De Internationale toestand
Deze week
f N
vy
De Wereld
Het Portret
IN DE AFGELOOPEN WEEK
Was het in het jaar 1939 de Duitsch-
Tsjechische kwestie, die Europa in
permanente spanning: hield, dit jaar
schijnt zulks ongetwijfeld het geval te
zullen zijn met het Duitsch-Poolsche
conflict. En wenscht men ook nu een
algemeenen oorlog te voorkomen, dan
zal daartoe een nog aanzienlijk
hoogere staatsmanskunst der verant
woordelijke regeeringen noodig zijn
dan in het algeloopen jaar. Want men
mag er zich geen illusies over maken:
de Poolsche crisis bergt aanzienlijk
grootere gevaren in zich dan de
vroegere Tsjechische, hoewel zij in
principe wellicht veel op elkaar ge
lijken.
Ook bij de Duitsch-Poolsche kwestie
gaat het in de eerste plaats om den terug
keer van een zuiver Duitsch gebied naar
het Rijk, evenals indertijd het Sudeten-
gebied, al verschilt de status van Danzig,
dat een vrije stad onder Volkenbonds:
(lees: Poolsche) controle is, daarvan
eenigszins. Danzig en de Corridor zijn voor
Polen een levensbelang, zij geven het land
een uitweg naar de Oostzee en voorkomen
een welhaast algemeene omsingeling door
de twee grootste mogendheden van Europa:
Duitschland en Rusland, landen, die ge
durende 150 jaren de heerschappij over
Polen hebben gevoerd.
Tot eenige concessies is Polen intusschen
wel bereid: vergemakkelijking van het
doorvoerverkeer naar Danzig, afschaffing
NEDERLAND
IN NEDERLAND
De Kamer waakt voor haar rechten.
In de laatste jaren is het meer en meer
gewoonte geworden, dat aangevraagde
gelden voor de uitvoering van overheids-
werken werden besteed, nog voordat de
Kamer er haar goedkeuring aan had ge
hecht. In werkelijk dringende gevallen
wordt tegen een dergelijke handelwijze, die
strikt genomen niet door den beugel kan,
omdat zij een aantasting van het budget
recht van de Kamer beteekent, geen of
slechts weinig bezwaar gemaakt, doch thans
beeft zich een geval voorgedaan, dat ook
de Kamer te bont was en waartegen zij
een krachtig veto heeft uitgesproken. De
kwestie is, dat einde December, juist toen
de Kamer op Kerstreces was gegaan, een
suppletoire begrooting van het staatsbe
drijf der Artillerie-inrichtingen werd inge
diend, waarin gelden werden aangevraagd
voor den bouw van een centraal admini
stratiegebouw voor dezen tak van dienst in
Den Haag. Het onverantwoordelijke is nu,
dat met den bouw een aanvang werd ge
maakt, nog voor de Kamer deze begrooting
had goedgekeurd. Reeds eenige maanden
is men op het Lyceumplein in Den Haag
bezig met den aanleg der fundamenten
van het vijf verdiepingen hooge gebouw,
een schuilkelder onder het gebouw was al
afgedekt, en zelfs was men al aan den
bovenbouw begonnen. Deze voorbarige
handelwijze zal het Rijk nu weer een
leelijke financieele strop bezorgen, want de
Kamer bleek niet van zins, het aange
vraagde bedrag van ƒ375.000 alsnog toe
te staan. Men oordeelde vrij algemeen de
beoogde centralisatie der administratieve
diensten van dit bedrijf in één gebouw niet
urgent en zoo zij al noodig is, dan acht
men het toch zeker overdreven, dat daar
voor een nieuw gebouw wordt gezet, ter
wijl bijv. het hoofdgebouw van de P.T.T.
binnenkort vrijkomt en daarvoor dus
dienst zou kunnen doen. Minister Van Dijk,
die er met nadruk op wees, dat de op
dracht tot het bouwen niet van hem is uit
gegaan, doch die er wel de verantwoorde
lijkheid voor aanvaardde, trachtte de zaak
nog te redden door te herinneren aan de
schade dien die weigering der gelden onder
de gegeven omstandigheden ten gevolge zal
hebben. Immers nu zal het gebouwde op
kosten van het staatsbedrijf weer moeten
worden afgebroken en de grond weer in den
oorspronkelijken staat aan de gemeente
moeten worden opgeleverd. Doch 't mocht
niet baten, de Kamer bleef onverbiddelijk
en nam met 42 tegen 35 stemmen het
amendement 'i'ilanus aan, waardoor de post
van 375.000 voor de stichting van een
administratiegebouw met bijbehoorende
dienstwoningen, garage, enz. voor de artil
lerie-inrichtingen te 's-Gravenhage wordt
geschrapt.
