QxHiqiaA - to&iieitzn
EwtflentancUed ö.u-etyLcPit
fëuiïentancUcti Oju-eAwLdht
ikeui*» technische beschouwingen.
In verband met de betreurenswaardige
ongelukken, welke onze nationale lucht
vaar* maatschappij met de Douglas-
tuachines gehad heeft, lijkt het ons juist,
«enige technische beschouwingen aan dit
Vliegtuigtype om een kwestie gaat, die niet
ioa werden ona reeds eenigen tijd geleden
uoor wu volstrekt objectief en betrouw-
baa» deskundige ter beschikking gesteld.
Xondei nu voor de absolute Juistheid daar
in vd je .uaan, houden wij deze publicatie
iixifi >oor onzen plicht, wijl het bij de be-
iptekmg van het voor en tegen van dit
Vuegtype om oen kwestie gaat, die niet
weent» ons nationale aanzien betreft, maar
"oor de rragische ongelukken van de laat-
i«t* .aren '»o« diep in cie beiangen van ons
\tj'K mgrypt. Ook begeven wij ons daar
mede niet op het «ebiea («ener onzakelijke,
r*enzVdig« nrltiek, want de «erie ongeluk
ken dei rantste ;«aren .kan noch aan toe
valligheden uoch tan persoonlijke tekort
komingen toegeschreven worden: zij vindt
.iaar onze meening haar laatste oorzaak
net gebruikte machlnetype.
Lichte bouwwijze.
An eerste plaats aebben de Douglas-
rannkaren, toowei de D(J l alsook de DC 3,
«en zeer .oen te bouwwijze. Dit vindt zijn
oorzaak m de Amerikaansche consvuctle-
voorschriïten. .L)e eischen,. welke de Ame
rikaansche autoriteiten Ier. aanzien van de
veillgheidsfactoren stellen, zijn voor
zichtig uitgedrukt. ietwat „liberaler"
dan de Europeesche. Daardoor hebben de
Amerikaansche fabrieken natuurlijk de
mogelijkheid lichter te bouwen en daar
mede bereiken zij uit den aard van de
zaak grooter snelheden, zij het ook ten
koste eener verzwakking van de veilig-
heids-coëfficient.
Reparatie- en controlemogelijkheden.
Eveneens zijn de reparatie- en controle
mogelijkheden bij de Douglas beperkt.
Men moet, om in een vleugel te komen
met het doel een goede controle uit te
oefenen, het geheele draagvlak afschroe
ven. Dat is natuurlijk voor een luchtvaart
maatschappij, die economisch met haar
materiaal moet omgaan, een kostbare aan
gelegenheid, wijl het afnemen der draag
vlakken eenige uren tijds kost. Bij de
Europeesche fabrikaten zijn tot dit doel
aan de onderzijde van den vleugel groote
afschroefbare kleppen aangebracht, die
op ieder gewenscht oogenblik een gemak
kelijke controle van de geheele constructie,
stuurinrichting, brandstofreservoirs, enz.
mogelijk maken.
Het stijgvermogen.
Ten aanzien van het stijgvermogen,
d.w.z. onmiddellijk na den start, is het
volgende te zeggen: Met een motor be
draagt het stijgvermogen der Douglas na
den start 0.83 M. per seconde. Een presta
tie, die veel te gering is. Voor een lucht
verkeer, waarbij het in de eerste plaats op
Nederland eert Vondel.
De 350-jarige herdenking van den ge
boortedag van Nederlands grootsten treur
speldichter Joost van den Vondel is Zater
dag in de stad zijner inwoning „Zij, die
als Keizerin de kroon draagt van Europa"
veiligheid aankomt, moeten motoren met
een stijgvermogen van minstens 2 M. per
seconde geëischt worden. Is dit niet het
geval en weigert een van de motoren, dan
is een toestel zoo goed als niet meer te
houden. Ook het motortype Cyclone G 100
heeft slechts een stijgvermogen van 1.25
M. per seconde. Hierin is naar alle waar
schijnlijkheid de oorzaak gelegen van den
tragischen start met de DC 2 „Lijster" te
Croydon.
De benzinetanks.
