DEZE WEEK INHOLLAND
DE INTERNATIONALE TOESTAND
GEMATIGD OPTIMISME.
Hoo denkt het Nederlandsch®
volk In doorsnee over de devalu
atie van den gulden? Beter dan
onmiddellijk na de devaluatie, ia
het thans mogelijk, op deze vraag
een antwoord te geven. Indien
men zijn oor zoo eens te luis
ren legt en verschillende uitlatin
gen van bekende persoonlijkhe
den in de dagbladen er op na
slaat, komt men tot deze conclu
sie: de geldontwaarding is aan
leiding geweest tot een golf van
optimisme, die weldadig aandoet
In deze noq altijd sombere tijden.
Maar is dit optimisme ook in alle
opzichten gerechtvaardigd
Laat ons op den voorgrond
stellen, dat het begrijpelijk is. In
dien een man als Dr. Deterding,
sinds 1931 voorstander van deva
luatie, zich in enthousiaste be
woordtin-ren over de toekomst
mogelijkheden, die zich thans
bieden, uit, indien men leest, dat
de Nederlandsche aandeelhou
ders op de beurs 600 millioen
gulden „verdiend" hebben en
indien men dan tenslotte in ver
schillende courantenartikelen d&
voordeelen van den nieuwen toe-
(Engeland, Amerika, enz.) zijn
geïmporteerd, of goederen, waar
in buitenlandsche grondstoffen
zijn verwerkt en dat zijn er veie.
Het gevolg daarvan is, dat de
trekker van een vast inkomen,
dat niet stijgt, reeds binnen ko;-
ten tijd minder zal kunnen koo-
pen, dan voorheen het geval was.
Van deze vaststelling behoeft men
nu ook al weer niet al te veel te
schrikken. Naar alle waarschijn
lijkheid zal het percentage der
prijsstijging aanzienlijk minder
zijn, dan dat van de devaluatie
van den gulden. Om dit aan de
hand van een eenigszins „luxe"
voorbeeM toe te lichten. Devalu
eert de gulden tenslotte 25 pet
dan zou de prijs van een auto
van Engelsch, Duitsch of Ame-
rikaansch fabrikaat, die voorheen
1000 gulden kostte, 1250 gulden
moeten gaan bedragen. In de
practijk zal dit echter niet gebeu
ren, want wagens van Fransch en
Italiaansch fabrikaat (landen die
nu ook gedevalueerd hebben)
zullen in prijs ongeveer hetzelfde
blijven en dus kan de Amerikaan
sche of Engelsche fabrikant, wil
hij kunnen blijven concurreeren,
zijn prijzen onmogelijk met 25 pet.
ONLUSTEN TE PARIJS.
Een typiactie foto van de relletjes te Parijs, die ontstonden naar aanleiding van
een tegendemonstratie der Vuurkruisen bij een communistische massabetooging.
De aanzienlijk versterkte politiemacht moest vaak krachtig ingrijpen.
stand voor scheepvaart, land
bouw en industrie ziet opge
somd, is het geen wonder, dat
ook hij (of zij), die zoo van eco
nomische dingen geen weet heeft,
de toekomst zonder mee roos
kleurig gaat inzien en zich hoog
stens afvraagt, waarom men een
paatregel, die zooveel goeds
Mengt, dan toch niet eerder ge-
lomen heeft.
Maar toch, tóch zal men goed
doen, zijn ODtimisme eenigszins
te matigen. Zeker, de devaluatie
is voor de gelukkige bezitters
van een paket aandeelen een niet
ie onderschatten voordeeltje ge
weest, ook stelt zij landbouw en
Industrie ten deele weer in staat,
op de wereldmarkt met het bui
tenland in coucurrentie te treden
en wellicht het exportkwan' im
te verhoogen, en tenslotte kan zi|
verlichting brengen in den slech
ten toestand, waarin onze scheep
vaart verkeerde ook al maq
men zulks naar de heer Zaalbeig
directeur van de Maatsch^noij tot
Behartiging van de Nationale
Scheepvaart-belangen, dezer da
gen in De Telegraaf uiteenzette
niet overschatten, maar ander
zijds blijft er een groote groeD
Nederlanders over, die voors
hands slechts de lasten en niet
de lusten van de devaluatie zal
hebben te dragen. Dat zijn de
trekkers van een klein, vast in
komen, dat zeker voorloopig noc.
