IIIT VERVLOGEN TIJDEN.
Hoe ds vrouwen werden „opgevoed"
DE DAMESMODE
ROND 1860.
ZOMERSCHE
JURKJES.
of zangeressen een nieuwe mode invoerden.
De crinolines werd rond 1860 nog druk
gedragen. Iedere dame, die ook maar iets
om haar uiterlijk gaf, schafte zich een der
gelijk kleedingstuk, of juister gezegd, een
dergelijk geraamte, waarom het klleeding-
stuk moest komen te liggen, aan. De cri
nolines waren, zoolang zij in de mode zijn
geweest, de spot van de boosaardige las
teraars en talrijk zijn de anecdoten, welke
er rond de crinolines in die dagen gingen.
Zoo verhaalde het thans nog zeer bekend
Engelsch tijdschrift „Punch" in een zijner
nummers van 1860, dat een dame, die de
koninklijke academie van schilderijen te
Londen bezocht, in zwijm viel bij het zien
van een schilderstuk, waarop de te Cawn-
pore begane wreedhedeft waren afgebeeld.
Door den grooten omvang van haar crino
line was het echter niet mogelijk haar te
naderen en men kon haar dus de nood'ige
hulpmiddelen, zooals eau de cologne, eau
de carmes, enz. niet toedienen. De omstan
ders waren niet bij maohte de bewustelooze
dame weer bij te brengen, totdat een der
bezoekers een kloek besluit nam en een
deel der crinolinebarrikade met zijn zak
mes opensneed. „Een minuut later, en de
gevolgen zouden vreesedijk zijn geweest!"
voegde „Punch" er aan toe....
HET KOMT TE PAS.
Het opstrijken van heerenlkleeding is iets»
dat voor vele vrouwen van belang is. Want
nietwaar, het kan- toch gebeuren, dat men
plotseling tot de ontdekking komt, dat da
plooien in den goeden pantalon van den
heer des huizes allesbehalve onberispelijk
zitten, of dat het colbertje er, wat de snit
betreft, door het in de kast hangen, ndet
mooier op geworden is. Welnu, geeft het
kleedingstuk even een warm ijzer, en wij
zijn gered. Jas, broek en vest worden op de
strijkplank gelegd en bedekt met een vocih-
tigen, schoonen, katoenen of linnen doek,
maar in ieder geval geen wollen, halfwol
len of flanellen doek, want dat geeft haan
tjes af, welke er haast met geen mogelijk
heid af te krijgen zijn. Welnu, heeft men
dus een schoonen linnen of katoenen doek
op het kleedingstuk gelegd, dan wordt er
met heete bouten overheen gestreken, tot
dat de natte bedekking droog is geworden,
maar wacht dan ook niet te lang, want zoo
dra de doek geheel droog is, kan zij gaan
schroeien. Wanneer de plooi of de vouw na
de natte-doek-behandeling ni>g niet keurig
zitten, ga er dan niet over met het bloote
ijzer, want dat maakt glimplekken.
Als men door onvoorzichtigheid toch een.
glimmende plek heeft gekregen, dan kan
deze worden verwijderd door de glimmen
de plek boven de stoom te houden. Glim
mende plekken, ontstaan door het zitten
of geregeld schuren op een bepaalde plaats
van het kleedingstuk, kunnen eveneens
door stoom worden verholpen.
In f,.3n tijd van
1 ia Staart.
Omtrent de voormalige vrouwelijke op
voeding in Engeland (n.1. onder de laatste
Stuarts), in vergelijking met de tegenwoor
dige, verhaalt men het volgende: Wat de
gemalinnen der aanzienlijke grondeigena
ren en hun dochters betreft, zoo bestond
haar letterkundige voorraad gewoonlijk in
een gebedenboek en een verzameling van
geneeskundige recepten. In elk geval ver
loren zij er weinig door, dat zij in landelijke
afzondering leefden. Want zelfs in de hoog
ste standen en betrekkingen, welke de voor
naamste hulpmiddellen tot verstandsont
wikkeling bieden, waren de Engelsehe vrou
wen van die eeuw (onder Karei II en Ja-
cobus II) veel Slechter opgevoed dan in
ieder ander tijdvak sedert de herleving van
de wetenschappen.
