De \J<uxtelij-Ue ltedwUity,
de- Residentie e*t de TeeMaq-en.
Buiientandsch OvevziM.
Binnenlands-eb- GvevzUht.
HIJlfl illWlll U LIS HILK1M
Kerstmis in Spanje. Een Rus
sisch schip in den grond ge
boord; een Duitsch schip in
beslag genomen. De kansen
van den Engelsch-Franschen
stap inzake de non-interven
tie. Geen burgeroorlog in
China. Moskou onderteekent
het visscherijverdrag met
Japan.
Zooals wel reeds te verwachten
was, zijn de kanonnen op het
Iberisch Schiereiland gedurende
de Kerstdagen niet tot zwijgen
gebracht. Wij hebben er reeds
eenige malen op gewezen, dat de
hartstochten in Spanje te veel
geprikkeld zijn, om nog eenige
verwachtingen te kunnen koeste
ren van een poging, de beide par
tijen tot een wapenstilstand te
kunnen bewegen. Ook in Londen
en Parijs heeft men dit ingezien
en daarom het zwaartepunt van
de actie tot herstel van den vrede
gelegd op de niet-inmenging van
derde mogendheden. Wordt aan
Franco en Caballero allen steun
onthouden, dan moet de burger
oorlog vanzelf wel door gebrek
aan menschenmateriaal aan zijn
einde komen. Zoo redeneeren
Eden en Delbos, en niemand zal
ontkennen, dat zij gelijk hebben.
Een andere vraag blijft, of ook
dezen toestand onder de huidige
omstandigheden nog te bereiken
is. Londen en Parijs hebben kort
voor Kerstmis te Berlijn, Moskou,
Rome en Lissabon desbetreffen
de stappen gedaan en heden
(Maandag) zal men zijn druk op
de genoemde hoofdsteden nog wat
versterken. Hopelijk heeft men
succes, maar als zeker mag men
dit geenszins beschouwen. Juist
tijdens de Kerstdagen hebben de
Spanjaarden zelf de heeren Eden
en Delbos in hun streven naar de
non-interventie van honderd pro
cent weer nieuwe hindernissen in
den weg gelegd. Eerst werd een
Russisch schip, de „Komsomol",
door Franco's vloot in den grond
geboord, hoewel het schip, naar
beweerd wordt, niet voor een
Spaansche haven was bestemden
niet met oorlogsmateriaal gela
den was. Gevolg: protesten van
"uuojcwiöiiscne ner.<? /w - *-
rooversdaad van de Spaansche
fascisten".
Maar ziet, ook de roode vloot
scheen het noodig te vinden zich
van een buitenlandsch schip.dat
zich niet in de territoriale wate
ren bevond, en naar beweerd
wordt eveneens geen wapens
aan boord had en voor geen
Spaansche haven bestemd was,
meester te maken. En dat was 't
Duitsche scfiip „Pablos" van de
Oldenburg-Portugeesche scheep
vaartmaatschappij.
Dat de „verontwaardiging" in
Duitschland daarop niet geringer
was, dan die in Rusland, behoeft
wel geen betoog. Ja, naar Reuter
beweert, heeft Berlijn zelfs eenige
Duitsche oorlogsschepen naar de
Spaansche kusten gestuurd.
Geen wonder, dat er onder de
ze omstandigheden nog weinig
van het plan Eden-Delbos te ver
wachten is. Wel merkt men in de
neutrale pers op, dat de Russi
sche en Duitsche verontwaardi
ging maar ten halve op haar
plaats is, wijl men het er ten
slotte naar gemaakt heeft. Het
zal echter moeilijk zijn, Moskou
en Berlijn daarvan te overtuigen.
