Jluclrtf/aaci haftddspMieU
"BiH^teniandsck Ovwzicht
Buiie-nlatvdsck
OvewzUUt
de strijd te Sjanghai, die tot nog
toe bleef bij kleine schermutse
ling enin de noordelijke zone der
internationale concessie, een
meer algemeen karakter aan te
nemen. Het offensief is begon
nen door de Japansche troepen
in de wijk Hongkioe en korten
tijd later nam ook in de weste
lijke wijk Tsjapei de strijd een
een aanvang. Fabrieken, scholen
enopenbare gebouwen werden in
brand gestoken of onder geschut
genomen, de rivier de Wang Po
is versperd door 20 schepen, die
de Chineesche militairen hebben
laten zinken, ten einde te voor
komen dat ook in het zuiden van
de stad Japansche troepen aa&
land zullen komen. Tot nog tot
schijnt China zich te kunnen
handhaven en het bereidt zich
voor om Nanking in staat van
verdediging te brengen. Toch
schijnen de Japansche en Chi
neesche autoriteiten nog weer
onderhandelingen te willen aan-'
knoopen om alsnog tot een
vreedzame regeling te komen.
Incidenten in Europa,
Ook in Euopa is het een week
van incidenten geweest. Achter
eenvolgens kwamen er deze week
berichten binnen van een aan
val op een Italiaansch schip
door vliegtuigen van Franco, van
een incident bij Las Palmas,
waarbij drie Spaansche passa
giers van een Fransch schip
werden gehaald door soldaten
van de rechtschen, onder bedrei
ging van een. beschieting door
Spaansche kanoneerbooten, ver
der van bommen, die door een
vliegtuig van de rechtsche par
tij in de nabijheid van een En-
gelsch schip geworpen werden en
ten slotte van een aanslag op
een Deensch schip door eenige
vliegtuigen van Franco, welk
schip is gezonken, terwijl de op
varenden konden worden gered.
Al deze incidenten kunnen naar
wordt beweerd opgevat worden
als een bewijs dat Franco zich
misschien onzeker gaat voelen,
nu de steun uit het buitenland
hem dreigt te ontvallen.
Het Britsch-Duitsche jour
nalistenconflict.
Uit het feit, dat drie Duitsche
journalisten in Engeland die
verdacht werden van spionnage,
het lad uitgezet zijn en dat
daarop gevolgd is de eisch van
Berlijn dat Engeland zijn corres
pondent van de Times, Ebbutfc
terug zou roepen, is een heel
conflict voortgevloeid. Engeland
betoonde zich weer verontwaar
digd over de eisch van Duitsch-
land en verklaarde dat de uit
wijzing van de Duitsche corres
pondenten geen reden geeft tot
een dergelijke represaille maat
regel, omdat het niet is gedaan
wegens hun houding als journa
list maar om hun optreden bui
ten hun journalistieke werk
kring. Berlijn verzekerde hierop
dat het aan de Engelsche regee
ring heeft verzocht om den En-
gelschen correspondent terug te
roepen omdat de berichten van
Ebbutt reeds lang anti-Duxtsch
getint waren. Wanneer aan dit
verzoek niet werd voldaan, zou
Ebbutt uitgewezen worden. Vol
gens de Duitsche pers zouden
deze maatregelen eerder geno
men zijn, als het niet was uit
gesteld om de goede verstand
houding met Engeland niet te
verbreken, maar door deze daad
van Engelsche zijde meeit
Duitschland ook tot dergelijl e
maatregelen te moeten overgaau.
Ook tegen andere journalistei
die den indruk gegeven hebber
zich buiten hun werkkring ou
met de buitenlandsche Duitschi
politiek in te laten, zullen ver
der maatregelen geno-nen wor
den. Tegen deze beide feiten is
een protest ingediend door de
buitenlandsche persvereeniging
in Berlijn, bij de rijksministers
Goebbels en von Neura'.h. Ber
lijn gaf nogmaals te kennen, dat
de uitwijzing van Ebbutt, die be
kend staat als een rustig ge
matigd correspondent in journa
listieke kringen, niet zou zijn ge
schied, als de Engelsche ïegee-
ring. geen aanleiding gegeven
had door de uitzetting der Duit
sche journalisten. Der Angrifi. 't
blad van Goebbels, heeft in een
scherp artikel tegen de buiten
landsche journalisten, die zich in
de buitenlandsche politiek men
gen, gepubliceerd. Opnieuw heeft
de vereeniging der buitenland
sche pers een protest gezonden
tegen de dreigementen en be
schuldigingen, die geuit zijn te
gen de buitenlandsche corres
pondenten in ^erlijn gericht aan
Funk, de perschef der rijksregee-
ring en Asmann, de chef van
de persafdeeling van het mini
sterie voor buitenlandsche zaken.
