i
ZilEfliJlI
Bitabur
BOAZ-BANK
Spaarbank
J.H.W. HIRDES
CORRV LUYT
Piano Laerares
Woolngbureay
PB MAM
A. BENNING's VERKOOPHUIS
Uiieienxapoen
uiieosndBHHeti - ülisgenuangers
Kippen- en HuiKenDahHen
GEVESTIGD:
Sophialaan 13
G. J. SMIT - (ONS BOEKENHUIS)
N.V.L.deRuiter&Co
Brandstof; enhandej
uraan
Berg- en
Riviergrfrsd,
D. F. VOIGT
Gillettemesjes
Hiod-Salve
Asphalt Verf.
ATEBUR - SOEST
Steenhofstr.5 - Tel.S 45
Morgen (zondag 1 Juni)
eanueni uan den Zomerdienst
oo de spoonuegoii- spoor-
iegMies reeds mim
daar in „ons BoeMids",
la tueedestraat.
3e Jaargang No. 22
Gecontroleerde oplaag 2700 exemplaren. Verzending per post.
Zaterdag 31 Mei 1924
soEm nEJw™
Gratis Christelijk Weekblad voor Soestdijk, Soest, Soesterberg en omgeving.
Redactie-Adres: C. F. W. RIETVELD - Talmalaan 28
Ingezonden stukken en vragen voor diverse rubrieken tot Woensdagavond.
Adres te SoesterbergC. J. VAN DAM, Zeisterstraat 15.
Baarn - Filiaal Soest
SPECIAAL VOOR KINDEREN.
Emmertjes. Gietertjes. Schopjes. Harkjes. Zandvormen. Ballen. Hoepels.
Feestartikelen voor Bruiloften en partijen.
Off. Bekendmakingen,
Burgemeester en Wethouders van
Soest maken bekend, dat het verzoek
van M. van den Oord, alhier, om
in het perceel Kerkpad N. Z. 45,
kadastraal bekend in sectie A. No.
2016, een electro-motor en verschil
lende machines tot uitbreiding zijner
broodbckkerij te mogen bijplaatsen
door hen is toegstaan.
Soest. 27 Mei 1924.
De Burgem. en Weth. voornoemd,
De Burgemeester,
P. P. DE BEAUFORT.
De Secretaris,
BATENBURG.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van
Soest brengen ter openbare kennis,
dat op 22 Mei 1924, -bij hen is
ingekomen een verzoekschrift van
H. L. Heinow, van beroep kok,
wonende te Soest, om verlof tot
verkoop van alcoholhoudenden drank,
anderen dan sterken drank in de
navolgende localiteitde voorzaal
van het perceel, kadastraal bekend
gemeente Soest, Sectie H. No. 2734.
plaatselijk gemerkt, en golggp.n
de Laanstraat-Schrikslaan aldaar.
Binnen twee weken na de dagtee-
kening dezer bekendmaking kan
ieder tegen het verleenen van dit ver
lof schriftelijk bezwaren bij Burge
meester en Wethouders inbrengen.
Soest. 23 Mei 1924.
Burgem. en Weth. van Soest,
De Burgemeester,
P. P. DE BEAUFORT.
De Secretaris,
J. BATENBURG.
TANDARTS
bij de Emmalaan, Soestdijk
Spreekuur eiken dag 9-11 en 1-4 uur.
Kroniek van de week.
Na Der „frische, fröiiche
krieg". Van een spiering
en een kabeljauw. Har
telijkheid is maar alles.
Jawel de kleinen, maar
de groeten.
Het Britsche Lagerhuis heeft vori
ge week een paar initiatief wets-
onderwerpen aangenomen zonder
stemming, waarbij de stedelijke over
heden verplicht worden tot het ver
strekken van inrichtingen, werkplaat
sen en tehuizen voor de blinden
tewijl tevens de leeftijd waarop
ondersteuning aan blinden mag ver
leend werd teruggebracht van 50 op
30 jaar.
