SOETAX
De mechanisatie der industrie*
Ep§ TOCH
f
13e JAARGANG No. 34
y
VRIJDAG 24 AUGUSTUS 1934
Algemeen Weekblad voor Soest, Soestdijk, Soestdulnen en Soesterberg.
Uitgave: DRUKKERIJ SMIT N.V., SOESTDIJK, Van Weedestraat 35, Telefoon 566.
Eens een zegen. Thans een ramp,
De technocraten krijgen gelijk.
Ingezonden stukken.
Terug naar school!
Joh. v. Schalkwijk Jr.
Kerkberichten
D. F. VOIGT
Plaatselijk Nieuws.
Sportkroniek.
DE 5ÜETER CLLCAMT
ABONNEMENTSPRIJS 65 cent per 3 maanden.
ADVERTENTIEPRIJS: van 1—5 regels f 0.75. Elke regel meer 15 cent. Advertentie'* tusschen
de tekst dubbel tarief. Bij contract belangrijke korting.
Advertentie's in dit blad worden eveneens in de drie andere bladen opgenomen.
UITGAVE van
„DE SOESTER COURANT". Algemeen Weekblad, „SOS; TER NIEUWSBLAD", Algemeen
Christelijk Weekblad, „DE SOESTER POST", R.K. Weekblad, «zoor Soest, Soestdijk, Soestdulnen en
Soesterberg, en ADVERTENTIE-UITGAVE vaa „De Soester Courant".
Uit kortzichtigheid hebben menschen
door alle tijden heen beweerd, dat het
den ondergang der wereld beteekende,
wanneer door een. of andere vinding de
productie werd vereenvoudigd. Men her
in nere zich maar eens, hoe bij de invoe
ring van stoommachines de werklieden
soms een opstand begonnen om hun me
chanische concurrenten te weren.
We noemden dat kortzichtig. De geschie
denis heeft inderdaad bewezen, dat de
machines de menschheid veelal ten zegen
zijn geweest. We hebben vroeger al eens
op het gebruik van horloges gewezen en
willen dat voorbeeld hier nog eens aan
halen. Hoeveel menschen zouden een hor
loge hebben kunnen betalen en dragen,
als het geheel uit handwerk vervaardigd
had moeten worden? De machines hebben
het mogelijk gemaakt, dat practisch ieder
mensch eenige horloges in zijn leven ver
slijt. Daaraan verdienen niet alleen de
producenten, maar ook duizenden hande
laren, grossiers en winkeliers, alsmede dui
zenden arbeiders, die zich met het onder
houd en repareeren der horloges belasten.
Hoeveel menschen zouden de zeeën be
reizen, als dit nog per zeilschip moest
gebeuren? Thans hebben dagelijks heele
volksverhuizingen van werelddeel tot we
relddeel plaats. Aan die tatlooze reizende
menschen verdienen ook buiten de krin
gen der scheepvaartmaatschappijen heele
legers van lieden van allerlei slag.
Negen tienden der menschheid zou mis
schien nog barrevoets gaan, als de schoen
industrie niet ware geïndustrialiseerd en
we zouden waarlijk niet zoo dikwijls een
nieuw pak kleeren koopen, als de stof
nog met de hand moest worden geweven.
Door verlaging van productiekosten is
de consumptie van alles enorm toegeno
men, zóódanig, dat er ook arbeid genoeg
bleef voor de levende werkkrachten. Heb
ben we al eens werkloosheid gekend, men
vergete niet, dat die óók voorkwam in
tijden, dat nog geen mechanische krachten
werden gebezigd.
De machines hebben ook véél schoons
en nuttigs gebracht in de levens van men
schen, die het zónder dat alles hadden
moeten stellen, wanneer handwerk de pro
ducten schaarsch en duur bad moeten
houden
Nu eerst beginnen de nadeelen van
de mechanisatie der industrie zich te doen
gevoelen, omdat de techniek blijft voort
schrijden en de menschheid in haar be
hoeften aan het verzadigingspunt schijnt
te zijn gekomen.
Wanneer ieder mensch met een behoor
lijk horloge op zak loopt, is het voor
de arbeidsgelegenheid fnuikend, wanneer
machines worden uitgevonden, welke leven
de arbeidskracht kunnen vervangen, want
er is geen behoefte meer aan het opvoeren
van de productie.
