21 december 2000
- 48 -
(Applaus)
Mevrouw MANN (GL/PS): Het is vanavond een bijzondere raadsvergadering. Altijd is het een
bijzondere raadsvergadering, maar vanavond toch wel heel speciaal omdat mevrouw P.C.H. Koster
afscheid neemt. En in de wandelgangen heet ze gewoon Nel. Ze heeft een stap genomen die iedereen
verbaast, verwondert, bewondering maar ook nieuwsgierigheid oproept.
Dat is heel begrijpelijk. Want Nel, jij bent voorbij de vijftig - ja hoor eens, hier wordt altijd de waar
heid gesproken. Je gaat niet alleen je familie, je talrijke vrienden, collega's, kennissen en niet in de
laatste plaats deze raad verlaten, maar je verruilt ook nog een verantwoordelijke, volledige baan in het
Amersfoortse ziekenhuis Eemland, om naar Zambia te gaan, de City of Hope, een tehuis voor wees
meisjes en jonge vrouwen. En daar ga je proberen te helpen met terugdringen van plagen als aids,
malaria, ondervoeding en onwetendheid.
Over Zambia besproken. Ik ben even naar de bibliotheek geweest. Wij Nederlanders hebben vaak de
neiging over een 'landje' te praten, een 'dorpje', een 'plaatsje', een 'stadje', maar Zambia is twintig
keer groter dan Nederland. De afstand tussen de grenzen bij het Tanganyika Meer in het noordoosten
en de Victoria Falls in het zuiden is 1300 kilometer. Er wonen ongeveer tien miljoen mensen, van wie
zeer velen onder de armoedegrens. En die voor een deel ook nog afhankelijk zijn van internationale
hulp, o.a. vanuit Nederland, België, Engeland.
Nel, je gaat de fractie van Groen Links/Progressief Soest verlaten en we zijn daar helemaal niet blij
mee, ook al kennen we jouw grote betrokkenheid bij armoede in het algemeen en in het bijzonder met
bijvoorbeeld een ziekenhuis in Uganda en nu dus de City of Hope.
Ook al weet ik wat jouw drijfveren zijn, het blijft ergens zeer intrigeren waar die grote bewogenheid
van jou vandaan komt. Ik ben thuis maar eens in mijn boekenkast gaan kijken, ik ben behoorlijk met je
bezig geweest, en ik vond daar een boek van Dorothee Sölle. En Dorothee Sölle heeft een schitterend
boek geschreven over het thema Mystiek en verzet. Dat is zo'n schitterend boek. Het heeft als onderti
tel 'Gij stil geschreeuw', ook al een prachtige titel. Dorothee Sölle is zeer betrokken bij de Derde
Wereld en bij het onrecht in de wereld. Het is een boek als de stille schreeuw om gerechtigheid en het
handelt over mystiek. Mystiek als 'verlangen naar God' en dat is van alle tijden en alle culturen. Maar
nooit was de weg naar spiritualiteit belangrijker dan in deze tijd van voortwoekerend, geestloos
materialisme. Mystiek is het antiautoritaire element in elke religie. Het leidt tot een gemeenschap van
vrijdenkers en daarmee tot verzet.
Dit zal vast ook ergens een David Livingstone hebben bewogen, de Engelse missionaris en ontdek
kingsreiziger die in de negentiende eeuw vijftien jaar in het huidige Zambia werkte. Hij wilde, zoals
hij het zelf zei, 'het Christendom brengen in de Afrikaanse duisternis' en tegelijkertijd wilde hij de
levensomstandigheden verbeteren. Hij was een verklaard tegenstander van slavernij, onderdrukking en
uitbuiting, die zeker in die tijd welig tierden.
En dat deel van zuidelijk Afrika bestond eeuwenlang uit koninkrijken, totdat Europese en Arabische
veroveraars, slavenhalers, zakenlieden en kolonisten er kwamen. Eén van hen was Cecil Rhodes, die
droomde van een Brits rijk in Afrika, van Cairo tot Kaapstad. En Rhodes werd zeker niet gehinderd
door christelijke en morele waarden. Onder de naam Rhodesië waren Zambia en Zimbabwe vervol
gens inderdaad vele jaren koloniale wingewesten. Maar toen Zambia in 1964 het 36ste onafhankelijke
land in Afrika werd, toen hebben ze alle namen snel veranderd in allemaal Afrikaanse namen, maar ter
ere van Livingstsone hebben ze zijn naam nergens geschrapt.
Nel, neem me niet kwalijk dat ik nu hardop heb staan filosoferen over de diepe grond van jouw besluit
naar Afrika te gaan. Maar het is een behoefte om uiting te geven aan een vraag die ook door veel
mensen stilletjes wordt gesteld.
Nu ga je ons verlaten, maar voor mij staat het vast datje in Olga Duijm een opvolgster zult hebben die
geïnspireerd jouw aandeel in de raad zal overnemen, vanuit grote betrokkenheid en een niet te temmen
drijfveer zwakkeren te helpen en proberen uitzicht te geven op een beter te leven, wel in andere
verhoudingen dan in Afrika.
Bij een afscheid hoort eigenlijk een cadeau, maar om heel geheimzinnige redenen moeten we dat nog
even uitstellen. Dat komt nog. Nel het ga je goed.