Het tweede wetsonderwerp betrof
de verplichting voor alle groote
HET CALVINISME.
UITBREIDING VAN
HET CALVINISME.
Een andere factor, welke de uit
breiding van het Calvinisme sterk
heeft bevorderd, moet gezocht wor
den in het internationale karakter
daarvan. Een vergelijking met het
Lutheranisme doet dit duidelijk uit
komen.
Het Lutheranisme, in zijn wezen
Duitsch-nationaal, is veel minder
uitgebreid dan het Calvinisme en
voornamelijk beperkt gebleven tot de
Duitsche landen.
Door en door Germaansch heeft
het buiten Duitschland en de daar
boven gelegen landen, niet gebloeid.
Luther was in en in een Duitsche
geest.
Het persoonlijke en nationale ka
rakter van de Duitsche Kerk wordt
dan ook het best gekarakteriseerd
door den naam „Luthersche Kerk"
en de Luther-dagen waren mede na
tionale feestdagen.
Het is daarmede als met de Griek
werkgevers, om een zeker percentage
oorlogsverminkten in hun dienst te
nemen.
Daar scheen tot nu toe nogal wat
aan te mankeeren, want vele van
deze menschen, die een houten arm
of een kunstbeen of nog erger mee
gebracht hadden als een tropheé uit
den grooten oorlog, waarin zij het
vaderland „gered" hadden, of waarin
zij het recht „gediend" hadden, of
waarin zij Barbaren cn Hunnen
„beschaafd" hadden, liepen tot nu
toe zonder middel van bestaan rond,
dikwijls in armoede verkwijnend.
In totaal zijn er 680,000 oorlogs
verminkten in Engeland, van welke
er 330.000 werk hebben.
Zouden er nu nog menschen zijn,
die om een „frischer, fröhlicher krieg"
roepen
Zooals bekend, heeft de Russische
sowjet een streep gehaald, door alle
Russische schulden van voor den
oorlog.
Daaidoor zijn duizenden „kleine
luyden" hier te lande en ook
Engeland en Frankrijk getroffen, die
hun dikwerf zuur verdiende centjes
besteedden, om de Russische regee
ring aan geld te helpen.
De sowjet-regeering in Rusland,
die alle schulden geschrapt heeft, die
geen rente betaald, die alle kroon
domeinen en juweelen ingepikt heeft,
alle roerende- en onroerende goede
ren met één slag heeft genaast
en alle particuliere bezit afgeschaft,
heeft nu ook nog geldgebrek. Je
vraagt je af, hoe zulks nog mogelijk
is, maar 't is zoo, ze zitten daar
dringend, om paar hon
derd millioen gulden. Dit bagate!
willen ze nu graag van Engeland
leenen. Ze vonden, dat de czaristische
regeering dat vroeger zoo goed kon,
bovendien, alleen kapitalisten
kunnen hun daaraan helpen, en 't is
een weldaad voor de menschheid
indien ze dat soort lui de zakken
rollen.
Hebben ze dan de centen binnen,
nu, wie doet ze wat, Moskou ligt
ver weg, 't is er erg koud, en er is
niets te halen.
Nu meenen ze dat de arbeidersie-
geering. in Engeland wel een goed
woordje voor hun zal doen, zoodat
die gehate kapitalisten hun beurs
zullen omkeeren in dz hand van
Rijkof.
Veel Engelschen zijn echter inder
tijd de dupe geworden van die streep-
door- de- schuld- halerij der sowjets.
Bovendien heeft Engeland gedu
rende den oorlog ook nog c.a, 8700
millioen gulden aan Rusland geleend.
Op de besprekingen, die gaande
zijn in London, tusschen de sowjet-
delegatie en de Britsche onderhande
laars, over een eventueel handelsver
drag tusschen die beide rijken, hebben
de Russen die oude schulden van
vóór den oorlog erkend en de voor
waarden aangegeven waarop zij
geregeld kunnen worden.
