MOED GEHOUDEN'. Een Arabisch spreekwoord zegt, dat „in de dagen der ge lukkigen de zon en de maan el kaar spoedig ontmoeten", d.w.z., dat zij snel voorbijgaan. Doch ook voor de minder gelukkigen gaan de dagen dikwijls snel voorbij soms veel te snel. On danks de ongunst der tijden rijen de dagen zich tot weken, de we ken tot maanden en eer wij er op verdacht zijn, staan wij aan 't einde van weer een jaar. Crisis, economische nood, de pressiedeze onheidstichters trekken zich niets aan van onze nooden. Zij vervolgen hun loop, onverbiddellijk, onweerstaanbaar. Als wij achter ons zien, zullen de meesten onzer dit met een zucht doen. Misschien een zucht van verlichting, dat dit ten min ste weder achter den rug is; mis schien ook een bange zucht voor de toekomst, waarvan niemand weet of zelfs ook maar kan ver moeden, wat zij ons zal brengen. Die zucht van verlichting bij 'I overdenken van de misère, die voor zoo ontelbaar velen onzei komst lezen; ook wij niet. Maai dit ééne zien wij toch in de toe komst, dat wij er niet anders dan bij kunnen winnen, door ze met moed, hoop en vertrouwen in te gaan. Wij zeggen het minister Colijn in zijn radio-rede na: wij hebben nog veel zwaardere tij den beleefd dan thans, en toch zijn wij er doorheen gekomen. Maar dat zal ons oneindig zwaar vallen, als wij het hoofd moede loos laten hangen en bij voor keur jeremieeren over de crisis. Zij is er eenmaal; doch als wij den strijd er tegen opgeven, on3 willoos op haar golven laten mee drijven naar de draaikolk van de wanhoop, waaruit redding bijna is uitgesloten, dan zullen wij haar ook nooit overwinnen. Daarom: met frisschen moed en volle zeilen voorwaarts, vol vervrachting de lokkende lente tegemoet, die voor ons ligt 1 BINNENLANDSCH OVERZICHT. Het politieke duel tusschen Colijn en Aalberse. Dat duel kostte Nederland één te trachten het verloren gegane goud weer uit 't buitenland naar Nederland over te hevelen. Hier in zijn beide heerschers over de vaderlandsche financiën ge lukkig ten deele geslaagd, zoodat de schade beperkter is gebleven dan zich oorspronkelijk liet aanzien. Het pleit boekdeelen voor Co lijn's staatsbeleid, dat hij bij de behandeling van de beruchte pa ragraaf 12 dei begiooting voor Onderwijs, in de donkere dagen vóór Kerstmis, tegenover den uit gesproken wil van de Tweede Kamer, bakzeil heeft gehaald. De waarachtige belangen van Neder land zouden bij een nieuw con flict tusschen regeering en volks vertegenwoordiging nooit baat hebben kunnen vinden. Dit te hebben beseft, eert den man, die zich niet persoonlijk heeft willen ontzien om op zijn leeftijd de zware plichten, moeite en verant woordelijkheid op de schouders te nemen in dezen tijd het ambt van minister-president te blijven vervullen 1 De naam Trip eens genoemd IN HET BUITENLAND STIERVEN IN 1935: Bovenst- rvan links naar rechts: Arthur Henderson, voorzitter van de Ontwapeningsconferentie; Koning:» i-.strid van België; Arz von Straussenberg, de laatste Oostenrijksch-Hongaarsche chef van den generalen staf. Onderste rij van links naar rechts; de geheimzinnige Overste Lawrence; de Poolsche dictator Maarschalk Pilsoedski en de Amcrikaansche wereldrecordvlieger Wiley Post. achter ons ligt, is volkomen be grijpelijk en mag dan ook zeer terecht worden geslaakt. De tij den zijn er niet naar geweest, om ons vroolijk te stemmen; integen deel 1 Laten wij echter niet het