In een adres van de arbeidersbonden
aan de regeering hebben deze bewezen,
hoe het verbruik van sigaren in de laatste
jaren vrijwel stabiel bleef, maar niettemin
de werkloosheid van 6—24 oj0 verergerde.
Dit is de schuld van de voortschrijdende
mechanisatie van het bedrijf, welke niet
kan worden gevolgd door een verhoogd
tabaksverbruik. Er wordt immers op het
oogenblik al méér gerookt misschien dan
goed voor ons is.
Wat hier geldt voor horloges en siga
ren, is mede toepasselijk voor vele andere
artikelen
De menschheidsbehoeftea zijn Kei ver
zadigingspunt benaderd en de techniek
staat niet stil in haar voortgang.
Steeds grootere werkloosheid moet het
uitvloeisel daarvan zijn.
Ter oplossing der moeilijkheden komen
ons slechts twee middelen bruikbaar voor.
Of de mechanisatie moet internationaal
worden betuigeld, wat ons heel moeilijk
voorkoomt.
Of we moeten den raad volgen der
technocraten en de beschikbare arbeidsge
legenheid gaan verdeeleti, dus den werk
tijd gaan regelen naar behoefte. Hetgeen
evenmin een gemakkelijke opgave is.
gezicht weer de boeken bijeen pakken om
te trachten al de daarin vervatte wijs
heid naar hun hoofden over te planten.
We bewonderen en beklagen ze.
We gunnen ze, voor zoover, hun dat
moraliter niet schaden kan, van ganscher
harte het beetje t^eer vrijheid en blij
heid, hetwelk hun misschien ten deel valt
boven hetgeen wij genoten.
We hopen, dat een verbeterde wereld
hun mooie kansen' zal bieden, wanneer
z?e de boeken van 'het laatste studiejaar
in hun kast zullen hebben bijgezet en
wél-voorbereid in de maatschappij the
struggle for life zuflen beginnen.
TELEFOON 7 86
TELEFOON 7 8 6
WILT U VEILIG TOEREN GAAN
BELT DE FUT AX DAN VOORTAAN
7 PERSOONS WAGENS F 2.50 P. UUR.
TELEFOON 7 86
TELEFOON 78 6
ONS WEEKPRAATJE.
Waarom
Wij, ouderen, hebben dikwerf gelegen
heid gehad om ons over onze jeugd te
beklagen. Onze opvoeding is over het al
gemeen nog ouderwetsch-streng geweest.
We moesten maar blokken en huiswerk
maken; een verzetje genoten we hoog
stens in de vacantie. We misgunden daar
om aan de moderne jeugd wel eens haar
vele vrijheden; dien ongedwongen omgang
met elkaar, de vele uitstapjes en de ge
makkelijkheid, waarmee zij en de tegen
woordige ouders zich vaak over teleur
stellingen heenzetten. „Papa! ik moet m'n
klas nog eens 'n keertje overdoen!" is
de luchtige boodschap, waarmee 't kroost
van tegenwoordig soms na een examen
thuis komt. Papa heeft geen tijd om te
brommen, want zoon of dochter zitten al
Op zolder te rommelen om de rugtasschen
in orde te maken voor eeri pic-nic in der?
middag, of de spullen worden bij elkaar
gezocht voor een kampteertocht van een
paar weken in een binnen- of buitenland-
sche wildernis.
En als papa even nadenkt, laat-ie ze
begaan. Met een zucht om d'r lot; om de
toekomst van de moderne jeugd. Onze
jongens en meisjes hebben het niet zoo
gemakkelijk, als ons dat wel eens lijkt.
Ze moeten nog méér leeren en studeeren
das wij, doch het verschiet is volstrekt
onzeker voor ze. Laten z£ nóu maar wat
genieten, denken vve onwillekeurig, want
de ellende wacht ze.
Als wij vroeger onze H B.S- afdeden,
dan wisten vve, dat we daarna „overal
terecht" konden. Of we liepen zes jaar
het gym, waarna we altijd nog de „rich
ting" konden bepalen, welke we verder
wilden gaan. Onze jeugd kon een beetje
zwaar zijn, soms hard, onze toekomst
mochten we althans verzekerd acliten.