niet vethooqd zal worden en ook
niet verhoogd kan worden, om
dat anders alle aenoemde voor
deelen van de devaluatie weer
voor een goed deel teniet zou
den v/orden credaan. Wat echteT
vrel zal stijoen, men kan büna
zeggen onontkoombaar, daj zijr
de prijzen. Niet zoozeer die van
zuivere Nederlandsche producten
als groente, fruit, zuivelproducten
enz., ook al zullen deze zich ten
slotte min of meer naar de alge-
moene tendens richten. Maar wel
d° prijzen van de goederen, die
iit het buitenland, voor zoov»
d<t thans niet gedevalueerd heeft
in Nederlandsch geld gaan ver
hoogen. En zoo is het ook met
vele andere goederen. Maar dat
er in ieder geval een kleine prijs-
verhooging komt, is zeker. Papier,
ijzerwaren, stoffen, enz. zijn reeds
in prijs verhoogd, of zullen in
prijs verhoogd moeten worden,
zoodra de oude voorraden uitge
put zijn, tenzij.. Tenzij alle han
delsbelemmeringen worden afge
broken, want eerst in dit geval
zullen alle bevolkingsgroepen
internationaal gezien de vruch
ten van de aanpassing van gul
den, franc, etc. aan dollar en
pond kunnen plukken. Het zou te
ver voeren, deze veelomvattende
kwestie hier nader uiteen te zet
ten, daar de oplossing niet slechts
op economisch, maar misschien
meer nog op politiek terrein ge
zocht moet worden. Genoeg zij
te zeggen, dat hiertoe noodig is,
dat het inzicht van de wereld,
waaraan in de laatste jaren nog
al iets schijnt te haperen, weer
helder wordt. Er zijn reeds teeke
nen, die erop wijzen, dat dit min
of meer het geval is. Frankrijk,
Zwitserland, Italië en Nederland
zijn reeds overgegaan tot de af
schaffing van eenige contingen-
teeringsmaatregelen, terwijl onze
regeering bovendien nog een
verlaging van invoerrechten in
het vooruitzicht heeft gesteld.
Maar dit is eerst een kleine stap
in de goede richting, onderno
men dooi nog siechts weinige
naties. In haar geheel kan de
kwestie slechts worden opgelost
door een internationale economi
sche en monetaire» conferentie,
waar goede wil gepaard zal gaan
aan een helder inzicht. Tot zoo
lang en niets wijst erop, dat
dit binnenkort het geval zal zijn
mag men optimistisch zijn
maar dan slechts in gematiglen
vorm. De prij csHjcrng die meü
spoedig aan don lijve zal onder
vinden, zal daar intusschen wel
het hare toe bijdragen
(Nadruk verboden).
passingspolitiek der regeering
dermate geslaagd was, dat het
Indische prijspeil reeds neerge
trokken was tot op het niveau
van de wereldmarkt Eon depre
ciatie van het Indische betaal
middel plaatste de ondernemers
dus in een zeer gunstige positie
tegenover buitenlandsche onder
nemers. Daarom trekt ook in de
eerste plaats de verandering ir.
de positie van den Indischen uit
voer de aandacht. Indië is eer
grondstoffenland bij uitnemend
heid, dat die grondstoffen naar
alle deelen der wereld stuurt. De
wereldmarktprijs van deze pro
ducten, in guldens uitgedrukt, is
nu aanmerkelijk gestegen. De
Indische exportbedrijven ontvan
gen dus van hun producten een
grootere opbrengst in guldens
Mag men deze grootere op
brengst reëele winst of, naar
men wil, „devaluatiewinst" noe
men. Dit zal afhangen van het
standpunt, dat men inneemt. Kop-
Delt men die qrootere opbrengst
in guldens aan goud, dan is de
goudwaarde der ontvangster
vóór en na de depreciatie dezelt
de. In dit geval mag men dus
niet van winst spreken. Baseert
men echter de grootere opbrengst
in guldens op binnenlandsche
koopkracht, dan blijkt wel dege
lijk een reëele winst te zijn be
haald. Dit is eveneens het geval,
indien de loonen en prijzen van
niet-geïmporteerde goederen, in
guldens uitgedrukt, gelijk blijven
of minder dan evenredig stijgen
als de muntdepreciatie bedraagt.