De benzinetanks liggen bij de Douglas-
toestellen onder het midden van den romp,
wat beteekent, dat de tanks bij een nood
landing snel scheuren en de benzine dan
onmiddellijk met de heete uitlaatgassen in
aanraking komt en in brand vliegt. Bij een
deel van de toestellen liggen de tanks
(noodtanks) zelfs in de cabine, in tegen
stelling met de Europeesche typen, waar
bij de tanks zich meestal .in de draagvlak
ken bevinden. Ook bezitten de Europee
sche machines een bijzondere inrichting,
welke het den piloot mogelijk maakt, alle
benzine in geval van nood binnen weinige
seconden te laten wegvloeien.
Een verder bezwaar.
Bovendien kan het Douglastoestel bij
weigering van een motor niet hoog genoeg
stijgen. Voor een veilig luchtverkeer is een
eerste vereischte, dat een hoogte van 2500 a
3000 M. kan worden bereikt. Bij het motor
type Cyclone G 2 ligt deze grens echter
reeds op 1300 M. en bij de Cyclone G 100
ongeveer op 1800 M. en bereikt dus in
geen geval de voorgeschreven hoogte. Daar
door laten zich ook de verschillende onge
lukken in het bijzonder in de Vereenigde
Staten, waar bij de weigering van een
motor in blindvlucht de noodzakelijke
hoogte niet kon worden bereikt en de
machine tenslotte in den nevel tegen de
rotsen vloog, verklaren.
Bijzondere aanwijzingen.
In verband met deze zeer wel bekende
gebreken van de Douglas-toestellen hebben
zoowel de Zwitsersche luchtvaartmaat
schappij „Swissair" alsook de Zuid-Ameri-
kaansche onderneming „Panagra" hun
piloten de strikte aanwijzing gegeven, bij
slecht weer niet te starten, resp. de Alpen
van Zuid-West-Europa en den Andes van
Zuid-Amerika niet te bevliegen. De Zuid-
Amerikaansche deskundigen wezen bij het
geven van deze aanwijzing in het bijzonder
op de gebrekkige biindvlucht-eigenschap-
pen van de Douglas. In tegenstelling hier
mede is het interessant, dat de vliegtuigen
van het Zuid-Amerikaansche Condor-Syn
dicaat ook bij slecht weer regelmatig hun
dienst op de Andes-route, de moeilijkste
ter wereld, onderhouden en wel geduren
de eenige maanden tweemaal per week
met dezelfde machine.
Aan deze bijzonderheden zouden wij
nog verschilende andere kunnen toevoe
gen. Voor het oogenblik echter meenen wij
hiermede te kunnen volstaan.
met een Vondeltentoonstelling ingezet.
Thans houdt heel ons land, voorgegaan
door radio en pers zich een week lang
meer bezig met den zanger van onver
gankelijke reien, den feilen hekelaar van
hetgeen er laakbaar was in zijn tijd, dan
anders in een heel jaar, misschien zelfs is
het niet te veel gezegd: dan in een heel
menschenleven. Want zij die Vondel nog
lezen, zijn niet talrijk meer.,. Populair is
Vondel nooit geweest en zal hij met zijn
gedragen verzeil in onze gehaasten tijd
ook nooit kunnen worden. Toch is het ver
rassend te zien, hoe menigeen, die thans
Vondels verzen hoort voordragen, tot zijn
eigen verwondering getroffen is door de
schoonheid ervan. Zoo moge dan deze her-
denkingSweek het Nederlandsche volk
nader brengen tot zijn grootsten dichter en
vele schoone zangen, die reeds geheel ver
geten dreigden te raken, weer doen her
leven.
Bedrijvigheid van Prins Bernhard.
Prins Bernhard, zoo schreven wij eeni
gen tijd geleden, naar aanleiding van
eenige bezoeken van den Prins aan be
kende Nederlandsche industrieën, zet zijn
verkenningstocht door het Nederlandsche
bedrijfsleven voort. Wij hadden eraan toe
kunnen voegen door het Nederlandsche
vereenigingsleven, want ook dit onder
vindt herhaaldelijk de blijken van 's Prin
sen belangstelling. Was het de vorige week
de Nederlandsche padvinderij, die zich in
zijn belangstelling mocht verheugen en
daarvan het daadwerkelijke bewijs mocht
ontvangen in de bereidverklaring van den
Prins om met ingang van 22 November
1937 op te treden als Koninklijk Commis
saris bij de „Nederlandsche Padvinders",
deze week vieJ de Nederlandsche Heide
maatschappij de eer te beurt, Z.K.H. het
beschermheerschap dezer instelling te zien
aanvaarden. Deze maatschappij verkeert
daarmede wel in een bevoorrechte positie,
want zij geniet thans de bescherming van
alle leden van de Koninklijke Familie.
