PORTRET DE INTERNATIONALE TOESTAND DEZE WEEK IN NEDERLAND v DE WERELD IN KAART VAN DE WEEK het oogenblik dat deze regels geschreven worden, vertoeven Cham- berlain en Halifax te Rome om met Mussolini de besprekingen te hebben, die van zoo groot belang voor de toe komst van Europa kunnen zijn. Nog -:au niet gezegd worden, of het resul taat van deze besprekingen rust of onrust voor ons werelddeel zal betee- kenen. Vast staat echter, dat slechts Mussolini het antwoord op deze vraag zal kunnen geven. Het bezoek van de Engelsche staatslied den aan den duce staat, ook al legv men daar in Londen en Parijs liever niet den nadruk op, geheel in het teeken van de Italiaansche eischen ten aanzien van Dzjiboeti, Tunis, het Suezkanaal. Zelfs het onderwerp „Spanje" is vergeleken met de nieuwe door Rome opgeworpen vraagstuk ken van minder belang. Spanje, dat staat reeds maanden lang vast, zal Europa niet meer tot den oorlog kunnen brengen. Van de Italiaansch-Fransche kwestie kan dit echter nog geenszins gezegd worden. Vast staat, dat Frankrijk tot geen territoriale concessies wil overgaan en dat Londen de Fransche houding volkomen goedkeurt. Dit blijkt wel uit het communiqué, dat werd uitgegeven na het korte onderhoud, dat Chamberlain en Halifax op hun doorreis naar Rome te Parijs met Daladier en Bon net hadden. Dit communiqué spreekt van de algemeene gelijkheid der opvattingen, welke tevoren was vastgelegd tusschen de beide regeeringen. Waartoe men te Parijs wellicht bereid is, zijn enkele concessies van ondergeschikt belang: stichting van een vrijhaven in Dzjiboeti voor Italië, verkoop van den spoorweg van Dzjiboeti naar Addis Abeba, opname van Italië in den raad van beheer De Landmacht jubileert. Voor de Koninklijke Landmacht was het Maandag een gewichtige dag. Dien dag toch werd door het geheele land in tal van garnizoenen het feit herdacht, dat 125 jaar geleden na den terugkeer van Oranje in ons land en het uitroepen van onze onaf hankelijkheid, ter verdediging van de pas verworven vrijheid 25 legerkorpsen wer den opgericht, die den grondslag vormden van de Nederlandsche weermacht, zooals deze thans geworden is. In de betreffende 25 garnizoenen werd dit jubileum met groote opgewektheid gevierd. Allerwegen weerklonken de feestmarschen en de regi menten hebben gewedijverd in het aan brengen van kleurige en feestelijke ver sieringen, eerepoorten, enz. In den avond van den feestdag hield de commandant van het Veldleger, luitenant-generaal J. J. G. baron van Voorst tot Voorst, een belangrijke radiorede, waarin hij de be- teekenis van de landmacht voor de ver zekering van onze landmacht uiteenzette en haar vergeleek bij een schild, dat ons moet beschermen tegen hetgeen ons zou kunnen bedreigen en een zwaard van ge rechtigheid in handen der overheid. Huishoudelijke beroepen een streepje voor Ten einde in de hand te werken, dat de Nederlandsche meisjes zooveel mogelijk de huishoudelijke oeroepen kiezen in plaats van in fabrieken, op kantoren of in win kels te gaan werken, heeft de minister van Sociale Zaken bepaald, dat alle verdien sten door gezinsleden van ondersteunden en tewerkgestelden, verkregen met het ver richten van gezinsarbeid van huishoude- UITBREIDING VAN HET TRANS ATLANTISCHE LUCHTVERKEER. In Mei aanstaande zal een regel matige Engelsche luchtpostdienst over den Noordelijk Atlantischen Oceaan worden geopend. De Engel sche machines zullen van Foynes in Ierland naar Botwood in Newfound- land vliegen. De dienst zal worden onderhouden met vliegbooten van meermotorig type met een laad ruimte van 24 ton. Voorloopig zal de Oceaan in beide richtingen een maal in de week worden overge stoken. Later zal de frequentie wor den uitgebreid. De opening van dezen dienst