De mensch van de komende
generatie zal vlieg-mensch zijn,
spoorweg, resp. auto-mensch is.
zooals de mensch van onzen tijd
Hieraan valt niet te twijfelen.
Want als wij de vervoercijfers
van onze K.L.M. over de laatste
jaren beschouwen, dan is het
duidelijk, dat de toekomst aan de
lucht is. Alleen reeds in het
laatste verslagjaar steeg het
vrachtvervoer vande K.L.M. met
ca. 50 pet. in vergelijking met
het jaar tevoren; het personen
vervoer zelfs met 200 pet.. Maar
juist omdat ons nationale lucht
verkeer nog een enorm,. toekomst
heeft, is het begrijpelijk, dat in
den laatsten tijd de vraag is ge
hoord, in hoeverre het mogelijk
is. de K.L.M. van het buitenland
onafhankelijk te maken. Men
ging daarbij uit van het feit,
dat de K.L.M. gedwongen is op
haar Indië-route van buiten
landsche vliegvelden gebruik te
maken en den dienst met bui
tenlandsche, met Amerikaansehe
machines te onderhouden, en
men stelde als eisch, dat de K.L.
M. dan thans het geval is, zich
onafhankelijk moet maken door
in het buitenland eigen vliegvel
den te gebruiken en door bij de
nationale industrie haar machi
nes te bestellen.
Hoe juist deze gedachte en hoe
gerechtvaardigd deze eisch ook
zijn, voor practische verwezenlij
king komt het denkbeeld nau
welijks in aanmerking. Het aan
leggen en onderhouden van
vliegvelden op buitenlandsch
grondgebied is niet alleen een
kwestie van vergunning van den
betreffenden staat, maar ook 'n
kwestie van geld. En wel van zoo
veel geld, dat er niet, aan gedacht
behoeft te worden, dergelijke
plannen ten uitvoer te brengen.
Daarbij berust het geheele inter
nationale luchtverkeer in Europa
en ook daarbuiten op het prin
cipe van onderlinge samenwer
king, hetgeen tot nog toe vrij
goed heeft voldaan.
Met de nationale vliegtuigin
dustrie is het echter een andere
zaak. In den aanvang van het
luchtverkeer behoorden wij mede
tot de leidende landen op dit ge
bied. Dat de K.L.M. later tot bui
tenlandsche machines overging,
vindt zijn oorzaak hoofdzakelijk
in economische overwegingen.
Ook het luchtverkeer is per
slot van rekening een aangele
genheid, die uit zakelijk oogpunt
bezien moet worden.
't Huidige luchtverkeer eischt
het gebruik van machinemate
riaal, dat aan de hoogste tech
nische eischen voldoet. Dit geldt
vooral ook voor den dienst op
Indië. Aan het bedrijfsklaar af
leveren van deirgelijke toestel
len gaan echter zoo vele experi
menten en proefnemingen voor-
lf, dat alleen serie-productie van
dergelijke machines loonend kan
tijn. Hiermede is het precies
)ender gesteld als bij de automo
bielindustrie. En evenals dit voor
een nationale automobielindu
strie het geval is waarbij de
omstandigheden door grooter af
zetmogelijkheden nog gun«tiger
zijn staat of valt ook een na
tionale industrie van groote
vliegtuigen met de al of niet
aanwezigheid van internationale
afzetmogelijkheden. En deze zijn
zoo goed als niet voorhanden.