jaar, dat voor ons ligt, óók al met een zucht ingaan. Denken wij liever aan 't woord van Heinrich Heine: Herz, mein Herz, sei nicht beklommen Und ertrage dein Geschick; Neuer Frühling gibt zurück Was der Winter dir genommen 1 (Hart, mijn hart, wees niet zoo bedrukt, en draag uw lot; een nieuwe lente geeft terug, wat de winter u heeft genommen 1 Volgen wij het woord van den dichter en beschouwen wij het afgesloten jaar met zijn nooden en narigheden als de winter, dan ligt voor ons het nieuwe Jaar, verpersoonlijking van de lente, met haar heerlijke beloften van nieuwen groei en bloei, die ons zullen schadeloos stellen voor '1 geleden leed, dat wij van ons zullen afschudden en zullen trachten te vergeten; want niets is meer verkeerd dan oude won den open te halen. Laten wij ons verheugen over wat is, en ver geten wat wij geleden hebben. Laten wij dan al geen volge lingen zijn van Coué toch ligt er een heel goed, zeer gezond denkbeeld ten grondslag aan zijn methode om zich steeds voor te houden, dat het „al beter en beter" gaat. Het behoedt ons er voor, ons te dompelen in een zee van zelfbeklag, waarin wij ten laatste, om bij het beeld te blijven, het hoofd niet meer bo ven water zouden kunnen hou den. Moed verloren, al verloren 1 Wie onzer is het daar niet roe rend mee eens? Hoe donker de toestand zich in vele opzichten laat aanzien, toch zijn er nog ver schillende lichtpunten op te mer ken voo: hem, die er niet moed willig de oogen voor sluit. En waarom zou nu juist niet dit jaai het keerpunt kunnen vormen Waarom zouden wij die moge lijkheid geheel moeten wegcijfe ren? Niemand onzer kan in de toe honderd-en-dertig millioen gulden goud. Colijn's staatsbeleid bij Onderwijs. Trip president der B.I.B. Vliegrampen zonder tal. De K.L.M. blijft nochtans pa raat. Nederland blijft aan hankelijk aan het Oranjehuis Belgisch bezoek aan Ne derland. Oude veeten zijn vergetenl Verkiezingen De N.S.B. Mussert naar Indië. De S.D.A.P. Al- barda contra Duys. Spel- ling-Marchant. Marchattt wordt R.K. De Misdadi- gersbende te Oss. De zaak Van t Sant. Euwe. K XVIII. Visser Hooft Gelukkig Nieuwjaar 1 Wie het ten einde spoedende jaar 1935 aan zijn geestesoog laa voorbijgaan, moet onmiddellijk erkennen, dat. er één gebeurtenis in den lande is geweest, die haar stempel op 't jaar heeft gedrukt: het politieke duel tusschen Colijn on Aalberse. Het ontstaan van den strijd als iedereen bekend onderstellende en de schuldvraag, zoo die er mocht geweest zijn, volkomen in het midden latende, constateeren wij slechts, dat in de week tus schen 22 en 29 Juli 1935 voor meer dan één honderd-en-dertig millioen gulden goud uit ons land is verdwenen. En, heel eerlijk gezegd, dat vinden wij een veel te hoogen prijs voor het politiek krakeel der heeren Colijn en Aal berse 1 Een grappenmaker heeft ons in die zorgenvolle dagen gezegd, dat het maar het allerbest zou zijn beide staatslieden ieder voor vijfenzestig millioen gulden in de belasting aan te slaan, opdat daardoor het gat in den Neder- landschen goudvoorraad weer zou worden gevuld. Daar dit plannetje onuitvoer baar was, bleef er voor de heeren Oud en Trip niets anders over dan moeizaam, week in week uit, zijnde, kan tegelijkertijd gewezen worden op de hooge functie, die den president van de Nederland- sche Bank is ten deel gevallen door zijn benoeming tot presi dent van de Bank voor Internatio nale