Meer succes mag men op het
oogenblik verwachten van den
stap te Rome, Italië en Engeland
hebben hun meeningsverschillen
in de Middellandsche Zee en Roo
de Zee zooveel mogelijk bijgelegd
en wel door middel van een gent-
lemen-agreement. Tegenover den
Negus, die kortgeleden zijn tafel
zilver moest verkoopen, om in zijn
verder levensonderhoud te kun
nen voorzien is het wel niet zeer
„gentlemanlike", maar voor een
ieder, die van meening ls, dat de
Italiaansche medewerking ln
Europa niet ontbeerd kan wor
den, moet deze overeenkomst wel
toegejuicht worden.
Italië schijnt onder de nieuwe
omstandigheden wel bereid ta
zijn, zich uit de Spaansche aan
gelegenheden terug te trekken.
En het behoeft wel geen betoog,
dat indien Italië bereid is, er aan
mede te werken, dat de non-in
terventie overeenkomst door allen
wordt nageleefd, zulks inderdaad
zal kunnen geschieden, Engeland,
Frankrijk en Italië zijn tesamen
zeer zeker in staat een alleszins
voldoende controle uit te oefenen
cp de niet-inmenging. Aangeno
men, dat men de nieuwe tenden
tie in de Italiaansche politiek
naar haar juiste waarde schat,
dan behoeft men alle hoop op 'n
gunstige regeling in de Spaan
sche kwestie nog niet te laten
varen.
Het kan geen verwondering
wekken, dat men in Berlijn de
belichten over de nieuwe Itali-
aansch-Britsche toenadering met
eenig wantrouwen ontving. Rome
heeft dit wantrouwen nu weer
uit de wereld geholpen door een
artikel in de Giornale d'Italia,
waarin Gayda uiteenzet, dat Ita
lië geenszins van plan is de sa
menwerking met Duitschland te
herzien.
Kijken wij nu tenslotte nog
even naar het verre Oosten, waar
men het gevaar voor het uitbre
ken van een burgeroorlog op liet
laatste oogenblik nog bezworen
heeft. Maarschalk Tsiang Kai-
sjek is in vrijheid gesteld en met
zijn vroegere „cipier", Tsjang
Sjoe-liang, te Nanking aangeko
men.
De aanvoerder der muiters heeft
nu verklaard, dat alles op een
„misverstand" berustte en dat hij
nu als boetvaardige Tsjiang Kai-
sjek naar Nanking was gevolgd,
„teneinde mijn straf voor mijn
misdaad af te wachten". Het
heeft wel iets weg van zekere
Russische processen, waarin de
beklaagden zichzelf van alles be
schuldigden, wat de machtheb
bers maar wenschen. In China
moedelijk zal Tsjiang Kai-sjek
verklaren, dat de daad van
Tsjang Sjoe-Liang niet als mui
terij of opstand moet worden be
schouwd en dat de kwestie „niet
op financieele wijze" werd gere
geld. Dat is typisch Chineesch;
de laatste opstand in Kanton
wist Tsjiang Kai-sjek te onder
drukken door de Kantonneesche
generaals flinke bedragen te
schenken.
In ieder geval is men het nu
weer met elkaar eens en de Chi-
neezen behoeven geen bloed in
een burgeroorlog te storten.
Japan zal thans wel eischen,
dat met nog grootere kracht te
gen het communisme in China
wordt opgetreden.
De betrekkingen tusschen de
Sovjets en Japan zijn intusschen
wat minder gespannen geworden.
Ten lange leste heeft Moskou
toch nog de visscherij-overeen
komst voor den tijd van een jaar
geteekend. Zooals bekend, wei
gerde men zulks eerst als repres-
saille tegen het Duitsch-Japan-
sche anti-communistische ver
drag.
- In Iford (Engeland) heeft
een kerkbestuur besloten de kerk
klok af te schaffen en in de
plaats daarvoor gramofoonplaten
en luidsprekers te gebruiken. De
geloovigen zijn het met de mo
derne begrippen van het kerkbe
stuur evenwel niet eens.
Een bewijsstuk van de Fransche hulp aan de Rood terroristen
in Spanje
Nótu --— 2X71
CAMAPABA JnoqUè-6-- IiJUftOU£«ü3£- -
Puebl oEA&IS.