zal de eerste groote onderneming zijn, die Imperial Air ways en British Airways na hun fusie in gemeenschappelijk verband uitvoeren. Overigens wijst alles er op, döt Engeland in het nieuwe jaar een „Juchtoffensief" over de overzeesche routes denkt te openen. Met name interesseert men zich voor de tra jecten Engeland-West-Afrika, Enge- land-Australië en Nieuw-Zeeland en Engeland-Pacific eilanden. van de Suezkanaal-Maatschappij. De groote vraag blijft echter, of Mussolini met deze tegemoetkomingen tevreden zal zijn en zoo niet, of zijn territoriale eischen den steun van Berlijn genieten. Is dit laatste het geval, dan zal Europa in 1939 een nog gevaarlijker crisis beleven, dan in Sep tember van het vorige jaar. Eenige staats lieden, b.v. de Zuid-Afrikaansche minister van defensie Pirow, die zooals bekend on langs verschillende Europeesche hoofd steden bezocht en dus over bepaalde in lichtingen zou kunnen beschikken, hebben zulks voorspeld. Maar zoolang het resultaat van Chamberlains besprekingen nog niet vaststaat, is het overbodig zich aan een te groot pessimisme over te geven. Wanneer München iets goeds heeft gebracht, is het wel het bewijs, dat de volkeren van Europa den oorlog niet wenschen. En daar mede zal tenslotte ook Mussolini rekening mfceten houden. Hij kan er immers niet op rekenen, dat hij zijn vérstrekkende eischen tegenover Frankrijk op onbloedige wijze ingewilligd kan krijgen, evenals Hitier de zijne ten aanzien van Tsjecho- Slowakije te München. Het Fransche volk legt op het oogenblik een groote eensge zindheid aan den dag, een eensgezindheid, waarvan overigens de verdienste aan Mus solini toekomt, en deze stelt de Fransche regeering in staat tegenover Italië een krachtige houding aan te nemen. De houding van Amerika. Een andere ongunstige factor is voor Mussolini de houding, die op het oogenblik door de Vereenigde Staten tegenover de totalitaire staten wordt aangenomen. De groote rede van Roosevelt heeft voor zoo ver zij betrekking had op de buitenland- sche politiek van het Witte Huis wel zeer weinig critiek verwekt en daaruit mag men concludeeren, dat het Amerikaansche volk deze politiek ten volle goedkeurt. Mussolini weet nu, dat indien hij werke- lijken aard, bij het vaststellen van het steunbedrag, resp. van de verdiensten in werkverschaffing geheel buiten beschou wing zullen blijven. Deze verdiensten zul len dus niet van den steun worden afge trokken. Als dit den dienstbodennood nu niet doet verminderen, wat dan wel Succes voor Koolhoven. Het nieuwe type Koolhoven jachtvlieg tuig, dat op de groote Parijsche luchtvaart tentoonstelling geëxposeerd was, blijkt in geslagen te zijn. Met den nieuwen bom menwerper van Fokker behoorde de Koolhovenjager dan ook tot de toestellen, die het meest de aandacht trokken op deze tentoonstelling. Beide Nederlandsche vlieg tuigfabrieken leven nu in afwachting van bestellingen op hun nieuwe typen. Kool hoven is de eerste, die succes heeft. Deze Rotterdamsche fabriek heeft thans van de Fransche regeering opdracht ontvangen tot het bouwen van een aantal jachtvlieg tuigen van het type FK 58. De toestellen zullen gedeeltelijk hier te lande, gedeelte lijk in een Fransche fabriek worden ge bouwd. Hoe groot de order is, werd nog niet bekend gemaakt, maar wel is zij van dien aard, dat er voor geruimen tijd werk voor de fabriek is. Nog meer vliegtuigorders. Na de mooie bestelling van de Fransche regeering voor Koolhoven is thans ook Fokker met een regeeringsopdracht ver rast, echter niet met een buitenlandsche, doch met een order van het Nederlandsche Departement van Defensie, dat bij deze fabriek twintig lesvliegtuigen van het type S9 bestelde. Een tweede order, die, hoewel kleiner in omvang, nog