Hieruit volgt, dat de Indische on
dernemer, met name de expor
teur, een tweeledig voordeel
heeft van het loslaten van den
gouden standaard. Dat dit totale
voordeel niet gering is, blijkt wel
uit de koersstijging der Indische
waardepapieren, die in luttele
dagen tijds met 50 en 60 oct. om
hoog sprongen.
Minder rooskleurige gevolgen
heeft de muntdepreciatie voor de
Inheemsche bevolking. De loonen
waren in Indië reeds gedaald tot
de minimum grens. Meer popu
lair gezegd, verdiende de inlan
der te veel om van te sterven en
te weinig om van te leven. Voor
den inheemschen arbeider bet<
kent het loslaten van den gouden
standaard dus een nieuwe loons
verlaging, die, dit behoeft wei
nauwelijks betoogd te worden, op
den duur niet getorst kan worden
Verhooging van loonen, dus van
prijzen tenzij de ondernemers
iets van zijn winstmarge wilde
laten schieten is derhalve over
eenigen tijd onvermijdelijk.
Al is de nieuwe monetaire po
litiek der regeering in Nederland
en Ned.-Indië nog zoo belang
rijk, dit wil toch geenszins zeg
gen, dat daardoor andere gebeur
tenissen genegeerd moeten wor
den, zelfs niet, indien een diei
gebeurtenissen een jacht om de
wereld betreft. Deze „jacht om de
wereld" is natuurlijk door Ame
rikanen op touw gezet, om juister
te zijn, door één Amerikaansche
en twee Amerikanen. Nu wilde
het geval, dat een der Amerika
nen, Ekins, Zeppelin-pech had
Zeppelin-pech wil zeqgen. dat
het luchtschip op zijn weg van
Amerika naai Frankfort met wind
te kampen had, waardoor Ekins
zijn besproken plaats op het
Indië-vliegtuig De Kwak ver
speelde en zijn achterstand op de
andere wereldreizigers danig zag
vergrooten. Maar Amerikanen
zijn Amerikanen. Vandaar dat zij
AmerWcaansche dingen kunnen
doen.
Vanuit de „Hindenburg" stuur
de hij een telegram naar de K.L.M.
waarin directeur Plasman, ver
zocht werd onmiddellijk een
vliegtuig naar Frankfort te sturen,
opdat bij zijn beide landgenooten
nog zou kunnen inhalen. Eerlijk
gezegd, had Ekins er niet veel
vertrouwen in, dat het vliegtuig
inderdaad in Frankfurt klaai zou
staan. Maar in dit opzicht ver
gistte de Amerikaan zich toch,
want natuurlijk stond het vlieg
tuig directeur Plesman bad de
Douglas Flamingo gestuurd er
wel. Zaterdag ging het naar Wee-
nen en Zondag weid de reis naai
Athene voortgezet, waar Ekins op
het vliegveld Tatoi de Kwak trof.
Op Amerikaansche wijze heeft
Ekins, wel ten koste van een hee-
leboel dollars maar geld speelt
immers geen rol, vooral niet als
het een wedstrijd betreft zijn
doel bereikt. Hij is nu op v/eg
naar Indië, als hij er inmiddels
nog niet aangekomen is. Ea dat
dan dank zij onze parate K.L.M.1
Het is de verdienste van Ne
derland andere landen op vele
gebieden voor te zijn. In kleinig
heden is het echter dikwijls bij
het buitenland een heel stuk ach
ter, bijvoorbeeld op het gebied
van het verkeerswezen. Tot nog
toe is het verkeer per iiets en pei
motorrijtuig door de rijwiel- en
motorwet geregeld. Deze wet
komt over eenigen tijd officieel
te vervallen, zooals men dezer
dagen in de dagbladen heeft kun
nen lezen en uit de radio-rede-
voering van den minister van
waterstaat, jhr. De Lidt van Jeude,
heeft kunnen hooren. Van het
oogenblik af, waarop de motor
en rijwielwet ophoudt te bestaan
wordt het verkeerswezen in Ne
derland geregeld door eer. wet
telijke verkeersregeling, waarvan
men de voornaamste bepalingen
reeds heeft kunnen lezen.
