In de schroeihitte van het leeuwenland
HET GEBIED VAN EEN STRIJDEND VOLK
nsj
ast
Wie stipt betaalt is een
lichtzinnig menschu
„E 1 Hambomberre"
Liefdedranken en duivelsbe
zwering aan de orde van de dag
door Dr. E. Hofrechter.
ER is een Abessijnsch woord, dat
onuitwischbaar in onze Neder-
derlandsche moedertaal is over
gegaan en dat onze lezers wel
bekend is: uit de naam van de
Zuid-Abessijnsche provincie Kaf
fa ontwikkelde zich het met
zoovele aangename herinne
ringen verbonden woord koffie. Hier, in
Kaffa, groeit de koffie in het wild in de
uitgestrekte bosschen. En zelfs tegenwoor
dig is de Abessijnsche koffie bekend om
haar bijzondere welriekendheid en mins
tens even gezocht als de Arabische koffie,
die hoofdzakelijk in de haven Mokka, aan
de Roode Zee, wordt verscheept en uitge
voerd. Deze oudste koffielanden ter wereld
waren in vroeger tijden dan ook onderdee-
len van één land! De Koningin van Saba,
die Koning Salomo bezocht, heerschte over
een rijk, dat de beide groote bergketens
aan den Zuidelijken uitgang van de Roode
Zee, het tegenwoordige Abessinië en het
Zuid-Arabische hooggebergte, vereenigde.
Juist de provincies Harrar en Kaffa zijn
de toegangspoorten tot het mooiste deel van
Ethiopië. Zij liggen reeds op een hoogte
van 1200 tot 1500 Meter en de hitte is niet
meer zoo intensief. Van de nabijgelegen
Abessijnsche hoog-Alpen waait meestal een
verkoelende bries! Ook zijn zij niet afge
scheiden van de omringende wereld, zoo
als zoo vele andere deelen van Abessynië,
die slechts langs haast ontoegankelijke
bergpaden te bereiken zijn! Een spoorweg
loopt, zooals men weet, van de Fransche
havenstad Dzjiboeti naar de Abessijnsche
hoofdstad Addis Abeba. Wél is het slechts
een smalspoortreintje en rijdt men uitslui
tend overdag, daar 's nachts karavanen
van kameelen en muildieren den spoorweg
bij voorkeur als rustplaats gebruiken.
De eerste dag-étappe is tot Direclaoea,
van waaruit een slechte, maar berijdbare
autoweg naar Harrar loopt. Harrar een
bekende, druk-bezochte markt verraadt
door zijn handelsproducten reeds de nabij
heid van het vruchtbare land, waar melk
en honing in overvloed is. Meloenen van
enorme grootte en sappige ananassen, ba
nanen, granaatappelen, mandarijnen en
olieven, aardappelen, bloemkool en rici-
nusstruiken ,kan men hier tegen lage prij
zen inslaan.
Van oen „stad" te spreken, is voor Har
rar te veel eer! De inboorlingen, die hun
oude gebruiken op uiterst-conservatieve
wijze blijven vasthouden, stellen zich tevre
den met onaanzienlijke hutten, die met het
vreemdste materiaal gebouwd worden:
benzineblikken en oude kisten vormen een
geliefkoosd materiaal. Zoo'n hut wordt bij
na altijd bedekt met stroo, om het trom
melen van de sterke tropische regenbuien
op bet dak te dempen! In totaal heeft Abes
synië eigenlijk slechts twee steden, of twee
stadsdorpen: Addis Abeba en de handels
stad Harrar. Alle andere menschelijloe ne
derzettingen zijn volgens onze opvattingen
dorpen, wier beteekenis daalt of stijgt,
naarmate de Ras (stamhoofd en vorst)
daar met zijn gevolg verblijf houdt, of niet!