Betalingen te Bazel. Zwaar zijn de K.L.M. en het geheele Nederlandsche volk ge troffen door een serie vliegram pen, waarvoor wij maar de woor den Leeuwerik, Kwikstaart, Mara- boe en Gaai hebben te noemen, om duidelijk het vliegleed van 1935 in ons aller herinnering te doen herleven. Het pleit voor het doorzettingsvermogen van den heer Plesman, dat hij toch een h alfwekelij ksche luchtv erbindin g van Amsterdam naar Batavia en terug heeft weten tot stand te brengen, al moest hij enkele Eu- ropeesche diensten, voorloopig tenminste, laten vervallen. Nu de K.L.M. het ernstig tekort aan be kwame verkeersvliegers moest ondervinden, heeft deze onder neming niet geaarzeld een aantal vliegers te laten opleiden voor de verantwoordelijke taak de va derlandsche luchtvaart in eere te herstellen. Mogen de nieuwe vliegers er in slagen den roem hunner heengegane voorgangers zelfs nog te overtreffenl De Koninklijke familie, die een tijdlang in Schotland had ver toefd, heeft bij de terugkeer in Nederland kunnen beseffen hoe zeer het Nederlandsche volk zijn aanhankelijkheid aan het Oranje huis heeft behouden. Dit blijkt ook Iedere keer, dat de Prinses zich in het openbare leven ver toont, teneindo de plichten der Koningin, zooveel doenlijk, te helpen verlichten. Het zwaar beproefde Belgische Vorstenhuis heeft, bij het bezoek van Koning Leopold, Koningin Asirid en het latere verblijf van de Koningskinderen te Noordwijk aan Zee, eveneens bespeurd, dat de tegenstelling tusschen Noord en Zuid, die nu alweer een eeuw g ileden scherp tot uiting is ge komen, tot een veel beter elkaar begrijpen en tot het toonen van onderlinge waardeering is ver groeid. Oude veeten zijn verge tenl Gelukkig maar 1 Nieuwe ver-; broedering moge er uit op bloeien 1 Zeer opzettelijk memoreeren wij slechts even de verkiezingen voor de Provinciale Staten en de Gemeenteraden, omdat wij in dat jaaroverzicht de politiek zooveel mogelijk willen weren. Een nieuwe partij deed in de Staten en in de Eerste Kamer haar intrede: de N.S.B., die door de regeering op de zwarte lijst is geplaatst. Vanzelfsprekend heeft de landdag van den N.S.B., die in de residentie plaats vond, heel wat- stof tot spreken veroorzaakt. Hetzelfde kan getuigd van de reis van Ir. Mussert, den leider der beweging, naar Nederland onder de Keerkringen, waar de gouverneur-generaal, jhr. de Jon ge, hem tweemaal in gehoor ont ving, waaraan velen aanstoot hebben genomen. De S.D.A.P. aarzelde niet, da delijk na den landdag van den N.S.B., eveneens in de residentie, een monstermeeting te houden, als tegenhanger van Mussert's propaganda.Dezelfde partij bracht ons land in beroering door het geschil tusschen Ir. Albarda en Mr. Duys, dat ernstige afmetingen aannam, toen laatstgenoemde weigerde zijn kamerlidmaatschap ter beschikking van de partij te stellen. Het plan van den Arbeid, dat door de kopstukken van de S.D.A.P. was opgesteld en uitge werkt, is vooralsnog een plan op papier gebleven, daar het Kabi- net-Colijn er niet aan denkt aan de daarin vervatte denkbeelden gevolg te geven. Liet velen de spelling van Mr. Marchant koud, zijn uittreden uit de Vrijzinnig-Democratische Par tij, zijn overgang naar de R.