In vroeger tijden hadden zij de meester
stukken der oudheid beoefend. Gedurende
de laatste helft der 17e eeuw schijnt de vor
ming van den geest bij het vrouwelijk ge
slacht bijna geheel veronachtzaamd te zijn
geworden. De geringste oppervlakkige
kennis van. de natuur, die men bij een
vrouw bespeurde, deed haar voor een won
der doorgaan! Hooggeborene, volgens haar
hoogenstand opgevoede en van nature zeer
vatbare vrouwen, waren niet in staat een
enkelen regel in haar eigen taal te schrij
ven, zonder fouten tegen de taalregels te
begaan. Dit laat zich echter gemakkelijk
verklaren: Onbeperkte buitensporigheid,
het natuurlijk gevolg van onbeperkte ge
strengheid, was in de mode en de buiten
sporigheid had haar natuurlijke werking
teweeg gebracht: de zedelijke vernedering
der vrouwen. Wel behoorde het tot den
toon om aan haar verzinnelijkte schoon
heid ruwe en drieste hulde toe te brengen,
maar de bewondering en begeerte, welke
zij inboezemden, waren slechts zelden met
achting, met genegenheid of eenige ander
ridderlijk gevoel verbonden.
De eigenschappen, welke haar geschikt
maakten om levensgezellinnen en ver
trouwde vriendin en en te zijn, schrikten de
woestaards van Whitehall (Londens ko
ninklijke residentie) meer af, dan dat die
hoedanigheden iets aantrekkelijks voor hen
hadden.
Aan het hof eener freule, die zich weel
derig kleedde, die de taal der oogen sprak,
die zich niet geneerde met haar kamerjon
kers en wacht-offieren te stoeien, weel
derige, hartstochtelijke verzen te zingen of
zichzelf voor geestig te laten doorgaan door
de kleeren van een page aan te trekken en
zoo op een diner te verschijnen, had eer
der kans een rijken, hoogstaanden, adel
lijken gemaal' te krijgen, dan Johanna Grey
of Lucie Hutschinson zouden hebben ge
had.
Modern kristal
Het kristal heeft in de laatste jaren wél
een groote verandering ondergaan. Zag men
het kristal vroeger bijna alleen in de hui
zen, waar men zich sierlijke en kostbare
meubelen kon veroorloven, thans is er haast
geen huiskamer meer te vinden, waar zich
niet een groote kristallen vaas, schoorsteen-
beeld of vensterversiering bevindt. Kristal
is-voor de fijna tafel onmisbaar. In de meest
sierlijke uitvoeringen vindt men het tafel
kristal. In de laatste jaren zijn in den han
del gekomen sierlijke, langwerpige kristal
len wijnglazen, waarvan het decor in over
eenstemming is met het tafelzilver, ja zelfs
met het laken en de servetten.
BOEKENKAST EN
THEEKAST.
Een gemakkelijk meubelstuk ,dat bijzon
der geschikt is voor de moderne, kleine
kamers, is bijgaand model. Het kastje
eischt. echter niet veel plaats en kan zoo
wel voor theetafeltje, boekenkastje als
rooktafeltje worden benut.
Het kastje heeft zes tbanen, welke door
een eiken schotje van elkaar zijn geschei
den. Ook van binnen is het kastje in zes
sen verdeeld, zoodat het een ruime berg
plaats biedt. Het tafeldek behoeft geen
kleed of kant, wanneer het hout gladge-
schpurd wordt en met boenwas goed onder
houden. Wanneer men van dit model een
muurkastje zou willen maken, dan neme
men de tafel' halfrond, zoodat het vlak tegen
den muur kan worden geplaatst. Neemt
men als materiaal voor deze tafel ruw hout,
dat alleen gladgeschaafd is, dan kan het
worden gebeitst met wasbeits, dat zoo'n
prachtige glans geeft, wanneer men er,
nadat, het goed is opgedroogd _^ct een har
den borstel overheen wrijft. Deze glan*
wordt steeds dieper, als men het hout ge
regeld boent.
m WISSELING DER JAARGETIJDEN.
krengt den menschen arbeid. Arbeid, wel-
tt, misschien niet direct noodzakelijk voor
fcet levensonderhoud, onontbeerlijk is voor
fe levensvreugde. Hoe intens kan het ge-
lot zijn, als U Uw eigen kleeding zelf heeft
rmaakt. Dan zegt U: „Dat is m ij n werk!"