Nederlandsche arbeiders in Duitschland.
De minister van Sociale Zaken heeft aan
de gemeentebesturen medegedeeld, dat
thans weer in verhoogde mate werkge
legenheid bestaat voor Nederlandsche
landarbeiders in Duitschland. Behalve in
Rijnland en Westfalen, kunnen landarbei
ders worden geplaatst in Hannover, in de
streek tusschen Bremen en Oldenburg. Er
van de Volkenbondscontröle enz. Maar dit
gaat Berlijn niet ver genoeg, daar blijft
men vasthouden aan den terugkeer van
een zuiver Duitsch gebied naar het Rijk
en zegt men van opvatting te zijn, dat daar
door de vitale belangen van Polen geens
zins bedreigd worden. Onder deze omstan
digheden schijnt de klove, die tusschen de
beide standpunten gaapt, welhaast onover
brugbaar te zijn.
De garanties voor Polen.
Zooveel gevaarlijker dan in 1938 is de
toestand door het feit, dat terwijl Praag
door de groote mogendheden onder druk
gezet werd om aan de Duitsche eischen
toe te geven, hetgeen het ook overigens
niet tot het geluk van den Tsjechoslowaak-
schen staat gedaan heeft, aan Warschau
reeds bij voorbaat garanties zijn gegeven,
zoodat Polen minder geneigd is aan de
Duitsche eischen tegemoet te komen. Dat is
ook, hetgeen men in Berlijn aan Londen
verwijt. Londen echter laat zich daardoor
niet van zijn politiek afbrengen. Het meent
zich tegen elke verdere machtsuitbreiding
van Duitschland op het continent te moe
ten verzetten, al ziet het natuurlijk gaarne
alsnog een bevredigende oplossing tusschen
Duitschland en Polen. Komt deze intus
schen niet tot stand, dan kan Warschau,
naar de Engelsche regeering wederom met
nadruk heeft verklaard, op den steun van
Groot-Brittanje en zijn bondgenooten
rekenen.
De onderhandelingen met Rusland.
Intusschen is Londen nog steeds niet
gereed gekomen met de vorming van zijn
z.g. anti-agressiefront. Twee voorname
IS PARAAT!
WIST U....
dat Danzig door historische banden
nauw verbonden is met Nederland,
dat in den Artushof, de oude Han
delsbeurs van Danzig, nog een schil
derij hangt van de haven en dat het
voorste schip de Nederlandsche drie
kleur voert, dat omstreeks 1600 de
Nederlandsche invloed zoo groot was,
dat 80 tot 90 van het Danziger
handelsverkeer geschiedde onder
Nederlandsche vlag, dat eeuwenlang
in Danzig het Nederlandsch als om
gangstaal gebruikt werd, dat tal van
Nederlanders in den loop der eeuwen
belangrijke posities in de Vrije Stad
hebben bekleed, dat men in Danzig
nog heden vele gebouwen aantreft,
die gezet zijn door Nederlandsche
bouwmeesters, dat tal van Danziger
geslachten namen dragen van Neder
landsche herkomst, dat men dwalend
door de schilderachtige oude wijken
van Danzig zou kunnen denken te
vertoeven in een oud Nederlandsch
of Vlaamsch havenstadje
is plaats voor ongehuwde melkknechten,
landarbeidersgezinnen en inwonende
knechten voor allerlei landbouwwerkzaam-
heden, zooals paardenknechten en knech
ten die met landbouwmachines kunnen
omgaan. De ervaring heeft geleerd, dat
deze arbeid in Duitschland in het alge
meen voor landarbeiders zeer geschikt is.
Daarnaast acht de minister het plaatsen
van landarbeiders in Duitschland van zeer
groot belang ter bestrijding van de werk
loosheid ten plattelande. De minister zal
het daarom op zeer hoogen prijs stellen,
indien de gemeentebesturen hun mede
werking zullen willen overwegen, om aan
bod voor deze werkgelegenheid te verkrij
gen. Deze arbeid kan in de eerste plaats
worden aangeboden aan bij het orgaan der
arbeidsbemiddeling in de gemeente inge
schreven werkzoekende landarbeiders; hij
kan echter ook worden aangeboden aan
inwonende zoons van landarbeiders en van
kleine boeren.