PeHenece ai feuxiés
o juvcrtud jb£Loa —-AJPQuxhocto
Miliciano extraiü^ro
gWmrs roPtu.AK tfttTv.
ff*
Donderdagavond is de eigen
lijke trek naar de Residentie be
gonnen en hoewel er na den
tweeden Kerstdag vanzelfspre
kend eenige „opluchting" ln de
overvolle straten van het Haagje
kwam, ls en blijft het schitterend
versierde paleis in het Noordeinde
tot na 7 Januari het middelpunt
van Nederland en zijn koloniën.
Juist dezer dagen hebben wij het
weer zoo goed kunnen opmerken:
onze landgenooten beschouwen de
verloving en het a.s. huwelijk van
onze beminde prinses met den
sympathieken prins Bernhard als
een groot familiefeest. En geen
Nederlander, die het maar even
kan doen, wenscht van dit feest
weg te blijven. Niet slechts uit
Amsterdam, Rotterdam, Utrecht,
Haarlem, Delft en Leiden, maar
ook uit het hooge Noorden en van
beneden de Moerdijk stroomden
en stroomen de feestgangers naar
de residentie. Op den tweeden
Kestdag b.v., toen de officieele en
particuliere feestverlichtingen
brandden, heerschte er ln de bin
nenstad zulk een enorme drukte,
dat men zich niet anders dan
voetje voor voetje kon voortbe
wegen. Het weer hielp overigens
niet mee, want een dikke mist,
die weinig aangenaam aan deed,
hing in de straten. Maar wat
trekt men zich daarvan aan, als
het harte warm ls. En de vele
smaakvolle versieringen leden
geenszins onder den nevel, inte
gendeel, het geheel werd er nog
sprookjesrê^htiger door. De Groen
markt, ee#i van de drukste en
mooiste punten van de stad, waar
o.a. het Stadhuis en de kerk zijn
gelegen, waarin het vorstelijk hu
welijk zal worden voltrokken, had
met zijn hooge lichtmast, waar
aan slingers van lichtende oranje
rmsÉ^werkefij^ leis1 tovenaar'ciéfóT.
En r.iec minder stralend zijn de
vier lichtfonteinen op den Vijver-
dam, die hun fonkelend licht in
het water van den schoonen Hof
vijver laten weerspiegelen.
Waar men overigens ook komt,
op het aloude Voorhout, in de
drukke winkelstraten (Wagen
straat, Hoogstraat, Spuistr. enz.),
overal raakt men onder den in
druk van het schoone, dat hier
gewrocht is. Ja, de residentie
heeft er werkelijk blijk van ge
geven, te weten, wat het aan zijn
Voastenhuis en de vele tiendui
zenden gasten verschuldigd is.
Den Haag plukt trouwens rijke
vruchten van zijn goede zorgen.
In café's en restaurants wordt 't
geld dezer dagen met handenvol
naar binnen gesmeten. Van des
morgens vroeg tot 's avonds laat
zitten de groote zaken tjok- en
tjokvol met lieden, die eens even
uit willen blazen van hun tocht
langs de verschillende illumina
ties.
Een woord van eer komt in de
ze dagen toe aan de Haagsche
verkeerspolitie, die zich door de
enorme drukte niet in het minst
van de wijs laat brengen en de
ontzaggelijke menschenstroom
aan touwtjes in de hand schijnt
te hebben. En ook de Nederland-
sche Spoorwegen verdienen eer-
pluim op den hoed. Uit alle stre
ken van het land legde en leg'
men goedkoope treinen in; voo"
de eerstvolgende dagen staan e
weer verschillende goedkoopi
reisjes naar de residentie op het
programma. En deze extratreinen
vertrekken eerst 's avonds weer
uit Den Haag, zoodat men ruim
schoots gelegenheid heeft om de
versierde hofstad te bekijken.