bent er trotsch op en terecht. Wij hel
len U deze arbeidsvreugde te verwerven
loer onze patronen op goedkoope wijze be-
fchikbaar te stellen voor onze lezeressen,
tl doet slechts dit: Zend 36 ct. -f 6 ct. (voor
frort) aan de Redactrice Damesrubriek, L. I
Meerdervoort 45a, Den Haag. De bestel-
fenig kan ook per giro (125025), of per post
wissel geschieden.
hoed zal feitelijk wel overbodig zijn. Van
boven was de rand' van den hoed hartvor
mig gebogen; hij sloot onder aan de kin
met een sierlijken strik in de meest hel'le
kleuren. Langs de beide zijden van dit lint
was een z.g. barbe van kant aangebracht.
De hoed werd meestal met veeren versierd,
terwijl het verdere garnituur uit Schotsch
lint bestond. „De Victoriahoed, zoo schre
ven de mode-ontwerpers, is meer speciaal
voor rijtuigen bestemd, doch kan, en dit
t maakt de waarde daarvan uit voor die-
genen onzer schoonen, die niet in een dili
gence kunnen of wenschen te zitten, ook
te voet worden gedragen"
Voor het geval, dat er onverhoopt een
vredebreuk tusscheri Engeland en Frank
rijk mocht ontstaan en de Victoriahoed in
Frankrijk in onbruik zou geraken, werd
enkele weken na de invoering van den Vic
toriahoed een ..Chaoeau-ruDture" uitge
dacht
De japonnen in 1859 bevatten ontstellend
veel zijden strooken en bloemen. Boven op
den rok werden nog afzonderlijke dra.ppe-
rieën aangebracht, eveneens van zijde. Het
is te begrijpen, dat aüeen de dames, dtie
over een dikke beurs beschikten, met een
dergelijke japonnenmode konden meedoen.
In een oud modeblad van 1859 lazen wij,
dat de japonnenmode in dat jaar zooveel
zijde voorschreven, om de nood in de zijde
industrie, welke toen heerschte, eenigszins
te lenigen. Begrijpelijkerwijze begroetten de
zijdefabrikanten deze mode met gejuich,
want nauwelijks was bekend geworden, dat
zijde „de" hoofdschotel van het mode
menu zou uitmaken, of de zijdeindustrie
onderging een opleving zooals de fabrikan
ten in jaren niet hadden gekend.
Zoo breed als de rokken in de jaren 1860
1870 waren, zoo smal waren de lijfjes,
waarin de dames zich wrongen. De lijfjes
werden gesloten met twintig, dertig knoop
jes. De mouwen waren daarentegen wijd,
zeer wijd en liepen in de manchetten nóg
wijder uit. Deze manchetten bestonden
meestal uit een breeden strook ecrukant of
eohte kant, wanneer de draagster het kon
betalen. De bef op het lijfje moest dan in
dezelfde tint en kwaliteit zijn als van de
manchetten.
Zwarte moiré-zijde werd in die jaren
hoofdzakelijk gebruikt voor de zomerman
tels en omslagdoeken. De rouches speelden
bij de mantelgarneering een voorname rol.
Het was in het operaseizoen 1858'59, dat
een beroemde zangeres, die in de Fransche
Opera te Parijs de hoofdrol moest zingen
in „Magicienne" op den premiere-avond
schitterde met een avondmantel, welke ge
heel bedekt was met kleine, met de hand
gemaakte stoffen roosjes. Dit nieuwigheid-
je werd door de Fransche dames zoo beel
dig gevonden, dat het al spoedig door velen
werd nagemaakt. Het kwam trouwens in
die iaren vaak voor, dat Fransche actrices
MODERN Z0MERC0MPLET.
Na 914 laat U zien een modern zomer-
complet, echter niet bepaald geschikt voor
het heel jonge meisje, omdat zich daarvoor
de snit van den mantel niet leent.
De japon
behoeft nau
welijks een
omschrijving,
omdat het mo
del vrij een
voudig is. De
japon wordt
feitelijk ge
woon recht
geknipt, ter
wijl groote
pofmouwen
wel aardig
zullen staan,
waartoe het
model van
den mantel
zich zeer goed
leent. Aan
den zooon, of
beter geeegd
twintig centi
meter bóven
den zoom,
worden twee
strooken ge
maakt, ter
1 versiering
van den rok.
Verder be
hoeft de ^urk
weinig of
geen garnee
ring.