De bestrijding van den Coloradokever.
De bestrijding van den Coloradokever is
een vraagstuk, dat nog steeds de belang
hebbenden en ook onze regeering ten zeer
ste bezighoudt, omdat er zooveel van af
hangt voor onzen export. Ook in het parle
ment is het reeds meer dan eens ter sprake
gebracht. De heer Droesen heeft nu aan
den minister van Economische Zaken vra
gen gesteld, waarin wordt aangedrongen
om van overheidswege maatregelen te
treffen ter bestrijding van het colorado-
gevaar, dat nadeel kan brengen aan den
tuinbouw en aardappelteelt. De heer Droe
sen vroeg den minister verder, of deze be
reid is gebruik te maken van zijn bevoegd
heid, de kosten van de noodige bespuitin
gen in dit geval geheel uit de schatkist te
vergoeden.
De Vlootdagen te Rotterdam.
Rotterdam stond deze week gedurende
vier dagen in het teeken van de marine.
Een smaldeel van de Nederlandsche zee
macht arriveerde er Vrijdagmiddag na een
oefentocht op de Noordzee tusschen IJmui-
schakels ontbreken daar nog in: Rusland
en Turkije. Terwijl de onderhandelin
gen met het laatst genoemde land een be
vredigend verloop schijnen te hebben, vlot
ten die met de Sovjet-Unie aanzienlijk
minder. Bekend geworden is, dat Moskou
aan Londen een omvangrijk plan heeft
voorgelegd, dat niet slechts in een En-
gelsch-Fransch-Russisch bondgenootschap
voorziet, maar tevens in een garantie voor
alle landen, die door een der drie groote
mogendheden worden beschouwd als te
behooren tot hun belangensfeer. Een der
gelijk plan schijnt Londen en Parijs voor-
loopig nog te vér te gaan, al heeft men het
Russische plan dan ook niet geheel ver
worpen. En aldus worden de onderhande
lingen naarstig voortgezet, waarbij eenig
wantrouwen niet, zooals men wellicht zou
aannemen, aan de zijde van Engeland en
Frankrijk, maar aan die van de Sovjet-
Unie ligt. In Moskou n.1. heeft men zich
nog steeds niet kunnen losmaken van het
vermoeden, dat het Londen en Parijs niet
onaangenaam zou zijn, als de Duitschers
en Russen elkaar in Oost-Europa maar
eens in de haren vlogen en elkaar over en
weer danig zouden verzwakken, waarvan
West-Europa dan de vruchten zou kunnen
plukken. In een dergelijke richting wen-
schen de Sovjets kennelijk niet gedreven
te worden en vandaar, dat zij bij de onder
handelingen ondanks de haast van Enge
land om tot een accoord te komen de
grootste voorzichtigheid betrachten.
Tanger en Gibraltar onder hoogen druk.
Bij den ingang van de Middellandsche
Zee blijven de vloten der mogendheden
uiterst actief. De verschijning van eenige
Duitsche smaldeelen in deze wateren had
Britten en Franschen tot het nemen van
buitengewone voorzorgsmaatregelen doen
besluiten. In Gibraltar liggen op het
oogenblik zoovele Fransche oorlogssche
pen, dat het wel een Fransche in plaats
van een Engelsche haven lijkt. Misschien
is al deze onrust, gezien de kracht van
Gibraltar en de stevige Fransche positie
in Tanger, ietwat overdreven. Maar Lon
den en Parijs oordeelen niet geheel ten on
rechte, dat men in dezen tijd op alle ver
rassingen voorbereid moet zijn.
Nieuwe onrust in Midden-Europa.
De vertegenwoordigers der Hongaarsche
regeering zijn in Berlijn op bezoek geweest
en tegelijk is de onrust in Midden-Europa
en wel in Slowakije weer gestegen. Slo
wakije is het eenige landje, dat hier nog
een soort zelfstandigheid heeft behouden,
maar de Hongaren blijven er begeerige
blikken op werpen en schrijven openlijk, dat
het Slowaaksche „broedervolk" spoedig tot
het rijk der Magyaren zal terugkeeren.
Heeft Berlijn dit werkelijk aan de Hon
garen als loon voor hun toetreding tot de
spil, waardoor zij zich de vijandschap van
hun eeuwenoude vrienden, de Polen, op
den hals dreigen te halen, beloofd? Uit het
communiqué, dat na de Duitsch-Hongaar-
sche besprekingen uitgegeven is, blijkt dat
niet, maar uit Bratislava wordt gemeld, dat
het Slowaaksche „broedervolk" in angst
en vreeze verkeert.