De hoofdvoorwaarde is, dat Enge
land hun nu een groote leening, op
langen termijn verstrekt, dan zullen
zij uit die leening een bedrag reser
veeren, om hun verplichtingen van
voor den oorlog na te komen.
Een spiering dus, om een kabel
jauw te bemachtigen. De vraag is,
of de Engelsche bankiers en geld
schieters zich zullen laten „laten".
Vermoedelijk zullen de Russen
met andere voorwaarden moeten
komen bij de Engelschen, als ze geld
willen leenen. Bij van Karnebeek
hier vingen ze ook „bot". Daar
zullen ze ook met concessies moeten
komen.
Uitgave en druk:
Van Weedestraat 15 - Soestdijk - Telef. 181
sche Kerk, met haar zuiver Russisch
nationaal karakter.
Een kerk naar Calvijn genoemd,
vinden wij echter nergens, wel de
Gereformeerde of Hervormde Kerken.
Niet beperkt tot één enkel land,
vindt men deze kerken over bijna de
geheele wereld verspreid.
Het Calvinisme is internationaal,
vooral ook op kerkelijk gebied.
Dit was reeds zoo bij Calvijn's
leven,
Hoewel franschman, is Frankrijk
toch nooit uitsluitend zijn arbeidsveld
geweest. Zijn machtige geest sloeg
zijn vleugelen niet uit in de beperkte
ruimte van een land, zijn blik ging
uit over de geheele wereld.
Hij zelf zwerft als balling, leefde
en werkte in Bazel. Genève en Straats
burg en als hij eenmaal in Genève
voor goed zich heeft gevestigd, komt
daar 'geheel de meelevende wereld
tot hem.
Bij Luther's leven mocht Witten-
berg het hart van Duitschland zijn,
Genéve was in Calvijn's dagen het
hart van Europa.
Vandaar breidde het Calvinisme
zich uit naar Frankrijk, Engeland,
Hoewel het met de oplossing van
de crisis in Frankrijk en in Duitsch
land nog niet hard gaat, staat nu
toch al zoo goed als zeker, Herriot
de radicale burgemeester van Lyon
als No. 1 op de lijst van gegadig
den, en twijfelt zoowat niemand
meer aan zijn benoeming. Allerlei
goede voornemens heeft m'nheer
Herriot, wat tamelijk wel voor de
hand ligt, want ik heb nog nooit
van iemand, die tot zoon hoogen post
werd geroepen hooren zeggen, dat
hij z'n best zou doen, om de boel
in de war te sturen.
't Is dus heel geen reden om „hoe
zee" te roepen, dat Herriot goede
voornemens had. Die voornemens
Poincaré ook indertijdde uitvoering
echter en de wijze van besturen, daar
op komt het veelzins aan.
De „New-Statesman", een Engelsch
blad schrijft over PoincaréGeduren
de eenige jaren heeft Poincaré alle
hoop op beterschap te schande ge
maakt. Wij kunnen ons niet herinne
ren, dat er in de nieuwere geschie
denis een voorbeeld is van één man
die geduldig en oprecht zijn
naasten, vriend en vijand beiden,
zooveel kwaad heeft gedaan.
Poincaré vertegenwoordigde de ten
troon verheven en schijnbaar onbe
dwingbare chauvinistische domheid.
In het gewone verkeer is hij onge
twijfeld een humaan en redelijk mensch,
maar de uiterste beperktheid van zijn
geest maakte hem in de gewichtigste
zaken doof en blind voor humaniteit
zoowel als voor rede.
Twee jaren moesten, de in gebreke
blijvende Duitschers en alle anderen,
er ons bij neer leggen, dat er met
Frankrijk geen ernstige onderhande
lingen mogelijk waren. Alles was
„chose jugée". eens en vooral uitge
maakt door het logische verstand en
de bijna dierlijke beslistheid van
Poincaré. Als een fret, met zijn tan
den in het oog van een konijn, zou
Poincaré zich eerder laten dooden
dan vrijwillig los te laten.