Bijzonder
geestig kan
het zijn, wan
neer men bij dit ensemble eenzelfde paar.
gebloemde handschoenen draagt. Maar daar
het maken van handschoenen niet bepaald
een werkje is, dat iederen dag voorkomt,'
zullen vele dames, hoe aardig zij deze com
binatie ook zullen vinden, van het maken
van een paar handschoenen wel afzien.
De mantel van dit ensemble is tamelijk
ingewikkeld, hoe eenvoudig hij ook ge
lijkt. Het is juist de coupe, die het „doet"
en deze coupe is niet gemakkelijk te knip
pen, omdat de kraag van den mantel heel
klokkend en precies gelijk dient te vallen.
Men zou daarom de kraag er wel apart op
kunnen zetten, maar dan dient zij toch
wijd klokkend te vallen, evenals de dub
bele strook aan den zoom. Beide voorpan
den van den mantel zijn natuurlijk een
der; zij behoeven geen sluiting, daar de
mantel open wordt gedragen, hoogstens
bevestigt men aan de voorpanden, onge
veer ter hoogte van de taille een gesp, die
met een haakje of metalen knoop wordt
gesloten. Japon en mantel van dit model
zijn apart verkrijgbaar. Voor beide mo
dellen wordt afzonderlijk betaald.
Dat de mode altijd de grootste belang
stelling van de vrouw heeft genoten, fc:,. t
wel uit het ontelbaar aantal modebla "tn
en -tijdschriften, welke er reeds langs ver
schenen, vóór dat men het gemak van een
dagelijksch verschijnend nieuwsblad kende.
In dit artikeltje willen wij het echter spe
ciaal hebben over de damesmode rond 1860.
Het nieuwste model onder de hoeden in
het voorjaar van 1858 was de z-g. Victoria
hoed, welke wel een groot verschil was met
de tot dan toe in gebruik geweest zijnde lil-
liputsche hoofdbedekking, zooais wij die
nog op oude modeprenten aantreffen. Een
nauwkeurige beschrijving van den Victoria-
Het- tweede modelletje, no. 917 is een
kinderjurk, geschikt voor meisjes van 5
10 jaar. Het jurkje heeft een korte bolero,
daarom dient de jurk zelf geen garneering
te hebben.
Men kieze als materieel zijde-linnen of
halflinnen.
Het jurkje loopt gewoon recht, zoowel
van voren als van achteren. Op het lijfje
van voren krijgt het enkele knoopen als
versiering. De sluiting geschiedt weer op
den schouder.
De bolero, welke er over heen valt, is
heel kort en heeft een geschulpten rand.
Het jasje vloeit inéén met de korte, klok
kende mouwtjes, welke ook een geschulp
ten rand bezitten.
Het jurkje kan aan één stuk worden ge
knipt.
Het derde jurkje is voor kinderen van
3 tot 7 jaar. Het is gen.aakt van dik linnen
materiaal, dat gemakkelijk is te bewerken
bij het ajouren van het lijfje en den zoom.
De mouwen hebben bovendien nog een
paar klokmouwtjes, welke men natuurlijk
ook achterwege kan laten. De sluiting ge
schiedt weer op de schouders, door middel
van knoopjes en stofhaakjes.
Het lijfje is bewerkt door een ajoursteek,
evenals de zoom. iujije en tok worden aan.
elkaar gezet; aanééngeknipt lijfje en rokje
zou, omdat de rok klokkend moet worden
geknipt, veel stof in. beslag nemen.
De hals is vierkant geknipt. De boord
jes van de pofmouwtjes mogen niet te
strak zitten. Zij mogen niet om de armen
knellen.
De zoom van het jurkje is geschulpt en
afgewerkt met een festonsteek.
EENVOUDIGE ZOMER
JURK.
Bijgaand model
(no. 915) is een mo
del voor een een
voudige zomerjurk,
vervaardigd van zo-
merlinnen, dat zon-,
licht- en kleurecht
dient te zijn.
De japon zelf
wordt vrij eenvou
dig gemaakt. Op
het eerste gezicht
gelijkt zij door een
apart lijfje en
aparte rok ge
scheiden, doch dit
is niet zoov Om het
middel komt een
smal ceintuurtje
van de japonstof en
de hals wordt hoog
gesloten. De mou
wen zijn kort en
nog enkele centi
meters boven den
elleboog.