belangrijker is, omdat zij een nieuwen koers in de mate- rieelvoorziening der Nederlandsche lucht macht beteekent, plaatste Defensie in het buitenland, en wel voor de eerste maal in Duitschland. Het betreft drie Focke Wulf vliegtuigen van het type FW 58, de z.g.n. „Weihe", die by de vliegopleiding van de luchtvaartbrigade te Soesterberg dienst zullen doen. Dit is de eerste maal, dat Nederlandsche militaire vliegtuigen in het buitenland worden aangeschaft. Tekort aan appelen. Reeds eenigen tijd werd door den fruit handel geklaagd over nijpend tekort aan versche vruchten als gevolg van den slech ten oogst van 1938 en herhaaldelijk werd er bij de regeering op aangedrongen, meer invoer in het buitenland toe te staan. Dat de klachten inderdaad gegrond waren, blijkt wel uit de hooge prijzen, die in den laatsten tijd op de veilingen voor versche vruchten werden gemaakt. Zoo werden einde der week op de grootste veiling van ons land te Goes 400 kisten appelen aan geboden, waarvan de goudreinetten 32 tot 38 cent per kg opbrachten. Dit bewijst wel, dat de toestand voor den fruithandel cri tiek begon te worden. De regeering heeft dit blijkbaar ingezien, want zij heeft be sloten, met ingang van 1 Februari de monopolieheffing op versche appelen van 4 op 2 cent per kg te verlagen. Deze ver laagde heffing blijft van kracht tot 1 Juli en zal beperkt zijn tot bepaalde hoeveel heden uit de betrokken van her- lijk bereid is een oorlog te riskeeren om zijn plannen ingewilligd te krijgen, Enge land en Frankrijk minstens genomen den moreelen en economischen steun van de Vereenigde Staten zouden genieten. Ook dat zal hem tot inschikkelijkheid moeten manen. De Spaansche kwestie. Naast de Fransch-Italiaansche kwestie, vormt Spanje een onderwerp der bespre kingen te Rome. In dit vraagstuk zal Chamberlain aan Mussolini bepaalde voor stellen doen en het is niet onmogelijk, dat de duce daaraan een willig oor zal leenen. Ook het laatste offensief van Franco heeft aan de nationalisten nog niet de beslissende overwinning gebracht. De Spaansche burgeroorlog duurt lang, veel te lang naar den zin van Mussolini, die in dezen strijd groote middelen heeft ge ïnvesteerd in de hoop op een snelle be slissing. Bovendien schijnt ook in het ach terland van Franco geen rust te heerschen. Men krijgt zelfs den indruk, dat achter het front een revolutie wordt voorbereid, die voor de Italianen een ongunstig verloop zou kunnen hebben. Dit zou voor den duce aanleiding kunnen zijn, het Spaansche avontuur op de voor hem best mogelijke wijze te liquideeren. Londen zal hem daar bij ongetwijfeld behulpzaam willen zijn en medewerken aan de vestiging van een re gime in Spanje, dat de buitenlandsche in vloeden in het land uitschakelt en waarbij beide partijen zich zouden kunnen neer leggen. Het is waarschijnlijk niet toevallig, dat men juist op het oogenblik veel over een herstel van de monarchie in Spanje spreekt. De 'incidenten aan de Tsjechisch- Hongaarsche grens. De grensincidenten te Munkacs en daar na wederom te Ungvar en Kolta hebben zoowel in Praag als in Boedapest groote opwinding veroorzaakt. Omtrent de wer kelijke toedracht der zaak verkeert men nog in het duister, maar duidelijk is wel, dat de actie niet door de Tsjechische re geering is voorbereid. Dan toch zou er heel anders en met zeer veel meer man schappen opgetreden zijn. Nu krijgt men eerder den indruk dat men heeft te doen met een lichtzinnig avontuur van eenige Tsjechische militairen. Van Hongaarsche zijde dreigt men op het oogenblik den van zijn post afwezigen Praagschen gezant niet eerder .