als men bij koopwoningen zou weten wie de toekomstige
bewoners zijn, dan nog is het denkbaar dat mijnheer X op
grond van zijn behoeften een woning kiest die, wanneer hij
een jaar later verhuist, mijnheer IJ helemaal niet aanspreekt.
Het is theoretisch mogelijk met flexibele wanden een ver
schuiving van het aantal wooneenheden te bewerkstelligen,
maar in de praktijk doet men dat niet; men gaat geen muur
verzetten in een huis waar men zo maar in kan
De bouw voor de minst draagkrachtigen is een zorgenvol
probleem Het is namelijk zo dat de goedkoopste woningen,
die er tegenwoordig te bouwen zijn. gewoon te duur zijn
voor de minst draagkrachtigen Dit is een glashard feit,
waaraan niet te ontkomen valt Het is dus zaak, dat de mmst
draagkrachtigen in het bestaande woningbezit ondergebracht
worden. Daarvoor is alleen denkbaar een doorstromingsrege
ling, waarbij die woningen worden vrijgemaakt door degenen
die er niet langer in thuishoren, omdat zij in verhouding tot
de huren van die woningen te veel verdienen Spreekster
meent dat, als er in Klaarwater het een en ander zal zijn ge
bouwd, er voor deze mensen een alternatief zou zijn, dat er
nu niet is De doorstromingsregeling bestaat wel en waar dat
mogelijk is functioneert ze, maar grootscheepse volksverhui
zingen vanuit de goedkopere woningen naar de duurdere zul
len pas mogelijk zijn wanneer er voor deze mensen een be
hoorlijke andere mogelijkheid is, met name duidelijk gerief
lijker woningen waar zij duidelijk meer voor zullen overheb
ben.
Wanneer wordt gezegd dat voor de woningbouw voor de
minst draagkrachtigen goedkope grond beschikbaar moet
worden gesteld, dan klinkt dat natuurlijk wel aardig, maar
de vraag is: Waar haalt de gemeente goedkope grond van
daan? De grondprijs die de gemeente hanteert, is de kost
prijs van de grond Er zijn gemeenten die in de gelukkige
omstandigheid verkeren dat zij een geheel bestemmingsplan
kunnen realiseren op basis van de aankoop van twee agra
riërs met bedrijven van 20 of 30 ha waarbij de grond vrij
goedkoop aan de gemeente toevalt De gemeente Soest heeft
in het Smitsveen te doen gehad met een verkaveling in vrij
kleine percelen en met bedrijfjes die allemaal op liquidatie
basis moesten worden uitgekocht, waardoor de grond naar
verhouding vrij duur is Ook het bouwrijp maken en de ver
dere voorzieningen kosten natuuxlijk geld Een en ander
leidt tot de grondprijzen die de exploitatie opzet te zien
geeft. Die prijzen moeten er uitkomen Tenzij de gemeente
voor een bepaalde soort van woningen grondprijzen ten las
te van de algemene dienst zou brengen Dat zou dan bete
kenen dat wanneer er wordt gebouwd voor de opvang van
de overloop van het Gooi. de huidige bevolking er ook aan
zou meebetalen om die Gooiers een goedkope woning te
verstrekken. Spreekster weet niet of dat de bedoeling kan
zijn. Het komt haar voor dat er moet worden gebouwd en
verhuurd tegen de kostprijs en dat dan uitsluitend in nood
gevallen moet worden bijgepast met een individuele huur
subsidie
De door de heer Van Ee genoemde corporatiebouw is pre
miebouw door woningbouwverenigingen Het is de bedoe
ling dat er in het plan Klaarwater dergelijke woningen wor
den gebouwd De woningbouwvereniging moet dan zelf
over 10% van de bouwkosten beschikken, terwijl 90% door
de gemeente wordt gegarandeerd, De garantie van 90% ten
aanzien van de eigen bouw wordt in Soest toegepast. Met
name de Eurowoningen zijn goeddeels met dergelijke garan
ties tot stand gekomen. Aanvankelijk waren dat premiewo
ningen, nadien is ten aanzien van die woningen de premie
grens overschreden.
