DE HAND VAN MOSKOU EN
VREDESCONFERENTIES.
Rusland versterkt zijn leger.
Duitschland voelt zich daardoor
gedwongen den dienstplicht te
verlengen, waardoor de perma
nente effectieven van het Derde
Rijk op ongeveer 1 millioen man
worden gebracht. Frankrijk, Po
len en Tsjecho-SIowakije zijn
reeds bezig op denzelfden voet
versterkingen te scheppen. Japan
wil zich de sterkste vloot ter we
reld bouwen. En zoo gaat men
maar deer. Het riekt alles naar
oorlog. En hoort men dan al eens
een geluid des vredes, dan blijkt
dit meestal nog valsch te zijn.
Zoo ook nu weer. Een Wereld
bond voor den vrede"„Rassem-
blement Universal pour la Paix"
is ongeveer een jaar geleden
door politici en vereenigingen
gesticht. Van 3 tot 6 September
houdt deze bond te Brussel een
Internationaal congres, waaraan
door delegaties van meer dan
veertig landen zal worden deel
genomen. Oogenschijnlijk spreekt
uit en in deze Rassemblement de
meest edele gezindheid ver
sterking van den Volkenbond
versterking van de vredesge-
dachte. Maar er steekt een ad
dertje in het gras en het is dit
addertje, dat voor de Zwitsersche
regeering aanleiding is geweest,
de Rassemblement geen vergun-
wereldbond niet inzien, dat
hun streven ln deze Rassemble
ment een averechtsche uitwer
king krijgt. De anti-fascistische,
communistische aan-de-touwtjes-
trekkers zijn slechts bezig Europa
ifl twee vijandige kampen te dee-
len en wee ons werelddeel, in
dien zij hierin slagen en de mas
sa's in beweging komenl
Het is het Internationaal Chris
telijk Vakverbond, dat dit heeft
ingezien en dan ook heeft be
dankt voor de eer, deel te mogen
'nemen aan het Brusselsche con
gres.
Wanneer zal men ook elders
tot dit goede inzicht komen?
Er is intusschen nog iets, dat
naar aanleiding van het Congres
van den „Wereldbond voor den
Vrede" moet worden ODgemerkt.
Aan dit congres is reeds vooraf
gegaan een massademonstratie in
de Fransche hoofdstad, waaraan
door honderdduizenden aanhan
gers van het Volksfront is deel
genomen. Ook minister-president
Blum nam daar het woord. Hij
sprak opnieuw over de noodza
kelijkheid, den Volkenbond te
versterken. Dit instituut was wel
iswaar in de laatste zes maanden
door harde klappen getroffen
maar juist daaruit moest men een
leer trekken. En deze belangrijke
leer was: „De oorzaak van deze
misstappen van den Volkenbond
was niet ontbrekende kracht.
SOVJET-ONDERZEEËRS IN DE OOSTZEE
In de Oostzee kruisen tegenwoordig meer dan 40 Sovjet-onderzeebooten, die
ondersteund worden door een sterke luchtmacht. Op onze foto ziet men een
duikboot en een watervliegtuig van de roode strijdkrachten.
ning te verleenen haar congres in
Genève te houden, zooals oor
spronkelijk de bedoeling was. De
„Wereldbond voor den Vrede"
die zich a-politiek noemt, vele
leden zijn het inderdaad is in
wezen niets anders dan een in
strument in handen van de lilde-
Internationale. Een eenvoudige
bestudeering van de namen der
leden, die zitting hebben in de
verschillende nationale comité'3
leert dit reeds.
Om bij eigen land te blijven:
secretarese van de Nederland-
scbe sectie van de Rassemble
ment is Clara Manus, die in alle
mogelijke comité's zitting heeft
waarin Moskou de hand heeft
En leest men het lijstje eens
verder door, dan stuit men op de
zelfde namen, die men vindt in
cTe oraanen der „Vrienden van
de Sowjet-Unie" en in de ge
schriften van „Wuoperthal Comi-
13 van Waakzaamheid van anti-
ra.tionaal-socialistische intellectu-
eolen", waarvan niemand anders
secretaris is dan de heer A. C.
Oerlemans, een fanatiek en ge
slepen Stalinist. Het zijn altegaai
Moskoumannen en een aantal a-
politieke i™tellectueelen, die zich
voor het karretie van de Sovjets
hebben laten binden.
Bewegingen, waarin de com
munisten de touwtjes in handen
hebben, verworden uit den aard
van de zaak tot communistische
strijdhonden, ook indien zoo'n
bewening zich als „Wereldbond
van den Vrede" representeert.