Tegenwoordig is het leeren era studeeren
en als men „klaar" begint da wan
hoop.
RSJDT U MET DE
PRETTIGER EN
VOORDEELIGER
OOK 's NACHTS - TEL. 677
De vacanties zijn haast om. Weer wor
den hoopen dure boeken aangeschaft;
wéér gaat de jeugd zich met ijver op
de studie toeleggen
En waarom?
Allereerst omdat de ouders niet weten,
wat ze op het oogenblik met de jongens
en meisjes moeten gaan beginnen, wan
neer we ze niet laten leeren. En dan
omdat we er van overtuigd zijn, dat in
de toekomst slechts de allerbesten, de
meest-onderlegden, een kans zullen krij
gen in het leven
Wat voor 'n kans!
We kennen zoo'n jeugdig persoontje uit
onze omgeving. Hij koos zich een vak
en toen hij daarvoor school zou gaan,
moest hij zich aan een toelatings-examen
onderwerpen, omdat er SO liefhebbers
waren voor 20 plaatsen op..-, schóól!
De jongen werd een der 20 „gelukki
gen". Die 20 der „besten'4 zijn een stu
die begonnen van jaren, met het voor
uitzicht als alles „goed" gaat dat
hij eens bekwaam zal zijn voor een vak,
dat op het oogenblik reeds 12.000 werk-
loozen kent- Met allebei zijn schouders
en elleboogen zal hij zich dan tusschen
die 12.000, die sinds jaar en dag wach
ten en smachten naar arbeid, hebben door
te dringen naar voren om een plaatsje
te bekomen aan den disch der werkenden!
Dapper moeten ze zijn, die jeugdige'
menschjes van den tegenwoordigen tijd,
die straks na de vacantie met eem blii
Buiten verantwoordelijk
heid der Redactie.
EN WAT DOEN WIJ?
Van tijd tot tijd gebeuren er in Duitsch-
land feiten, die ons opschrikken uit de
rust en de gemakkelijkheid, welke over
het algemeen onze houding tegenover het
mationaal-socialisme .typeeren. „De men.
schen hebben geen fantasie"zegt Ernst
Toller in zijn laatste boek'. Zij kunnen:
niet indenken, watanderen lijden. Het
is echter, niet enkel, gebrek aan fantasie:
het is ook vooral gebrek aan moedi en
karakter, het is de begeerte om met rust
gelaten, te worden. 1 i
Opgeschrikt zijn wij toen Gerhart Seger,
Duitsch oorlogsvlieger, begiftigd met de
„ordre pour le mérite'^ sociaal-democra
tisch Rijksdaglid,; uit het concentratie
kamp Oranienburg ontvluchtte en zijn felle
aanklacht schreef. Opgeschrikt zijn wij bij
de gerechtelijke moord op Van der Lubbe,
het willooze werktuig; in handen van ge-
wetenlooze lieden-V"Opgeschrikt zijn wij
kort geleden door den moord op Erich
Mühsam, officieel door zelfmoord gestor
ven,, in waarheid iti> Oranienburg mishan
deld len doodgemarteld. Men leze 't smar
telijke verhaal van Mühsam's vrouw (N. R.
Crt. 22 Juli). De dichter, de socialist,
de pacifist, de jood, van wiens geslacht
reeds tie oudste joodsche kronieken in
Duitschland gewag, maken, is neergesla
gen. En wij leven rustig verder.
Rustig terwijl toch de wereldopinie,
het menschen geweten in staat was Dimi-
trof en de anderen te bevrijden waai*
echter is de ook vrijgesproken Torgler?
Rustig terwijl één. Engelsch Lagerhuis
lid,; een conservatieve afgevaardigde met
de Engelsche publieke opinie achter zich",
Seger's gegijzelde vrouw en kind kon
redden. Rustig terwijl thans Karl von
Ossietzki de folteringen ondergaat* waar
aan Eirich Mühsam bezweken is.
Zegt het ons niets, dat van zeer ver
schillende kant gepoogd wordt om de
Nobelprijs voor den vrede te doen tee
kenen aan dezen onvermoeibaren heldhaf-
tigen pacifist? Begrijpen wij dan niet, dat
in de concentratiekampen de door Hitler
na 30 Juni openlijk erkende schanddaden
tl iet geëindigd zijn, maar in besloten
bestek zich in veiligheid voortzetten
De nobelste geesten, dragers niet van
een Arische maar een Humanistische kui
tuur, gaan langzaam ten onder, en af en
toe versnelt men deze ondergang kunst
matig wat.