Waar 't minder vlot mee gaat,
dat is met den verkoop van plaat
sen langs den weg, die de huwe
lijksstoet volgt. Waarschijnlijk
vindt men over het algemeen de
prijzen te hoog en nu moet wor
den toegegeven, dat vele plaat-
senverhurende-Hagenaars er in
den beginnen maar een slag naar
geslagen hebben en inderdaad
prijzen vroegen, die in geen ver
houding stonden tot de hoogte,
die men als recht en billijk zou
kunnen beschouwen. Onder den
druk van de geringe vraag is er
echter in dezen toestand al spoe
dig verandering gekomen en voor
een gulden of tien krijgt men op
het oogenblik een goede plaats.
Dit lijkt misschien nog niet zoo
heel weinig, maar men moet be
denken, dat de Hagenaars vrij
groote onkosten hebben gemaakt,
fifèn
in elkaar. Daar heeft Bouw- en
Woningtoezicht voor gezorgd. On
gelukken zijn dus zoo goed als
uitgesloten. Maar dit alles kost
natuurlijk vrij veel geld. De offi
cieele tribunes b.v. kosten alleen
reeds aan pacht- en bouwkosten
160.000.
Maar of er nu veel of weinig
plaatsen verhuurd worden, een
conclusie kan men uit de drukte
van deze dagen reeds concludee-
ren: Op 7 Januari zal een groot
deel van Nederland zich te 'sGra-
venhage vereenigen, om in groote
eensgezindheid het vorstelijk hu
welijk te vieren. En is in deze ge
bleken eensgezindheid aller land
genooten geen reden gelegen, om
tevens het jaar 1937 met opti
misme tegemoet te zien?
Kerstmis in Den Haag. Ont
zaglijke drukte op Tweeden
Kerstdag. Tientallen autobus
sen en extra-treinen. Een
pluim voor de Haagsche po-
lftie. Noodlottig ongeluk te
Zeeland. Kerstvergaderin
gen van S.D.A.P. en C.P.H.
Voor den Nederlander heeft
Kerstmis 1936 wel een zeer bij
zondere beteekenis gehad. Eens
gezind was 't Nederlandsche volk
in zijn blijdschap over het aan
staande huwelijk van Prinses Ju-
liana met Prins Bernhard. De
Residentie was het centrum van
die blijdschap. Duizenden Neder-
Vertegenwoordigers van Frankrijk en Turkije bij de diploma
tieke besprekingen, welke fee Partfg plaats hadden.
De vroegere Fransche Minister
Bonnet is belast met het -toezicht
op de regeling der krijgsschulden
tusschen Frankrijk en de U.S.A.
landers zijn op Vrijdag, Zaterdag
en Zondag naar Den Haag geto
gen, allereerst om daar de ge
liefde leden van het Koninklijk
Huis toe te juichen en in de
tweede plaats om de sprookjes
achtige verlichting van die stad
te aanschouwen.
Wat de drukte op die drie da
gen in Den Haag betreft, heeft
de tweede Kerstdag het met vlag
en wimpel gewonnen. Reeds vroeg
in den morgen kwamen uit alle
oorden van het land autobussen
aangereden, zoodat Den Haag op
dien dag meer het uiterlijk van
een wereldstad had dan van de
rustige Residentie-plaats, die zij
in werkelijkheid is. Vooral in den
namiddag werd het enorm druk,
toen uit Amsterdam om de tien
minuten treinen arriveerden, wel
ke hun inhoud in Den Haag af
zetten. We schatten niet te hoog,
als we schrijven, dat op tweeden
Kerstdag honderdduizend men-
schen uit alle hoeken van Neder
land een bezoek aan Nederlands'
Residentie gebracht hebben.
ïeiTei ahtiercr-0cants pn oi_
hebben van dezen" geweldigen
menschen-toestroom natuurlijk
geducht geprofiteerd. Om elf uur
des morgens maakte men reeds
queu voor Heck's lunchroom. Dit
ging zoo den geheelen dag door,
zoodat men handen te kort kwam
om al die drink-grage en eet-
grage menschen aan hun portie
te helpen. Des avonds om negen
uur moesten alle café's gesloten
worden, omdat ze tot de laatste
plaats bezet waren.