Het is de smalle
jrlissée, welke de
hoofdgarneer in g
uitmaakt, daarom
kieze men het pa
troon van de japon-
etof niet te druk,
anders geraakt de
plissée-garneering
op den achtergrond
en men krijgt een
„opgeprikte" japon.
Indien gewenscht kan de jurk van voren,
nl. licht opzij, worden gesloten. Anders
zette men de met de japonstof overtrok
ken knoopen er „loos" aan.
Voor de kleine meisjes vindt U deze
week ook enkele patroontjes. Het eerste
model (no 916) is geschikt voor meisjes
van 7—11 jaar. De jurk is vervaardigd van
voile of dunne zijde en dient meer om bij
bepaalde gelegenheden te worden gedra
gen. Het model is zéér gemakkelijk. De
jurk loopt zoowel van'voren als van ach
teren gewoon recht en1 glad.. Zij wordt ge
sloten op de schouders-met enkele knoop--
jes, overtrokk^'1 "an c^giof van de jurk.
De kraag v is wijd en
lang, valt dus Ae armen
heen, zoodat het rijheid
van bewegen heeft. Om hex middel komt
een ceintuurtje, gemaakt van enkele lin
ten en gestrikt op den rug op of zijde.
Als afwerking dient gemouchd lint, dat
zoowel aan den kraag als onder aan den
zoom wordt bevestigd.
Wij, moderne vrouwen, weten over het
Wgemeen maar weinig van onze zusters
bit de vorige eeuwen. Daarom willen wij
hu het een en ander schrijven over de
brouw uit de 12e eeuw, de burgvrouw, die
ti een soort van arendsnest, gebouwd op
den top van ongenaakbarerotsen, of op
den bodem van diepe, holle wegen, haar
leven sleet. Het leven van een burgvrouw
Uit de 12e eeuw vloot niet minder kalm,
biet minder vreedzaam voort dan de kab
belende fontein van het kasteel, niet min
der eentonig dan het gezang van den kre
kel op de uitgedroogde boomen der vlakte,
niet minder somber en naargeestig dan het
gekrjjsch van den kerkuil en den raaf, die
In de spleten der daktorens huisden.
De eentonige leefwijze werd door slechts
weinig verstrooiing afgewisseld. Even op
gewekt en levendig als de blonde gezellin
van Tithon, riep de edele vrouw van het
kasteel, reeds des morgens vroeg haar op
perhofmeester bij zich, sloot met hem de
uitgaven van den vorigen dag af, en stelde
hem de noodige gelden voor de behoeften
van den nieuwen dag ter hand; steeds
werkzaam, ijverig en onvermoeid, deelde
zij haar bevelen uit, bezocht de zalen, de
duistere gaanderijen, nam alles in oogen-
schouw, vanaf de kelders tot den zolder,
zag alles met eigen oogen en gaf alles met
eigen hand.
Omstreeks het middaguur werd de burg
vrouw door een zwerm van jonge meisjes
omringd, het waren de jonkvrouwen van
haar gevolg, eenvoudige onschuldige kin
deren, wier kleine moedwillige schertsen
een genoeglijk contrast opleverde tegen de
strenge ernst en fierheid van haar meeste
res.
DE LEVENSWIJZE VAN
EEN
12e-EEUWSCHE BURGVROUW
Meestal wei'd dan een wandeling over de
groene heuvels gemaakt, om te „herbori-
seren", want de burgvrouwen en haar
volgjuffers, prinsessen, konings- en kei
zersdochters, leerden destijds de kunst om
door middel van geneeskundige kruiden
de kwetsuren te heelen van ridders, die in
de gevechten met wonden overladen of in
de steekspelen uit den zadel waren ge
worpen. Zelden besloot de burgvrouw tot
eenigszins verwijderde uitstapjes. Toch was
het vermaak van de jacht haar niet on
verschillig. Een van de voornaamste bezig
heden van de burgvrouw was het bordu
ren, zij borduurde tapijten en behangsels,
stoelbekleeding en beddedekens. Op de
muurkleeden werden vaak heele helden
gedichten geborduurd. Ook schilderen was
over het algemeen een geliefde bezigheid
voor een burgvrouw.
De burgvrouw doschte zich uit in fraaie
kleederen, in vorstelijke mantels met her
melijnen kragen en hooge pronkende mut
sen, waarmee zij naar de tournooien ging
om de prijzen aan de dapperste kamprid
ders te overhandigen.
