NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
m
No. 43.
Zaterdag 11 October 1919.
48e jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
Veracht het kleine niet.
BINNENLAND.
M.VLEESCmfüÖWER
Plaatselijk N;euws.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 1.
Franco per poet door het geheele Rijk 1.15.
Afzonderlijke Nummers 5 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Vrijdag.
Tijdelijk slechte Zaterdags.
Uitgever O. J. SLOTHOUWER
RureauLangestraat 17. Telephoonn. 69.
AO V KR1 ENTlEN:
Van 16 regels 0.90; iedere regel meer 15 Cent.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Niet slechts de geschiedenis van
het verleden, ook de ervaring van
het heden is gevuld met dè namen
van mannen en vrouwen, die, zich
niet tevreden stellende met rustig
in kleinen kring den zedelijken
vooruitgang te bevorderen, door
een meer omvattend streven zijn
bezield en krachtiger invloed wil
len uitoefenen op de zoo onbe
vredigende toestand der maat
schappij. Hun idealisme neemt
grootscher afmetingen aanzij
achten zich geroepen tot hande
lingen van wijder strekking.
Het is uit den kring van dezen,
dat de hervormers te voorschijn
komen. Onder dezen de beste
onzer broederen. Die groote voor
stelling van een uitgebreide roeping
wekt tot daden, die een geheel
volk ten zegen zijn en verheft tot
een toewijding, waarvan onmete
lijke gevolgen zijn te wachten.
Dat is idealsme van den edelsten
huize.
Ja, maar het biedt ook gevaren.
Om een groote taak te verrich
ten, zijn groote krachten noodig
en niet ieder, die ze vermeent te
hebben, bezit ze. Ook moeten ge
legenheden en omstandigheden
medewerken en men vindt die
niet altijd pas klaar. Er zijn vele
maatschappelijke hervormers op
getreden, die niets hebben achter
gelaten dan hun naam en de
verstrooide overblijfselen van hun
werk; er zijn anderen gekomen,
die met een schijnbaar eenvoudige
daad een grondslag hebben gelegd,
waarop een grootsch gebouw is
verrezen. Henri Dunant schreef
zijn «Herinnering aan Solferinon
en maakte daarmede een begin
met de heerlijke stichting «Het
Roode Kruis«, als een engel op de
slagvelden verschenen mrs. Stowe
schreef haar «Negerhut* en gaf
op die eenvoudige wijze den stoot
aan de verbreking van het juk
der slavernij daarentegen zijn er
vorsten en hooggeplaatste staats
dienaren geweest, die, evenals
keizer Jozef II, met grootsche
plannen rondliepen, maar er niets
van ten uitvoer brachten Het
ware idealisme heeft tal van help
sters en helpers noodig om op
ruime schaal te kunnen werken
en iets blijvends tot stand te bren
gen de voornaamste heeten
volharding, geduld, bescheidenheid
doorzicht en nog een tiental
namen meer.
En dan nog iets. Wie groote
dingen zich voorstelt te doen moet
op mislukking rekenen en dan,
om niet geheel om niet te leven,
de kleine niet geheel veron
achtzamen. Stel, dat er een Augias
stal moet gereinigd- worden en gij
u geroepen voelt die taak aan te
vatten, zult gij er dan tevens aan
denken, uw eigen huisje in zinde-
lijken staat te houden? Want zie,
het eerste mocht bij nadere be
schouwing u een te zwaar werk
blijken, wat zou het wezen
als gij aan het laatste niet had
gedacht? Dit is de fout van vele
hervormers zij zetten alle kansen
op het groote plan, zonder iets
voor de kleinere zaken beschik
baar te houden. Daar zijn er ver
schenen, die met groote welspre
kendheid de heele maatschappij
haar ideaal voorhouden en aan
wie men bijna geneigd zou zijn
haar in handen te stellen, om haar
eens een flinke kuur te doen on
dergaan, maar in wier eigen
kleine huishouding een verwarring
heerscht, die zelfs Jan Steen's
traditioneelen warboel in de scha
duw stelt. En daarom mogen wij wel
aandringen op een gezond idealisme
dat niet verloopt in plannen en
toekomstbeelden, maar dat de
werkelijkheid onder de oogen
neemt, van alle zijden beziet en
ook in de kleine hoekjes naspoort.
Een idealisme dat, zoo het de
heele menschheid niet kan omvat
ten, zich met een deel, als het
moet met een zeer klein deel,
weet te vergenoegen.
Volkerenbond, vooruitgang en
opvoeding.
Dezer dagen heeft ontegenzeggelijk
ieder onzer getrild van verontwaar
diging bij het aandachtig lezen van
de volledige correspondentie tusschen
onze Regeering en den Belgischen
Minister Hijmans. Niet alleen, omdat
het mogelijk is, dat zulke ellendige
machinaties tegen een land worden
gelast door de Regeering van eene
bevriende natie, maar omdat het als
iets doodgewoons wordt be
schouwd. N. B.de instructies tot
deze infame campagne dateerden im
mers van üO Mei
Moesten deze orders dan niet ter
stond na 4 Juni herroepen zijn, toen
de Geallieerden een verdrag sloteD,
waarmede deze verradelijke handel
wijze in volstrekten strijd was?