Het plan Klaarwater verkeert in het stadium dat de deelplan-
nen binnen zijn en het college zal de raad hiervan zo spoedig
mogelijk op de hoogte stellen Wanneer de bouw zo nabij
zal zijn, dat het zin heeft de bewoners hierover te informe
ren, dan zal dat zeker gebeuren. Dit betreft vooral de wo
ningen die worden gebouwd door de Stichting Eigen Wo
ningbezit en door de firma Eijkelenburg, die in het Smits
veen een aantal woningen heeft gebouwd die bijzonder in
trek waren Er zullen in Klaarwater ook eengezinswoningen
in de verhuursector worden gebouwd; dat zijn de zoéven
bedoelde corporatiewoningen waarvoor de gemeentelijke
garantie van 90% geldt.
De experimentele bouwerij is een plan van de huidige minis
ter van volkshuisvesting en ruimtelijke ordening, gebaseerd
op een bepaalde bij hem levende overtuiging ten aanzien
van wat er tot nu toe in Nederland gebouwd is Er moest in
Nederland zo vlug worden gebouwd wegens de woningnood
die er was. De kwantiteit speelde een geweldige rol. Men
zegt wel eens dat er daardoor in Nederland maar raak ge
bouwd is Dat is een wat onaardige kreet, want per slot van
rekening was er een woningnood die zo gauw mogelijk
moest worden opgelost. Die nood is nog steeds niet opge
lost, maar de minister vond het belangrijk om voor te stel
len dat een premie wordt toegekend aan degenen die een
experiment willen wagen. Er is een commissie ingesteld voor
de experimentele bouw. Bij die commissie kunnen vooral de
architecten een plan indienen, mits zij kunnen aantonen
dat er een gemeente is die het wil realiseren. Zo heeft ook
het plan van de heer Van Wijk dat in Kerckenlandt zal wor
den gerealiseerd, als experimenteel plan bij de minister ge
legen Maai aangezien de minister er maar tien per jaar ho
noreert, is dat plan er net uitgevallen; er waren andere plan
nen die nog meer experimenteel waren Dit betekent dat er
in Kerckenlandt woningen zullen komen die men met expe
rimenteel zou kunnen betitelen, met dien verstande dat ze
net niet voor de subsidieregeling in aanmerking komen.
Ze zijn niet goedkoper. De subsidie gaat ook maar tot een
bepaald aantal van dergelijke woningen; men kan niet een
hele wijk volbouwen met zo'n subsidie Die subsidie is meer
een premie op het initiatief om eens wat anders dan het
normale te brengen, In Kerckenlandt wordt de z.g cluster
gebouwd. Dat is een compact bouwsel van enige bungalow
achtige woningen met terraswoningen en eengezinswonin
gen die toch wel vrij ongewoon zijn.
Ook voor het plan Klaarwater is er een bepaald woningtype
geïntroduceerd dat afwijkt van het normale Er ligt ook nog
een voorstel betreffende een variant voor een bepaalde sec
tie; dat betreft de z.g. ajour-woningen, die ook in het Thijsse
plan in Naarden gebouwd zullen worden en die een andere
aanblik geven dan de gewone rijtjes huizen door inpandige
bergingen en door een verspringen van de woningen ten op
zichte van elkaar.
Spreekster meent dat de door de heer Van Ee aangehaalde
vijf vragen van de heer Priemus retorische vragen zijn. vra
gen die ook voor deze bekende man uit Zoetermeer nog vra
gen zijn. Deze vragen leven niet alleen in Nederland, ze zijn
ook internationaal. Er worden vele excursies georganiseerd
naar de new towns in Engeland, naar Cumbernauld, naar
Thamesmead, naar nieuwe ontwikkelingen in Frankrijk, naar
Parley Deux en naar de geheel nieuwe wijk Riz Orangies in
Parijs, Men bezint zich internationaal op het wonen, op het
leven, op de leefbaarheid, het milieu van de moderne mens
Het college volgt deze ontwikkeling nauwlettend en streeft
ernaar door studie en door kennisneming van wat er in de
literatuur verschijnt zo goed mogelijk op de hoogte te ko
men. Daarbij legt het aan de stedebouwkundige en nu met
name ook aan de urban designer vragen voor als: Zou dit en
zou dat niet ook in Soest kunnen? In dit verband heeft het
college ook verwezen naar Parley Deux, het grootste over
dekte winkelcentrum in Europa. Het college tracht zo goed
mogelijk bij te blijven en in Soest datgene toe te passen wat