Ja, er is op tweeden Kerstdag
geld verdiend in Den Haag! De
caféhouders en restaurateurs
vooral in de binnenstad zijn
best te spreken en verwachten
tegen 7 Januari een nog groote
ren toeloop.
Waarschijnlijk zijn de Haagsche
politieagenten minder goed te
spreken, al zeggen zij daarvan
natuurlijk niets. Hun taak is in
deze dagen wel verre van gemak
kelijk! Van 's morgens vroeg tot
'f.ovoncb laat zijn de agenten in
de weer, om het verkeer in goede
baneii te houden. Op de Kapel-
brug en bij de Kneuterdijk was
het één gewirwar van auto's en
trams. Dat er geen ongelukken
zijn voorgekomen is ons een groot
raadsel en pleit voor de Haag
sche politie, die haar taak uit
nemend verstaat. Een pluim voor
de Haagsche agenten is dan ook
alleszins op zijn plaats!
Na deze bijzondere Kerstdruk
te in de Residentie, gaan we ten
slotte over tot de behandeling
van enkele algemeenheden.
Helaas heeft het op de drie
„Zondagen" ook niet aan onge
lukken ontbroken. Zelfs zijn bij
deze ongelukken eenige men-
schenlevens te betreuren. Aan 'n
ernstig ongeluk, dat in Zeeland
plaats had, was de mist schuld.
In den nacht van Zaterdag op
Zondag namelijk, begaven twee
dames en twee heeren uit Goes,
die den tweeden Kerstdag te Mid
delburg hadden doorgebracht,
zich per taxi naar hun woon
plaats Goes. Op 'n gegeven oogen
blik reed de bestuurder in het
water. De bestuurder en de twee
zich in de auto bevindende hee
ren konden zich door verbrijze
ling van de voorruit uit het voer
tuig bevrijden. De beide dames
echter, konden niet uit de auto
komen en verdronken. Eerst toen
de wagen met behulp van een
kraan tegen den wal was opge
trokken, konden de slachtoffers
worden bevrijd. Een van de da
mes was moeder van zes kinde
ren, de ander was ongehuwd. Voor
f3a ki'T rlpron "v> -
eindigde
De tijd van Kerstmis is niet
alleen een tijd van overpeinzing,
maar ook een tijd van vergade
ring. Der traditie getrouw heeft
ditmaal weer de S.D.A.P. haar
j aarlijksche Kerstvergadering ge
houden. Te Amsterdam sprak
vóór een zeer druk bezochte ver
gadering ir. Albarda, terwijl in
Den Haag, in twee zalen, name
lijk in de zaal van het Gebouw
voor Kunsten en Wetenschappen
en in de groote zaal van den Die
rentuin, welke beide vrijwel tot
de laatste plaats toe bezet waren,
een vergadering werd belegd,
waarin de heeren Verrink en
Banning het woord voerden.
Zoowel te Amsterdam als in
Den Haag trokken de sprekers
van leer tegen de zoogenaamde
tegenstelling fascisme-communis-
me, welke onderscheiding in we
zen geen tegenstelling zou zijn,
aangezien beide richtingen van
hetzelfde hout zijn gesneden. De
tegenstelling, waarom het in wer
kelijkheid gaat, is deze: demo-
cratie-fascisme. In beide verga
deringen kwamen de sprekers tot
de conclusie, dat Nederland voor
extremisten niet benauwd behoeft
te zijn en dat de democratie in
Nederland overwinnaar zou blij
ven.
Terzelfder tijd hield te Am
sterdam in de Apollohal de C.P.
H. een zeer druk bezochte ver
gadering, waarin de heer De Vis
ser, voorzitter van de C.P.H., het
woord voerde. Ook in deze ver
gadering werd het Fascisme fel
bestreden en tevens de S.D.A.P.
uitgenoodigd, om tot een een
heidsfront te komen.
De bokshal Madison Square Garden te New York is ingericht
als springhal voor skiërs.