Ook dat verzuim vindt Minister
Hjjmans blijkbaar doodnatuurlijk. Dit
alles wordt door een groot gedeelte
van België moreel gesteund. Ja, zelfs
elders. Wordt althans weinig gelaakt.
Velen onzer zal het gebeurde eene
nieuwe en krasse openbaring zijn ge
weest van zeden en gewoonten op
internationaal gebied, welke wij in
elk geval in vredestijd ternauwernood
mogelijk achtten althans niet tus
schen werkelijk beschaafde, bevriende
naties.
Lezers, gelooft ge, dat zoo iets in
ons land mogelijk zou zijn? Zeker,
onze natie heeft groote gebreken, beeft
ge-O.W.-d op ergerlijke wijze in alle
lagen, we kibbelen en doen aan haar
kloverijen over allerlei kwesties, dat
men er naar van wordtAccoord.
Maar kunt ge bij ons een enkelen
Minister van Buitenlandscbe Zaken
noemen, die in staat zou zijn geweest,
maatregelen van dien aard te nemen
met annexaties als doel en nog
wel tegen een volk dat kort geleden
het zijne in moeilijke uren zoo edel
moedig beeft gesteund? En mocbt er
ooit zulk een Minister geboien worden,
zou dan niet het geweten van ons
gansche volk luide spreken onze
Regeering vooiop en zijn ontslag
eischen
Ja, wij Nederlanders staan inder
daad, wat eerlijke, loyale begrippen
op internationaal gebied betreft, boven
aan. Zonder grootspraak mogen wij
het zeggenwij zijn met enkele andere
naties onzen lijd daaiin ver vooruit.
En daarom kan voor ons in pacifis
tische richting eene zegenrijke taak
weggelegd zijn.
Moge Nederland zich groot hierin
betoonen, zooals een kleine natie groot
kan zijn, wanneer zij zich eene scboone
roeping bewust wordt. De bodem is
goed maar worde zorgvuldiger
bewerkt, opdat eenmaal met onweer-
staanbaren gloed datgene van ons
Vergelijk eens prijs en afwer
king! U zult dan concludeeren,
dat het biltijkst «dres is voor
Hof 46 Amersfoort.
uitga, waartoe onze nationale aanleg
ons zoo duidelijk heeft voorbeschikt
Verlangen wij hier niet eenstemmig
en oprecht naar duurzamen vrede en
naar een eerlijken Volkerenbond
Willen wij daartoe krachtig en succes
vol medewerken? Dan moet ook ieder
onzer wakker geschud en in de eerste
plaats de komende generatie in die
richting worden opgevoed.
De vele verbeteringen waar
naar bovendien, naast het pacifisme,
in onze samenleving door hoogstaande
menscben van alle richtingen wordt
gehunkerd, berusten even eenstemmig
op deo wensch naar een hooger ont
plooiing van het individu en naar
rechtvaardiger verhoudingen van
mensch tot mensch, van staat tot
staat. Hel doel is dus voor alle
rechtschapen menschen hetzelfde.
Slechts de middelen welke men
raadzaam ofgeooiloofd acht, vertoonen
groote verschillen.
De meesten wenschen trapsgewijze
verbeteringeneen schoonmaak met
een minimum van scherven en onge
rief voor de huisgenooten wat elke
goede buismoeder immers als een
vanzelfsprekende eisch beschouwt. O
vrouwen, moge van onze medezeg-
gingsscbap vooral datgene uitgaan,
wat de komende maatschappelijke
evolutie op vreedzame wijze zal doen
voltrekken... Waar een wil is vindt
men den weg.
Anderen verlangen uitdrukkelijk, of
in stilte, éérst een toestand van chaos
en vernieling te scheppen en tellen
deze periode van nameiooze ellende
en uitmoorden licht. Is dat menscb-
lievend? Is dat sociaal?
Maar zelfs deze laatsten begrijpen,
dat om ten slotte eene veibeteideen
duurzame samenleving op te bouwen,
er in de eerste plaats talrijke brave,
weikzame, beschaafde burgers moeten
worden aangekweekt, menschen met
een altruïstischen geest bezield zon
der welke de heerlijke toekomstidealen
nooit in vervulling kunnen komen.
Moet men ook daarvoor niet in de
eerste plaats de opvoeding van het
kind in de gewenscbte richting zien
te koersen
Men zegge toch niet, dat het niet
helpt, dat er aan de menscheiijke
natuur zoo weinig te veranderen valt
zijn zelfs koppensnellers niet in korten
tijd onder goede leiding in vreedzame
burgers herschapen Evengoed als
Duitschland door opvoeding z ij n e
jeugd in militairislischen geest met
verbluffende zekerheid heeft weten
te drillen, kan Nederland onze kin
deren met groote kans op succes doel
bewuster opleiden dan tot dusverre
geschiedde, zoowel in etiscb maat
schappelijke, als in pacifistische rich
ting Geen zedepreeken maar wat
meer gezonde begrippen op dit gebied
tusschen ons gewone onderwijs doen
bijbrengen, op een of andere geschikte
wijzeoccasioneel.