Daarom is de beteekenis van tal van plaat
sen in den loop der jaren steeds weer op
nieuw veranderd! Addis Abeba is pas 60
jaar oud. Harrar begint nu pas weer een
beetje van zijn oude beteekenis terug te
winnen, die het de eerste 1000 jaar na Chris
tus had. Het gedurende de eerste week van
den Italiaanschen veldtocht reeds zoo druk
besproken Aksoem is een armzalige neder
zetting, doch tevens vindt men hier een
aantal oude ruïnes, daar hier toevallig
eens indringers uit het naburige Arabië
vrij stabiele steenen gebouwen hadden ge
plaatst.
thaler schuldig, 'dan mag Ut yolgens de
Abessijnsche wetten, het huis niet verla
ten, alvorens U tot den laatsten piaster
hebt betaald! Hebt nooit gehoord, dat
een schuldenaar eenvoudig aan een schuld-
eischer of diens dienaar wordt geketend,
totdat hij zijn schuld afgelost heeft?"
Zoo'n eigenaardig land heeft natuurlijk
ook de organisatie van zijn leger op een
basis gesteld, die voor ons onbegrijpelijk,
niaar voor Abessynië in geen geval zonder
zin js! De Abessijn is een uitstekende loo-
per. In een snelle pas legt hij zonder be
zwaar dagelijks 60 tot 00 kilometer af. Maar
deze bekwaamheid vermindert dé.delijk,
wanneer men hem dwingt om schoenen of
laarzen te dragen! Zijn voeten zijn won
deren van stevigheid geworden* over
gloeiend zand en puntige lavabrokken
houdt hij barrevoets loopend zijn fan
tastisch o tempo vol. Slechts het zingen van
onlceln korte marschliedjes is het eenige,
wat hij zich permitteert. Deze liedjes zijn
njet zonder huinor. Éen der meest beken
den is: El Hambomberré hetgeen in het
Nedorlandsch zooveel beteekent als „Ik
t-rek me niets ervan aanl*
Even apart als >1620 marflchtech'aicS
wel te verstaan slechts vol te houden op
een hoogte van 1500—3000 Meter, ip. de
duim® lucht dus, de afweer van dën ¥rv
woner van dit land tegen de lAgéft
g-rootsche natuurt Een houten huis
tyordt gebouwd... Maar onze goecfó Abon-
sijnen mij dep Lij een temperatuur va.a 50
graden angstvallig dein hoo
rn en, als zij de balken afzagen en recht-
kappen. Zij willen juist zweeten! De ver
damping van hun lichaamsuitwaseming
geeft hen in de bewegingslooze lucht een
zekere verkoeling en de schaduw schijnt
slechts de tot stikkens toe verhitte lucht te
coinprimeeren!
Koptische Christenen, Mohammedanen
en heidenen wonen vreedzaam door elkaar
in dezelfde landstreek. Iedere Christen en
iedere Christin is herkenbaar aan de Ma-
teb, een nauwe wollen halsband, -waarop
men ook een eed aflegt! De Mohammeda
nen kan men weer herkennen aan het feit,
dat zij meestal sandalen dragen, terwijl de
Christenen uitsluitend barrevoets loopen.
Het Christendom is sterk beinvloed door
.Toodsch ritueel; trouwens de heerschers-
klasse van het hedendaagsche Abessynië
zen leidt, op Zondagen circa 6000 wagen*
geteld, die van München kwamen, terwijl
men op de Tegernseestraat slechts enkelh
voertuigen kon zien.
De Rijksautoweg Frankfurt a. M.—Dana»
stadt, die een lengte heeft van 20 Kilome*
ter, heeft reeds een derde van het heel*
autoverkeer tot zich getrokken. De ver
lenging van den weg tot Mannheim brachf
een verhooging tot twee derden mee! Dé
weg MannheimFrankfurt a.M. is even
lang als de nieuwe rijksstraatweg, n.1. 8»
kilometer. Op de rijksstraatweg loopt ech*
ter door 21 dorpen, met een dorpsstraat*
lengte van in totaal 40 kilometer! Voort*
zijn er 110 kruisingen alleen reeds in dié
dorpen! De rijksautoweg loopt door geen;
enkel dorp! Op de gewone rijks verkeers
wegen bedraagt de snelheid in bebouwd*
kommen 30 kilometer en op den landweg
hoogstens 60 kilometer. Op den rijksautd*
weg is een gemiddelde snelheid van 80 ki*
lometer per uur toegestaan en ook moge*
lijk! Dat beteekent een tijdsbeparing van
50 pet.!