Karl von Ossietzki is maar één der
duizenden, maar ook der duizenden eerste
in moed eii volharding en als' men
de mededeelingen van Mühsam's weduwe
hoort, waarschijnlijk tevens de eerste als
offer.
De tijd dringt: wat doen wij? Niet met
een élactant Rijksdagprooes, maar met
sluipmoordmiddelen worden de „veroor
deelden" thans „gevonnist". De openbaar
heid van toen is slechts geweest een stra
tegische zet om de aandacht af te leiden
van de vele honderden slachtoffers, die
zonder vorm vaii proces gevallen zijn en
zullen vallen. Naamloos zijn zij voor ons.
Nu echter, na de waarschuwing van Me
vrouw Mühsam, weten wij opnieuw een
naam, een gestalte, waarvoor wij onze
activiteit en ons protest in kunnen zetten.
Wat gebeurt er met Karl von Ossietzki?
De publieke opinie, die GIJ mede be
ïnvloeden kunt, zal wellicht in .staat zijn
hem te redden.
Zijn dood zal mede UW schuld zijn,
indien gij zwijgt.
Karl von Ossietzki is candidaat gesteld
voor de Nobelprijs voor den Vrede,
waarvan, de toekenning berust bij het
Zweedsche Parlement (adres: Nobelpreis-
komité, Storthing, Stockholm).
Laten wij er voor zorgen, dat de No
belprijs voor den Vrede straks niet aan
een doode zal moeten worden uitgereikt.
Het Bestuur van de Jongeren Vredes
Actie afd. Baarn—Soest.
B. HOFLAND, Voorzitter.
C. DE JONGE, Secretaresse.
Vertegenwoordiging van
Electrolux en Volta
STOFZUIGERS
Steenhofstr. 55 - Tel, 906
Reparatie-inrichting aan alle merken.
't Vertrouwdste adres
voor het maken van Uw BRIL
ook volgens recept van H. H
Oogartsen is bij
Gediplomeerd Opticien - Drogist
Burgem. Groihestraat 30 Tel. 363
leden van Esvac kunnen deelnemen;
dus zoowel groot als klein kunnen in de
verschillende nummers uitkomen. De num-
mers bestaan hoofdzakelijk in loop-,
spring en werpnummers.
Er is onder de leden groote animoi
voor dezen vijf kamp; prachtige en tocli
nuttige prijzen zijn voor deze onderlinge
wedstrijden beschikbaar gesteld door het
Esvac-bestuur.
Zondag 26 Augustus.
SOEST,
NED. HERV. KERK-
Oudekerk.
Voörm- 10 uur Ds, J- W. Dippel van
Middelburg.
Ham. 6 uur. 'geen. dienst-
Emmakerk.
Voorm. 10 uur Ds. E. Groeneveld,
Nam. 6 uur geen dienst.
HERV. (GEREF.) EVANQ.
Ch'rlstelijke U.L.O-school, Spoorstraat.
Voorm. 10 uur. Prof. Dr. J. Severijn
van Utrecht.
Nam. 6 uur Ds. B- Batelaan van Hui.
aenc
GEREFORMEERDE KERK-,
Jlllianakerk.
Voorm. 10 uur Ds. B. Alkoma.
Nam. 5.30 uur Candidaat Everaars. van
Hilversum.
Wilhelminakerk.
Voorm. 10 uur Candidaat Everaars van
Hilversum.
Nam. 5.30 uur Ds. B. Alkema.-
CHR- GEREFORMEERDE KERK.
Julianastraaf.
Voorm'. 10 uur -en nam. 6 uur Gods
dienstoefening.
Donderdag 30 Augustus, nam- 7.30 uur,
Ds. G. Salomons van Amsterdam.
VER. VAN VRIJZ. GODSDIENSTIQEN.
Geb. „Religie en Kunst", Rembrandtlaam.
Geen dienst.
SOESTERBERG
NED. HERV. KERK
Nam. 6 uur Ds. E- H- Blaauwendraad
van Baarn.