Hij was zelfs niet in staat naar ar
gumenten te luisteren. Het geweld
was zijn leer en geweld was het
eenige middel om hem te overtuigen.
Hij vreesde de daling van- de frank
want zijn bankiers waren er in
geslaagd hem daarvan den ernst aan
het verstand te brengen en zoo
werd het de vrome "plicht van eiken
goeden Europeaan om voor die da
ling te bidden en als hij kon de frank
te saboteeren. Met andere woorden,
we waren genoodzaakt, de redding
van Europa te zoeken in den tijde-
lijken ondergang van Frankrijk.
Het was afschuwelijk, dat wij ver
plicht waren tusschen die twee kwa
den te kiezen, maar Poincaré liet ons
geen andere keus.
Tot zoover dit Engelsche blad.
't Is niet voor de poes, en har
telijkheid is maar alles.
Diploma M. t. b. d. T.
Voor beginnsnjen en verge
vordtrden.
Nieuweweg 95 - Soest
Soest - Nieuwstrart 14, Telefoon 103
Baarn - Terrein 8,S. - Laanstraat
Telefoon 2/4 en 83
bij kleine of groote kwantums.
per M8., per ]/2 ïv5s., per H.L.
is waar vredelievend zijn, maar dient
met waardigheid en kracht de belan
gen van het land te verdedigen.
Ons dunkt zoo, vooral met „kracht"
de waardigheid komt er minder op
't Is toch, waar d>
zoo weer geheel op
conflict insteld, onv
voor elke regeering,
land dat zij besturen
penen te ontblooteri
wapenen".
Daartoe zullen e>!
rijken moeten minde:1
pening, want met di.
het geen succes.
2ó-5-'24.
toestand zich
een gewapend
.•rantwoordelijk,
zichzelf en het
geheel van wa-
pf wel „te ont-
st de groote
en met bewa-
kleinep heeft
In Zweden heeft de Tweede Ka
mer volgens een telegram de leger-
begrooting verworpen, die daar door
de Eerste Kamer was aangenomen.
Zweden gaat dus waarschijnlijk z'n
leger en z'n vloot sterk inkrimpen.
't Wordt dus in navolging van
Denemarken, een begin maken met
de ontwapening. Alleszins loffelijk.
Maar als we dan weer zien naar
Italië, die zich opmaakt om z'n lucht
strijdkrachten geweldig uit te breiden,
wat natuurlijk voor Frankrijk een
uitdaging is, om 't ook te doen, waar
op Engeland niet achter kan blijven.
Men vraagt zich dan toch af; „wat
helpt het, of eenige kleine landjes als
Denemarken, of Zwitzerland, of Ne
derland, of ook Zweden, hun bewa
pening gaan verminderen, als de
groote mogendheden zich weer klaar
maken voor een wedstrijd in bewa
pening"
In de Italiaansche troonrede wordt
gezegd: „De „militaire" problemen
moeten voortdurend de opmerkzaam
heid gaande houden en eveneens moet
dat bij de economische positie van
het land. In het bijzonder met het
oog op de eischen van de buiten-
landsche politiek. Italië kan niet on
gewapend te midden van gewapenden
staan. Het kan zich niet blootstellen
aan het groote gevaar, door de ge
beurtenissen verrast te worden.
De buitenlandsche politiek kan wel
Schotland, N-Amerika, Zuid-Afrika,
Hongarije. Polen, Bohemen, Neder
land en Zwitserland.
In het Protestantisme heeft slechts
één richting de wereld veroverd, is
slechts één wereld-religie geworden,
dat is het Calvinisme.
Overzien wij nu vluchtig het door
dringen der Calvinistische beginselen
in Europa, dan slaat ons oog wel
allereerst op Frankrijk. Dit land voor
al heeft er den invloed van ondergaan.