-K. Kerk was voor tal van menschen een steen des aanstoots. Ons be- dunkend volkomen ten onrechte, want in geloofszaken van wien ook, is geen enkel ander mensch dan de betrokkene zelf tot oor- deelen bevoegd. De uitroeiing van een wijdver takte misdadigersbende te Oss heeft tot veel commentaar aanlei ding gegeven en culmineerde in de huldiging der manschappen van het korps marechaussees, die het broeinest van misdaad te Oss wisten te ontdekken. Een andere zaak heeft ook veel gerucht gemaakt, die van den ex- hoofdcommissaris van politie te 's-Gravenhaae Van 't Sant. De re geering heeft toecrezead, dat deze zaak niet zal worden verdonkere maand. Wat zal 1935 voor dezen ontslagen politieman brengen eerherstel of gevangenisstraf? Gehuldigd is Euwe, die van Aliechin het wereldkamoioen- schap schaken wist te veroveren; hetzelfde geschiedde met com mandant en bemannincr van de K.XVIII, die een onderzeesche wereldreis maakte; ook de koene ontdekkingsreizigers in Azië, de heer en mevrouw Visser-Hooft weten van huldiging mee te pra ten 1 Over crisis en crisismaatrege len willen wii liever zwijgen. Ft is geen crisis meer, doch een voorloopig onafzienbare econo mische depressie. Laat ons allen beproeven daar doorheen te worstelen, dat Is beter, dan het aanheffen van on vruchtbare klaagliederen, die nimmer baat kunnen brengen. Moge 1935 b°ter worden dan 1935 geweest is 1 Met die bede willen wü ons 'aaroireizicht sluiten: een Geluk kig Nieuwjaar move voor ons al len weggelegd zijn 1 BUÏTENLANDSCH OVERZICHT. Is de Amerikaansche voor spoed blijvend? Japans imperialisme iii Noord-China. Rusland verweert zich. Groot gevaar voor Oost- Indië. Rusland zoekt in Europa steun bij Frankrijk Het Derde Rijk wil precies hetzelfde als het Eerste Rijk. Lavai's moeilijkheden. De Belgische franc gedevalu eerd. Koningin Astrids tragische dood. Het En- gelsche Kabinet-Baldwin. Eden vervangt Hoare. De Duce contra den Negus. Rest van het wereldgebeuren in vogelvlucht. Durf te leven 1 Een lamgeslagen, doodelijk vsvnoeide wereld schouwt op den Oudejaarsavond van 1935 even achter zich, verlicht zuch tend: „Dat jaar is tenminste door worsteld!" Maar op hetzelfde oogenblik komt 1936 om den hoek gluren en ontsteltenis maakt zich onmiddellijk meester van de wereld, die zich angstig afvraagt: „Wat voor narigheid zal het ko mende jaar ons brengen?" De zorgen stapelen zich lood zwaar op de rnenschheid, welke onder dien niet meer te torsen last dreigt te bezwijken. Overal smeult oorlogsgevaar, iedereen beseft 't volkomen, geen mensch schijnt het rond zich lekkende vlammetje te kunnen blusschen straks komt er een nieuwe we reldoorlog tot uitbarsting, weet de rnenschheid zich den onder gang nabij. In deze weinige woorden is gansch de toestand aan het eind van 1935 eigenlijk reeds voldoen de gekenschetst. Doch de tradi tie wil nu eenmaal, dat men op Oudejaarsavond 't gebeuren van het gansche stervende jaar nog eens in vogelvlucht wil voorbij zien trekken, hoe pijnlijk die taak voor den overzichtschrijver ook moge zijn. Aan de overzijde van den groo- ten vijver, in de Vereenigde Sta ten van Noord-Amerika, blijft de toestand nog steeds onzeker.Wel is waar wijzen enkele teekenen er op, dat de oude voorspoed in Amerika bezig is terug te keeren, maar of die opleving bestendigd zal worden, is voor den Europee- schen waarnemer nog steeds een open vr^ag. In het Verre Oosten botsen drie machten op elkaar: Japan, Rus land, China. Voorloopig heeft 't rijk van den Mikado de meeste troeven In handen, wordt het ver deelde China waarschijnlijk het kind van de rekening. Het