-te zullen doen terugkeeren, dan wanneer de geheele aangelegenheid is geregeld. Overigens ge looft men echter in diplomatieke kringen niet, dat de incidenten ernstige gevolgen zullen hebben. De Oekrainsche kwestie. De Oekrainsche kwestie heeft in de af- geloopen week sterk de aandacht getrok ken en wel door het bezoek van Beek aan Hitier. Men weet, dat Polen zich zeer ongerust heeft gemaakt over de Duitsche bedoelin gen ten aanzien van de Oekraine. Te Berchtesgaden heeft men den Pool thans gerust trachten te stellen door te verkla ren, dat Duitschland natuurlijk slechts aan een autonoom worden van de Russische Oekraine denkt. Maar of de Duitschers daarin geslaagd zijn? De Oekrainers in Polen roeren zich reeds terdege en men meent in Polen, dat deze opwinding „made in Germany" is. komst. Aangezien de appelenvoorraad op het oogenblik reeds zeer gering is, is voor den invoer uit de Vereenigde Staten voor het loopende seizoen een contingent van 20.000 ton toegestaan. Er kan dus weer een appeltje geschild worden Vreemde praktijken. Uit de hoofdstad kwamen onverkwikke lijke berichten over vreemde practijken die daar bij de uitgifte van erfpachtsgron- den zouden worden toegepast. Het dagblad „De Telegraaf" kwam met een sensatio- neele beschuldiging aan het adres van den Amsterdamschen wethouder van Publieke Werken, S. Rodriguez de Miranda en het raadslid Z. Gulden, die beiden onrecht matig voordeel zouden hebben getrokken van de uitgifte van bouwgronden in erf pacht. Eerstgenoemde beschuldigde op zijn beurt den heer Gulden van onregelmatig heden en diende tevens bij de Justitie een aanklacht in tegen de hoofdredactie van „De Telegraaf" naar aanleiding van de door dit blad geuite beschuldiging. Dat er bij de uitgifte van erfpachtsgronden te Amsterdam iets niet in den haak is, staat wel vast, want reeds geruimen tijd maakt de z.g. handel in erfpachten daar ter stede een onderwerp van bespreking uit, zoowel in het gemeentebestuur als in de kringen der bouwers. Ook de justitie heeft er zich reeds in gemengd en onafhankelijk van het gemeentebestuur door de rijksrecherche een uitgebreid onderzoek naar een en ander doen instellen. Het resultaat van dit onderzoek is evenwel nog niet bekend ge maakt. DE STAD DER HOOGBEJAARDEN. Serajewo, de hoofdstad van de Joego slavische provincie Bosnië, het voormalige Servië, schijnt een zeldzaam gezonde plaats te zijn. Volgens een zoo juist verschenen officieele statistiek leven er in Serajewo, dat rond 60.000 inwoners telt, twintig menschen, die over de honderd jaar oud zijn. Een prachtig gezicht op Innsbruck, waar op de groote Berg-Isel-schans de jaarlijksche wedstrijden in skispringen zün gehouden. ZON EN SNEEUW Zon en sneeuwWie verlangt daar niet naar nu de wintersche dagen hier weer zoo grauw en nevelig zijn geworden! Wie zou dan niet onder een stralend blauwen hemel willen dwalen over de glinsterende witte sneeuw, of op zijn ski's omlaag sui zen naar het dal. Dat is de hartgrondige wensch van vele menschen uit de groote steden, die dorsten naar rust en eveneens de wensch van de ware sportsmen, van wie men ten onrechte denkt, dat voor hen de bekoring van de wintersport slechts ge legen is in het voortjakkeren, het maken van records, of dat het hun eenige genoe gen zou zijn te vertoeven op dansvloeren en te zitten in de bars van luxe hotels. Een ieder, die werkelijk eens de toover- pracht van het wintersche berglandschap heeft aanschouwd, weet dat de zaken heel anders staan, want verreweg het meeren- deel der bezoekers van de wintersport be staat uit natuurvrienden, menschen die verlangen naar rust en lieden, voor wie de sport de allerhoogste no:m van ont spanning beteekent en die alleen uit hoofde daarvan de luxe van de groote hotels zullen mijden. Z ij vinden hun aardsch paradijs op de stille plaatsen, waar de natuur nog in ongerepten staat ver keert. En dat laatste