Voor den werkelijken vrede kun
nen zij niets uitrichten, het is de
leiders slechts te doen om stem
ming te maken tegen fascisti ch
geregeerde staten, zooals Italië
en Duitschland. Van hun stand
punt uit bezien overigens heel
begriipelijk. Tragisch is slechts,
dat zij, die het werkelijk wel met
len vrede meenen en velen
an hen zlfn Hd van genoemden
maar ontbrekende eensgezind
heid." Dus was het van belang
tot grootere eensgezindheid te
geraken, en daaraan moest nu de
Rassemblement medewerken. Het
is moeilijk in te zien, waarom de
mislukte acties van den Volken
bond juist op gebrek aan eens
gezindheid moesten berusten. In
de Abessynsche aangelegenheid
waren de groote Westersche
mogendheden het over het be
slissende punt volkomen eens
Zij waren het er absoluut over
^ensFrankrijk en Engeland
dat er niets mocht worden onder
nomen, dat Mussolini tot den
oorlog zou kunnen drijven. Tuist
deze fundamenteele eengsezind-
heid verhinderde maatregelen
die succes hadden kunnen bren
gen; de mislukte Volkenbonds
actie in deze kwestie is dus niet
te wijten aan gebrek aan eensge
zindheid. Wat er ontbrak, is iets
anders: het was de wil, die ont
brak; de bereidvaardigheid alle
risico's op zich te nemen. Van
dezen wil, van deze bereidvaar
digheid alleen hangt het af, of
door de vredelievende volkeren
en staten tegen de oorlogszucht
van anderen iets ondernomen
wordt. Maar zelfs indien deze wil
aanwezig is, kan men nog steeds
niet zeggen en zeker op het
oogenblik niet meer dat daar
mede de vrede verzekerd is. Zelfs
dan zijn woorden als deze niet
juist: „Het hangt van ons af, of
de oorzaken, die tot oorlog kun
nen leiden, weggenomen wor
den." De Vrede hangt tragisch
genoeg slechts secundair af
van de houding van degenen, die
hem willen; primair hangt hij er
van af, of er anderen zijn, die hem
niet willen, en van de houding
van deze anderen. En dat Is de
zwakke zijde van alle vredes
demonstraties ook als zij niet
onder communistische leiding
staan In landen, waarvan vast
staat, dat leder lid van de bevol
king den vrede wil. In een land
als België behoeft geen Rassem
blement menschen te bekeeren.
Andere landen zijn het, waarin
dergelijke deftic.istraties zin zou
den hebben; juist in deze landen
echter kunnen zij niet plaatsvin
den. Nu gelijken zij op een mas
sademonstratie van antilopen, die
er tegen protesteeren door ver
scheurende dieren opgevreten te
worden. Daarmede wordt niets
bereikt. Ook panter en luipaard
spelen bij deze kwestie een rol
en zoolang zij zich niet voor een
wereldbond voor vrede interes
seeren, zien de dingen er nog
precies eender uit als tevoren.
BINNENIANDSCH OVERZICHT.
Onze handelsbetrekkingen
met Italië. Stijgend goed
renverkeer in Amsterdam en
Rotterdam. Daardoor in
het scheepvaartbedrijf afn
mende werkloosheid. Vier
Nederlanders uit Duitschland
uitgewezen. Dure reizen
van Nederlandsche ministers
Onmiddellijk na de opheffing
van de sancties vertrok een dele
gatie uit Nederland naar Rome,
om de handelsbetrekkingen tus-
schen beide landen te bespreken
of desnoods in nieuwe b?nen te
leiden. De oorlog tegen Abessi-
nië had Italië echter dermate fi
nancieel uitgeput, dat van een
volkomen hervatting der handels-
betrekingen vóór de inwerking
treding van de sancties geen
sprake meer kon zün. Zelfs stelde
Italië, waarmede Nederland een
clearinaovereenkomst heeft, de
eisch, dat alle bestellingen door
Nederland in Italië gedaan, voor
uit bij een Italiaansche bank
moesten worden betaald. De clea-
ringovereenkomst maakte een
dergelijke eisch natuurlijk onmo
gelijk, zoodat in feite de bespre
kingen op een dood punt waren
gekomen.
Nogthans werden de onderhan
delingen voortaezet, edoch zon
der resultaat. Want dezer dagen
werden ze volkomen uitgesteld
om te worden hervat, zoodra een
daartoe gunstig oogenblik mocht
aanbreken.