Men kan er zich bovendien
van overtuigd houden, dat de
directie van de K.L.M. zelf, deze
bevoegde instanties en zeker de
mogelijkheden reeds lang ter
dege hebben onderzocht. Juist
om economische en financieele
redenen werd van nationale pro
ductie afgezien en tot het com
promis van licentie-aanmaak
van een Amerikaansch type over
gegaan. Dit is zeker geen ideale
oplossing, maar het is voorloopig
het meeste dat bereikt kon wor
den.
Dóch bij deze beschouwingen
opent zich nog een geheel ander
perspectief. Het machinepark
van de K.L.M. bestaat bijna
uitsluitend uit Amerikaansehe
Douglasmachines. Aanleiding
bier is natuurlijk in de eerste
plaats de kwaliteit geweest. Maar
dat er ook nog andere motieven
toen de K.L.M. met haar uit-
tn het spel waren, is gebleken,
breidingsplannen naar Australië
en de Philippijnen voor den dag
kwam, teneinde aansluiting aan
het luchtnet van de Pan-Ame
rican Airways te verkrijgen.
Terwijl Australië niet onge
neigd bleek, aan deze plannen
zijn medewerking te verleenen,
stuitte men daar, waar men het
't minst verwacht had, bij de
Amerikanen, op tegenstand.
Amerika, dat de ruggegraat
van het nieuwe trajectenplan
van de KL.M. moest worden,
wees de voorstellen van de
maatscshappij kort en goed van
de hand.
Zonder hiermede op de aan
koop- en uitbreidingspolitiek van I
de K.L.M. ook maar in het minst
critiek te willen uitoefenen,
moet hier toch de vraag worden j
opgeworpen, of thans niet de tijd I
gekomen is, om een andere ori- j
enteering in dit opzicht te over- I
wegen, een oriënteering die ook
uit economische en handelspoli-
tiek oogpunt te verdedigen zou
zijn.
Wij willen hier slechts de fei
ten duidelijk laten spreken: wij
waren fatsoenlijke en goede
klanten van de Amerikanen en
hebben als goede zakenlui ge
dacht, dat ook zij het spreek
woord dat de eene dienst de an
dere waard is, kenden. Dit nu is
een misrekening gebleken. Nu
moeten wij het roer dan ook
omgooien en het kan niet anders
of wij keeren dan tot Europa te
rug. Want ook op de Europee-
sche markt zijn vliegtuigen, die
als men allereerst de kwali
teitsvraag overweegt niet voor
de Douglas behoeven onder te
doen. Mede wegen echter nog
twee andere vragen, in hoeverre
zijn aan den aankoop van Euro-
peesche fabrikaten van gelijk
waardige kwaliteit voor ons we
zenlijke economische en han-
delsvoordeelen verbonden?
Eerst de kwaliteit: Het is be
kend, dat allerwegen onder hoo-
gen druk aan dè productie van
groote, viermotorige vliegtuigen
wordt gewerkt. Wij denken aan
de Engelsche de Havilland, de
Fransche Farman en, zeker niet
in de laatste plaats de Duitsche
Junkers, die in zijn nieuwe type
de 4-motorige laagdekker Ju 90,
een machine geschapen heeft,
welke voor dag- en nachtverkeer
met passagiers zoowel als vracht
bij uitstekgeschikt is. Dit nieuwe
type moet van alle moderne
comfort zijn voorzien en aan 40
passagiers plaats bieden.
Het is noodig voor de toekomst
van ons luchtverkeer dat men de
ontwikkeling van de buitenland
sche vliegtuigindustrie volkomen
zakelijk en zonder eenig spoor
van politieke sympathie of anti
pathie gadeslaat. En even zakelijk
en vrij van politieke vooroordee-
len dient men de andere vragen,
die bij aankoop den doorslag ge
ven, te overwegen. Zoo de econo
mische en handelspolitieke pers
pectieven die zich bij een ge
wijzigde aankooppolitiek van de
Berlijn bereidt zich voor op zijn 700-jarig bestaan. Een der hoofdscholen in feesttooi.
K.L.M, zouden openen. En dan
behoeft er niet lang over gepraat
en gedacht te worden: een der
gelijke transactie met Duitsch
land zou niet dan voordeelen
met zich mede brengen. De han
delsbalans NederlandDuitsch
land is actief en globaal be
schouwd actiever dan die tus-
schen Nederland en de Ver. Sta
ten.