Calvijn voelde zich schuldenaar
van zijn Vaderland en heeft niet op
gehouden het geestelijk leven daar te
blijven gadeslaan en het op te bou
wen.
De fransche predikanten zijn voor
het overgroote deel door Calvijn
gevormd, te Genève opgeleid.
Zendt ons slechts hout, zoo was
zijn woord, en wij zullen er pijlen
van snijden.
De Hugenootsche beweging is
vanuit Genéve door Calvijn geleid
en de zedelijke ernst en de stand
vastigheid in het geloof, die ons de
Hugenoten zoo aantrekkelijk doen
zijn, zij dragen het stempel door hem
als het ware op dit volk gedrukt,
Drogist - Opticien
aanzetten 5 cent per stuk.
Eerste Soester Electr. Brillenslijperij.
TUINBOUW.
Nu, na den langen winter en het
koude voorjaar vrij plotseling de
zomer haar intrede heeft gedaan, is
het een genot in den tuin op te mer
ken, hoe spoedig alles in zomertooi
is gekomen. Het late ontluiken heeft
het voordeel gehad, dat de gewassen
van de wisselingen in de natuur niet
zoo hebben geleden als wel in andere
jaren dikwerf bet geval is. Van nacht
vorsten van eenige beteekenis hebben
we de laatste tijd geen last gehad;
ook de gevreesde nachten van 12-15
Mei gingen voorbij zonder vorstschade
aan te richten. De bloei der vrucht-
boomen, welke dit jaar haast zonder
uitzondering rijk is te noemen, had
een gunstig verloop en alle kans is
er op een goed vruchtenjaar. Een
bijzonder genot is het dan ook de
prachtige bloei van boomen en hees
ters te aanschouwen en we bejam
meren het, dat alles weer zoo ras
voorbijgaat.
Om die reden moet men er op
bedacht zijn, wil men ook verder ge
not van den tuin hebben, steeds ge
wassen te planten, welke in den ver
deren loop der zomer de tuin kunnen
versieren. De kans op nachtvorsten
wordt met eiken dag minder en men
kan het er nu op wagen, ook die
gewassen te planten, welke wij tot
op heden er nog voor beschermden.
Wanneer we éénjarige.zaadplanten
onder glas of in de serre hebben ge
zaaid en opgekweekt, kunnen ze nu
ADVERTENTIËN
van 1-5 regels f0.75. Iedere regel meer f0.15. Bij contract groote koïting
Advertenties tot Vrijdagmorgen. Te Soesterberg tot Donderdag 12 uur
buiten worden uitgeplant. Hebben we
Knolbegonia's onder glas uitgetrokken
dan kan daar nog enkele dagen mede
gewacht worden; deze zijn voorna
melijk wanneer ze pas zijn uitgeplant,
zeer gevoelig voor koude.
De Dahlia's, voor zoover ze niet
eerder direct op de plaats geplant
zijn, maar onder glas of op een luw
plaatsje zijn uitgetrokken zullen nu
ook genoeg uitgegroeid zijn om op
hare plaatsen geplant te worden.
Om goede en welgevormde plan
ten te verkrijgen is het wenschelijk
aan elke knol niet meer dan één
stevige spruit te laten: dit geldt voor
namelijk voor de hooggroeiende soor
ten; voor de Pompon en Mignon
soorten is dit niet noodig.
Telkenjare wordt dit plantenge
slacht weer met een massa nieuwe
soorten verrijkt en wil men zijn col
lectie weer wat uitbreiden, de kwee
kers hebben de plantjes weer ter
aflevering gereed en is het nu>> de
tijd dezelve aan te schaffen en te
planten. In midden zomer zullen ze
de tuin teeds versieren tot in het
najaar toe, wanneer de vorst er een
einde aan maakt.