De toestand is er dus na de
lanae besprekingen creen haar op
verbeterd. Integendeel, echter
slechter geworden, want de Ita
liaansche handelsdelegatie heeft
verklaard, dat Italië, in den ver
volge slechts die ooederen zal
invoeren, die het niet kan ont
beren. Over de betalingen heeft
men in 't aeheel geen zekerheid
kunnen krijaen, zoodat het thans
zeer crevaarliik is aan Italië een
leverantie te doen, aangezien
men niet weet, wanneer men be
taald zal worden, terwijl men bo
vendien nog de kans loopt het
volle koersverlies te moeten dra
Ten. Wat de invoer van Italië naar
Nederland betreft, hierin is na
tuurlijk geen verandering geko
men. De Nederlandsche impor
teur stort zooals vóór de sanc
ties het verschuldigde bedrag
bij de clearing.
GENERAAL QUEIPO DE LLANO,
dc leider van de nationale troepen it» het
Zuiden, is de rechterhand van Generaal
Franco. Hij heeft zijn hoofdkwartier in
Sevilla en brengt van daar uit eiken
avond door de radio verslag uit over
den toestand in Zuid-Spanje.
De hoop in verschillende Neder
landsche kringen, dat na de sanc
ties alles wel weer bij het oude
"ou komen, is voorgoed verke
ken.
Ondanks de sfmbKelineren
•^en handel met Italië, hebben
-leze toch niet kunnen beletten,
-lat het goederenverkeer ter zee
•ran Amsterdam in de afgelooper»
maand ruim 75 000 tons groot er
Teweest is dan in Tunl, ruim
160.000 tons grooter dan ln de
pvpreenkomstige maand van Het
vorig jaar.
Kleiner dan verleden jaar waren
slechts de aanvoeren van plant
aardige voortbrenselen en de
verschepingen van diverse voe-
dings- en genotmiddelen. Dit
laatste is vooral veroorzaakt,
doordat veel minder koffie naar
andere landen werd overgeladen,
hetgeen geheel in overeenstem
ming is met het feit, dat men
steeds meer zijn toevlucht gaat
zoeken in surrogaten.
Overigens is over alle linies het
goederenverkeer te Amsterdam
toegenomen. Voor een goed deel
is dit te danken aan het houtsei
zoen in de zomermaanden vin
den altijd grootere houttrapspor-
ten plaats en anderzijds aan
de koortsachtige bedrijvigheid,
waarmede in de bewapenings-
fabrieken wordt gewerkt.
Ook Rotterdam deelt uiteraard
in deze tijdelijke opleving en
zelfs sterker dan Amsterdam. In
de afgeloopen maand is het goe
derenverkeer ter zee van Rotter
dam bijna 900.000 tons grooter
geweest dan In fani en tevens
bijna 900.000 grooter dan in de
overeenkomstiae maand van het
vorige jaar. Een typisch verschijn
sel is hier, dat juist de houtver
schepingen in vergelijking met
de overeenkomstige maand van
het vorige jaar zijn afgenomen,
Geheel in overeenstemming met
deze opleving in het scheepvaart
bedrijf, nam de werkloosheid in
dit bedrijf in genoemde steden
evenreflig af.
Men zal zich herinneren, dat
eenigen tijd geleden vier Duit-
schers wegens politieke activiteit
uit ons land verwijderd moesten
worden. Van Duitsche zijde is
toen verzocht deze uitwijzing op
te schorten en nog eens een nader
onderzoek in te stellen. Wellicht
had ons Ministerie van Buiten-
landsche Zaken gevolg aan dit
verzoek gegeven, ware het niet,
dat Duitschland dreigde met de
uitwijzing van vier willekeurige
Nederlanders, indien niet aan ge
noemd verzoek voldaan werd.
Onze regeering was uit den aard
van de zaak niet van zins onder
bedreiging verdere besprekingen
te voerejj. Dat kan men ook van
geen regeering, die zich zelf res
pecteert, verwachten.
Intusschen heeft de Duitsche
regeering het niet bij haar bedrei
ging'gelaten. Vier Nederlanders,
die daartoe geen enkele aanlei
ding hebben gegeven, te weten
de heeren Hes, De Heer, propa
gandaleider van de N.S.B., Van
Lith Harrebomee, redacteur van
het Nederlandsch Persbureau te
Berlijn en Peters, een bekend
kunsthandelaar, is een verder ver
blijf op Duitsch grondgebied ont
zegd. Natuurlijk heeft onze re
geering door middel van H.M.'s
gezant te Berlijn, onmiddellijk te
gen deze handeling, die in strijd
is met alle bestaande verdragen,
geprotesteerd.