In verschillende kringen zijn
reeds stemmen tegen deze nieu
we regeling opgegaan. In conser
vatieve kringen redeneert men
aldus: we zijn nu ai zóó lang ge
wend aan üe oude verkeersiege
ling, dat het geen zin heeft deze
ingrijpend te veranderen deed
de regeering het toch, dan zou
het aantal verkeersongelukken
niet onaanzienlijk toenemen. In
meer vooruitstrevende kringen
vindt men daarentegen, dat de
nieuwe regeling nog niet ver ge
noeg gaat.
Laten we onmiddellijk zeggen,
dat we meer voor de laatste dah
voor de eerste iedeneering ge
voelen. De conservatieve argu-
menteering mist iederen vasten
grond en moet als zoodanig als
onbruikbaar overboord gegooid
worden. Toch kunnen wij het re-
geeringsbeleid in deze kwestie
volkomen begrijpen en billijken
Een te groote overgang zou wel
eens tot botsingen aanleiding
kunnen geven, vandaar dat de
gulden middenweg ook in dit ge
val wel de beste oplossing zal
blijken te zijn. Op welk tijdstip
de nieuwe verkeersregeling zaï
ingaan, siaat nog niet vast. In
ieder geval zal zij aan vele mis
bruiken een einde maken en wat
voornamer is, hopenlijk bet aan
tal verkeersongelukken aanmer
kelijk verminderen.
GOEMBOES GESTORVEN.
De Hongaarsche minister-president
Goemboes, die Dinsdagmorgen in het
Kurhaus Neu-Mittlsbach te München in
den ouderdom van 50 jaar is overleden.
Muntdepreciatie in Neder-
landsch-Indië. Groot voor
deel voor de ondernemers.
De toestand van de In
heemsche bevolking.Rond
de wereld in twintig dagen.
De nieuwe wettelijke ver
keersregeling.
Tot nog toe hebben wij in onze
laatste overzichten weinig aan
dacht geschonken aan de gevol
gen van de muntdepreciatie in
Nederlandsch-Indië. Toen bekend
werd, dat de Nederlandsche gul
den van het goud was losge
maakt, stond het vast, dat ook de
Indische gulden zou depreciee-
ren, wijl het Nederlandsche geld
stelsel onverbrekelijk is verbon
den met het Indische.
De eerste reactie op de depre
ciatie van den Indischen gulden
was gunstig. Dit vond vooral zijn
oorzaak in het feit, dat de aan-
Ook Tsjecho-Slowakije en
Italië devalueeren. Fr?nschen
en Engelschen stellen ziek
voor als redders der mensch-
heid. Opheffing van contin
genten en andere handelsbe
lemmeringen. Komt de we
reld tot betere inzichten? Ma
drid voor den val. Minister
president Gömbös overleden.
Na Franschen franc, Zwitser-
schen franc en Nederlandsche
gulden zijn in de laatste dagen
ook de Tsjechische kroon en de
Italiaansch© lire gedevalueerd.
Voor Mussolini moet het Fran-
sche voorbeeld een enorm mee
vallertje zijn geweest. De positie
van de lire, die ten volle uitge
put was door den Abessijnschen
oorlog, was reeds lang onhoud
baar. Feitelijk bestond zij reeds
niet meer, evenmin als de goud-
mark. Italië kon b.v. zijn toerisme
slechts handhaven door tegen
sterk verlaagde prijzen lires ter
beschikking van het buitenland
te stellen. Toch kon hij de lands-
munt zonder meer niet ontwaar
den, wijl ook hij steeds had vol
gehouden, dit n i e t te zullen
doen. Na de Fransche devaluatie
had hij echter een schitterend ar
gument, zulks toch te doen. En
de operatie is flink geweest: niet
minder dan 40 pet. is er van de
lire afgedaan en men heeft zich
zelfs het recht voorbehouden
haar te halveeren. Dit moet
voor de Italiaansche regeering
een groote opluchting zijn ge
weest.