Du geschiedde reeds jaren lang met
succes in bet buitenland, volgens uit
muntende grondlijnen door de Moral
Education League ontworpen en welke
eene ware synthese vormen van die
gronddenkbeelden over maatschappe
lijke ethiek, welke vrijwel door alle
boogstaaode menschen kunnen worden
onderschreven.
Hierdoor zijn wij inderdaad ten ach
ter. Die schade moet ingehaald. Overal
ontwaakt de belangstelling in zake
onderwijs en opvoeding. Ook onze wet
geving moge daarvan den invloed
ondervinden.
In onze gereorganiseerde vredes
beweging «Volkerenbond en Vrede*,
werd onlangs zonder stemming het
bevorderen van de opvoeding van bet
kind in bovengenoemde richting in
de statuten vastgelegd, terwijl bet
program van actie spreekt van -het
streven om dit principe in onze wet
geving te doen opnemen.
Moge dit bij velen wee'rklank vin
den, voornamelijk bij de talr ijke vrou
wenvereenigingen welke op initiatief
van den Ned Bond v. Vrouwenkies
recht naar fusie of federatie streven'
Van alle zijden de handen ineenge
slagen, teneinde onze kinderen beter
te doen opvoeden dan de vorige ge
neraties! Aan dien arbeid kunnen
duizenden ouders en onderwijzers per
soonlijk deelnemen.
De vrede, de welvaart, de hoogere
beschaving van eigen gelukkig buis
eu haard uitbreiden tot de vele mis-
deelden door het opkweeken tot
beter, bruikbaarder menscben. Daar
moet bet heen. Maar óók en vooral
opwekkeu een geest van blijmoedige
samenwerking in plaats van wantrou
wen en strijdlust, welke lederen voor
uitgang in zoo hooge mate belemmert.
Echt moederwerk ten bate van
bet grootere huisgezin.
Wie helpt mee?
Dre. P. VAN HEERT TOT EVERSBERG
QUARI.ES VAN UFFORÜ.
Prese. Csie v. Maatsch Opvoeding uit den
Ned. Bond voor Vrouwenkiesrecht.
l) Hierover weldra meer.
De ex-kroonprins.
De voormalige kroonprins is dan
ondanks de berichten over een vrijwel
overhaasten terugkeer, bijna vijf dagen
een dag langer dan 't plan was
te Amerongen gebleven. Zjjn verblijf
aldaar stond, als wij goed zijn inge
licht, in verband met den verkoop
van een groote buitenplaats door een
notaris te Amersfoort dezer dagen te
houden.
Zondag bracht de Prins een bezoek
aan de ruïne te Wijk bij Duurstede
op een tocht met de familie Bentmck
en burgemeester Peereboom in twee
open auto's. De Prins teekende in het
vreemdelingenboek «Wilhelm von Ho-
henzollern«.
Hij was opgewekt maar sterk ver-
grij-d.
Maandagmiddag reed de vooimalige
Kroonprins opnieuw per auto uit met
een zoon van graaf Bentinck en k'-eide
tegen den maaltijd op bet kasteel
terug.
De Kroonprins maakte zich op Ame
rongen zeer populair en gat weder
souvenirs.
De ex-Keizer is de vorige week door
een paar als boer verkleede fotografen
van een hooiwagen over den muur
van bet slot been gekiekt. Hij riep
terstond de politie, die echter niets
doen kon daar alles op den open ba en
weg geschiedde.
Weer de Spaaneche Griep
Komt er een nieuwe epidemie van
de Spaansche Griep? Iri sommige
plaatsen schijnt de ziekte weer op te
treden.
Het «Centr.c vernam, dat er te
Zulfen in een week 5 doodehjke go-
vallen zijn voorgekomen vaD personen
tusschen 20 en 30 jaar
Ook te Glarerhrug zijn de laatsie
dagen vele gevallen van Spaansche
griep geconstateerd. De ziekte is daar
niet kwaadaardig.
Vleesch goedkooperl
De slagersvereeingmg te Sneek heeft
in één week tijds den pi ijs van het
rund"leesch met 50 et. per KG ver
laagd. »H'I.«
Maandagmiddag werd het nieuwe
gebouw voor de Reinigings- en Out-
smettingsdienstoflicieel geopend. Naast
Burgemeester en Wethouders merkien
wij onder de talrijke belang-lelleriden
op vele raadsleden, alle hoofden van
audeie takken van dienst, de burge
meesters en secretarissen der gemeen
ten Hoogland en Leusden, eeuige