Gewenscht is, voornamelijk voor
de zaadplantjes, uit te planten bij
vochtig weder; is het echter droog,
dan zorge men dat van te voren de
grond goed vochtig gemaakt is. Men
kan dan de plantjes pooten met eeni
ge aarde om de wortels, laat ze 's
nachts bloot staan en scherm des
igs voor de felle zon; dit zal men
maar een paar dagen behoeven te
doen en de plantjes zullen spoedig
doorgroeien.
De praktijk heeft reeds 60 jaar be
wezen, dat
een onfeilbaar geneesmiddel is voor
wonden, exema en huidziekten.
In doozen van 30 ct. en potten van
60 ct. en f 1.00. Vraagt Uw drogist
Beste verf voor alle buitenwerk. Zwart en gekleurd.
TELEFOON 68
VAN WEEDESTRAAT 11
GEOPEND: dagelijks van 9-3 uur,
en des Zaterdags van 9-12 uur.
Zou groot was de invloed van
het Calvinisme in Frankrijk, dat tijdens
de regeering van Hendrik II het aan
tal calvinisten een zesde gedeelte
der bevolking uitmaakte.
In 1559 werd te Parijs de eerste
Gereformeerde Nationale Synode ge
houden, waar een geloofsbelijdenis
en kerkenorde zijn opgesteld, geheel
van Calvijns geest doortrokken.
De Nederlandsche geloofsbelijdenis
draagt daarvan het kenmerk.
Tijdens de vervolgingen is het
weer Calvijn geweest die het voor
de vervolgenden opneemt. Hij is de
aanvoerder van het verzet en vanuit
Genève komen de commando's.
Het is echter aan Lodewijk XIV
gelukt den voortgang van het Calvi
nisme in Frankrijk te stuiten. De
meeste intieme vrienden van Calvijn
laten hun leven op brandstapel of
schavot, bij duizenden onvluchten
de Hugenoten Frankrijk en vinden
een schuilplaatsen in Genéve, Neder
land en Engeland.
Werd alzoo het Calvinime in
Frankrijk gestuit, het land werd er
tevens rijp door gemaakt voor de
groote revolutie.
Makelaar - Taxateur
Bij het station Soestdijk
Verzekeringen Brand. Inbraak etc.
Belast zich met aan en verkooop
van Villa's, Landhuizen, Winkelhui
zen, Bouwterreinen en vaste goederen
De Eem in vroeger tijden.
DOOR T. PLUIM.
(Vervolg).
Omstreeks dien tijd, nl. in 1589,
verzocht Eemnes-Buiten aan de Sta
ten van Utrecht een vaart naar de
Eem te mogen graven, de tegen
woordige Eemnesservaart. De Staten
droegen den schout der stad Utrecht
op, te onderzoeken, of er voor het
graven dier vaart, bij anderen ook
bezwaren konden bestaan. En wer
kelijk, Amersfoort verzette er zich
met hand en tand tegen, het beweerde
nl. dat alleen de stad het recht op
de Eem bezat, zoodat zij geen me
dedinging behoefde te dulden. Doch
de Staten waren van een ander ge
voelen en Eemnes kreeg zijn vaart.
Trouwens reeds in 1239 had Bis
schop Otto aan den Proose van het
Kapittel St. Jan te Utrecht vrijheid
gegeven tot het graven van een vaart
uit hun venen aan de Lage Vuursche
naar de Eem, de huidige Praamgracht
of Pijnenburger Grift. Hierdoor werd
de turf in pramen naar de Eem en
verder over zee vervoerd.
De verturving nam op den duur
zeer toe (de bosschen immers verdwe
nen en er kwam gebrek aan brand
stof) zoodat de Praamgracht herhaal
delijk uitgediept moest worden. Voor
al belangrijk was de verbetering, waar
toe de Bisschop Floris van Weve-
linkhoven in 1389 concessie gaf en
wel aan zekere Evert Reijnders van
Lodensteyn, Rutzer Jacobs, Hendrik
Beroofd van zijn edelste zonen,
door hen te dooden of te verbannen,
is mede de geest der ware vrijheid,
welke het Calvinisme predikt, tegen
gestaan.