Zelfs wanneer Duitschland nu eens niel
verder gemotoriseerd zou worden, zou men
toch een dagelijksche besparing van ba*
drijfsonkosten (benzineverbruik, enz.) vaö
ruim een rnillioen Mark verkrijgen, zoo
dat het aan dit werk bestede geld volko
men wordt ingehaald! Ook het buitenland
heeft niets dan lof voor dit Duitsche werB*
heeft een sterk Semietischen inslag en is
zelfs gedeeltelijk van zuiver Semietischen
oorsprong. De besnijdenis is er een alge
meen gebruik. De spijswetten zijn oud-
joodsch. Doch hier wordt de Heiland Je
zus Christus vereerd, evenals zijn moeder
Maria. Behalve het feest van Jalcristos Li-
tat Baal, ons Kerstfeest en het Fassika,
ons Paschen, heeft men nog het Maskal
of Kruisfeest, alsmede enkele kleinere fees
ten in den Herfst, als dag en nacht even
lang zijn. Na een langen, strengen vasten
tijd wordt dan met een waarlijk Afri-
kaansche eetlust rauw vleesch, dat zéér
scherp gekruid is, in geweldige hoeveelhe
den verslonden en drinkt men alcoholhou
dende dranken. Doch hierbij blijft het
niet... ook geheimzinnige liefdedranken
tooveren het paradijs op
aarde.
Het Christendom vond
reeds in de 4e eeuw na
Christus den weg naar
Abessynië, via Alexan-
drië. Nog heden wordt
de hoogste waardig-
heidsbekleeder in Abes
synië, de Aboena of
hooge priester, in Alex-
drië gewijd! De hoofd
stad van Abessynië
was in dientijd Aksoem
waar thans nog tal van
kloosters en kerken
staan, die de stad h$t
karakter van een „hei
lige stad" geven. Naast
de religie bloeien ech
ter bijgeloof en profe
tie welig, terwijl men
hier zeer veel doet aa&
duivelsbezwering!
HOE BISMARCK ITALIë WAAR
SCHUWDE.
Prof. Hasenclever vestigt er de aandacffï
op, dat Bismarck destijds Italië voor avon*
turen in Abessynië waarschuwde. Bij hc$
bezoek van den Koning van Italië aafl
Berlin in Mei 1889 vond oen onderhoud
tusschen Bismarck en den Italiaanscheii
Minister-president Crispi plaats, Volgemfl
de persoonlijke aanteekeningen van CriSf
pi (Publicazioni dell' archivo Crispi, Deel
4, pagina 218, in Milaan in 1913 versch&
nen) zei Bismarck tegen hem: „Gaat gij
naar Afrika?" Waarop Crispi antwoordde!;
„Helaas zijn wij reeds daar. Wij moeten
nu een vorm vinden, om daar op fatsoen*
lijke wijs te kunnen blijven. In Asmar*
kunnen wij landen in cultuur brengen, te#
wijl wij daar bovendien een natuurlijk-stra*
tegische grens (tegen Abessynië) kunnen
afbakenen". Hierop zeide Bismarck: „Dé
Engelschen hebben echter Abessynië, nar
dat zij het veroverd hadden, weer verlaten.
Was het mogelijk, Abessynië, te kolonisee-
ren, dan zouden de Engelschen daar toch'
ongetwijfeld zijn gebleven." „De Engel
schen vinden het voldoende", antwoorddo
nu Crispi, wanneer zij ^en schijn van hun
macht kunnen toonen; liet doel van hun
onderneming was niets anders. Wij echter,
Italië en Duitschland, zijn te laat gekomen.
Wij hebben in Azië, Afrika en Amerika de
gebieden, die gekoloniseerd konden wor
den, (door anderen) bezet gevonden en er
blijft voor ons dus weinig werk over".
Daarop vroeg Bismarck: „Hebt gij wel
licht lust, van Duitschland de bezettingen
in Afrika te koopen?" Waarop Crispi ant
woordde: „Durchlaucht, ik ben gaarne be
reid, de Ttaliaansche bezittingen in Afrika
U te verkoopen!"