HUIS TER HEIDB
NED. HERV. KERK
Voorm. 10 uur Ds. O- H. Wagena^r
van Zeist.
Nam. 6 uur geen dienst.
JHOUBAER Co
AMERSFOORT
E.S.VA.G
Zaterdagmiddag vinden op het Esvac-
terrein in het Burgem- Dekethpark de
atheletiek-wedstrijden plaats welke elk jaar
door den Soester Bond van Lichamelijke
Opvoeding worden georganiseerd.
Aan deze wedstrijden nemen 16 Esvac-
oers deel; de S.B.L-0. stelt naast de per
soonlijke prijzen in de verschillende num
mers, voor de beste vereeenigrngspresta-
tie een fraaie wisselbker beschikbaar,, als
ook voor de afdeelingen heeren en
dames.
Wij rekenen er op, Öat de Esvaccers
de eer van huil clubvlag zullen hoog hou
den en dat zij zich evenals het vorige jaar
ten volle zullen geven-
Zondagmiddag vindt op hetzelfde ter
rein ieea vijf kamp. plaats, waaraan alle
I i DIPLOMA ZWEA1MEN.
In de week van 6—13 Augustus werd!
door oonderstaande personen Diploma ge,
zwommen aan het Soester Natuurbad,
welk Diploma aan. allen kon worden ver-,
strekt,
Het waren: J. Westerman te Amersfoort;
B. Leemans te Den Dolder; A. Quelle era
W. H. Quelle, beiden te Soest.
OUD SOESTER INGEZETENE IN
AMERIKA OVERLEDEN.
Vele oud-Soestenaren zullen zich ver
moedelijk nog wel herinneren, dat tot om
streeks het jaar 1916 op de z.g. „Spiek
te Pijnenburg woonachtig was een be-
kerad ingezetene, een zekeren Gerrit van
Donkelaar, schatter bij de belastingen,
alhier.
Bedoelde Van Donkelaar is dezer da-
gen in Mushegon Hughts (Amerika), in
den ouderdom van 84 jaar overleden-
Aangezien het blijkens mededeeling vafl
een familielid den wensch was van den
thans ontslapene, diens overlijden bekend
te maken in een te Soest en Baarn ver«<
schijnend blad, willen wij hieraan volgaar
ne gevolg geven, en kunnen omtrent den
overledene nog het volgende mededeelen.
Van Donkelaar was in Baarn geboren,
op 5 September 1849 en gehuwd met
Geertruida van Ballegooyen.
Hij laat, behalve zijn echtgenoote, ach
ter zeven zoons en 1 dochter, wonende
in Amerika, terwijl een broeder, genaamd
Jan van Donkelaar, woonachtig is in
Loosdrecht en een zuster in Vinkeveeti.
Deze geziene en bekende Soester figuur
vestigde zich op 6 Mei 1916 in de Ver-
eenigde Staten van N. Amerika, te Mushe
gon Hughts, alwaar hij thans is over
leden
S.B.LO.
A.s. Zaterdagmiddag 25 Augustus vin
den de jaarlijksche athletiek-wedstrijden
van den Soester Bond voor Lichamelijke
Opvoeding plaats op het „Esvac"-terreirt
in het Burgem. Dekethpark.
Van deelnemerszijde bestaat voor dezei
wedstrijden groote belangstelling; voor de
22 verschillende nummers zijn thans reeds
160 inschrijvingen binnen, terwijl tevens
nog 8 estafette-ploegen aan de start zul
len verschijnen.
De verschillende nummers zijn verdeeld
over vier afdeelingen, m-.l. voor Meisjes,
Juniores, Dames en Heeren.
Als het weer wil medewerken vertrou
wen wij erop, dat het Soester publiek de
mooie en gezonde athletieksport zal we
ten te waardeeren en in groote getale
bij tie wedstrijden aanwezig zal zijn. De
toegangsprijzen zijn zeer laag gesteld, ter
wijl op het terrein gelegenheid is voor
rijwielstalling. De wedstrijden vangen ont
half drie aan.
De prijsuitreiking heeft des avonds ont
8 uur plaats in hotel „Eemland", waar
na een gezellige bijeenkomst voor dei
leden van de aangesloten vereeniguigen vat|i
de S B.L-O. zal plaats vinden.