Ten slotte nog iets over de
•verhouding tusschen Ned.-Indië
en Japan. Men zal zich herinne
ren, dat de Japansche gezant te
den Haag baron Koewajima, zich
kort geleden officieel voor een
luchtverbinding Batavia-Manilla
-Tokio heeft uitgesproken. Een
verleidelijk perspectief voor de
uitbreidingsplannen van het
Ned.Indische lijnnet van de K.L.
M. Doch ook in ander opzicht
veelbelovend, want de tegen
woordig zoo goede verstandhou
ding tusschen Japan en Duitsch
land zou ook op het terrein van
de luchtvaartpolitiek voor ons
van voordeel kunnen zijn.
Thans reeds maakt de Duitsche
vliegtuigindustrie een goede kans
uitverkoren te worden voor de
uitbreiding van het Japansche
luchtvaartnet.
Men ziet dat er meer kanten
aan dit probleem zijn dan men
bij oppervlakkige beschouwing
zou denken en dat het waard is,
grondig overdacht te worden
met nuchter, zakelijk verstand.
Het aanbieden van het jacht
Piet Hein.
Het nationale huwelijksge
schenk het jacht Piet Hein
is nu zoover gereed gekomen,
dat men de datum van de aan
bieding van dit jacht aan het
Prinselijk Paar heeft kunnen
vaststellen.
Deze gelegenheid wil men dan
ook waarnemen, om een groot-
sche hulde aan het Prinselijk
Paar te brengen. Deae hulde zal
n.m. bestaan uit een groote re
vue van motor- en zeiljachten.
Het schouwspel, al deze jachten
versierd met duizenden vlaggen
en wimpels, zal zooals begrijpe
lijk buitengewoon feestelijk zijn.
De overdracht van de Piet
Hein zal op zee plaats vinden.
Vanzelfsprekend zijn strenge
maatregelen voor de orde geno
men. De aanwijzingen van de
Rijkspolitie zullen door alle deel
nemers stipt opgevolgd moeten
worden.
Ieder zal het Prinselijk Paar
kunnen begroeten, daar het
jacht drie maal langs de vloot
zal gaan. Men zal de booten zoo
opstellen, zoodat een vaargeul
overblijft, waardoor het Prinse
lijk jacht zijn eerste tocht zal
houden.
Het vliegtuig-ongeluk te
Soesterberg.
Ook in de afgeloopen week
heeft het luchtverkeer weer haar
slachtoffers geëischt.
Een militair Koolhoven-vlieg
tuig, dat voor eenige militaire
autoriteiten werd gedemon
streerd, stortte neer. Een invlie-
ger en een mecanicien, die zich
in het vliegtuig bevonden wer
den beiden gedood.
De velen, die de demonstraties
van het vliegtuig hadden gade
geslagen waren zeer onder den
indruk van dit ernstig ongeval.
Uit het vliegtuig, waarvan na
dat het neergestort was, nog
slechts een wrak overgebleven
was, laaiden de vlammen onmid
dellijk hoog op. De leden van de
hulpdienst van het vliegtuig
slaagden er in, met behulp van
schuimspuiten, het vuur te be
dwingen. Dhr. Frits Koolhoven,
die juist uit Brussel was aange
komen, werd met de noodlottige
tijding in kennis gesteld. Dat
door den dood van deze twee
mannen, de luchtvaart een groot
verlies leidt blijkt wel uit de
verklaring van dhr. Koolhoven:
Twee van mijn beste krachten
heb ik plotseling door den dood
verloren.
Brutale
dokter.
overval op een
In de residentie hebben twee
onbekenden dr. de Ridder in zijn
woning aangevallen en beroofd.
Twee mannen zeiden den
dokter bij een patiënt te willen
komen, maar de dokter verklaar
de, daar al eerder te zijn geweest
en niet van plan te zijn, nog eens
voor niets naar dit adres te
gaan.
Daarop vielen de mannen den
dokter aan en eischten schade
loosstelling. De dokter gaf hen
toen zijn beurs, waarin f 30 zat,
waarop de mannen de vlucht
namen. Een uitgebreid- onder
zoek werd ingesteld, vingeraf
drukken werden gemaakt, doch
tot nog toe kon men de daders
niet op het spoor komen.