BEN MIU.IOEN PER
DAG BESPARING.
Over wegen en. veganw
benw bij o&ze naburee*
De voordooien van
da groote wegenbouw»
acfeio in Duitschland
zijn, zob zegt de
tê£*-géfter&4 van Mï
Dr. IA
fti, teel froóte? dé»
meïi
nm Zo6 2$
hot deel
efcoa d
EïüiEs*
Een primitieve brug
over de Godjebririvier.
Zoo zien vrijwel alle
bruggen in Abessynië
er uit.M
Reohts ouden
Een straat in Harrar.
Met de straten in een
Europeesche stad heeft
deze welhaast niets ge
meen .1
Deze armzalige hutten vormen tezamen de „stad" Sokota, de hoofdstad van de
provincie Lassa.
Heel anders ziet het er op het éigenlijk
Abessijnsche hoogland uit. Men heeft wel
eens spottend gezegd, dat Abessynië het
land is, waar op 10 millioen inwoners 80
rnillioen kinderen, alsmede ontelbare kud
den en vetstaartschapen, voorkomen. Daar
mede heeft men willen zeggen, dat het
hoogland, het land dus, dat buiten den
woestijngordel is gelegen, zoo buitenge
woon vruchtbaar is. Die woestijngordel is
het dan ook juist, die het land voor de
overheersching door vreemde volkeren
beschermd heeft. En tevens is het de oor
zaak ervan, dat het land sedert duizenden
jaren zijn oude cultuur heeft kunnen be
waren!
Een aardige anecdote die een kijkje geeft
op de sociale wetgeving van het land, vér-
telt Schrenzel ons. Hij bezocht in 1923 Abes
synië en bleef daar eenigen tijd wonen. Hij
huurde een huis en betaalde iederen maand
stipt op tijd 20 Thaler bij vooruitbetaling.
Maar dat. kwam hem duur te staan! Want
nu kreeg hij iederen dag bezoek van den
huisbaas en die beweerde, dat een der be
dienden van den vreemdeling schade aan
het huis had toegebracht; hij eischte der
halve schadevergoeding! Dan weer had 'n
paardenknecht het deksel van een drink
waterput gebroken dan had een aap,
die op het dak geklauterd was, het stroo
weer losgetrokken!... Tenslotte steeg de
huur door die bijkomstigheden op 30 The-
resia-thalers (ongeveer een kleine 20 gul
den)
Nu was het geduld van Schrenzel ook
ten einde: hij wendde zich tot een Griek-
schen rechtskundige, die al heel lang in
Abessynië woonde. Het volgende, typische
gesprek had plaats: „Hoe ziet het met Uw
huur er uit.?... ik bedoel, wat hebt U tot
nog toe betaald?" „Precies, wat in het
contract staat iedere maand bij vooruit
betaling het vastgestelde huurbedrag!"
Het gevolg was een open mond van verba
zing: „Wat?... U heeft... dus... U heeft hem
alles, alles betaald?... „Ja...." „En... bij
vooruitbetaling...?" „Ja zeker
„Ach hemel, ik heb U toch wel eens ge
zegd, dat U bij alles wat U doek-eerst mij
eens moet vragen of het goed is! Hier be
taalt men alleen als men móet! Als U vrij
willig en nog wel vooruit betaalt, denkt de
man, dat D ontzettend rijk bent en uiterst
lichtzinnig.,. Dan raakt U hem nóóit meer
kwijt!"
Ik kreeg- dus den raad een paar maan
den achtereen niets te betalen! „Maar dan
zal hij mij.pp straat laten zetten!" „Wel
neen, waar denk je aan! Al bent U hem één
Hierboven:
Schitterende opname
van een der karavaan
wegen door den Abes-
sijnschen woestijngor
del
Rechts:
Voor dappere strij
ders wordt langs den
rand van zoo'n kara
vaanweg een graf ge
graven, waarboven men
een rond afdak bouwt;
daaronder wordt dan
een afbeelding van den
doode geplaatst.