De minister Gelissen en Dek
kers hebben in gezelschap van
Dr. Hirschfeld een reis naar Fin
land ondernomen, om de moge
lijkheden van een uitbreiding van
onzen handel met dit land te be-
studeeren. D»ze reis is een duur
grapje, zerrt het „Utrechtsch
Nieuwsblad" en vraagt zich af, of
het toch al zoo dure diplomatiek
en consulair apparaat, dat jaar
lijks vele millioenen kost en tot
wiens taak ook behoort handels-
mlichtingen te geven, niet vol
doende onze belangen kan waar
nemen. Het is moeilijk hierover
zonder verdere gegevens te oor-
deelen, maar de vraag lijkt hier
wel op haar plaats of het daar
naast dan nog noodzakelijk is,
dat twee ministers en een hoog
ambtenaar op staatskosten een
dure reis ondernemen, om een
onderzoek in te stellen, dat eiaen-
lijk tot 'de taak van onzen Fin-
schen consul behoort.
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
Een goede en een slechte tij
ding uit Duitschland. Ver
deelt Europa zich in twee
kampen? Ook de Russi
sche revolutie eet haar eigen
kinderen op. Een nieuwe
haard van onrust: Marokko.
Duitschland heeft ongeveer te
gelijkertijd Het overige Europa
een aangename verrassing en een
teleurstelling bezorgd, Om met
de aangename tij ding te begin
nen: Duitschland hoeft den uit
voer van wapens naar Spanje
verboden en dat nog wel, terWijl
de onderhandelingen met Madrid
over het vastgehouden Duitsche
vliegtuig nog steeds aan den
gang zijn. Het embargo op wa
penen is nu van kracht fn Enge
land, Frankrijk, Duitschland en
Rusland, terwijl ook Italië en Por
tugal zfch tot een embargo heb
ben bereid verklaard.
Dat dit bericht speciaal in Lon
den groote voldoening opwekte,
behoeft wel geen betoog. De
Spaansche burgeroorlog leverde
en levert eigenlijk nog steeds het
gevaar op, dat Europa in twee
kampen verdeeld wordt: fascis
ten en nationaal-socialisten eener-
zijds en communisten anderzijds.
Dit gevaar is nu eenigermate be
zworen. Wij zouden zeggen ge
heel bezworen, ware het niet, dat
een andere tijding uit Duitschland|
op het tegendeel wijst. Wij mee
nen de verlenging van den dienst
tijd in het Derde Rijk van een tot
twee jaren, waardoor de perma
nente effectieven van Duitsch
land op ongeveer 1 millioen man
worden gebracht. De verlenging
van den diensttijd wordt door
Berlijn gebaseerd op het commu
nistische gevaar.
Allerlei andere landen. Frank
rijk en Polen b.v., waren reeds
eerder bezig.
De bewapeningswedstrijd heeft
krankzinniger vormen aangeno
men, dan iemand na de misluk
king van de ontwapeningsconfe
rentie had kunnen aannemen.Ver-
schrikkelijk is de last, die de
staten voor deze krachtsinspan
ning op zich moeten laden. Men
moet wel heilig overtuigd zijn
van een komenden oorlog, wil
men de middelen, die men elders
zoo hard en hard noodig heeft
aan het leger spendeeren. Wat
moet de inspanning, die bijv.
Duitschland, dat toch reeds zoo
sterk onder het gebrek aan de
viezen gebukt gaat, op 't oogen
blik weer van zich vergt, het land
wel kosten? En voor de andere
staten, Rusland incluis, zijn de
kosten der bewapening al even
drukkend. Helaas schijnt deze we
tenschap de verdwaasde mensch-
heid niet tot inkeer te kunnen
brengen. De bom staat op bar
sten en niemand, die er aan
denkt hem te ontladen.
De hemel beware Europa voor
de ontploffing.
Het proces tegen de leden van
het Trotzki-Zinowjef-centrum is
gebleken geheel iets anders te
zijn, dan een van de vele in Mos
kou op touw gezette reclame
processen, die meestal eindigen
met gratie voor de berouwvolle
zondaars. Aan alle zestien veroor
deelden is het doodvonnig reeds
voltrokken en Tomsky, de groote
man van de Russische arbeiders
organisaties, die door de aange
klaagden was genoemd als een
van de lieden, die ook van de
samenzwering tegen het leven
van Stalin had afgeweten, heeft
zelfmoord gepleegd. Waarlijk,
revoluties eten hun eigen kin
deren op.