De devaluatie brengt ons van
zelf op de zeer belangrijke dis
cussies, die hebben plaats ge
vonden op de bijeenkomst van
de Financieele Commissie van
den Volkenbond. De woorden,
die daar door de verschillende
afgevaardigden zijn gesproken,
kunnen niet anders dan met
vreugde zijn ontvangen. Het zijn
de Franschen, die den kogel het
eerst door de kerk hebben ge
jaagd: Paul Bastid, minister van
Handel, sprak over de maatre
gelen, die zijn land genomen had
ter vergemakkelijking van den
internationalen handel.Deze maat
regelen bestonden uit ophefiing
van contingenten en rechten.
Frankrijk zou daartoe zijn over
gegaan uit „verstandigheid en
internationale gezindheid". Deze
laatste bewering van Bastir riekt
ietwat naar eigen roem. Frank
rijk moest deze maatregelen ne
men uit welbegrepen eigenbe
lang en dat zij tevars in het voor
deel van de geheela wereld kun
nen zijn, is inderdaad zeer geluk
kig, maar Parijs kan zich tegen
over het buitenland hierbij niet
op een verdienste beroepen.
Dat meende de Engelsche af
gevaardigde Morrisson ook en
hij liet dat den Franschen wel
meiken ook. Hij betoogde, dat als
Frankrijk nu handelebelemmerin-
gen ging sloopen, dit niet^-meer
dan een staaltje van hun plicht
was,' omdat zij die zelf hadden
ingesteld ter verdediging tegen
landen met een gedevalueerde
munt. Nu Frankrijk zelf heeft ge
devalueerd is het toch begrijpe
lijk, dat men eerst weer quite is
zoodra dit verdedigingsstelsel
van de baan is. Daarna is het dan
mogelijk over verdere opheffing
van wederzijdsche handelsbe
lemmeringen te spreken. Monis-
son legde den nadruk op de hou
ding van Engeland, dat na óe
Fransche devaluatie niet *öf nieu
we beperkende maatregelen of
zelfs een verdere daling van het
oond zijn toevlucht had genomen
Hij liet echter doorschemeren, dat
als de landen, die gedevalueerd
hadden of den gouden standaard
hadden verlaten, nu niet alles
deden om eenzijdiqe handelsbe
lemmeringen op te heffen, de
druk van de openbare meening
op de Engelsche regeering wel
eens zoo sterk kunnen worden,
dat Engeland zijn huidige hou
ding niet verder zou kunnen
handhaven. Een dreiqement to'
een nieuwe devaluatie van het
pond? Onwaarschijnlijk is het
niet. InLonden staat thans de he
bewaoening op den voorgrond en
om deze te kunnen doorvoeren,
heeft men in Groot-Brittannië
geld noodig. Layton, de hoofd
redacteur van den bekenden
„Economist", geeft zelf toe, dat
Engeland, indien het voor de
keuze werd geplaatst de geld
markt te verstijven of het pond
opnieuw in waarde te doen
len, zeker den laatsten weg zou
oaan bewandelen. Waaruit men
al weer ziet, dat politiek en eco
nomie tegenwoordig helaas niet
meer van elkaar te scheiden zijn
Overigens behoeft Engeland al
evenmin als Frankrijk zoo hooo
van den toren te blazen. Het
heeft aan zijn systeem van „ma-
naged monev" eveneens een aan
tal belemmerende bepalingen
verbonden en daarmede aan an
dere landen een slecht voorbeeld
gegeven.
Ook Mr. van Lanschot, de Ne
derlandsche afgvaardigden, heef'
ter vergadering van de Finan
cieele Commissie zijn duit in het
zakje gedaan. Namens onze
gering liet hij weten, dat Neder
land uieraard gaarne bereid is tot
internationale medewerking aan
opheffing van handelsbelemme
ringen, maar dit slechts wil doen
bij wederziidschheid. Deze ver
klaring hield meteen 'n antwoord
in op het te veel aan eigendun
kelijkheid der Engelschen.
O, SCHOON DEN HAAG1
Guus Betlem Jr.