is voor allen gelijk, of men beschikt over een meer of minder gevulden buidel. Wel is het waar, dat die kleinere plaat sen niet altijd in de gelegenheid zijn het comfort te bieden, waarop ook de beschei- denste Nederlander doorgaans nog aan spraak maakt. Tenminste wanneer hij in zijn wintervacantie naar Zwitserland gaat. Des te grooter is dan zijn verrassing, wan neer hij komt in het wereldberoemde bad plaatsje Schuls-Tarasp in het Engadindal, dit plaatsje dat rijk gezegend is met zonne schijn, waar het vredig is, een plaatsje, dat niet die lawaaierige drukte kent van de groote sportcentra. En toch beschikt deze kleine stad met haar geneeskrachtige bronnen, over alle vormen van comfort. Natuurlijk is die roem in de eerste plaats te danken aan de genezingen, die hier dank zij de glau- berzoutbronnen, hebben plaats gevonden. Maar eveneens treft men daar koolzuur- bronnen aan, die voor het genezen van een groot aantal ziekten, ook tropische, ge bruikt worden. Deze plaats is gelegen aan de Zuidzijde van het machtige Silvrettagebergte, een wintersportgebied van zeer bijzondere AMERIKA'S ENORME BEWAPENING. Naast dat van Engeland is het Ameri kaansche bewapeningsprogramma, dat zoo juist door president Roosevelt in het Con gres is toegelicht, wel het geweldigste, dat ooit in vredestijd in uitvoering was. Wel haast astronomische getallen zijn noodig om de enorme middelen, die door deze be wapening verslonden worden, aan te - geven. En dit, terwijl Amerika ongetwij feld een van de minst bedreigde staten ter wereld is. Groote oceanen scheiden im mers de Vereenigde Staten van eventueele vijanden. Het is dan ook wel niet zoozeer de vrees voor een vijandelijken aanval van overzee, die het Witte Huis tot een derge lijke krachtsinspanning deed besluiten, als wel het voornemen, zijn invloed op de toe komstige internationale politieke ontwik keling te blijven behouden. Ook in Wash ington weet men, dat de diplomaten in deze tijden een krachtig militair apparaat achter zich moeten hebben, indien zij suc cessen willen boeken. Een staat zonder sterke wapenmacht is tegenwoordig in de politiek een quantité néghgable. En dat zou voor het groote en rijke Amerikaan sche volk een oneervolle positie zijn, die het bovendien in steeds ernstiger onaan genaamheden zou moeten brengen. Dit ziet men in de Ver. Staten steeds duidelijker in en derhalve verlaat men de vroegere isolatiepolitiek en verschaft zich een machtsapparaat, dat in staat zal wezen aan diplomatieke protesten kracht bij te zetten. De Vereenigde Staten zijn niet van plan de heerschappij over den Stillen Oceaan aan het steeds machtiger wordende Japan te laten. Ver naar het Westen geschoven, van Alaska tot Samoa aan den Equator over Hawaii naar San Diego in het Zuiden van de Vereenigde Staten, bevindt zich een machtige verdedigingsgordel, die nog voortdurend versterkt wordt. Vroeger on bewoonde eilanden in den Stillen Oceaan zijn geworden tot machtige steunpunten voor vloot en luchtvloot. De Aleoeten in het hooge Noorden, het Midway-, Wake en Guanieiland, Samoa zijn krachtig ver sterkt en Pearl Harbour op de Hawaii- eilanden is het Singapore van den Pacific. Het voor Amerika zoo belangrijke Pana- WALTHER FUNK. In de Duitsche regeering heeft zich welhaast onopgemerkt een belang rijke verandering voltrokken. Deze verandering is niet van personeelen aard. Alle leden van het Rijkskabinet hebben hun titels behouden. Maar een groot deel van de taak, die Goering als gevolmachtigde voor het vier-jaren-plan had uit te voeren, is thans gelegd in handen van den minister van economische zaken Funk. Men heeft in het buitenland reeds eenigen tijd geleden den indruk ge kregen, dat men in Duitschland bij de uitvoering van het