DE DUIZENDSTE BIJBELVERTALING.
Het Engelsche Bijbelgenootschap heeft
onlangs den bijbel in de Sakata-taal doen
vertalen. De Sakata-taal wordt gesproken
door negerstammen in Belgisch Congo. Dit
is de duizendste vertaling van den Bijbel.
den en Hoek van Holland en daarmede
waren de z.g.n. „Vlootdagen" ingezet. Van
de beide oevers van den Nieuwen Water
weg af sloegen duizenden de aankomst
van de beide trotsche oorlogsbodems, de
kruisers „Tromp" en „Sumatra" gade, ter
wijl marine vliegtuigen hoog in de lucht
cirkelden, om af en toe in scherpe duik
vlucht omlaag te schieten en tot dicht
boven de schepen te naderen. De hooge
gasten, H.M. de Koningin en Z.K.H. Prins
Bernhard, die den oefentocht op de Noord
zee hadden meegemaakt, waren reeds in
Hoek van Holland van boord gegaan, na
dat zij de zeer geslaagde manoeuvres in
volle zee hadden bijgewoond. Deze be
stonden in een aanval van onderzeeërs op
de „Tromp" en de „Sumatra" en het moet
gezegd worden, dat de duikbooten hun
werk goed vei'richtten. Was het ernst ge
weest, dan zou het er voor beide kruisers
leelijk hebben uitgezien. Want de aanval
lende onderzeeërs wisten zich zoo goed
verborgen te houden, dat zij pas door de
kruisers werden opgemerkt, toen zij deze
al gevaarlijk dicht waren genaderd.
DE STERKSTE MAN VAN DE WERELD
EEN ZWEED.
Ieder kent de groote, krachtige gestalten
van de Noorsche en Zweedsche sportslie-
den en de trots van deze landen op hun
athleten is dan ook gerechtvaardigd. Zwe
den beweert nu zelfs, den sterksten man
van de wereld onder zijn inwoners te tel
len. Het is een jongeman van 28 jaar, Nils
Nilson genaamd, die van beroep smid is.
Doch hij heeft hamer en aambeeld reeds
eervigen tijd in den steek gelaten en treedt
nu in Zuid-Zweden in variété's en circus
sen op. Bij zijn laatste voorstelling droeg
hij op een groote tafel, die op zijn schou
ders was geplaatst, 18 personen rond
dat was een vrachtje van 1683 kg
OP ALLES VOORBEREID.
In de Londensche straten worden onder-
grondsche vluchtruimten aangebracht, waar
de burgerbevolking zich in geval van
luchtaanvallen In veiligheid zal kunnen
stellen.
WIJ ZIJN BEREID.
Waar gaat de wereld heen? Dat fe de
beangstigende vraag, die men zich in wel
haast ieder land der aarde stelt. Van
eenige opluchting, van eenige opklaring
van den politieken hemel is nog geen
sprake. Er heerscht stilte, op het oogenblik.
Doch is dit een stilte, waaruit iets goeds
belooft voort te komen of is het in
tegendeel de stilte, die aan den storm
voorafgaat
Wij kunnen de toekomst niet doorgron
den. Wij kunnen slechts hopen, dat de
groote mogendheden in deze bange dagen
zich ten volle bewust zullen zijn van de
groote verantwoordelijkheid, die op hen
rust. Velen, óok in ons land, zullen bij
voorbeeld met groote bezorgdheid hebben
g:ezien, dat Engeland zich van de mede
werking tracht te verzekeren van de Sow-
jetrepubliek omden vrede te hand
haven. Het lijkt een bedenkelijk procédé*
Indien de vrede inderdaad gehandhaafd
kan worden, heeft een eventueele over
eenkomst tusschen beide mogendheden
niet veel om het lijf. Wij zijn er den laat-
sten tijd, meer dan ooit in de geschiedenis
het geval is geweest, aan gewoon geraakt
om overeenkomsten tusschen staten te gaan
beschouwen als dingen, waarmede geen
rekening wordt gehouden, als dit niet
strookt met het belang van een der onder
teekenaars.
Van het in de lucht hangende verdrag
tusschen een der eerste democratische
staten en het bolsjewistische Rusland kan
men slechts hopen, dat het niet van woor
den tot daden zal komen en het bolsje
wisme geen gelegenheid zal krijgen om,
in geval van conflicten, te trachten vasten
voet te krijgen in het overigens hermetisch
voor Russische invloeden gesloten gehou
den Europa.