dui zendjarige rijk valt in stukken en brokken uiteen, waarbij Japan er wel voor zorg draagt de dikste, vetste en mooiste deelen op te slokken. Uiteraard is dit aan de heerschers te Moskou hoogst on welgevallig, want c1 voortduren de Japansche machtsontplooiing op het Aziatische vasteland be- teekent de dood voor het eind doel van het Russische imperia lisme in het Verre Oosten. V/at het Czaiistische Sint Pe tersburg immer heeft trachten te bereiken, is onveranderd de leuze van het bolsjewistische Moskou gebleven. Dit moge vreemd klin ken, doch het is onvermijdelijk, omdat ook het Russische bloed kruipt waar;het niet gaan kan. Edoch, niet Moskou, maar Tokio beheerscht thans de Aziatische kusten van de Pacific. Handig is de keizerlijke regeering te Tokio door de zich in Mantsjoekwo en in Noord-China onafhankelijk ge voelende militaire machthebbers voor het voldongen feit geplaatst. Wel desavoueert de Japansche regeering met 'n tergende regel maat de steeds verder voort schrijdende, alles annexeerende militairen, maar wanneer het feit eenmaal beslecht is, het pleit dus gewonnen mag heeten, neemt Tokio genadiglijk 't beheer over de overwonnen gebieden in handen. Natuurlijk worden die uitge strekte landen niet Japansch; ze blijven in naam Chineesch, doch staan onder Japansche souverei- niteit. Moskou pleegt dan te pro testeeren, Tokio ontkent en de poneert het Russische protest in de archieven van het Ministerie van Buitenlandsche Zaken, waai het stof der eeuwen langzaam het napieren protest bedelft. Lang kan dat spelletje niet meei duren; eens komt de dag, dat Rusland naar de wapenen zal grijpen, dan is de beslissing daar wie de alleenheerschappij in het Westelijk deel der Pacific zal voeren: Japan of Rusland? Na tuurlijk, in het Oostelijk deel de zer nieuwe wereldzee blijft Ame rika heerschen. Voor ons land is dit probleem van 't allerhoogste belang, omdat Nederland ondei de Keerkringen, het rijke Oost- Indië, dat ons land zoo onnöeme lijk veel welvaart heeft gebracht, bij een Japansche zege over Rus land, in het bereik van een ge- welddadigen greep van Tokio is gebracht. Zal reeds in 1936 dit probleem tot oplossing komen? Rusland tracht nu in Europa steun te vinden, omdat het zich niet alleen in het Verre Oosten doch ook aan ziin westgrens be dreigd acht. En weer danst hel bolsjewistische Rusland met de democratische, republikeinsche Marianne, gelijk hetzelfde Fran sche meisje eens met den Czaai het bal heeft geopend. Er is in wezen niets gewijzigd, slecht? de namen zijn veranderd. Datzelfde verschijnsel, valt in het Derde Rijk te bespeuren, dat dezelfde doeleinden van het Eer ste Rijk nastreeft, dat in 1871 werd geboren en in 1918 te gron de ging. Van de tinnen van een Nederlandsch kasteel kijkt de laatste heerscher van dat Eerste Rijk gelaten toe, Het moet Wil helm II wonderlijk te moede züa te bemerken, dat Adolf Hitier zij® voetsporen drukt en volgt. ArnS Glemenoëhü, wien het zelfs In zijn graf niet kan ontgaan, dat hij zijn schepping, het Verdrag van Versailles, tot snippers ziet ver scheuren, omdat het hem in dü dagen van zijn hoogste glorie was ontgaan, dat ook zijn be* roemde verdrag niets was daï een „vodje papier"! Het Saargebied weer Duitscl\ het Memelgebied voor imperia listische bedoelingen van Lithau- en bespaard, het recht op een Duitsch leger en een Duitsche vloot door Engeland erkent, hoe Frankrijk