Ook in ons staatkundig leven leeft Prins
Bernhard ten volle mee. Zoo woonde hij
Dinsdagmiddag de zitting van den Raad
van State bij, warin het nieuwe lid van
dit college, prof. mr. Aalberse, door den
vice-president, jhr. mr. F. Beelaerts van
Blokland, werd geïnstalleerd.
De aanbieding van het geschenk
van de Kon. Landmacht.
Omgekeerd echter ondervindt ook het
Prinselijk Paar nog steeds blijken van
medeleven der bevolking en wel telken
male in den vorm van nagekomen ge
schenken met zijn, nu al spoedig weer een
jaar geleden gesloten huwelijk. Zoo is
dezer dagen de geschenkenschat van de
vorstelijke inwoners van Soestdijk weer
verrijkt met een buitengewoon fraaie en
tevens voor het nageslacht merkwaardige
aanwinst'," het kunstig uitgevoerde kamer
scherm van de Koninklijke Landmacht,
dat in verschillende paneelen volgens ont
werp van kapitein Van den Heuvel de
blijde incomste van Prinses Juliana en
Prins Bernhard in Den Haag en de ver
schillende deelen van het leger in beeld
brengt. Het geschenk werd door een depu
tatie van militairen onder leiding van
luitenant-generaal Reynders aangeboden,
waarna luitenant-generaal Roëll nog een
uiteenzetting gaf van de totstandkoming
en de symboliek van het geschenk. Met
bijzondere ingenomenheid aanvaardde
Prins Bernhard het geschenk, daarbij den
gevers den dank overbrengend van Prinses
Juliana, die verhinderd was bij de aan
bieding tegenwoordig te zijn. Merkwardig
voor het nageslacht noemden wij dit ge
schenk, omdat het geschonken werd juist
in een tijd, dat het leger weer een zoo
veel grooter plaats in het leven van ons
volle gaat innemen. Zoo zal het later
tevens te beschouwen zijn als een herinne
ring aan het eindelijk zwichten voor den
algemeenen drang naar versterking der
defensie, waarvan ons land zich gedurende
jaren na den oorlog zoo zeer aflceerig had
getoond.
Op Sint-Nicolaas de winkels dicht.
Het Sint-Nicolaasfeest valt dit jaar op
een voor den winkelstand wel zeer onge-
lukkigen dag, namelijk op Zondag, leder
weet, hoe het nu eenmaal in den aard van
de menschen ligt, om tot het laatste oogen
blik te wachten en hoe er dientengevolge
juist op den laatsten dag, den feestdag
zelf, nog gekocht wordt. Het is dan ook
niet te verwonderen, dat de minister van
Economische Zaken van verschillende
zijden verzoeken heeft ontvangen, om voor
den vijfden December ontheffing van ver
schillende verbodsbepalingen der winkel-
sluitingswet te verleenen, opdat de win
kelstand geen schade lijdt door het zoo
ongunstig samentreffen van Sint-Nicolaas-
dag en Zondag. De minister is evenwel
van oordeel, dat het geen groote bezwaren
kan opleveren, het Sini-Nicolaasfeest in
plaats van op 'Zondagavond op Zaterdag
avond of Maandagavond té vieren en hij
vindt daarom geen aanleiding ontheffing
van bepaalde verbodsbepalingen van de
winkelsluitingswet te verleenen. Intus
schen geldt deze ministerieele beschikking,
die voor vele neringdoenden een groote
teleurstelling zal zijn, met voor het ge
heele land, althans niet voor de hoofdstad.
In Amsterdam toch mogen de winkels op
grond van de plaatselijke winkelsluitings
verordening op den vijfden December ge
opend blijven.
Handelsbesprekingen met Italië.
Ten aanzien van onze handelsbetrekkin
gen met het buitenland blijft de regeering
diligent. Thans is Italië aan de beurt. Naar
dit land is een delegatie vertrokken,
bestaande uit dr. F. L. Rutgors Wzn., van
het departement van Koloniën, ir. R. P.
Bonthuis, inspecteur van den Landbouw
en de heeren d'Ailly van de Vereeniging
voor den Effectenhandel, Colthoff namens
het Centraal Instituut voor de bevordering
van het normale handelsverkeer, en an
deren. De delegatie, welke onder leiding
staat van mr. A. van Kleffens, zal te Rome
handelsbesprekingen voeren.