Had deze geest in Frankrijk kunnen
doorwerken, de revolutie zou zeker
daardoor zijn tegengehouden, of
liever voorkomen.
In Engeland was het vooral de
Aartsbisschop Crammer, die levendi
ge betrekkingen onderhield met Cal
vijn. Crammer behoorde tot de R.K.
kerk.
Toch was hij een vurig aanhanger
en bewonderaar van Calvijn.
Hij was het volkomen eens met
hem, vrees weerhield hem echter
daarvoor uit te komen.
Hij trachtte de reformatie der kerk
door te voeren zonder met de R.K.
zelf te breken.
Die kerk wilde hij hervormen.
Door zijn machtigen invloed zette
hij zijn eigen tweeslachtig stempel
op het werk der hervorming in En
geland, waardoor de Engelsche staats
kerk dat dubbelhartig karakter heeft
verkregen van in Liturgie en inrich
ting Roomsch te zijn getint, hoewel
Nolen en Johan de Goede.
Zij kregen het recht om voor de
verbreeding der Praamgracht den be-
noodigden grond te kunnen onteige
nen. De onwilligen zouden door den
Maarschalk van Ëemland, 's Bisschops
stadhouder, tot de onteigening met
geweld gedwongen worden.
Ook mochten de exploitanten zoo
veel schutsluizen aanbrengen, als zij
noodig zouden oordeelen „sonder
eenigh wedersegghen van opmant".
De Praamgracht bewees dus, dat
Amersfoort niet het uitsluitend recht
van bevaring der Eem had bezeten,
en daarom konden dan ook de Staten
van Utrecht aan de Eemnessers hun
vaart gerustelijk toestaan.
Intusschen bleven er over de ver
zanding der Eem voortdurend klach
ten rijzen. En geen wonder! Immers
de Veluwsche beken konden onge
hinderd haar zand.r >-.W Eem „ccr-
ieggen, want geen enkele sluis hield
het tegen.
Om hierin te voorzien namen de
Staten van Utrecht in 1613 een ge
wichtig besluit. Er werden nl. op de
drie plaatsen, waar de beken bij de
Koppel in de Eem stroomden, zware
sluizen gelegd (één er van was een
schutsluis, bij 't Havik). Het zand
bleef dus voortaan uit de Eem en
daardoor werd de scheepvaart zeer
bevorderd en natuurlijk ook de af
watering der Geldersche vallei, ten
voordeele van die streken immers nu
kon het water sneller weg en ver
oorzaakte een regenval niet meer
zulke groote en langdurige overstroo
mingen. Maar het zand kwam
wel niet meer in de Eem zelf, doch
bleef in de beken liggen. Daarom
werd bepaald, dat voortaan elk aan-
wonende eigenaar dezer beken een
bepaald gedeelte van zand en vuil
zou reinigen.
Om aan dit besluit de hand te
kunnen houden werd tevens ingesteld
„het Hoogheemraadschap van de
rivier de Eem, de beken en aankleve
van dien" Dit college bestond uit
een Watergraaf en zeven hooge-
heemraden, met een „kameraar" (pen
ningmeester). Van de zeven heem
raden wérden en drie uit Amersfoort
gekozen, twee uit de ingelanden van
de beken en twee uit de ingelanden
van de Eempolders.
Dit college nu zou ook een jaar-
lijksche schouw over de beken hou
den om te zien, of ze goed schoon
gemaakt was en anders de nalatigen
straffen. Verder zou dit lichaam zor
gen, dat de sluizen, enz. goed onder
houden werden en dat de Eem op
een voldoende breedte bleef en op
een diepte van 6]/2 voet P of 2
meter) onder het vastgestelde peil.
Daartoe zou de rivier jaarlijks van
de Koppelpoort tot de Melm uitge
diept worden.