ook sputteren moge waarlijk, Duitschland kan ovei 1935 nog ruimschoots tevreden zijn. Alleen de monetaire, finan- cieele en economische zorgen" komen, als even zooveel onheil* spellende donderwolken, in het Derde Rijk meer en meer opzet ten. Zal Dr. Schacht er in slagen die dreigende gevaren te bezwe- ren? Frankrijk is er slecht aan toe: er dreigt een breuk met Enge land, het moet een keuze doen tusschen Volkenbond en Italië, de aanvallen op den Franschen franc herhalen zich onophoude lijk, de steun van het kleine Bel gië is onvoldoende. Metterdaad, Laval heeft redenen te over, om 1936 met groote bezorgdheid te gemoet te blikken! In België devalueerde de Bel gische franc van zeven tot vijf Nederlandsche centen, zonder dal de verwachte opleving in het be< drijfsleven belangrijke verbete ringen vertoonde.Zwaar beproefd zijn de jonge, sympathieke ko ning, de moederlooze kinderen en heel het Belgische volk, dat haar op de handen droeg, door den tragischen dood van de Zweedsche prinses, Koningin As- trid. Ook de Belgische nabuur- staat, Nederland, heeft met dit smartelijk verlies meegeleefd en ons mededoogen gaat in deze ure van het stervende jaar weer uit naar Koning en Koningskin deren. Hoewel de verkiezingen in En geland Baldwin's besluit bleken te steunen, leed het Engelsche kabinet een gevoelig verlies door het feitelijke gedwongen ontslag van Sir Samuel Hoare, die door den jeugdigen Mr. Robert An- thony Eden werd opgevolgd. En- geland's positie in de Middel- landsche Zee legt dit land de kostelijke, maar kostbare taak op, Italië mores te leeren. Of de vij andelijkheden, zoo het tot een embargo voor olie en benzine mocht komen, tusschen Italië en Engeland zullen uitbreken, is na tuurlijk onzeker. In ieder geval, Mussolini be leeft weinig genoegen van zijn Oost-Afrikaansch avontuur, daar Keizer Haille Selassie een niet te onderschatten tegenstander blijkt te zijn. Eerst in 't nieuw-geboren jaar zal uitgemaakt worden, wie ten onder aat: de Duce of de Negus De rest van het wereldgebeu ren is van geen groot belang. De Grieksche en Spaansche staats grepen laten ons in Nederland koud, evenals het beëindigen van den strijd in het Gran Chaco-ge- bied tusschen Paraguay en Boli- vië. Maarschalk Pilsoedski, de Poolsche heerscher, is gestorven; president Masaryk, zijn evenknie te Praag, is afgetreden; de we reldtentoonstelling te Brussel was een daverend succes; conferen ties zonder tal zijn er gehouden, 7onder iets wezenlijks tot stand te hebben aebracht; staatslieden brachten elkander bezoeken; de Volkenbond vergadert nog regel matig te Genève; in de Fransche oorlogshavens brak muiterij uit Arthur Henderson beleefde het einde van de Ontwapenings-con- ferentie niet; doch al dit gebeu ren ging langs Nederland heen. Nu komen wij alleen een oogen blik tot bezinning, staren wee moedig achter ons, blikken ang- stik een zorgenvolle toekomst te gemoet, maar het machtige Leven stelt onverbiddelijk zijn eischen, voor u, voor mij, voor ons allen. Ons rest niets anders dan on- verveerd het Ongewetene moedig tegemoet te schiijden;niet slechts omdat het nu eenmaal niet anders kan; veeleer, omdat het ons aller heiligste plicht is met vastbera denheid den stap ln 't Onzeker® te doen. Wien het gegeven is dit te be seffen, heeft althans Iets bereikt! Durf te levenl

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1936 | | pagina 5