Het Haagsche gemeentebe
stuur heeft een wetsontwerp
ingediend, ora de hondenbe
lasting te brengen van f 9
op f 12.per jaail De reden
hiertoe moet gezocht worden
in het feit, dat de honden de
stad verontreinigen, en men
op deze wijze velen hoopt te
verhinderen er een dergeiijk
huisdier op na te houden...
Tusschen alle wetsbesluiten,
't Zij van Rijk, gemeente, stad,
Die men in den loop der jaren
In ons land zoo heeft gehad,
Neemt dit laatste Haagsche
nieuwtje
Wel een plaats in, zeer uniek,
't Haagje doet z'n naam wee;
„eer" aan
Voor het Nederlandsch publiek 1
De belasting op de honden.
Die al nergens hooger was.
Gaat., drié gulden nog naar
boven.
Naar ik in de kranten las
Neen, niét om het buitenkansje,
Als U dat misschien soms denkt,
Vijf en dertig duizend gulden
Is het, dat dit postje schenktl
Doch niet daarom gaat het. lezers,
(mag het méde welkom zijn)
Maar de 's-Gravenhaagsche
honden
Verontreinigenhet plein,
De trottoirs, de straten, stoepen,
Zooals hónden dat soms doen,
Ta, ze hebben zelfs geen eerbied
Voor het wéardig stadsplantsoenl
Dus zoo zegt nu de gemeente,
Voortgaan kan het zoo niet meer,
Want het is een overtreding
Van niet één, maar duizend keerl
Dus., de baas maar aangepakt,
dan
Die weer méér betalen moet.
Tót hij eind'lijk - als... té kostbaar,
Zich van 't „lastig" dier., ontdoet!
Zóó zal'tHaagje dan weer worden
Als van ouds, een „schoone" stad,
En we gaan op onze netheid
Weer als vroeger, hevig prat.
Excuseer.al zijn de straten
Als nog nooit, zoo blinkend-wit,
Ik vind, dat er aan die., netheid
Straks dan tóch., een luchtje zit!
Maar genoeg hierover. Frankrijk
en daarna Zwitserland, Italië en
Nederland hebben reeds maatre
gelen genomen ter vergemakke
lijking van den wereldhandel. Dat
is in ieder geval een verheugend
feit en de eerste stap in de goede
richting. Zooals de Fransch-En-
gelsche resolutie, ingediend bij
de Volkenbondsvergadering het
zoo duidelijk zegt, kunnen der
gelijke maatregelen doeltreffend
bijdragen, tot het herstel van de
internationale orde, tot de ont
wikkeling van de welvaart in de
wereld, tot verbetering van den
levensstandaard der volkeren en
vooral tot bevestiging van den
vrede. Inderdaad, het gezonde
inzicht schijnt thans in de wereld
weer door te breken
Wat er verder in de wereld ge
beurd is Nu, in Spanje bereiden
beide partijen zich voor op den
beslissenden slag om den Spaan-
schen hoofdstad. Franco, intus
schen tot president van het natio
nalistische Spanje benoemd, laat
nieuwe troepen uit Marokko aan
rukken en de Volksfronters leg
gen de laatste hand aan de ver
sterking van de weinige stekin
gen, die hun nog in de omgeving
van Madrid overgebleven zijn.
Toch lijkt de positie van de laat
sten wel onhoudbaar te ziin. Bij
de verovering van Toledo is
reeds gebleken, dat de ong^di?-
siplineerde militietroepen wei
nig tegen Franco's leqioensolda-
ten en Marokkanen kunnen uit
richten. Mag men Franco qeloo-
ven, dan zou hij reeds oo .'2
dezer, den dag van het Fi®***
Raza, het qroote feest van al1®
menschen van Soaanschen af
komst, de hoofdstad binnenruk
ken.
WEER GEVAAR VOOR BERGSTORTINGEN AAN HET LÖNMEER.
Dc bergen rondom het Lönmeer in Noorwegen, waar enkele weken geleden de
verschrikkelijke instortingsramp plaats vond, zijn nog niet tot rust gekomen. Een
bedreigd dorpje, dat met het ooa oo het aevaar werd ontruimd.