Voorloopig ging alles goed, doch
in 1662 en 1663 daagde er een vij
and uit zee op; er ontstond nl. vóór
den mond der Eem een zandplaat,
zoodat de schepen bij laag water niet
in- of uitvaren konden. Daarom werd
de rivier tusschen dammen, hoofden
of pieren van 80 a 90 roeden lengte
(omstreeks 30 meter) de zee ingeleid,
terwijl er tevens een „Schephoofd"
van 27 roeden werd gemaakt om het
zand buiten de dammen te houden.
In 1696 werd ten gerieve der scheep
vaart een lantaarn aan de westzijde
van den mond geplaatst, die „bij
wintertijd en donkere nagten" zou
branden.
Ik zal den lezer niet vermoeien
met de verder telkens terugkeerende
klachten over de verzanding der Eem
en met de daartegen getroffen maat
regelen. Alleen wil ik nog vermelden,
dat in 1910 aan den rechteroever bij
de Koppelpoort een nieuw soort sluis
is gelegd, een zoogenaamde „Stoney-
sluis", die veel beter werkt.
Dé sluis aan de andere zijde, heet
„de GeiderSche Sluis", want zij wordt
onderhouden, door de ingelanden uit
de buurt van Bennekom en Wage-
ningen, immers ook die hebben belang
bij een goede afwatering van de Eem.
Baarn, Mei 1924.
T. PLUIM.
Arbeidsbeurs.
zij in haar leer calvinistisch is.
Later heeft Crammer gepoogd zijn
fout te herstellen en predikte hij
ronduit de Gereformeerde beginselen.
Het was echter te laat en ten slotte
liet ook hij zijn leven op de brand-
In Schotland heeft het Calvinisme
geheel gezegevierd. Op den voor
grond treed daar John Knox, een der
meest begaafde leerlingen van.Cal
vijn en geheel door hem gevormd.
John Knox, een man als Cromwell,
stond voor niets. Een ijzeren man.
Iedereen, zelfs den Koning dorst hij
de waarheid te zeggen. Geheel ging
hij op in den Godsdienst. Hij is de
geestelijke vader van het Puritanisme.
De strenge Zondagsviering in Enge
land en Schotland is dan ook een
stuk Calvinisme.
Van uit deze beide landen, Enge
land en Schotland, is het Calvinisme
voornamelijk overgebracht naar de
nieuwe wereld, naar Noord-Amerika.
Dit geschiedde na Calvijns dood
door de Pelgrim fathers.
Dezen vestigden zich eerst in Leiden
Zoo streng in hun levensopvatting
waren deze menschen. dat zij het
In de Arbeidsbeurs dezer Gemeente
zijn tot en met heden ingeschreven
Opperlieden
Grondarbeiders
Losse arbeiders
Land-en tuinbouwarbeiders
Kantoorbediende
Chauffeurs
Huisknechten
Schrijvers
Electriciens
In Twente.
Het aantal arbeider? dat gaandeweg
weer aan den arbeid kan gaan neemt
gestadig toe. Toch blijft nog steeds
een groot getal in de onmogelijkheid
het werk weer op te vatten, hoewel
het zich wel laat aanzien, dat de
roode terreur zijn doel niet zal be
reiken.
Wij bevelen bij voortduring onzen
Christen arbeiders aan in den steun
van alle geestverwanten.
Het gaat om de verijdeling van
een aanslag op onze Christelijke or
ganisatie.
ook daar niet konden uithouden.
Niets kon er bij hen door en zij
vonden het leven der Hollanders zoo
goddeloos, dat zij besloten naar de
nieuwe wereld over te steken.
Door hen is de worsteling tusschen
Rome en Calvijn overgebracht naar
Amerika.
Die beiden hebben geworsteld om
de nieuwe wereld. Luther heeft daar
in den geestelijken strijd niet mee
geteld. Zuid-Amerika bleef aan Rome,
Noord-Amerika werd doordrongen
van den Calvinistischen geest,
In wetgeving en openbare leven
kenmerkt 'tzich door dien democra-
tischen geest aan het calvinisme eigen.