Terwijl in Spanje witten en
rooden voortgaan elkaar te ver
moorden en van het eens zoo
schoone land een chaos te maken,
richten de oogen van het overige
deel van Europa zich meer en
meer op Marokko, de basis van
waaruit generaal Franco opereert.
Niet in de allerlaatste plaats, om
dat de Madrileensche regeering
de Moren tegen Franco tracht op
te zetten en ook de Komintern de
onrust onder de inheemsche be
volking probeert aan te wakkeren.
Dat moet op den duur leiden tot
een Marokkaansch oproer. En
wat moet daar dan uit voort
vloeien?
Karakteristiek in dit verband is
de raad van een correspondent
van de „News Chronicle" aan de
Madrileensche regeering. Zoodra
in Spaansch-Marokko troebe
len uitbreken, zoo zegt 'deze cor
respondent, moet de regeering te
Madrid Frankrijk verzoeken met
zijn Afrikaansche troepen de rust
HULDE AAN ONZE „MEISKES'Ï
'Guus Betlem ft
De F.I.N.A. Heeft na afloop
der Olymp. Spelen de nieu
we wereldrecordlijst samen
gesteld en niet minder dan
11 van de 25 wereldrecord*
staan op naam van Neder*
landsche zwemsters.
Még ik eventjes nog, lezers,
In mijn wekelijksche lied,
Hulde brengen aan de zwemsters?
Ja?., of hebt u 't liever niet?
Dan. .dan wil ik óók wel schrijven
Hoe de mensch elkaar vermoordt
In de Spaansche binnenlanden
Weer de vrede wordt verstoord.»
Hoe in Engeland de onrust
Oók weer toegenomen is,
Hoe de e'én 'den ander toeroept!
't Gaat weer in Europa mis 11
Néé?? Nou, laat ik dén maar
blijveü
In 't neutrale Nederland,
Bij het vreugdevol berichtje.
Dat ik knipte uit de krant.
Laat ik dén m'n lied maar wijder!
Aan dien Nederlandschen faam,
't Feit, dat 11 records voor
zwemmen
Staan op Nederlandschen naam 1
Aan die fiere ploeg van meisjes.
Waarvoor heel de wereld Beeft,
Die ondanks malaisé stëvig
„Van zich éf geslagen Heeft"!
Die een voorbeeld geeft aan iedéf
Hoe je gaat 't slécht of goed^
't Somtijds moegekwelde hoofd^
stééd*
„Boven water Houden moet"!
Die wat zéker een record i$
In de crisis tèlkens weer
„Nieuwe baantjes weeï te trekken?
Altijd beter altijd meer....,
•- •-
Alle gekheid op een stokje,
Even nu een ernstig iets:
Elf records op., vijf en twintig.
Lezers, fs dat wat, of niets?
Voelt 'óók nu nïeï een brokje"
Achter in uw keel, 'dat brandt?
Éérlijk, lezers 1 bérft u &ók nM
Trótsch op 't kleineNederland®
in de SpaanscHö zone te Herstel
len. Hoe Italië én Duitschland wet
op een dergelijken stap var}"
Frankrijk zouden reageeren, ver
telt de Engelsche journalist ei
helaas niet bij.
In Spanje zelf Is 'er overigens
in de afgeloopen week op milb
tair gebied weinig voorgevallen
De toestand schijnt in een inu
passé geraakt te zijn, tenminste
voor het oogenblik. Wel beweeg
de regeering, dat zij eenige over?
winningen heeft behaald, maat
de witten schijnen in de ver
schillende steden, waar zij nog
steeds meester zijn, niet méér ge
neigd tot wijken dan zij verschei
dene weken geleden reeds wa
ren. Bovendien schijnen de wit
ten thans een aanval op grooter!
schaal voor te bereiden op Irun
en San Sebastian.
In het geheel zit intusschen nog
weinig teekening, de beslissend®
slag blijft nog steeds uit en naar
het er op hef oogenblik uitziet,
kan de alles vernietigende bur
geroorlog nog wel weken voort
duren, waarbij de vraag naar
den overwinnaar dan nog geheel
openblijft.
MUSSOLINI TEMIDDEN VAN OUD-STRIJDERS UIT DEN ABESSIJN-
SCHEN VELDTOCHT.
Tijdens zijn vacantievcrblijf in Pedrappia bracht Mussolini een bezoek aan een
sanatorium» .waar gewonde soldaten uit den Abessijnschcn veldtocht verpleegd
worden. De Duce temidden nnn de herstellenden.