Is het van Engelsche zijde wel de juiste
taktiek, om tegenover een eventueele drei
ging van andere zijde de dreiging van het
bolsjewisme te stellen? Dit laatste zou een
bedreiging vormen, niet tegen een of twee
landen in het bijzonder, doch van de be
schaving van geheel Europa, van de ge-
heele wereld zelfs. Dit voelt b.v. ook Polen
zoo goed, dat het zich er tegen verzet, de
roode troepen eventueel door zijn gebied
te laten trekken, indachtig aan het: „J'y
suis, j'y reste
Zoo staat ook Nederland tegenover de
situatie. Wij zijn waakzaam naar alle
kanten. Wij gevoelen ons niet speciaal van
een of andere zijde bedreigd, doch wij
hebben onze maatregelen genomen om ons
althans niet als een weerloos volk te laten
overrompelen. Wij hebben, helaas, te veel
leerzame voorbeelden gezien, om niet op
onze hoede te zijn. Wij gevoelen ons gerust
door de zekerheid, dat door de autoriteiten
alles is gedaan, wat slechts gedaan kan
worden, om het hoofd te bieden aan het
gevaar, onverschillig van welke zijde dit
ook moge komen. Wij zijn bereid.
Met dat al hebben wij echter slechts één
wensch, één gedachte, die al het andere
overheerscht: moge het gevaar van oorlog
aan de gansche wereld voorbij gaan, en
vooral: moge het niet noodig blijken, dat
er één droppel bloed wordt gestort van
onze soldaten, die zonder aarzelen gehoor
hebben gegeven aan de roepstem van het
vaderland. Wanneer zij daar staan, met de
wapenen in de hand, is het niet om aan
te vallen, doch om te verdedigen. Er wordt
IN KAART
DANZIG -HET PROBLEEM VAN 1939.
Het is niet mogelijk, nog langer de oogen
te sluiten voor het feit, dat rust en vrede
in Europa op het oogenblik in de eerste
plaats afhangen van de ontwikkeling der
Poolsch-Duitsche betrekkingen. Zooals be
kend, heeft Duitschland bepaalde eischen
aan Polen inzake de vrije stad Danzig en
den Corridor gesteld. En aangezien eener-
zijds Polen niet van zins is, aan deze
eischen te voldoen, anderzijds echter
Duitschland geen jota van zijn wenschen
wil laten vallen, zal de Poolsche crisis in
de komende weken en maanden zeker de
hoogste eischen aan de staatsmanskunst
der verantwoordelijke mogendheden stel
len, wil men Eui-opa voor een nieuwe
catastrophe behoeden.
Zetten wij nu de beide tegenovergestelde
standpunten in het kort uiteen en begin
nen wij daartoe met het Poolsche
150 jaren lang heeft Polen onder Duit
sche en Russische heerschappij gestaan,
eensdeels wel als gevolg van de innerlijke
zwakte van het land, anderdeels echter
wijl het geheel door Duitsch en Russisch
gebied omgeven was en geen enkelen
vrijen uitgang naar de overige wereld be
zat. Dat was ook de reden, die de vaders
van het Verdrag van Versailles er toe be
woog, aan Polen den Corridor naar de
Oostzee te geven en Danzig tot een vrije
stad onder Volkenbondscontröle te maken.
Polen kreeg bovendien als extra-garantie
het recht, op een landtong voor de haven
van Danzig een garnizoen te vestigen, dat
daar ook op het oogenblik nog ligt.
Polen meent, dat men zich t.a.v.
Danzig zoo coulant mogelijk gedragen
heeft. Polen zelf werkt mede aan de
voortdurende verzwakking der positie van
den Hoogen Volkenbondscommissaris, het
keurde goed, dat in Danzig een zuiver
nationaal-socialistisch regime werd geves
tigd en het verzette er zich zelfs niet tegen,
dat op Hitiers vijftigsten verjaardag het
eereburgerschap der vrije stad aan den
Führer werd aangeboden.
VAN DE WEEK
SOVJET-AMBASSADEUR MAISKY.