Internationaal gerechtshof voor straf
zaken te 's-Gravenhage.
Een belangrijke onderscheiding is Den
Haag als internationale conferentiestad
opnieuw te beurt gevallen. De Volken
bondsconferentie ter bestrijding van het
terrorisme, welke van 1 tot 16 November
De oorlog in het Verre Oosten.
De dappere tegenstand van de Chinee-
zen, die de geheele wereld verrast heeft,
is niet in staat geweest de Japansche troe
pen te bedwingen en zooals wei te voorzien
was, begint hun militair verzet langzamer
hand ineen te storten. In het Noorden kan
eigenlijk nog slechts van een guerilla-oor-
lóg worden gesproken, die overigens aan
de Japanners last genoeg veroorzaakt, ter
wijl thans ook het front bij Sjanghai door
broken is. De weg naar Nanking schijnt
thans voor de Japanners open te liggen,
want het ziet er niet naar uit, dat Tsjiang
Kai-sjek van plan is de „Zuidelijke Hoofd
stad" te verdedigen. Het civiele bestuur is
reeds van Nanking naar Tsjetsjoean ver
plaatst.
Ondanks de militaire tegenslagen schij
nen de Chineezen zich toch niet aan de
Japanners te willen onderwerpen. Hetmil-
lioenenvolk is in dit opzicht zeer eensge
zind en ook Tsjiang Kai-sjek weet, dat
een eendrachtig China, dat eenigszins op
den steun van de Westersche democratieën
en Amerika zou mogen rekenen, den strijd
nog zeer lang vol kan houden en Japan
nog tot het brengen van enorme offers kan
dwingen. En nu de gang van zaken te Brus
sel, waar de vertegenwoordigers van de
negen mogendheden a.s. Maandag weer
bijeenkomen, een voor China gunstiger
verloof schijnt te zullen nemen, behoeft
men in het Hemelsche Rijk nog niet alle
optimisme te laten varen.
Eigenaardig blijft onder deze omstandig
heden de houding van Japan. Indien het
op het oogenblik eenige inschikkelijkheid
betoonde, zou het ongetwijfeld zeer veel
van China kunnen verkrijgen en kon het
aan den kostbaren oorlog, waartoe Tokio
economisch en financieel ternauwernood
in staat is, een einde te maken. Desondanks
blijft het land op het oogenblik hardnekkig
eischen, dat de eerste stap tot verzoening
van den onderworpene, dus China, zal uit
gaan. Kennelijk verkeert men op het
oogenblik in Japan in een soort overwin
ningsroes en stelt men onder den indruk
daarvan onmogelijk te vervullen eischen
aan China en de conferentie van Brussel.
Maar als men m Tsjetsjoean en de Bel
gische hoofdstad voet bij stuk weet te
houden, is het niet onwaarschijnlijk, dat
de economische toestand in Japan Tokio
tot inbinden zal dwingen. Hopelijk ligt
voor het arme Chmeesche volk dit oogen
blik niet ver meer af.
Unaniem besluit van de nict-inmen-
gingscommissie.
L.1. Dinsdag is de sub-commissie voor
de niet-inmeng*ig weer eens bij elkaar ge
komen. Ditmaal was het wei een zeer on
bewogen vergadering, die in recordtijd kon
worden beëindigd. Dit is wei in hoofdzaak
te danken aan de verklaring van den Rus-
sischen vertegenwoordiger, dat Moskou
nu bereid was het Britsche plan in zijn
geheel zonder eenig voorbehoud te aan
vaarden. Daarmede is een van de grootste
hindernissen voor de verwezenlijking van
het plan, n.1. de z.g. unanimiteitskwestie,
voor goed uit den weg geruimd. Zooais
men weet, had Rusland tot nog toe gewei
gerd zijn goedkeuring te hechten aan toe
kenning van oorlogvoerende rechten, zoo
lang niet alle vrijwilligers uit Spanje zou
te Genêve is gehouden, heeft namelijk be
sloten Den Haag aan te wijzen als zetel
voor het te stichten internationaal ge*
rechtshof voor strafzaken. Bij dit gerechts
hof zullen strafzaken betreffende terro
ristische aanslagen aanhangig kunnen
worden gemaakt, waarna den bedrijvers
door dit hof eventueel straf kan worden
opgelegd. Men hoopt op deze wijze daden
van terreur als de vermoording van
Koning Alexander van Joego-Slavië te
Marseille te kunnen tegengaan. Voor de
keuze van Den Haag als zetel van het
nieuwe gerechtshof bracht de Nederland
sche gedelegeerde ter Volkenbondsconfe
rentie, prof. mr. J. A. van Hamel, den
dank der Nederlandsche regeering over.