Vertrek van Prins en Prin
ses Tsjitsjiboe.
Nadat de Prins en Prinses
Tsjitsjiboe eenige dagen hun ka
mer hadden gehouden, zijn zij
weer geheel hersteld naar Zwit
serland vertrokken, om in Grin-
delwald eenige tijd door te bren
gen.
Bij het vertrek waren velen op
het perron aanwezig, om de ver-
trekkenden nog een groet te
brengen. Toen de vorstelijke per
sonen zich in de voor hen ge
reserveerde wagon hadden bege
ven, sprak baron van Harden-
broek van Hardenbroek de gas
ten nog eenige woorden van af
scheid toe.
Spinnenplaag op Urk
Urk heeft op 't oogenblik weer
zeer te leiden van de spinnen.
Gaan de bewoners uit, dan moe
ten zij eerst een gordijn van
spinnewebben verwijderen. Komen
zij eenigen tijd daarna weer terug
dan heeft zich reeds weer een
gordijn van spinnewebben ge
vormd. De straatlantaarns, die
de eene dag gereinigd worden,
geven den volgen avond reeds
weer flauw licht, daar ook de
lantaarns geheel met spinneweb
ben bedekt worden.
De bewoners vinden dan ook,
daar de muggen niet steken, de
spinnen veel onaangenamer dan
de muggen.
Steeds intensiever voert de Engelsche regeering haar actie, om zooveel mogelijk recru-
ten voor het leger te winnen. De soldaten kunnen zich momenteel voor 21 jaren verbin
den, waarna zii aanspraak kunnen maken op pensioen.
De toestand in China.
Al zag de toestand in de Oos
telijke landen China en Japan er
voortdurend dreigend uit, nu al
weken lang, toch is er nog steeds
geen definitieve beslissing geno
men en geen einde gekomen aan
de onderhandelingen. Beide par
tijen schenen eerder voor een
vreedzame oplossing te zijn dan
voor oorlog, maar toch werd ook
vernomen dat zoowel China als
Japan eerder bereid waren zich
tot het uiterste te verzetten dan
toe te geven aan de eischen van
den tegenstander. Intusschen
kwam er evenmin een eind aan
de incidenten en plaatselijke ge
vechten, zoo dat de oorlog, die
geen oorlog was, wel zijn slacht
offers eischte. Thans schijnt de
strijd losgebarsten in Sjanghai,
hoewel de onderhandelingen nog
worden voortgezet. In het begin
van deze week deed zich een in
cident voor bij het vliegveld
Hoengjao, van Sjanghai, waar
toe eenige Japanners zich toe
gang wilden verschaffen. Hierbij
is een schietpartij ontstaan,
waarbij twee Japanners, een of
ficier en een matroos gedood
zijn. Dit geval heeft den toe
stand aanmerkelijk verscherpt,
wel wenschte Tokio zoo mogelijk
een vreedzame regeling van het
incident, doch tegelijkertijd kwa
men berichten binnen over een
aanval van Japansche troepen
jp Nankau en over groote troe
pen- en oorlogsschepenconcen
traties door Japan in de omge
ving van Sjanghai. De Japan-
;che ambassadeur, die afwachtte
>f de Chineesche regeering stap
pen tot toenadei-ing zou doen, is
vertrokken naar Sjanghai, waar
ook de Chineesche vertegenwoor
digers van de Centrale regeering
kwamen om in contact te treden
met Kawagoe. De onderhande
lingen zijn echter nog niet tot
eenig resultaat gekomen, inte-
endeel de laatste dagen is de
oestand al critieker geworden.
"Je strijd schijnt zich te zullen
fspelen in en om Sjanghai en
niet in Noord-China. Aan den
usch van Japan om de Chineer
che gendarmerie uit Sjanghai
erug te trekken, is door de bur-
emeester van die stad niet vol-
iaan. De Nankau-pas, die een
\oogst belangrijk punt is in de
toegangsweg naar Tsjahar en
dus naar Noord-China, hebben
de Japanners genomen en ze
bombardeeren nu de citadel, die
nog door de Chineezen bezet
wordt eehouden. Thans begint