Nu de rede van Hitier niet de
noodige ontspanning heeft gebracht,
gaat Londen met nog grooter ijver
voort aan de constructie van zijn z.g.
anti-agressiefront. De zwakke plek
daarin blijft de Sovjet-Unie. Hoewel
de Engelschen onder de huidige om
standigheden samenwerking met het
Communistische Rusland wensche-
lijk achten, ziet men vooral in
Polen en Roemenië in, dat een
dergelijk pact in zijn uitvoering
pijnlijk gecontroleerd moet worden,
opdat het dezen staat niet gelukt, ge
steund op zijn orgaan, de Komintern,
op het innerlijke leven der met hem
verbonden staten en volken invloed
te krijgen. Zal Maisky, de Russische
ambassadeur te Londen, die de be
sprekingen voor zijn.xegeering voert,
in dezen zin een garantie kunnen
geven In Frankrijk, het oude
Tsjecho-Slowakije en vooral ook in
Spanje dit is onlangs nog door
Luis de Araquistain, een der groote
mannen van de republikeinen, open
lijk erkend heeft men van een al
te nauwe samenwerking met Moskou
tot nog toe weinig vreugde beleefd.
De groote fout der Sovjets is steeds,
dat zij in een met hen verbonden
land onmiddellijk trachten zooveel
mogelijk proselieten te maken en
belangrijke functies met hun stroo-
mannen te bezetten. Voor alle Euro-
peesche landen niet in het minst
voor ons land zou uitbreiding van de
invloedsfeer der Communisten een
bedreiging vormen van de aller
ergste soort.
slechts van hen gevraagd, er toe bij te
dragen, dat onze neutraliteit wordt ge
ëerbiedigd. Daartoe zijn zij bereid.
Hetzelfde geldt voor den Duitschen
eisch tot het aanleggen van een corridor
door den corridor. Een dergelijke exterri
toriale weg zou een enorme strategische
verzwakking van Polen beteekenen, waar
bij nog komt, dat over een breeden auto
weg moderne gemotoriseerde legers met
groote snelheid kunnen oprukken.
Daartegenover wijzen de Duitschers nu
in de eerste plaats op het feit, dat Danzig
en dat is ongetwijfeld juist een
zuiver Duitsche stad is, waarvan de be
volking niets liever wenscht dan naar hel
Rijk terug te keeren. Geschiedt dit en
de Duitschers staan er op, dat dit gebeurt
dan heeft het Rijk met Danzig een
vrijen verbindingsweg noodig, waarlangs
zich het verkeer tusschen de beide Rijks-
deelen ongehinderd kan afspelen. Vandaar
de eisch tot een corridor door den corri
dor, waaraan men in Duitschland overi
gens een veel geringere strategische be-
teekenis wil toekennen dan in Polen. Zou
Polen aan de Duitsche eischen gevolg wil
len geven, dan is Duitschland bereid de
grenzen van Polen voor den tijd van 25
jaren te garandeeren.
Verdere eischen heeft Duitschland op
het oogenblik niet. Teruggave van de pro
vincie West-Pruisen, dat eeuwenlang
Duitsch was, waar ook vele afstamme
lingen van Nederlanders en Vlamingen
wonen, is nog niet geëischt, doch, wanneer
Polen niet eenige toegevendheid betracht
inzake Danzig en de corridorkwestie, zou
het er wel eens op kunnen uitloopen, dat
ook dit gewezen stukje ..Duitschland"
wordt teruggeëischt. Men denke aan de
steeds verder gaande eischen aan Praag
Zooals men ziet ligt tusschen de beide
standpunten wel een zeer breede kloof.
Moge het aan de staatsmanskunst der ver
antwoordelijken alsnog gelukken deze te
overbruggen en aldus Europa voor een
nieuwen chaos te bewaren.
DE OUDSTE PASTORIE IN
DUITSCHLAND.
De oudste pastorie van Duitschland is
gelegen te Rod aan de Weil. Deze pastorie
werd gebouwd in het jaar 1522 en maakt
min of meer den indruk van een fort,
daar het huis werd gebouwd in den tijd,
dat Duitschland met oorlogen te kampen
had.
Ons land kan de komende gebeurtenissen afwachten in de overtuiging, dat al
het mogelijke is gedaan om de onschendbaarheid van ons gebied te verzekeren.
1een ?egeprojecteerde fE
Rykseutoweg
LITAUEN
KAUNAS
200 K m
VR'JSTAD
DANZIG
Koningsbergen^ Eydrfruhne
br öoschpo
/J Stolp
«^PRUISEN
Allen slem
(duitschland
neu Sfe/fm
4* Chojmce
Stettmj/S
L Schne/demuh/
///-
Qydposzez
ervn
Poznan
DUITSCrfiAND