z.g. autarkie- programma wat al te hard van stapel is geloopen. Men schijnt wat al te geforceerd te werk te zijn gegaan en daardoor hebben zich eenige ver schijnselen voorgedaan, die tot voor zichtigheid manen. Een van de op vallendste daarvan is wel het gebrek aan arbeidskrachten, dat is blijven bestaan ook nadat Oostenrijk en het Sudetenland met hun 10 millioen bewoners aan het Rijk zijn ge komen. Aan minister Funk is thans de taak opgedragen, de uitvoering van het autarkie-programma zoo te re- organlseeren, dat bepaalde rem mende verschijnselen zich daarbij niet meer kunnen voordoen. Funk was vroeger economisch medewer ker van het „Berhner Tagebiatt" en staat ook overigens bekend als een kundig econoom. Men verwacht van hem, dat hij bij de uitvoering van het Duitsche economische program ma een grooter voorzichtigheid aan den dag zal leggen dan zijn voor ganger. allure, want men beschikt hier in ruime mate over zonneschijn en sneeuw. De ski- lustigen kunnen hier alles vinden wat hun verlangend hart maar kan begeeren. Het klimaat is buitendien zeer mild, doordat het dal aan de Noordzijde door het ge bergte wordt afgesloten. Een werkelijk koude winteravond, dat men diep in de kraag moet duiken, behoort hier tot de zeldzaamheden. makanaal wordt nog door een bijzonder verdedigingssysteem beschermd. En ook aan de Oostkust, dus aan de zijde van den Atlantischen Oceaan worden steeds meer sterke steunpunten ingericht, die Amerika's macht naar Europa moeten uitstralen. Dat deze krachtsontplooiing in de toe komst niet zonder uitwerking op de inter nationale politiek Kan blijven, behoeft geen betoog. Wij zullen er in de toekomst zeker nog veie malen op moeten terug komen. JAPANS BEVOLKING. Blijkens onlangs verschenen statistieken bedroeg de bevolking van het eigenlijke Japan op 1 October 1938 72.222.700 in woners of 969.000 meer dan op hetzelfde tijdstip van het vorige jaar en 2.968.552 meer dan bij de laatste volkstelling van 1935. Van de totale bevolking behoorden 36.182.700 tot het mannelijk en 36.040.000 tot het vrouwelijk geslacht. Er waren 148 steden met een gezamenlijk inwonertal van 25.946.000 of ongeveer 36 van de totale bevolking van Japan. Tokio, de grootste stad, telde op 1 Oct 1938 6.457.000 inwoners. Dan volgder. Osaka met 3.321.000, Nagoya met 1.224.000, Kioto met 1.159.000, Kobe met 989.000 en Yokohama met 777.500 inwoners, H/.roshi- ma en Fukuoka telden resp. 334.600 en 316.000 inwoners. Tusschen de 200.000 en 300.000 inwoners hadden Kure, Yawata, Sendai, Nagasaki, Shizuoka, Kawasaki Hakodate, Sasebe, Yokosuka, Sapporo en Kumanoto. KORTE GOLVEN TEGEN SLAPELOOSHEID Een Weensch geneesheer paste bij een zijner patiënten, die aan een organische ziekte leed, korte-golfbestraling toe. Tij dens deze behandeling bleek de slapeloos heid, waaraan de patiënt eveneens leed, meer en meer te verdwijnen. Dit feit was voor den arts aanleiding systematisch proeven te gaan nemen, om slapeloosheid met korte golven te bestrijden en inder daad bereikte hij in verscheidene gevallen goede resultaten. Deze uitwerking van ultra-korte golven is trouwens reeds eer der ontdekt. Bij den bouw van kortegolf- zenders heeft men meermalen de ervaring opgedaan, dat personen, die hierbij werk zaam waren en door den aard van hun werk met korte golven in aanraking kwa men, reeds na korten tijd door hevige ver' moeidheid werden overvallen. Het stoffelijk overschot van den Poolschen generaal Thardee Tyszkiewicz, die in 1852 te Parijs stierf, wordt vandaar naar Polen overgebracht. ALASK, Ca NA DA it D* Diiikboctvloohteuripun/ L Luchtvtoohteunpunb y^VcRttN/(jOE/ 'PfonKati p Fes ter ^Mawaylil +Ouom-£ll h\ STILLE OCEAAN

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1939 | | pagina 4