zooals nu gebeurt,
de ééne bestuurder de richting aan
wijst, die hij zelf wil inslaan, de andere
de richting die hij wenscht dat anderen
zullen inslaan, zijn verwarring en on
gelukken onvermijdelijk Consequentie
is op dit punt hoog noodig.
Een ander ongemak is, dat men
vaak op kruispunten niet weet, wie
vóór zal gaan. 't Gevolg is, dat men
óf van beide kanten doorrijdt, óf bei
den stopt en er verwarring en op
stopping plaats beeft. Voortaan staat
vast, dat op kruispunten van wegen
de bestuurder van een motorrijtuig
een rijwiel of ander voertuig, (ook
handkar) en de geleider van rij- en
trekdieren verplicht is den doorgang
viij te laten, voor den bestuurder of
geleider, die hem van de rechterzijde
nadert en dat hij voor dezen, zoo
noodig, moet stilhouden.
Wie dus den ander aan zijn rechter
band ziet, houdt in of stoptwie den
ander van links ziet aankomen, rijdt
door. Ook bij kruispunten rechts
houden.
Veel last ondervindt het verkeer
van ben, die aan den linkerkant van
den weg rijden om, bij nadering van
een ander voertuig, óf doodleuk links
te passeeren óf plotseling naar rechts
te schieten, zoodat de bestuurder, die
behoorlijk rechts houdt, niet weel
waaraan bij zich moet houden, in de
war geraakt en heel licbt een
botsing plaats heeft, waarbij dan de
man, die van links kwam schieten,
meestal den ander nog verwijt, dat
hij niet rechts uitwijktNog grooter
is het gevaar als de bestuurder, zoo
als maar al te veel gebeuit, in een
bocht, waar men bem met eens kan
zien aankomen, links houdt inplaats
van zooveel mogelijk rechts.
Hetisdaaromgoed, dat het verboden
is binnen de bebouwde kom eener ge
meente buiten noodzaak de linker
zijde van den weg te houden, tenzij
bij bet inhalen en voorbijrijden van
andere voertuigen; terwijl in bochten
binnen de bebouwde kommen en in
bochten buiten de bebouwde kommen,
waar bet uitzicht met vrij is, het
houden van de rechterzijde is voor
geschreven.
Al deze regelen zijn heel eenvoudig.
Men behoeft slechts drie te ont
houden
Rechts houden
Links inhalen
Waarschuwen 1
Maar voor den goeden gang van
het verkeer en ter voorkoming van
ongelukken, vooral in een groote stad
en op drukke wegen zijn deze regelen
van bet grootste belang Zag ieder
dat in, dan was ook ieder daarmee
gebaat. Er zal echter voorloopig door
onverschilligheid of met opzet nog
wel heel wat gezondigd worden tegen
de in 't algemeen belang geiroffen
verkeersregelingWij doen een be
roep op alle welgezinden om het
goede voorbeeld te geven en op de
politie om, door streng toezicht, ons
al te vaak ndwarsche" volk in de
goede richting op te voeden. Eiken
agent (niet alléén den weinigen ver-
keeisagenten) diende te worden in
geprent, dat hij geen enkele zonde
tegen de verkeersbepalingen mag laten
passeeren zooals nu nog maar al te
veel gebeurt. Vooral veel bestuurders
van bandkarren (maar zij niet alléén
maken het soms erg bont.
Als de politie niet opmerkzaam en
onverbiddellijk is op dit punt, krijgen
we nooit een behoorlijk vetkeer. Ook
de onderwijzers zouden er veel toe
kunnen bijdragen, ons volk op te
voeden in eerbiediging van de ver
keersregelen. Nog een nieuwe, zéér
nuttige bepaling, waarvan wij de
strenge handhaving door de politie
warm aanbevelen:
Volgens de thans geldende voor
schriften moeten motorrijtuigen er
op ingericht zijn, dat de overige ge
bruikers van den weg of van het
rijwielpad niet door rook of damp
worden gebiüderd, terwijl bestuur
ders van motorrijtuigen verplicht zijn
zorg te dragen, dat de overige ge
bruikers van den weg of van bet
rijwjelpad niet door rook of damp
van bét motorrijtuig worden gehinderd.
Als dat nog eens werkelijkheid mocht
worden 1 En als dan de voetgangers
nog eens leerden, op de trottoirs te
blijven (liefst reebtsboudende), bij het
oversteken van de straat rechts en
links te zien en de fi-tspaden vrij
te laten voor de fietsers dan was
bet voor iedereen op straat eu weg
heel wat aangenamer en veiliger dan
thans.
De uitlevering van den keizer!
De Duitscbe Ufliciereiibond heeft bet
volgende telegiam tot de Nederland
sche Regeering gericht:
«Vervuld van dankbairheid voor de
gastvi ijbeid, welke Nederland den
Uuitscben keizer verleent, verzoekt de
Duitscbe OOiciereubond, mede uit
naam van milltoenen Duitscbers, aan
de Regeering der Nederlanden, de
uitlevering van den keizer te weigeren.
Wij kunnen onzen voormaligen krijgs
heer thans niet meer met ons leven
verdedigen, maar verwachten van de
edelmoedigheid der Nederlandsche
Regeering, dat ons deze laatste en
meest vernederende smaad bespaard
zal blijven".
De Prins op Ameland!
Maandag en Dinsdag lagen de jach
ten van den Prins nog op de reede
van Ameland. Slecht weder verhin
derde het jagen en van dat gedwon
gen oponthoud maakten de beeren
gebruik, bet dO'pje Nes te bezien.
Ook de Prins deed den tocbi weer
bloot»oets en maakte zoo een wande
ling door het dorp met den burge
meester. Een der beeren, die bet
practischer vond klompen te dragen,
besielde aan Epke (een bekend straat
type) een paar klompen. Menigeen
scnoot in een lach, toen Epke, den
Prins blootsvoets met deo burge
meester ziende, hem ter zijde kwam
en bem, aan den arm stootpnd, zei:
«Hier binne deklompen Prins!" Epke
werd naar een der andere ht-eren
verwezen.
Moeilijkheden in de bouwvakken.
Men verzoekt ons opneming van bet
volgende
Er zijn in enkele plaatsen van
Nederland op dit oogenbhk door ver
schillende bouwvakar beidersorganisa-
ties stakingen geproklameerd.
Evenals in elke slaking worden ook
in deze stakingen pogingen gedaan,
om partijen weer tot elkaar te brengen.
Deze pogingen sluiten evenwel af op
het feit, dat door de plaatselijke
patroonsvereeuigingen onder ban de
lingen worden geweigerd, omdat door
de hoofdbesturen van de werklieden-
organisaties niet zou zijn voldaan aan
een met den Bond van Pairoonsver-
eenigingen gemaakte overeenkomst,
waarbij de werkliedenorganLaties zich
zouden verplicht hebben, vóór in
eenigerlet plaats tot staking o»er te
gaau, eerst oveileg met het bestuur
van den Bond van Patroonsvereeui
gingen te plegen.
De hoofdbesturen van de bouwvak-
arbeidersorgauisalies ontkennen bet
bestaan vau een deigelijke overeen
komst.
Op verzoek van don Belgischen
Boerenbond en de Belgische Heide
maatschappij werd deze week door
den Directeur, den Adj.-Directeur en
den Hoofdinspecteur der Nedeiland-
sche Heidemaatschappij een bezoek
gebracht aan de vei woeste streken in
Belgte teneinde oveileg te p'egeD
omtrent het weer in or'e brengen
der vernielde gronden, een opper
vlakte beslaande van bijna 100.U00
H.A.