den zijn teruggetrokken. Voor Rome en
Berlijn was dit aanleiding geweest om
nieuwe moeilijkheden te scheppen en hun
medewerking aan de uitvoering van het
plan afhankelijk te maken van een oplos
sing van het door Rusland geschapen ge
brek aan unanimiteit.
Door de verklaring van Rusland zijn
deze obstakels thans uit den weg geruimd,
hoewel er ook zonder verdere oneenig-
heden nog wel eenigen tijd zal verstrijken,
alvorens de eerste vrijwilligers Spanje
verlaten. In ieder geval kan de commissie
echter thans in afwachting van de ant
woorden van Salamanca en Valencia, die
in den loop van deze week verwacht wor
den, rustig haar technische voorbereidin
gen treffen.
Overigens schijnt de verandering in de
houding van Moskou niet geheel onver
wacht te zijn gekomen. Litwinof moet
reeds te Brussel aan Delbos en Eden heb
ben laten weten, dat zijn regeering niet
bij haar verzet zou blijven volharden.
Anderzijds is het ook niet onmogelijk, dat
de reis van Haiifax naar Berlijn voor
Moskou aanleiding is geweest om te pogen
weer bij Londen in het gevlei te komen.
De besprekingen te Berlijn.
Aan de reis van lord Halïi'ax naar Ber
lijn is intusschen nog een storm vooraf
gegaan, zij het gelukkig ook een storm in
een glas water. In de „Evening Standard"
was een artikel verschenen, waarin voor
speld was, dat Hitier aan Haiifax zou
voorstellen, in ruil voor een vrije hand in
Oost- en Centraal-Europa, zijn koloniale
ambities voor tien jaren te vergeten. In
Duitschland heeft dit artikel nogal veel
kwaad bloed gezet en een oogenblik zag
het er naar uit, alsof' de reis zou worden
uitgesteld. Nu lord Haiifax intusschen te
Berlijn is aangekomen, kan deze episode
echter als afgedaan worden beschouwd.
Interessant is nog het feit, dat het be
wuste artikel geschreven is door een En-
geisch journalist, die zeer Italiaansch-
gezind, daarentegen echter sterk anti-
Duitsch is. Indien men nu bovendien weet,
dat men in Rome de Berlijnsche bespre
kingen zeer ongaarne ziet, zou men wer
kelijk eenigszins aan de hechtheid van de
vriendschap tusschen Rome en Berlijn
gaan twijfelen. Al te zeer vertrouwen de
beide vrienden elkaar toch klaarblijkelijx
niet.
Koning Leopold in Engeland.
Koning Leopolü van België is op het
oogenblik gast te Londen. Men weet te
melden, dat hij van zijn verblijf in de
EngeJsche hoofdstad gebruik, wil maken,
om een poging te ondernemen, de bespre
kingen over een nieuw westelijk pact op
gang te nelpen. En indien iemand daartoe
in staat is, is het zeker wei de jonge Bel
gische koning, die reeds meermalen blijk
heeft gegeven, over groote diplomatieke
talenten te beschikken. Bovendien heeft
hij het voordeel, dat een. ieder van zijn
onpartijdigheid overtuigd is.
Overigens heerscht in zijn land nog
steeds de kabinetscrisis en Mr. Janson, de
liberale minister van Staat, is dag en nacht
in de weer om een oplossing te vinden
Hopelijk is hij bij den terugkeer van den
koning uit Londen zoover, dat de crisis
dan nog slechts een kwestie van enkele
dagen behoeft te zijn.
In het kader der Vondelherdenking werd namens het Neder-
landsch Tooneelverbond bij het Vondelstandbeeld in het Vondel
park te Amsterdam een krans gelegd door den voorzitter van
het Verbond, Prof. Dr. J. van Ebbenhorst.
In het gemeentelijk bouwvak te Rotterdam is men druk bezig met het
vervaardigen van het eerste tunnelstuk voor den Maastunnel,
